Randon spoort verstekelingen op
Aldi versterkt winkelbestand Axel
Queeste naar het ideale kunstwerk
Panfluitconcert in
Domburgse kerk
Venezolaanse gitarist
treedt op in Zeeland
Arbeidsvoorziening
vindt personeel voor
betonfabriek tunnel
Houtskooltekeningen j
van een passant
zeeland
16
Beveiligingsbedrijf werkt nauw samen met marechaussee
ondernemend zeeland
kunst cultuur
woensdag 5 augustus 1998
door Jacques Cats
VLISSINGEN - Na een korte
periode van betrekkelijke stilte
zijn er in één weekeinde weer
enkele tientallen migranten
betrapt bij een illegale passage
van de Nederlandse water-
grens bij Vlissingen. Eerder dit
jaar werd een groep van ruim
zestig vreemdelingen aange
houden.
Het gezelschap had zich ver
schanst in trailers met Enge-
De rubriek Onderne
mend. Zeeland staat on
der redactie van Claudia
Sondervan. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
vaji de PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
Vlaggenschip
De Ruyter in
nieuwe bistro
VLISSINGEN - Aan de Smal-
lekade 13 in Vlissingen is gis
teravond, dinsdag, het restau
rant De Zeven Provinciën
geopend dat is genoemd naar
het illustere oorlogsschip van
Miehiel de Ruyter. Eind augus
tus vindt de officiële opening
plaats.
Maritiem schilder Jan de Que-
lery vervaardigt speciaal voor
dit restaurant een schilderij
van 1,5 bij 2,5 meter met daar
op het befaamde schip uit de
zeventiende eeuw.
Omdat dit echter nog niet ge
reed is, maar de rest van het
restaurant wel paraat is voor
de eerste bezoekers, besloten
eigenaren Geert Meijering en
Martij n van der Walle de deu
ren nu reeds te openen.
De keuken van de luxe bistro is
vanaf 17.00 uur open. Van der
Walle werkt in de keuken en
was tot voor kort werkzaam in
de Campveerse Toren in Veere,
net als de bedri j fsleider van het
nieuwe restaurant, Marco Tax.
In De Zeven Provinciën wer
ken vijf personen.
land als bestemming. Nadat
het in Vlissingen rustig was ge
worden op het mensensmok-
kelfront. werden er weer meer
activiteiten waargenomen in
Hoek van Holland en IJmui
den. „Het zijn golfbewegingen.
Telkens weer wordt een andere
plaats als uitvalsbasis be
schouwd. Je proeft er een stuk
je organisatie achter".
Tot deze vaststelling komt Er-
win Reijnders, regiomanager
van Randon Beveiliging. De
NV Haven van Vlissingen heeft
het particuliere bedrijf inge
huurd om op twee locaties in
het Vlissingse havengebied be
wakingswerkzaamheden uit te
voeren. De activiteiten worden
nu toegespitst op het voorko
men dat mensen zich als verste
keling verschansen aan boord
van de Dartlinevrachtdienst op
Engeland. De Engelse overheid
stelt rederijen financieel aan
sprakelijk voor het aan wal
brengen van verstekelingen.
Vangsten
De verscherpte controle zet zo
den aan de dijk. De vangsten
geven dat aan: „We hebben
nachten van zeven tot tien
man." Uit het feit dat er on
danks het toezicht toch nog
heel wat personen Engeland
langs illegale weg bereiken,
leidt de Randon zegsman af dat
het om flinke aantallen mi
granten gaat, zowel mannen
als vTouwen. Het gebruikelijke
beeld is dat de verzegeling van
trailers wordt losgemaakt,
waarna men zich in het interi
eur verstopt. Waar en wanneer
dat gebeurt, is nog onduidelijk.
Dat kan vooraf gebeuren of bij
het opstellen van de vrachtwa
gens na de nachtcontrole.
Bij de opsporing van personen
zet de beveiligingsdienst hon
den in die zijn gespecialiseerd
in de waarneming van mense
lijke geuren. De beveiligings
firma werkt nauw samen met
het Koninklijke Marechaussee.
Randon doet de signalering
waama de marechaussee de
mensen oppakt. Om de verste
kelingen het moeilijk te maken,
zijn op het Dartline-terrein in
middels ook technische aan
passingen gedaan: meer
hekwerk, prikkeldraadver
sperringen en verlichting.
Een medewerker van Randon Beveiliging inspecteert in de Vlissingse haven de onderzijde van een trailer.
foto Lex de Meester
door Barend Pelgrim
AXEL - Het winkelassorti
ment in Axel wordt vandaag
uitgebreid met een Aldi-vesti-
ging. Het nieuwe filiaal aan de
Tuinstraat maakt deel uit van
het nieuwbouwproject rond
het Molenbolwerk. Het levens-
middelenbedrijf onder de ap
partementen van de zoge
naamde Bastionresidentie
heeft een verkoopoppervlak
van 600 vierkante meter. Wat
opzet, uitstraling en assorti
ment betreft wijkt de Axelse
vestiging niet af vande andere
Aldi-markten. Er is onder an-
dere voor de Tuinstraat geko
zen vanwege de goede bereik
baarheid en vanwege de ruime
parkeermogeli j kheden.
