Vandaag is het allemaal show
Beloften van de premier in cijfers
£ok verlangt meer
aamhorigheid van
nwoners Nederland
Regeringsverklaring
valt in slechte aarde
bij sociale partners
Gênante situatie door
langdurige lofzang op
afwezige Van Mierlo
binnenland
5
}aars-2 vormt grijs front achter Kok
ANTIEKVEILING
Bidden voor
bevrijding
van politici
woensdag 26 augustus 1998
ior Margit Kranenburg
Jacovan Lambalgen
EN HAAG - „Dat was ons zon-
tje in huis." De toon is gezet,
iet de oppositie maar PvdA-
orman Ad Melkert zorgt voor
binding bij het officiële eer-
optreden van het nieuwe ka-
net, gisteren in de Tweede Ka-
er. Uitermate venijnig stuurt
hij SP-leider Jan Marijnissen
terug naar zijn bankje.
Aan 'calvinistische' SP-kritiek
heeft de nieuwe fractievoorzit
ter van de PvdA even geen be
hoefte. Even later haalt Melkert
hardhandig minister Zalm van
Financiën bij de les met de
kreet: „Financiën, ja, hallo: fi
nanciën!" En de liberale Zalm,
in Paars-1 de eeuwige vijand
)pr Koos van Wees
EN HAAG - Premier Wim Kok
leeft gisterochtend in zijn rege-
mgsverklaring de inwoners
Nederland opgeroepen tot
)eer verbondenheid, saamho-
jgheid en gemeenschapszin.
(De overheid beschikt over bij-
bndere instrumenten om onze
pnenlev ing beter toe te rusten
uor de toekomst. Zonder een
levig draagvlak in de samenle-
|ng en zonder de inzet en het
örmbesef van vrije, zelfstandi-
fe burgers kan de overheid
renwel niet voldoende effec-
lef zijn", aldus Kok in zijn toe-
chtingop het beleid van Paars-
in de Tweede Kamer.
i de regeringsverklaring legde
[ok een opvallend accent op de
amenwerking tussen burgers
noverheid bij de inrichting van
e samenleving. „Het besef van
ezamenlijke verantwoorde-
jkheid behoort in ons denken
n handelen blijvend centraal te
laan." De premier zei de staat
iet als zedenmeester te zien.
Maar dat mag de overheid er
iet van weerhouden zelf waar-
en en normen uit te dragen, en
i' anderen op aan te spreken,
lemeenschapszin en burgerzin
ijn waarden van vitale beteke-
is." Hij stelde dat die gemeen-
:hapszin onder meer gestalte
loet krijgen op het gebied van
e veiligheid en het milieu. Hij
erwees daarbij naar het toene-
lende geweld op straat,
zijn regeringsverklaring gaf
lok nog eens een samenvatting
van de in het regeerakkoord
vastgelegde beleidsvoornemens
van het uit PvdA, WD en D66
samengestelde kabinet. Hij
waarschuwde daarbij opnieuw
voor zelfgenoegzaamheid, nu
het ons land economisch zo goed
gaat. De economische groei
komt dit jaar uit op ongeveer
vier procent, maar desondanks
blijft voorzichtigheid geboden,
aldus Kok. „De mogelijkheid
van een periode met een wat
minder voorspoedige economi
sche groei mag niet worden uit
gesloten." Blijft het wel goed
gaan, dan verwacht de premier
dat het financieringstekort aan
het eind van deze regeerperiode
kan zijn weggewerkt.
Kok beloofde voortgaande in
spanningen om de werkloosheid
te verminderen, vooral onder
etnische groepen. Hij noemde
het aantal mensen dat niet aan
het arbeidsproces deelneemt
nog steeds veel te hoog.
