Hoeden dragen moet je durven mm a Manipuleren met film in geweldige ruimte Autogebruik wordt niet creatief genoeg teruggedrongen Spannende ontdekkingsreis door Vliegende Mannen Een goede compositie vergt meer dan veel geluid alleen zeeland 14 Modevakschool Ria van Liere bestaat tien jaar ondernemend zeeland in detail Duizenden autootjes op miniatuurruilbeurs 0118-417500 kunst cultuur zaterdag 5 september 1998 sbw door Roelf Reinders KAPELLE - Lang leve de ko ningin. Ria van Liere roept het niet hardop maar ze is blij met koningin Beatrix. „Ze is de be schermvrouwe van de hoeden- modistes. Waar ze komt, iedere vrouw draagt een hoed. Ook vrouwelijke burgemeesters die verder nog nooit een hoed heb ben gedragen. Op prinsjesdag heeft iedere vrouwelijke minis ter er eentje op, de één nog mooier dan de ander. Beatrix is een vechtster voor de emanci patie van de hoed geweest." Van Liere's modevakschool be staat deze maand tien jaar. Een mooie gelegenheid om het ate lier een opknapbeurt te geven. Een nieuw kleurtje op de muur en de klapstoeltjes vervangen. Deze zomer haalde Ria van Liere het diploma voor hoe- denmodiste aan het mode-in- Schoondijkse kapsalon dicht SCHOONDIJKE - De Schoon dijkse kapsalon Birgit sluit na vijftien jaar haar deuren per 1 september. De filialen in Bres- kens en Oostburg blijven open. Eigenaresse Birgit Zink (36) is door ontsteking aan de lucht wegen en kappersastma ge noodzaakt partime te gaan werken in de overige twee za ken. In het pand in Schoondij- ke blijft een kapsalon geves tigd, die gerund wordt door S. de Feijter uit Oostburg. Euro-lezingen in Hotel Goes GOES - De Rabobank Goes houdt op de dinsdagen 22 en 29 september en op donderdag 24 oktober telkens vanaf 20.00 uur een euro-avond in Hotel Goes in Goes. M. H. A Jeucken, verbonden aan de stafgroep economisch onderzoek van Rabobank Ne derland geeft op al deze bijeen komsten een lezing. Hij be spreekt onder meer de invloed van de euro op de rente, beleg gingen en hypotheken en koop sompolissen. stituut Cuppens-Geurs in Til burg. Ze is daarmee de tweede hoedenmodiste in Zeeland, voorzover ze weet. In het nieu we atelier geeft Van Liere vanaf eind deze maand ook trainingen in het maken van hoeden. Door Beatrix mag het weer, een hoedje op. „Vroeger was het al leen de elite, de vrouwen van doktei-s en notarissen, die een hoed droeg", vertelt Van Liere. „De arbeidersvrouwen hadden slechts een zomer- en winter hoedje dat ze alleen zondags naar de kerk opdeden. En door de week sjaaltjes en hoofd doekjes of kopdoeken zoals wij vroeger zeiden." In Kapelle zie je door de week nog steeds nau welijks een hoed. zegt Van Lie re. Zondags wel. „De vrouwen gaan hier niet blootshoofds de kerk in. Hoe zwaarder de chris telijke grondslag, hoe donker der de hoeden." Een leuk fris hoedje zul je in Kapelle niet snel zien. Of het is er één van Van Liere of de moe der van één van haar leerlin gen. In het stadse Den Haag was ze gewend buiten altijd een hoed te dragen, in Kapelle en toe een hoed droeg. Nu draagt ze er weer één. „Toen ik met de hoedencursus stopte ze ermee. Omdat ze de enige was. Totdat ze van haar dochter hoorde dat Van Liere af bezig was, deed ik er soms één op. Dan ben je een beziens waardigheid. Kijken ze me na. Of word ik niet gegroet en blijkt later dat ze me niet her kenden. Ofze wijzenme ernog- al duidelijk op. 'Kijk, je hebt je hoedje op.Staat jou goed. zeg gen ze dan. 