Puin benut
bij aanpak
van dijken
PZC
Jan Gideonse en
Krijn Coppoolse
winnen ringrijden
Slokje heilig water tegen infecties
Verbod op gebruik van levend aas
deert Zeeuwse sportvissers weinig
Spirituele Sociëteit
Cursussen
zeeland
b 18
Breskens proefterrein
bruggroep
volwassenen
vrijdag 21 augustus 1998
door Harmen van der Werf
BRESKENS - Het project Zee
weringen van Rijkswaterstaat,
dat is opgezet om zwakke dijk-
glooiingen te verbeteren, ont
popt zich tot een praktijklabo
ratorium van nieuwe soorten
dijkbekledingen. Na het plan
om twee dijkvakken bij het Ver
dronken Land van Saeftinge
met tweeënhalve meter klei te
bekleden in plaats van stenen,
staat een volgende praktijk
proef op de rails. Bij Breskens
wordt een oud stuk dijkglooiing
overlaagd met 'puin'.
De grondstoffen voor het 'puin',
natuursteen en betonblokken,
zijn afkomstig uit dijkglooiin-
gen langs de Westerschelde die
al zijn vernieuwd. Het is over
tollig materiaal, waarvoor
Rijkswaterstaat een nieuwe,
nuttige bestemming zoekt. Op
een dijkvak bi] Temeuzen wor
den betonblokken al herge
bruikt door die stenen te kante-
Nieuwe weg in
Middelburg heet
Brandenburglaan
MIDDELBURG - De nieuwe
weg in Middelburg, waaraan
Proverko Bouwgroep zestig wo
ningen gaat bouwen, krijgt de
naam Brandenburglaan.
Dat hebben burgemeester en
wethouders besloten na advies
van de commissie straatnaam-
geving. De nieuwe weg vanaf de
Nieuwenhovenseweg in weste
lijke richting maakt een lus om
te ontsluiten op de Generaal Ei-
senhowerlaan. Na de aftakking
gaat de weg verder in zuidelijke
richting om met een lus opnieuw
aan te sluiten op de Nieuwenho
venseweg iets ten noorden van
de kruising Nieuwenhovense-
weg/Prooijenseweg en de Na-
dorstweg.
len, waardoor de dijkbekleding
twee keer zo dik en zwaar
wordt.
De proef met het overlagen van
een oude dijkglooiing bij Bres
kens past in dezelfde herge-
bruik-strategie van Rijkswa
terstaat. Als het experiment
slaagt, kan dat ook geld schelen.
Het is goedkoper de bestaande
dijkbekleding te laten zitten en
oude spullen in plaats van nieu
we te gebruiken.
De hamvraag bij de proef, die
wordt uitgevoerd met mede
werking van de Dienst Weg- en
Waterbouwkunde van Rijkswa
terstaat en de Zeeuwse water
schappen, is of h'et puin goed
blijft vastzitten aan de oude
glooiing. Er wordt gebruik ge
maakt van asfalt en beton om de
gebroken stukken natuursteen
en betonblokken te 'lijmen'.
Strenge vorst
De nieuwe versterkingstech
niek wordt bij Breskens toege
past over een lengte van zeshon
derd meter. Bovenop de oude
stenen glooiing van twintig cen
timeter komt een laag van ruim
zestig centimeter. De onderzoe
kers zijn met name benieuwd of
de twee componenten ook bij
strenge vorst aan elkaar blijven
kleven.
Het experiment met groene dij
ken bi] het Verdronken Land
van Saeftinghe wordt volgend
jaar uitgevoerd. Het was de be
doeling dit seizoen al een laag
klei op twee dijkvakken aan te
brengen, maar dat werd te kort
dag, onder meer omdat de juiste
soort klei niet direct beschik
baar was.
Rijkswaterstaat hoopt in 2004
klaar te zijn met het vernieuwen
van te zwakke dijkbekledingen
in Zeeuws-Vlaanderen. Het
project Zeeweringen, dat zich
later ook zal uitstrekken tot de
Oosterschelde en onder meer de
IJsselmeer-kust, moet in 2003
helemaal afgerond zijn.
doorSjaak Janse
MIDDELBURG - Jan Gideonse
en Krijn Coppoolse zijn de grote
winnaars geworden van het
ringrijden tijdens de tweede
folkloristische dag in Middel
burg. In zes banen streden 192
ringrijders om de prijzen. Het
grote doel voor deze dag is het
winnen van het bronzen beeldje
van Koningin Beatrix.