De minister-president sprak bij
de voor het eerst in de nieuwe
samenstelling bijeenkomende
Tweede Kamer een bijzonder
woord van dank uit aan oud-mi-
nister van Buitenlandse Zaken
Van Mierlo (D66), die na 32 jaar
de politiek verliet. Ook oud
fractievoorzitter van de PvdA
Jacques Wallage nam gistenre
afscheid van politiek Den Haag.
Hij is de nieuwe burgemeester
van Groningen. Daarnaast
werd een groot aantal nieuwe
Kamerleden geïnstalleerd, die
door het vertrek van Kamerle
den naar het kabinet 'op de
wachtlijst' stonden. GPD
DEN HAAG -Tegenstanders van abortus demonstreerden gisteren
op het Binnenhof voor de eerste keer tegen Paars-2. Net als andere
maatschappelijke organisaties hebben ze aangekondigd het beleid
van het nieuwe kabinet nauwlettend te volgen. De activisten zijn
van plan elk week een demonstratie te houden.
foto Cor Mulder ANP
van onze redactie binnenland
RIJSWIJK - Werkgevers- en
werknemersorganisaties heb
ben teleurgesteld gereageerd op
de regeringsverklaring. De vak
centrales constateren dat het
kabinet te weinig doet voor
langdurig werklozen en andere
minima, terwijl de werkgevers
vooral te hoop lopen tegen de
voorgenomen lastenverzwa
ring.
Volgens de grootste vakcentrale
FNV investeert het kabinet te
weinig in mensen en milieu, ter
wijl voorstellen voor een recht
vaardige inkomensverdeling
achterwege blijven. Aan be
strijding van armoede en lang
durige werkloosheid doet het
kabinet volgens de vakcentrale
te weinig, terwijl het wel geld
uittrekt voor lastenverlichting.
Tenslotte rekent de regering
zich volgens de FNV rijk met de
veronderstelling dat de loons
verhoging op 1,5 procent uit
komt.
Ook het CNV noemt dat percen
tage 'irreëel'. De christelijke
centrale wil verder dat de
bezuinigingen op de Arbeids
voorzieningen van tafel gaan.
Bezuinigingen op de arbeids
voorwaarden in de collectieve
sector zegt het CNV niet te
accepteren. Het armoedevraag
stuk wil de vakorganisatie aan
pakken door extra kinderbij
slag te geven voor de 260.000
kinderen in huishoudens die op
of onder het minimum leven
Werkgeversorganisatie VNO-
NCW becijfert dat het bedrijfs
leven een lastenverzwaring van
ruim één miljard gulden voor de
kiezen krijgt. Vooral de verho
ging van de ecotax in 1999 is
daarvoor volgens de werkgevers
verantwoordelijk, terwijl las
tenverlichting - en dan nog on
der voorwaarden-pas in 2001 is
te verwachten. Een ander zwak
punt in de regenngsplannen
noemt VNO-NCW de te geringe
investeringen in de bereikbaar
heid van de Nederlandse regio's
Als positief punt constateren de
werkgevers dat het kabinet de
sociale partners een grote rol
toedenkt bij de 'sociaal-econo
mische vormgeving van Neder
land'.
Het MKB. de organisatie voor
het midden- en kleinbedrijf,
deelt in grote lijnen de kritiek
van VNO-NCW. Volgens MKB-
Nederland zullen de uitgaven
onder Paars-2 meer stijgen dan
onder zijn gelijkgekleurde
voorganger en de lastenverlich
ting neemt af. De voorziene
investeringen in onderwijs en
infrastructuur noemt de organi
satie 'aan de magere kant'.
Ook het MKB vreest de komst
van de ecotax, die zij 'een bui
tengewoon slechte en niet te
rechtvaardigen zaak' vindt.
ANP
van sociaal-democraat Melkert,
had zich nog wel zichtbaar
voorgenomen goed op te letten.
Als een gesloten grijs/blauw
front luisteren de ministers en
staatssecretarissen van het
nieuwe kabinet naar wat het
parlement van hun plannen
voor de komende vier jaar vindt.