'Maar mij niet Dat is dus onzin, zegt Van Lie re. „Niet iedere hoed staat op ieder hoofd, 't Is net als met een kort rokje, dat staat ook niet ie dereen. Maar iedereen heeft De rubriek Onderne mend Zeeland staat on der redactie van Claudia Sondervan. Vragen, tips en mededelingen kunnen schriftelijk worden aan geboden aan de redactie van de PZCpostbus 18, 4380 AA Vlissingen, of via fax 0118-470102. Ria van Liere met enkele van haar hoeden. foto Dirk-Jan Gjeltema Modevakschool Ria aan de Wemeldingse Zandweg 10 in Kapelle bestaat deze maand tien jaar. Daarom houdt Ria van Liere zaterdag 6 september van 11.00 tot 16.00 uur een open dag in haar gerenoveerde leslokaal. Belangstellenden kunnen lesboeken, examenma teriaal en apparatuur bekij ken. Nieuw in het cursuspro gramma van Van Liere is een hoedencursus die tot hoeden- modist(e) opleidt. Hugo Portier hairdesign heeft zijn deuren geopend aan de wijngaardstrijd in Middel burg. Het nieuwe onderkomen is ruimer dan de oude vestiging aan het damplein Deltacolle ge contractactiviteiten houdt dinsdag 8 september vanaf 19.00 uur een informatieavond in het gebouw aan de Merwe- destraat in Middelburg. Do centen vertellen over de oplei dingen boekhouden, MBA, middle management, Nima-A, AOV, HOV en computercursus sen. Vrijdag 11 september opent Adviesbureau Magnée zijn deuren aan het Damplein in Middelburg. Het bureau is ge specialiseerd in persoonlijke financiële planning, waarbij ook met fiscale en juridische aspecten rekening wordt ge houden. *Het Temeuzense dansinsti tuut Adrie Hamelink houdt za terdag 12 september vanaf 20.00 uur open huis in de bo venzaal van het Zuidlandthea- ter. Belangstellenden kunnen een dansje wagen en zich even tueel meteen opgeven voor de cursussen stijldansen voor be ginners of gevorderden in het nieuwe seizoen, die eind sep tember beginnen. Deze maand zijn er nog twee dansavonden gepland op 12 en 19 september. De Reimerswaalse burge meester A Verbree opent vrij dag 18 september het nieuwe bedrijfspand van de firma Azet Bv te Yerseke. Azet is een be drijf dat verpakkingen, etiket ten en reclamemateriaal maakt voor vooral de conserven- en visindustrie. Het werd 15 jaar geleden opgericht door de heer en mevrouw Zoeteweij, die op de openingsdag van het nieuwe pand afscheid nemen. De nieu we directeur is J. W. Wisse. De Agrimarkt in Goes heeft deze week haar eigen drogiste rij geopend. Met een eigen lijn geneesmiddelen en homeopa thische medicatie wil de super markt het assortiment verbre den. een hoofd waarop een hoed past." Ze pakt een bruine, hoge vilten hoed met pauwenveer tjes. „Hier voel ik me niet hap py mee. Eerst komt de hoed, dan kom ik pas." Nee dan het auberginekleurige hoedje met struisvogelveren. „Dit is een leuk dopje." Hoeden dragen is een kwestie van durf, zegt ze. „Het is de aard van het beestje hè. Kruip je in een hoekje of durf je je te geven." Modevakschool Ria van Ria van Liere aan de Wemeldingse Zand weg 10 in Kapelle houdt vandaag, 5 september, van 11.00 tot 16.00 uur open huis. Op 22 september begint de hoedencursus. Afhankelijk van de voortgang duurt de cursus an derhalf tot twee jaar. Tijdens de cursus maken de deelnemers zestig tot tachtig hoeden. Van Liere gaat ook workshops van twee dagen ge ven die belangstellenden kennis laat maken met het maken van hoe den. ABN/AMRO Aardenburg is vernieuwd AARDENBURG - Ter gelegen heid van de heropening van het verbouwde pand aan de Kaai in Aardenburg, houdt ABN/AMRO op zaterdag 12 september een open dag. Op deze dag kunnen belangstel lenden de vernieuwde inrich ting bekijken en zijn er doorlo pend presentaties van de thuisbankiersystemen Home- Net en OfficeNet. De officiële