Om dit beeldje te winnen moe
ten de rij ders van de eerste twin
tig ringen er minimaal zeven
tien steken en vervolgens de
laatste tien ringen insteken.
Achtentwintig rijders deden dit
en het was Jan Gideonse van de
afdeling Gapinge die uiteinde
lijk als winnaar uit de bus
kwam. Jan Gideonse mag zo
doende het bronzen beeldje van
Koningin Beatrix, dat hij ook al
in 1993 en 1996 won, voor één
jaar op zijn schoorsteen zetten.
De tweede beker van prinses Ju
liana was voor Paul van den
Broeke eveneens van de afde
ling Gapinge. Simon de Pagter
uit Koudekerke won de derde
wisselbeker van wijlen prinses
Wilhelmina. Albert de Visser
won de vierde beker voor Boy
Vader die de vijfde beker won.
De overige tien wisselbekers
waren voor Dennis Willeboord-
se (6e), Jan Jobse (7e), Krijn
Coppoolse (8e), Andre van Mal-
degem (9e), Diana Wisse (10e),
Peter de Vos (11e), Erik Leen-
dertse (12e), Sjaak Janse (13e),
Cees Langebeeke (14e) en Adrie
Brasser won de 15e beker.
Tinnen bord
Naast de vijftien wisselbekers
zijn er ook drie wisselbekers
voor de meest gestoken ringen.
Twaalf ringrijders staken alle
dertig te steken ringen en moch
ten gaan kampen om het tinnen
bord van oud ZRV-voorzitter
Simon Lous. Krijn Coppoolse
uit Gapinge stak de kleinste
ring van tien millimeter en won
zodoende dit tinnen bord, de
tweede plaats was voor Chris de
Visser uit Domburg én Sjaak
Janse uit Souburg won de derde
beker. Lou Willemse, Cor Janse,
Simon de Pagter, Kees Lange
beeke, André van Maldegem,
Paul van de Broeke, Erik Leen-
dertse, Rens Hoebeke en Edwin
Dellebeke waren de andere rij
ders die dertig ringen staken,
maar geen wisselbeker hiervo
wonnen.
Naast de vijftien wisselbeke
waren er nog in elke baan beke
te winnen in de kleine fina
waarvoor de mensen in aanme
king kwamen die uit de een
twintig beurten minder dan z
ventien ringen staken. Deze b
kers gingen naar Edward Di
gemanse en Christel Provoost
baan één, in baan twee wonn
Jolanda Markusse en Dingem
de Visser. Jaap Vos en Tanny
Pagter wonnen in baan drie.
baan vier won Leo Wabeke
Jan Willem Minnaard. Al
Krijger en Ad Janse wonnen
baan vijf en in baan zes wonn
Marcel van de Broeke en Lien
ke Reijnierse. Naast de erepr
zen voor het steken van de ri
gen waren er ook nog prijz
voor de mooist versierde paz
den. Bij de trekpaarden was h
mooist versierde paard v
Carin Francke voor Diana W:
se en Peter Dekker. Bij de ande
paarden was het mooist versie
de paard van Renate van
Voorde voor Anita Jasperse
Rianne Francke.
BORSSELE
Vierdaagse - De Sportverer
ging Borssele houdt van 31a
gustus tot en met 4 september
haar thuisplaats een avondvie
daagse. Deelnemers kunn
wandelen over een afstand v.
5 of van 10 kilometer, en fiets
over 10, 15 of 25 kilometer p
dag. De start vindt telke
plaats om 18.30 uur vani
'Troyehonk' aan de Troyeweg
KRABBENDIJKE
Taptoe - De Oranjeverenigi:
Krabbendijke heeft voor zate
dag 29 augustus haar jaarlijk
taptoe georganiseerd. Van
acht uur 's avonds treden ac
tereenvolgens op: het Tamboe
en Trompetterkorps Ahoy i
Rotterdam, The Black Nigl
Drum en Bugle Corps uit Grav
send in Engeland en de Sho^
band IJmuiden Harmonie
IJmuiden. Voor het begin van
optredens maken alle korps
een kleine ronde door het doi
De taptoe begint om 20.00 u
op het sportpark aan de Nie
landestraat in Krabbendijke.
Bernadette de Smit in de ban van de bedevaart
doorlngrid Huibers
GOES - Zwak, ziek en misse
lijk het water in met de hoop er
herboren weer uit te komen. In
het Franse Lourdes levert dat
elk jaar hartverscheurende ta
ferelen op. Maar ook in dichter
bij huis gelegen bedevaarts
plaatsen zoeken talloze gelo
vigen met de rozenkrans in de
hand hun heil. Zo bezoekt de
Goese Bernadette de Smit elk
jaar het Belgische Banneux.