Het commentaar op het vlam
mend rode gewaad dat Anne-
marie Jorritsma droeg op de
trappen bij de koningin heeft
kennelijk iedereen doen grijpen
naar de veiligste outfit.
De club van Kok zit verplicht
twee dagen lang als makke lam
metjes in de regeringsbankjes in
de Kamer om het commentaar
op de paarse regeringsverkla
ring over zich heen te laten ko
men. Alleen de premier mag het
woord voeren.
Het kost de nieuwkomers in het
kabinet zichtbaar moeite. De
nieuwe minister voor Grote Ste
den, Roger van Boxtel, geeft zelf
toe dat hij nauwelijks stil kan
zitten. Cultuur-staatssecretaris
Rick van der Ploeg doet niet
eens moeite. Hij zit ongegeneerd
glossy brochures van kunstfes
tivals door te nemen. Oudge
dienden werken onverstoor
baar de spreekwoordelijke
loodgieterstassen vol papier
door.
Potpourri
Eindelijk, na een lange forma-
tiezomer, mogen de oppositie
partijen weer meespelen in
politiek Den Haag. „Wat is het
allemaal flets, wat is het alle
maal lauw", preekt CD A-leider
Jaap de Hoop Scheffer veronge
lijkt. „Het regeerakkoord is een
paarse potpourri van plichtma
tigheden, een Paars-2 zonder
pit", oordeelt de leider van de
grootste oppositiepartij.
De christen-democraten komen
niet verder dan voorzichtige
kritiek. „We moeten ook niet
proberen de SP en GroenLinks
te overstemmen, dat past niet
bij ons", geven ze al van tevoren
toe. Het CDA heeft geleerd van
vier jaar moeizaam oppositie
voeren, het wil een eigen koers
varen en niet meer blind achter
de paarse partijen aanlopen.
De kleine, maar gegroeide, link
se partijen komen wel met stevi
ge uitspraken. De formatie was
véél te geheimzinnig, het resul
taat véél te mager. „Het perma
nent compromis maakt van
Paars-2 een status-quo kabinet
met voor iedere coalitiepartner
een eigen loopgraaf'", oordeelt
Paul Rosenmöller van Groen
Links.
SP'er Marijnissen spreekt van
'gemiste kansen' en de 'schande
van de jaren negentig'.
Maar wat de twee ook zeggen,
discussie ontstaat er nauwe
lijks. De oppositie moet het
vooral hebben van stekelige de
bat j es met de regeringspartijen.
Ze stoken enthousiast alle vuur
tjes tussen de paarse partners op
en leggen de struikelblokken
bloot: het financieel beleid en de
zachte bezuinigingen.
Ondanks verhitte discussies
over die onderwerpen zien som
mige liberalen het debat over de
regeringsverklaring als een ver
plicht nummer dat veel tijd
kost. „Vandaag is het allemaal
show", roept er een. Over de
kersverse fractieleider Hans
Dijkstal houden enkele VVD-
ers van tevoren de billen wel sa
mengeknepen. „Er wordt een
flop verwacht", klinkt het ze
nuwachtig.
De angst is terecht: Dijkstal
maakt er een potje van. Hij
houdt een warrig verhaal en
speelt onhandig in op kritiek die
hij zelf uitlokt Met de bekende
grappen en grollen waarmee hij
vier jaar lang in het kabinet de
sfeer heeft bepaald, redt hij het
voorlopig niet. GPD
Minister Borst neemt een vegi-burger tijdens een demonstratie gistermiddag op het Binnenhof van de Nederlandse Vegetariërs Bond en
Animal Peace. fotoCeesZorn/GPD
Kijkdag: 28 augustus
van 14-21 uur
Veiling: 29 augustus
vanaf 13.30 uur
Kijkdag
Veilinglocatie:
Hotel Arneville,
Buitenruststr. 22,
M'burg
Meubelen, zilver,
juwelen, klokken,
schilderijen, glas,
volkskunst, 550 kavels
Voor info:
Veilinghuis B. Witte,
Vlasmarkt 11
Middelburg,
tel./fax:
0118-614105/637243
van onze
redactie binnenland
DEN HAAG - In een
provisorisch ingerichte
gebedsruimte op het
Binnenhof in Den Haag
hebben negen christenen
gisteren gebeden voor een
goddelijke vernieuwing
van het tweede paarse ka
binet. Alle leden van het
nieuwe kabinet zijn 'in de
ban van boze machten' en
hebben bevrijding nodig,
zei drs. L. Dorenbos van
de stichting Schreeuw om
Leven.