opening wordt donderdag 10 september verricht door bur gemeester C. van Liere. In het vernieuwde kantoor zijn de kas- en adviesfuncties ge splitst. Zo zijn er aparte loket ten voor stortingen, wisselen en opnames en kunnen de wachttijden worden beperkt. Ruime spreekkamers zijn voor handen waarin alle zaken zoals beleggen, hypotheken, pensi oenen en investeringen kunnen worden besproken. Tijdens de open dag kunnen avonturiers een ritje maken op een kameel. Kinderen kunnen zich laten schminken en zich uitleven op een springkussen. Bovendien zijn er met de ballon- en kleur- wedstrijd prijzen te winnen. door Richard Hoving MIDDELBURG - De provincie Zeeland moet meer creativiteit aan de dag leggen om het auto gebruik tegen te gaan. Dat advi seert de Provinciale Commissie Milieu en Water (PCMW). In een reactie op het onlangs verschenen Voorontwerp Mi lieuverkenningen I waarin be schreven wordt in hoeverre de milieudoelstellingen van de' provincie worden gehaald, om schrijft de PCMW het terug dringen van de automobiliteit, als een 'hardnekkig probleem'. Uit de milieuverkenning blijkt dat de provincie er niet in slaagt om het autogebruik te ontmoe digen. De provinciale adviescommis sie stelt voor om met name crea tief om te gaan met bestaande plannen zoals het aanleggen van fietsnetwerken en transfe ria, en het autoluw maken van gebieden. „De provincie kan een voortrekkersrol vervullen en dient een visie op het perso nenvervoer te ontwikkelen: overeenkomstig de visie op het goederenvervoer. De PCMW heeft kritiek op de| samenstelling van het Vooront werp Milieuverkenning I. Dej commissie vindt dat de ver-| wachtingen ten aanzien van het bereiken van doelstellingen niet helder beschreven of open gela ten zijn. Zij mist tevens een sa menvatting waarin concreet wordt aangegeven welke doel stellingen wel of niet bereikt zijn. Om de doelstellingen op het terrein van duurzame ener gie te kunnen halen is het vol gens de PCMW gewenst om op korte termijn tot duidelijke be-| sluitvorming rond het onder-j werp windenergie te komen. De provincie zoekt al geruime tijd naar meerdere geschikte loca ties voor het inrichten van grootschalige windmolenpar ken. KRUININGEN - De presentatie van een nieuw Zeeuws minia tuurmodel, de verkoop van oude autootjes en een Nederlandse vertaling van het Dinky-Toy- boek staan zaterdag 12 septem ber centraal op de 39e editie van de Ruilbeurs Zeeland. De lange rijen tafels in het dorpshuis van Kruiningen zul len weer helemaal vol staan met duizenden miniatuurauto's. Elk half jaar komen verzamelaars uit binnen- en buitenland naar Zeeland om een felbegeerd au tomodel op de kop te tikken. Organisator J. Paaschen uit Yerseke is al vanaf het eerste uur bij de ruilbeurs betrokken. Vooral een nieuw Zeeuws model vindt hij erg leuk: „Dit jaar komt er een miniatuurwagen van Traveo Transport uit Oude- lande uit. "Slecht nieuws is het opnieuw uitbrengen van oude en vaak bijzondere modellen. Vooral de moeilijk verkrijgbare jaren-vijf tig Dinky-Toymodel- len worden door een aantal fa brikanten ineens weer nieuw op de markt gebracht. De auto- tjes, die veelal in China gemaakt worden, zijn al voor enkele tien tjes te koop.Volgend jaar april bestaat de ruilbeurs twintig jaar en wordt er voor de veertig-! ste keer een Zeeuwse minia-j tuurautobeurs gehouden. De; ruilbeurs vindt plaats in hei Dorpshuis in Kruiningen, var<! 