„Was het niet een achtjarig
meisje, Mariëtte, dat Maria
daar gezien heeft?" De Smit
rommelt in een grote stapel
folders. Het duurt even voor
dat ze het goede boekje tevoor
schijn trekt. „Zie je wel,
Mariëtte", wijst ze op een een
voudige illustratie van een
klein meisje dat op haar knie-
en zit voor een verlichte Ma-
riafiguur. Aan Mariëtte, een
meisje van eenvoudige komaf,
is Maria volgens de overleve
ring acht keer verschenen.
Het huis van De Smit hangt zo
vol platen en schilderijtjes dat
een kruisbeeldje nog niet zo
één, twee, drie gevonden is.
Toch hangen er wel drie, vlak
naast elkaar op de schoor
steen. Ook Maria pronkt op het
dressoir, naast plastic flessen
met bedevaartswater.
Wijwatervaatjes
„Dit water komt uit het Duitse
Kevelaer." Een simpele witte
fles met schroef dop, gevuld
met heilig water. „Ik vul er
mijn wijwatervaatjes mee. Die
gebruik ik om een kruisje mee
te slaan als ik opsta of naar bed
ga." Ook neemt ze wel eens een
slokje om een dreigende ziekte
of infectie af te weren.
De Smit kan zich het leven
zonder het katholieke geloof
niet voorstellen. Ze is groot ge
bracht met kerkbezoek - elke
zondag drie keer - en dat heeft
ze altijd volgehouden. Als ik
's zondags door ziekte of wat
dan ook de kerk moet over
slaan, mis ik echt wat. Een
zondag zonder preek geeft me
een raar gevoel." Haar eigen
kinderen laat ze vrij in hun
keuze voor het geloof. „Ze mo
gen van mij zelf beslissen of en
wanneer ze mee naar de kerk
gaan."
Sinds twee jaar is De Smit pro
pagandist van Caritas Ban
neux Bisdom Breda. Dat bete
kent dat ze in haar eigen stad
Goes zoveel mogelijk mensen
enthousiast probeert te maken
voor de jaarlijkse door het bis
dom georganiseerde bede
vaart. „Best lastig", vindt ze.
„Het animo neemt toch wat af.
Ouderen willen nog wel, maar
jonge mensen kun je niet meer
zo makkelijk voor een bede
vaart interesseren."
Wonderen
Zelf gaat De Smit altijd met de
bus op bedevaart. „Lopen?"
Daar moet ze smakelijk om la
chen. Dan serieus: „Twee jaar
geleden heb ik in Beauraing in
België mijn enkel zwaar ver
stuikt. Ik wou tijdens een be
devaart daar een foto nemen
en toen heb ik me verstapt.Ze
heeft er nog steeds last van.
„Het is eigenlijk een beetje de
omgekeerde wereld. Ik bezeer
me tijdens een bedevaart waar
je alleen maar beter van zou
moeten worden."
De Smit wil dolgraag een keer
naar Lourdes. „Heus niet al
leen omdat ik net als het her
derinnetje dat Maria in
Lourdes zag verschijnen ook
Bernadette heet." Het zijn
meer de verhalen over de won
deren die in Lourdes zouden
gebeuren die haar aanspreken.
„Het lijkt me heel mooi om dat
eens met mijn eigen ogen te
zien. Als ik ooit wat geld win,
is een reis naar Lourdes het
eerste wat ik zou doen."
De bedevaart naar Banneux
vertrekt zondag 6 september 's
ochtends om 6.30 uur. Berna
dette de Smit verstrekt inlich
tingen.
Bernadette de Smit propageert de bedevaart naar Banneux. foto Willem Mieras
door Richard Sandee
MIDDELBURG - De Spirituele
Sociëteit start in september met
een uitgebreid cursusaanbod in
Middelburg. Ook staan er diver
se workshops en thema-avon
den op het programma. De on
derwerpen van alle activiteiten
houden op één of andere manier
verband met 'het hogere'.
Daarbinnen past eveneens de
spirituele 'tour de chant' waar
mee op 20 september de aftrap
voor het nieuwe seizoen wordt
gegeven. Hiervoor hebben de
initiatiefnemers van de Socië
teit, het echtpaar Van Kaker-
ken, de zangeres Lenny Kuhr
uitgenodigd naar de Middel
burgse Stadsschouwburg.