„Gods weg is de beste",
zongen de bidders vooraf
gaande aan de gebedswa
ke. De stem van premier
Kok, die de Regeringsver
klaring voorlas, schalde
ondertussen uit zijn auto
radio.
In hun gebed riepen de
christenen regering en
parlement op terug te ke
ren naar het woord van
God. De plannen die nu
worden doorgevoerd, zijn
'niet naar de wil van God'
omdat het kabinet zich
laat leiden 'door een geest
die tegen God is'.
Op zes klapstoeltjes had
Dorenbos rode waarschu
wingsborden aange
bracht met de teksten
'Stop abortus' en 'Eutha
nasie nee'. Met zijn actie
in de open lucht wilde hij
politici waarschuwen
voor rampen die zij met
him 'laffe' beleid over
zichzelf en Nederland af
roepen. De voorzitter van
Schreeuw om Leven
maakte zich niet druk
over de geringe opkomst.
Het handjevol christenen
dat gehoor had gegeven
aan zijn landelijke oproep
noemde hij de tragiek van
christelijk Nederland.
Door een 'compromishou
ding tegenover het evan
gelie' hebben veel christe
nen zich stilletjes in eigen
kring teruggetrokken.
Toch zweert Dorenbos bij
de opdracht van God om,
ook in het openbaar, te
bidden voor koningen en
alle hooggeplaatsten. De
lacherige reacties van toe
risten en anderen die
langs de Ridderzaal lie
pen. nam hij ook gisteren
voor lief. Op Prinsjesdag
staat, opnieuw een actie
op het programma. ANP
Een vermoeide oud-minister H. van Mierlo in april dit jaar bij het
debat over de invoering van de euro. foto Rob Keeris/GPD
door Koos van Wees
DEN HAAG - Lovende woorden
gisteren aan het adres van Hans
van Mierlo: meer dan 32 jaar ac
tief in de politiek en inmiddels
ambteloos burger. Tweede Ka
mervoorzitter Jeltje van Nieu-
wenhoven kwam bij de eerste
vergadering van de"'Kamer in
nieuwe samenstelling woorden
te kort om de vele verdiensten
van de D66-politicus te memo
reren. Maar wie er ook was om
die lofzang aan te horen, niet
Hans van Mierlo.
De oud-minister besloot vorige
week vrij onverwacht "met on
middellijke ingang' afscheid te
nemen van de politiek. Aanvan
kelijk was de bedoeling dat dat
gisteren zou gebeuren, maar die
beker liet hij blijkbaar liever
aan zich voorbij gaan. Zodat de
man die de laatste decennia niet
weg te denken leek uit de vader
landse politiek met stille trom
vertrok, middenin het Kamer
reces.
„U moeternietsachterzoeken",
zo liet een van zijn trouwste me
dewerkers gisteren weten. En
ook D66 vond het heel normaal
dat de'pater familias afwezig
was „Hij is immers geen Ka
merlid meer", aldus een D66'er.
Maar had Van Mierlo dan niet in
de ereloge plaats kunnen ne
men, of op de tribune om de lof
zang in ontvangst te nemen?
„Misschien wilde hij dat niet."