9.30 tot 15.00 uur. (Advertentiê) SCHOONMAAKBEDRIJF BLEIJENBERG B.V. In vertrouwde handen www.zeelandnet.nl/bleijenbergbv 'i gecertificeerd volgens de NEN-ISO 9002 door Ernst Jan Rozendaal GOES - Veel mensen beschou wen hedendaagse kunst nogal eens als statisch, onpersoonlijk en onbegrijpelijk. Dat dit geheel ten onrechte is, kan tot en met woensdag in Goes worden vast gesteld op de manifestatie FLY akf van het Festival van Zuid- Beveland. De expositie Vliegen de Mannen, die vrijdag is ge opend in de enorme hangar van de voormalige Apparaten- en Ketelfabriek aan het Kanaal van Goes, laat namelijk een overdonderende verzameling kunst zien die rechtstreeks ap- peleert aan zintuigen en emo ties. In de hal kan een ontdek-' kingsreis worden gemaakt door een onbekende wereld. De eerste vliegende mannen waren Icarus en zijn vader Dae dalus. Volgens de Griekse mythe maakten zij vleugels van was en veren om daarmee het labyrint op Kreta te ontvluchten. Als de hoogmoedige Icarus te dicht bij de zon komt, smelt de was van zijn vleugels en stort hij in zee. De droom van Icarus, om de al ledaagse werkelijkheid te ont vluchten en vrij als een vogel door de lucht te vliegen, is ei genlijk het thema dat een enor me hoeveelheid aan kunstwer ken in de AKF-hal verbindt. Er is werk te zien van binnen- en buitenlandse kunstenaars van naam, zoals onder anderen Bill Viola, Bill Spinhoven, Shinki- chi Tajiri en NPS Cultuurprijs winnaar Jeroen Kooijmans, en van aankomende of minder be kende talenten. Het is een mix van bestaand werk en werk in opdracht, maar het vormt een eenheid doordat vrijwel elke kunstenaar met verwijzingen naar of gebruik van (industrië le) techniek de kijker een nieu we, onverwachte werkelijkheid weet voor te schotelen. Het thema is ingegeven door de perfecte locatie, een bijna 240 meter lange vliegtuighangar. De geurende zeepbeelden van Toni Thijssen in de wasruimte. foto Dirk-Jan Gjeltema Het publiek moet bij binnen komst eerst een betonnen Zeeuwse dijk over. Bovenop volgt de confrontatie met een prachtig vergezicht: de over weldigend grote hal met achter in een snelweg die recht omhoog gaat, de hemel in. De organisa toren hebben de verleiding weerstaan om de uitgestrekte hal met beelden vol te proppen. Slechts enkele sculpturen - drie vreemdsoortige vliegmachines van Tajiri, een sterk beeld van Martin MacNamara die de we reld als ei verbeeldt en daar de titel In the beginnmg aan mee geeft - en een peperdure Ferrari F40 staan daar opgesteld. De meeste kunst is verborgen in ruimten ter weerszijden van de voormalige fabriekshal. Wie iets wil zien, moet op ontdek kingsreis. Inslapmode nr 1 Sometimes (de biechtstoel) van Kees Aafjes. foto Dirk-Jan Gjeltema De voormalige wasruimten, kantoren en opslagplaatsen zijn uitstekend geschikt voor video kunst. De staaltjes die daarvan in de AKF-hal worden getoond zijn in de meeste gevallen toe gankelijk, toepasselijk - gezien thema en locatie - en diepzi nnig, wat een opmerkelijke prestatie mag worden genoemd. Enkele voorbeelden. Vliegen is het thema van het filmpje Pilot van Kooijmans. Briljant in zijn eenvoud, maar het zou zonde zijn om de clou te verraden. Dat is bij zijn Wolkenfabriek niet zo'n bezwaar. Schoorsteenpij pen lijken de wolken uit de lucht te zuigen, zodat zonnige dagen kunnen worden gemaakt. De thema's fabriek en droom ko men hier bij elkaar. Bij de wasbakken in de toilet ruimte heeft Toni Thijssen spie gels geplaatst die in werkelijk heid videoschermen zijn van mensen die hun haar kammen, kijken of ze er goed uitzien, of wel hun huid bestuderen. De spiegels tonen kortom het spie gelbeeld van anderen. Even ver derop, in de wasruimte, staan twee beelden van zeep die Ma- risca Voskamp naar