Vreemd
Op het eerste gezicht lijkt het
misschien wat vreemd dat deze
zangeres komt opdagen op een
spirituele avond, maar niets is
minder waar. In 1987 is ze met
haar cd 'Quo Vadis' het spiritue
le pad ingeslagen, en ze is daar
sindsdien niet meer van afgewe
ken. Ook Kuhrs nieuwste pro
gramma, 'Ter wille van...' past
volgens de Sociëteit in deze lijn.
De Spirituele Sociëteit, die in
1995 in Breda werd opgericht,
opereert voor het tweede jaar in
Zeeland. Omdat er in het eers
jaar veel animo was voor de er
ge cursus die werd gegeve
'Praktische filosofie en spirit
aliteit', is het aanbod nu uitg
breid met twee nieuwe cursu
sen, en enkele lezingen. 1
nieuwe cursussen heten 'Spil
tuele droomverklaring' en 'S
crale dansen op het Aramese o
ze vader'. Eén van de lezing'
gaat over het fenomeen graa
cirkels. De verschillende b
eenkomsten vinden behalve
de Stadsschouwburg plaats
het Wijkcentrum Zuiderbak
aan de Rentmeesterlaan in Mi
delburg. Voor meer informat
0416-391323.
Wie als volwassene opnieuw wil
gaan leren, krijgt in de bruggroep
volop de kans om oude kennis
op te halen en uit te breiden Je
ontdekt wat je kunt en welke
vervolgmogelijkheden er zijn
Veel aandacht voor studievaardïgheid
en sociale vaardigheden. Natuurlijk is
leren werken met de computer een onderdeel
van het programma Afgestemd op mensen
zonder mavo-diploma of hoger.
Goes
12 uur per week
vanaf de derde week van september
100,- voor een heel jaar
vergoeding voor kinderopvang mogelijk
Regionaal
Opleidingen
Centrum
Zeeland
Instelling voor middelbaar
beroepsonderwijs en
volwasseneneducatie
vraag de brochure!
Stuur onderstaande bon op in enveloppe zonder postzegel naar:
ROC Zeeland,
vestiging Oosterschelde College,
Antwoordnummer 705,
4460 WB Goes
Of bel (0113) 23 11 70
r informatie over de bruggroep
ZEELAND
Fietspadennet
tot Engeland
volgende week
in gebruik
RETRANCHEMENT - De nieu
we Euro coast cycle track, die
Engeland met Nederland ver
bindt, wordt op zondag 30 au
gustus officieel geopend. Vanaf
die datum is het mogelijk om per
rijwiel vanuit Canterbury (En
geland) zonder onderbreking
via de Belgische kust Zeeland te
bereiken.
Een groep Britse lange af
standsfietsers, begeleid door
een delegatie van de gemeente
Canterbury, rijdt de route op 29
augustus feestelijk in. Dat
wordt op Belgisch grondgebied
omlijst met allerlei activiteiten,
zoals helikoptervluchten voor
het publiek. De volgende dag is
het gezelschap te gast in Ren-
tranchement.
De gemeente Sluis-Aardenburg
en het waterschap Het Vrije van
Sluis lieten het laatste stukje
vanaf de grens tot de Zwinstraat
in het voorjaar in Retranche-
ment asfalteren. Hiermee werd
de laatste schakel geplaatst tus
sen het Belgische fietspadennet
en de vele fietsroutes in Neder
land. Ook de zeedijk te Knokke-
Heist kreeg een fietspad
De gemeentebesturen van
Knokke-Heist, Sluis-Aarden-
burg, dorpsraad Retranche-
ment en Evenementen Commis
sie Retranchement. muziek
gezelschap Apollo en Miss Zwin
geven de opening een feestelijk
tintje. Loco-burgemeester G.
van Daele van Sluis-Aarden-
burg verricht om 10.00 uur de
openingshandeling.
Vox Jubilans
presenteert cd
ZIERIKZEE - Op initiatief van
het Comité Schouwen-Duive-
land van de Stichting Woord en
Daad wordt zaterdagavond 24
oktober vanaf 19.30 uur een
zang- en orgelavond gehouden
in de Nieuwe Kerk in Zierikzee.
Tijdens de zangavond presen
teert het optredend koor Vox Ju
bilans zijn nieuwe cd.