Het is een publiek geheim dat
Van Mierlo gedesillusioneerd is
over de rol die hem voor, tijdens
en na de verkiezingen door D66
werd toebedacht. Geen moment
had hij het idee dat de vele ver
diensten, die hij heeft gehad
voor de partij op waarde werden
geschat Zodat zich gisteren de
gênante situatie voordeed dat
Van Nieuwenhoven het woord
richtte tot iemand die er niet
was en iedereen deed alsof dat
de normaalste zaak ter wereld
is „Zo werkt het nou eenmaal in
de politiek", aldus de D66'er.
Van Nieuwenhoven roemde het
vermogen van Van Mierlo om
'principiële, vergaande wensen
tot verandering te combineren
met veel kleinere stapjes, waar
van er vele, misschien meer dan
hij zichzelf bewust is, gereali
seerd zijn'. Ze noemde hem ver
der 'een bron van inspiratie,
soms ook geërgerde inspiratie'.
Hinderlijk
Was Van Mierlo er niet om haar
aan te horen, oud-PvdA-frac-
tieleider Jacques Wallage was
dat wel. Op zijn laatste dag als
Kamerlid kreeg de nieuwe bur
gemeester van Groningen voor
al waardering voor zijn veelzij
digheid. Wallage, in het kabinet
Lubbers-Kok staatssecretaris
van Onderwijs en later van So
ciale zaken, hield zich in de Ka
mer met alle terreinen bezig.
Die specialistische kennis werd
door zijn fractiegenoot Van
Nieuwenhoven gisteren om
schreven als 'wel eens meer hin
derlijk dan behulpzaam'. GPD
door Ans Bouwmans
DEN HAAG - In de regerings
verklaring zet de minister-pre
sident uiteen wat het kabinet de
komende vier jaar gaat doen.
Nieuw zijn die voornemens niet,
het kabinetsbeleid is immers ge
stoeld op het regeerakkoord dat
deze zomer is gesloten. Een
overzicht van de beloften en
waarschuwingen van Kok, af en
toe aangevuld met de harde cij
fers uit het regeerakkoord.
*,,De regering zal erop inzetten
dat het geweld op straat met
kracht wordt aangepakt en te
ruggedrongen. De straat moet.
waar dat nog onvoldoende het
geval is, worden teruggegeven
aan de bewoners." (5000 Agen
ten meer. Extra geld - een deel
van de 375 miljoen voor justitie
- om jeugdcriminaliteit te voor
komen en bestrijden. Burgers op
eigen verantwoordelijkheid
aanspreken)
„Er zal de komende jaren flink
geïnvesteerd worden in de kwa
liteit en vernieuwing van het
onderwijs, de gezondheidszorg
en de infrastructuur in ruime
zin." (ondeiwijs 1,8 miljard,
zorg 2,2 miljard en voor infra
structuur is er 2 miljard extra)
Werk zal meer lonend worden
gemaakt." (In het nieuwe belas
tingstelsel gaan de tarieven
voor de loon- en inkomstenbe
lasting omlaag, maar de belas
tingen op verbruik - BTW en
ecotax - gaan omhoog)
„Gerichte ombuigingen en
(Advertentie)
herschikkingen zijn onont
koombaar. De regering wenst
bestaande overheidsvoorzie
ningen zoveel mogelijk te ont
zien en de kwaliteit van de pu
blieke dienstverlening op peil te
houden. Het accent ligt vooral
op een doelmatiger werkende
overheid." (Totale bezuiniging:
7,6 miljard. Op een paar grote
posten na-EU-af dracht min 1,3
miljard en Defensie min 375
miljoen - wordt er vooral bezui
nigd op ambtenaren, arbeids
voorwaarden en andere uitga
ven)
„Bij een economische groei
van gemiddeld drie procent zou
aan het einde van de kabinets
periode zelfs begrotingseven
wicht kunnen worden bereikt.