Ter gelegenheid van de opening
wordt een folder verspreid om
klanten uit te nodigen een kijk
je te komen nemen en een kop
koffie te nuttigen. Voorzitter
van de Axelse winkeliersver
eniging Axclusief T. Marteijnis
tevreden met de komst van de
nieuwe Aldi en denkt dat het
een versterking van het win
kelarsenaal van het centrum
betekent. „Uit een consumen
tenenquête die we met Axclu
sief enkele jaren terug hebben
gehouden bleek al dat er be
hoefte bestaat aan een dergelij
ke winkel. De prijszetting van
Aldi werd als een gemis ei-va
ren; dit voorziet duidelijk in
een behoefte."
Marteijn wijst erop dat de toe
voeging van de Duitse
grootgrutter positief is voor het
hele winkelassortiment van
Axel. „Goed dat de winkel vrij
centraal ligt naar het centrum,
vlak tegen het gebied van de
detailhandel. Het collectief
middenstanders vaart hier wel
bij."
De voorzitter hoopt echter op
meer ontwikkeling aan de
Tuinstraat. „Vanuit de Tuin
straat bezien is dit een mooie
opening en een kosmetische
verbetering.
Het zou mooi zijn als er aan de
achterkant van de Albert Heijn
nu nog een Retourette komt.
Voor de consument wordt het
dan allemaal nog aantrekkelij
ker."
door Ben Oerlemans
DOMBURG - Het blijkt onmo
gelijk voor de panfluit een spe
cifiek oorsprongsgebied vast te
leggen. Het instrument duikt
namelijk op verschillende
plaatsen en in verschillende cul
turen over de hele wereld op.
Vanavond, woensdag, bespelen
Constantin Moroi en Gebriel
Dorin dit instrument in de her
vormde kerk in Domburg.
De benaming Panfluit ontleent
het instrument zich aan de
Griekse herdersgod Pan. Een
overgeleverde sage verhaalt hoe
de nimf Syrinx, achtervolgd
door Pan (half mens, half gei
tenhok) de goden om hulp
smeekte. Deze veranderen haar
in een rietstengel, waaruit de
herdersgod een fluit snijdt om
daarop zijn liefdesverdriet tot
uitdrukking te brengen.
De klank van de panfluit is ons
vooral vertrouwd door de mu
ziek van de vele Indiaanse folk-
loregroepen in de verkeersvrije
straten van onze binnensteden.
Roemenië
In geen enkel land evenwel ge
niet de panfluit zo'n grote be
kendheid als in Roemenië en
nergens anders is dit instru
ment. evenals de volksmuziek,
zo thuis in de concertzalen. De
Roemeense panfluit, die zich
door een gebogen vorm van de
anderen onderscheidt, onder
ging evenals het panfluitspel
sinds de tweede helft van deze
eeuw een belangrijke, verdere
ontwikkeling. Uit deze traditie
stammen de huidige Roemense
panfluitvirtuozen.
De keuze voor een kerk als con
certruimte beantwoordt op een
bijzondere wijze aan de klank
van dit instrument. Het wordt
dan ook veelvuldig in het kader
van religieuze en meditatieve
muziek ingezet, vaak begeleid
door het verwante orgel.
Constantin Motoi is een beken
de Roemeense panfluitist. Hij is
opgeleid door de virtuoze Geor
ge Zamfir en zijn fascinerende
en unieke manier van spelen is
het resultaat van een ongewoon
talent en veel vlijt. Motoi houdt
ervan, om net als Zamfir de oude
volks- en herdersliederen in zijn
muziek te verwerken.
Kaarten zijn verkrijgbaar bij de
WV's in Domburg en Oostka-
pelle en kosten daar 20 gulden.
Aan de kassa kosten ze 22,50
gulden per stuk. De aanvang is
om 20.00 uur.
Sjaak Willemsen bij de kapel van Hoogelande, waar hij in de tuin twaalf nonnen heeft neergezet: „Hun weg is niet de mijne."
foto Lex de Meester
door Piet Kleemans
RENESSE - Kenners omschrij
ven hem als 'De Paganini onder
de gitaristen': Aldo Lagrutta. In
het kader van zijn tour door Ne
derland doet de gitarist onder
meer Brouwershaven en Renes-
se aan. Hij brengt Spaanse en
Zuid-Afrikaanse muziek
Lagrutta werd in 1980 benoemd
tot professor aan het nationaal
conservatorium in het Venezo
laanse Caracas. Die benoeming
dankte hij aan het feit dat hij
een muziekstudie in drie jaar af
rondde, terwijl daar normaal
negen jaar voor staat. Daarmee
onderscheidde hij zich, omdat
hij tot op heden de enige gitarist
is in de historie van Venezuela
die dat voor elkaar kreeg.