zichzelf heeft gemodelleerd. De beelden doen de wasruimte weer naar zeep ruiken. De installatie van Karen Van- derborght maakt het licht zicht baar, Bill Viola duikt met de vi deocamera in zijn eigen hoofd en de bijna kermisachtige in stallatie Chill Cave van Gerald van der Kaap en Peter Giele stopt het hoofd van de kijker - letterlijk - juist in hun droom. In de video-biechtstoel van Kees Aafjes blijkt een Jezus-achtige figuur aanmerkelijk onaange namer dan op het eerste gezicht leek en zijn sculptuur Spaanse vlieg is warmer dan het kille ui terlijk deed vermoeden. Om dat te ontdekken, moet de kijker wel tot handelen overgaan. Het is slechts een kleine greep uit een overweldigende hoe veelheid beelden die de bezoe ker vaak tot handelen aanzetten of reageren op zijn aanwezig heid. Wie de expositie Vliegende Mannen goed bekijkt, is een paar uur van de wereld. Alleen al omdat het in Zeeland zelden mogelijk is de tijd op zo'n span nende manier te slijten, is de tentoonstelling een absolute aanrader. Vliegende Mannen, t/m 9 september van 14-17 uur in de AKF-hal in Goes, 's Avonds als decor van con certen, theater en literatuur. GOES, AKF-hal Openingsconcert FLYakf Jorrit Tamminga, in samenwer king met Goose City Singers, Nada Naga en oud-medewer kers van Schelde AKF door Douwe Eisenga Het idee is geweldig. Neem een leegstaande fabrieks hal en componeer een stuk voor geluidsband en live-geluiden, voortgebracht door allerlei ap paraten zoals slijpmachines, luchthamers en snijbranders, aangevuld met metalen percus sie. Voeg daarbij nog een vrou wenkoor en het moet wel wat worden. Dacht de componist Jorrit Tamminga. Dat dit iets te gemakkelijk gedacht is, bleek uit zijn compositie voor het ope ningsconcert van het festival FLYakf. Veel geluid is niet vol doende. Tamminga studeerde in Utrecht cum laudeaf inde vakken Elek trische Compositie en Sound Design. Een dergelijke zinin'het programmaboekje deed gister avond hopen op iets moois. Die hoop werd in een kleine drie kwartier de grond ingeboord. Juist de veelheid aan middelen die Tamminga ter beschikking had, heeft hem de das om ge daan. Door alle instrumenten in een voortdurend fortissimaximo gedurende vrijwel het hele stuk gelijktijdig in te zetten, ont stond een eenvormig geluidsde cor waarin weinig variatie en spanningsopbouw te ontdekken viel. Zo werd een enorme meta len hangende plaat (ook wel aangeduid met 'dondermachi ne') vrijwel doorlopend be- GOES, AKF-hal 'Cinemablanc'. door Grifthea ter (in het kader van AKF-Fly) doorWillem Nijssen Het Griftheater maakt al sinds 1975 bewegingsthea ter op locatie, waarbij doelbe wust gebruik wordt gemaakt van de ruimte die ter beschik king is. Vaak zijn dat industriële ruimten, die een eigen inbreng hebben in de productie. De reus achtige AKF-hal (die met al zijn mogelijkheden bewijst dat de integratie van kunstdisciplines spannende mogelijkheden in zich heeft) biedt gelegenheid voor een project, waar heel wei nig theater aan te pas komt. 'Cinemablanc' is - zoals Grift heater zelf zegt - meer een in stallatie dan een voorstelling. Belangrijkste element is de ma nipulatie van filmbeelden. Die hebben natuurlijk wel verwant schap met theater, maar de ca mera is zoveel dwingender dat met een film heel andere effec ten kunnen worden bereikt. Dat oog, voor jou aan het kijken, dat is dikwijls de bijzondere kracht van een film. Kiezen is er nau welijks bij, het maximaal haal bare is je ogen sluiten als het bij voorbeeld te gortig wordt. In 'Cinemablanc' is die keuze er wel. Een in filmbeelden