W erkgelegenheid
„De regering heeft besloten in
deze kabinetsperiode het bereik
van de regeling extra werkgele
genheid langdurig werklozen te
verruimen van 40.000 tot 60.000
banen. Door het niveau van de
beloning te verhogen zullen
mensen de regeling ei-varen als
een opstap naar banen op een
hoger functieniveau." (Het loon
van Melkertbaners gaat van 120
naar 130 minimumloon)
„Een voldoende aanbod van
kinderopvang is hierbij onmis
baar. De regering zal daarvoor
de voorwaarden scheppen."
(415 Miljoen gulden extra)
„De koppeling van de sociale
uitkeringen en de AO W-pensi
oenen aan de stijging van de
CAO-lonen zal volledig worden
toegepast."
Voor gerichte inkomensonder
steuning en armoedebestrijding
heeft de regering extra midde
len gereserveerd." (750 Miljoen.
Komt via. bijvoorbeeld tege
moetkoming studiekosten,
voorzieningen gehandicapten
en chronisch zieken, bijzondere
bijstand en individuele huur
subsidie naar de mensen toe)
De toegankelijkheid van de
zorg wordt onder meer vergroot
door afschaffing van de eigen
bijdragen in het ziekenfonds en
de toegangsbij dragen voor de
thuiszorg en voor de preventie
ve zorg voor 0 tot 4-jarigen. Het
ziekenfonds wordt uitgebreid:
voortaan zullen ook kleine zelf
standigen worden toegelaten.
Daarnaast krijgen ouderen be
neden een bepaalde inkomens
grens ruimere toegang tot het
ziekenfonds."
„Nog dit jaar zal het kabinet
aan de Tweede Kamer voorstel
len voorleggen over de moge
lijkheden van een ruimere be
nutting van Schiphol en een
eventuele aanvullende locatie."
„Op milieuterrein is het bij
uitstek de kunst de lat zo hoog
mogelijk te leggen, steeds ietsje
verder te reiken dan eerder voor
mogelijk werd gehouden, ons
zelf rekenschap te geven van
nog niet bereikte doelstellingen,
maar ook en tegelijkertijd de
vorderingen in kaart te brengen
teneinde niet gedesillusioneerd
af te haken." (Oftewel: er wordt
wat gedaan aan lagere maxi
mum-snelheid, introductie re
keningrijden en lagere C02-uit-
stoot)
„Steden zullen beter in staat
worden gesteld om de leefomge
ving in wijken en buurten die
achterblijven te verbeteren.
Jongeren
„Voorkomen moet worden dat
groepen jongeren zich van de
samenleving afkeren of - wat
nog erger is - zich tegen de sa
menleving keren. In een geza
menlijke krachtsinspanning
van de ouders, de jongeren zelf
en het onderwijs zal deze nega
tieve ontwikkeling moeten wor
den gekeerd."
..Kinderen mogen niet al op
jonge leeftijd een achterstand
oplopen. Vandaar een versterk
te aandacht in het onderwijsbe
leid voor jonge kinderen. Dit
krijgt vorm door extra activitei
ten in de voorschoolse periode
en voortgaande klassenverklei
ning."
„Terwijlde hulpomvanginter
nationaal helaas terugloopt,
blijft ons land met een bijdrage
van 0,8 procent van het bnp een
voorbeeldfunctie vervullen."
„Opgedane ervaringen (Sre
brenica, red.) mogen niet tot de
slotsom leiden dat ons land zich
in de toekomst aan zijn interna
tionale verantwoordelijkheid
tot het leveren van een bijdrage
aan vredesoperaties zal ont
trekken." (De bezuiniging van
375 miljoen mag niet ten koste
gaan van inzetbaarheid voor
maximaal vier VN-vredesmis-
sies) GPD
De Tweede Kamer luistert naar premier Kok die de regeringsverklaring aflegt. foto Cees Zorn/GPD