Vox Jubilans is een hervormde
gemengde zangvereniging uil
Waddinxveen. Het koor telt 150
leden en staat onder leiding van
Pieter Stolk. Jaarlijks verzorgt
Vox Jubilans talloze concerten
in den lande, waaronder het tra
ditionele kerstconcert op de
morgen van tweede kerstdag in
De Doelen in Rotterdam. De
koor- en samenzang in de Nieu
we Kerk in Zierikzee wordt be
geleid door organist Peter Ei
lander. Hi] is de vaste organist
van de Eben-Haezerkerk in
Apeldoorn.
Veel hengelaars gebruiken bij de jacht op snoek en snoekbaars al kunstaas in plaats van levende aasvis. foto Pieter Honhoff
door Piet Kleemans
ZIERIKZEE - Bij de Nederlandse Vereni
ging ter Bescherming van Dieren is het be
richt met gejuich ontvangen. Onder hen
gelaars zijn de meningen verdeeld over
het vandaag van kracht geworden verbod
op het gebruik van levend aas in de sport
visseri j.
Het verbod, uitgevaardigd door het mi
nisterie van Landbouw, Visserij en Na
tuurbeheer. zat er al een tijdje aan te ko
men. Toch is het bij de Deltafederatie, die
de belangen van sportvissers in het zuid
westen van Nederland behartigt, hard
aangekomen. „Wij voelen ons overrom
peld", zegt federatievoorzitter A van
Overveld. Hoewel hij ook zijn twijfels
heeft over nut en noodzaak van de maat
regel zit het Van Overveld vooral dwars
dat de leden van de Deltafederatie het
nieuws uit de krant moeten lezen „We
hadden het tijdig willen weten, zodat we
onze leden ook tijdig op de hoogte hadden
kunnen brengen."
Voor het verbod op zich kan Van Overveld
begrip opbrengen „Al sporen wij onzele-
den altijd aan om zo humaan mogelijk te
vissen. Ik vraag me alleen af hoe ze het
verbod denken te controleren." Dat is niet
zo lastig, laat voorlichter T. van der Molen
van het ministerie van LNV weten. Het
kan in één moeite door met de controle op
de visvergunning. De hengel hoeft er niet
voor uit het water. De hengelaar moet im
mers iets bij zich hebben waarin hij de
aasvis levend kan houden.
Dat de Deltafederatie zich overvallen
voelt, noemt Van der Molen 'overdreven'.
„Er wordt al jaren over gepraat. Het had
al veel eerder ingevoerd kunnen zijn. Vis
sen met levend aas is gewoon maatschap
pelijk niet meer aanvaardbaar."
Niet alleen de regionale politie contro
leert, maar ook de 'vliegende brigades',
het Korps Landelijke Politiediensten
(KLPD) en de Algemene Inspectie Dienst
(AID). Hengelaars die het verbod aan hun
laars lappen, wacht een boete, die kan op
lopen tot maximaal vijfduizend gulden.
Hoe hoog die controles op de prioriteiten
lijst van de politie staan, wil een woord
voerder ervan niet kwijt. „We gaan voor-
lopig geen extra controles houden.
Kunstaas
C. van Schelven van de Schouwse hengel
sportvereniging Oosterschelde - waarvan
de leden ook in de Zierikzeese gracht en
het Kaaskenswater vissen - ligt niet wak
ker van het verbod. „De meeste mensen
die in de gracht vissen gebruiken kunst
aas. Het speelt op Schouwen-Duiveland
niet zo. We hebben hier maar weinig bin-
nenviswater.Hetzelfde geldt voor Wal
cheren en de Bevelanden.
In Zeeuws-Vlaanderen wordt volgens
E. P. Strobbe van hengelsport vereniging
De Lustige Hengelaar Groot Eiland, resi
derend in Heikant, nog veel gevist op bin
nenwater. Het overgrote deel van de hen
gelaars gebruikt daarbij kunstaas. „Ik
vind het prachtig dat het verboden is le
vende aasvis te gebruiken. Ik erger me
dood als ik zie hoe zo'n viske aan een
draad geregen wordt en hoe het dan heen
een weer gesmeten wordt."
Dierenmishandeling
Bij de dierenbescherming is het feest. „Er
is nu een einde gekomen aan één van de
ergste vormen van dierenmishandeling",
jubelt M. Bleijenberg van het Landelijk
Buro Dierenbescherming in een persbe
richt. Daarin wordt het gebruik van le
vende aasvis omschreven als 'het
doodmartelen van vissen'. Bleijenberg:
„Het unieke aan dit verbod is dat regering
en parlement nu ook laten zien dat zij oog
hebbën voor het welzijn van de vis."