verteld verhaal - geen eenvoudig ver haal, daarover straks meer - wordt er geprojecteerd op ver schillende schermen. Groot, klein, vierkant of hoog en smal, ver weg of dichtbij, helder of omfloerst gekleurd. Dezelfde beelden met enkele seconden vertraging, of in spiegelbeeld (verrassend hoe alleen dat al een merkbaar verschil uitmaakt). Hier het beeld als geheel, en daar in stukken gebroken. Of zelfs geheel verschillende delen van een zelfde werkelijkheid: hier de opgejaagde, op andere schermen de jagers. Er kan gekozen worden, er kan geconstateerd worden (ver weg prettiger dan dichtbij bijvoor beeld), er kan uiteengerafeld worden. Hier worden alle moge lijkheden van manipulatie be wust. Ook van te genieten, want de bewustwording is eerder es thetisch dan kritisch. Of daar mee het verhaal een extra di mensie krijgt, is moeilijker vast testellen. De voice-over van 'Cinema blanc' is duidelijk genoeg. Die vertelt in de ik-vorm, dat hij - net als iedereen trouwens - vroeger een bolletje was. Met onder meer twee gezichten, vier armen, vier benen, twee ge slachten. Er waren toen ook drie seksen. Maar dat leven was te onoverzichtelijk, en de verteller besluit alle dubbel-mensen in tweeën te snijden. „Ik wilde geen gedachten, maar daden." Toen is het wanhopig zoeken van de mensen naar 'hun weder helft' begonnen. Na nog wat in grepen werden ze tenslotte kalm, en gingen braaf aan het speeld. Prachtige onweerachti ge geluiden komen eruit, die zo nu en dan door componisten ge bruikt worden. Een paar meter verderop was een man aan een stuk door met een zware meta len ketting in de weer. Tammin ga zet deze gimmicks echter zo veel in, dat het. effect verloren ging- Er waren nog meer problemen. De geluiden die de lassers, bran- d ers en metalen percussie voort brachten zijn van nature hard, hoog en schel. De klanken die de elektronica genereerde waren dat echter ook. Veel blijkbaar obligate ruisgeluiden maakten dat het totale klankbeeld te wei nig lage frequenties bevatte. De twee didgeridoospelers van het ensemble Nada Naga zorgden als enigen voor wat welkome la ge tonen. Van een componist met een dergelijke achtergrond mag een inventievere ge luidstape en een evenwichtiger geluidsregie verwacht worden. De arme dames van de Goose City Singers deden verschrik kelijk hun best om boven de ge luidsmuur heen te komen. Dil bleek een onmogelijke taak. At en toe kwam er een flard tekst door, maar waar het allemaa! over ging bleef onduidelijk. Df 'Vliegende Mannen', die vol gens het begeleidend schrijven een terugkerend motief vorm den, werden onbedoeld nog hel beste verbeeld door kriskras over het decor sjouwende foto grafen en cameramensen. Wie peutert die mensen eens aan hut verstand dat een concert thea trale aspecten in zich heeft diejej niet moet versjteren door er luk-' raak door heen te banjeren. werk. Maar het einde - een soort collectieve zelfmoord - laat de indruk na, dat het dubbel-zijn toch bevredigender was. De ondersteunende beelden van het filmverhaal lopen in sfeer synchroon met de vertel ling, maar méér kon ik er niet mee aanvangen. Gissen naar de betekenis is niet leuk, ondanks het vermoeden dat de lineaire duidelijkheid van de 'gewone' film misschien wel een ernstige vorm van manipulatie is. 'Cinemablanc' is nog te zien van daag (21.00 en 22.30 uur) en morgen (21.30 en 23.00 uur). Een oud-werknemer van AKF sleept, al kijkend op zijn notenbrief je, met een ketting over een metalen plaat, foto Dirk-Jan Gjeltem*

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1998 | | pagina 14