Tempo
De snelheid van zijn muzikale
studie wordt nog overtroffen
door het tempo waarin zijn ster
rijst. Kenners omschrijven hem
als een van de meest vooraan
staande gitaristen van deze tijd,
die belangrijke internationale
prijzen in de wacht sleepte.
De Presser Foundation droeg fi
nancieel bij aan de publicatie
van een boek van de hand van de
meester-gitarist, waarin hij col
lega-gitaristen leert hoe ze hun
techniek kunnen verbeteren.
Lagrutta fungeert verder als
jurylid bij verschillende inter
nationale festivals en concour
sen. De gitarist woont tegen
woordig in Duitsland en wijdt
zich nu helemaal aan het geven
van concerten.
Het concert op zaterdag 15 au
gustus in de Sint Nicolaask,erk
in Brouwershaven begint om
20.00 uur. Zondag 16 augustus
speelt Lagrutta in de Jacobus-
kerk in Renesse (20.00 uur), vrij
dag 21 augustus in de kerk in
Domburg (20.30 uur), zaterdag
22 augustus in de Jacobskerk in
Vlissingen en zaterdag 23 au
gustus in Logement De Aveling
in Zierikzee (beide om 16.00
uur).
door Ben Oerlemans
HOOGELANDE - De zoektocht naar de
heilige graal, het onbenoembare. Genera
ties geleerden, geestelijken en ook kunste
naars houden zich hiermee bezig. Sommi
gen menen het te vinden. In de vorm van een
mooie symfonie, een literair werk dat ze
scheppen of een geestelijke doctrine die de
verlossing brengt. Alleen de heel groten
kunnen daadwerkelijk het Allerhoogste
aanraken; het onzegbare in woorden, mu
ziek of beelden omzetten.
Beethoven is daarvan een voorbeeld, mysti
ci van alle tijden ook. Maar voor de meeste
kunstenaars blijft het finale doel onbereik
baar, blijft het gordijn voor de schatkamer
van het heilige gesloten. Sommigen over
schreeuwen dat en roepen zich, ondanks al
les, uit tot de nieuwe hogepriester van de
kunst. Anderen twijfelen, proberen op
nieuw, maar hopen ooit een keer een glimp
van diepere sferen op de vangen. Sjaak Wil
lemsen uit Middelburg is iemand van de
tweede categorie. Zijn werk is bijeenge
bracht op de tentoonstelling 'Op zoek
naar.. en is tentoongesteld in de kapel van
Hoogelande
Antwoorden
Het leven als zoektocht, het kunstleven als
zoektocht. Dat is het centrale thema in Wil-
lemsens werk. Hij schildert, beeldhouwt en
werkt met bronzen vormen. De manier
waarop hij de dingen uitdrukt, is zowel con
creet als abstract. In de tuin van de kapel
staan twaalf nonnen opgesteld. Ze lijken in
processie naar een grafkruis te lopen, maar
gaan er met een grote boog omheen het bos
in. De kappen liggen diep over de hoofden
gebogen. Als je ze nadert staan er teksten
geschreven op de plekken van de gezichten.
Harmonie? God? Jezus? In feite de antwoor
den op de grote vragen, maar nu zelf als
vraagvorm gesteld. Willemsen: „Deze ant
woorden zijn voor mij niet het antwoord. Ze
geven slechts een indicatie. Uiteindelijke
gaan de nonnen het bos in. Om aan te geven
dat hun weg de mijne niet is. Waar ik naar
zoek? Dat weet ik niet. Ik heb 'het' niet ge
hoord, gevoeld of gezien, maar begin steeds
opnieuw, hopend dat het een keer lukt.
Willemsen begon twintig jaar geleden met
schilderen. „Ik was toen inde WW gekomen.
Totaal gefrustreerd en boos. Toen ben ik
gaan schilderen en heb als het ware het hele
proces rondom de WW door middel van
kunst kunnen verwerken en op een positie
ve manier om kunnen buigen.Het werk uit
die tijd vertoont een fel realistische inslag.
Rokende fabrieksschoorstenen, ontevreden
mensen. In de kapel zelf staan voornamelijk
schilderijen en beeldhouwwerken opge
steld die de vragen over leven en dood stel
len. „Ik wil een toestand weergeven waarin
de kringloop der dingen tot stilstand is ge
komen, waarin geboren worden en sterven
niet meer zijn. Waaidn de tijd niet meer be
staat", vervolgt Willemsen. „Ik ben dus op
zoek baar een stilte, licht en rust. Een weten
dat onzichtbare dingen zichtbaar maakt,
waarin je onhoorbare melodieën hoort,
waarin je dingen voelt die niet te voelen zijn
en dingen weet die niet te weten zijn."
Ei
Hij liet zich inspireren door de beeldhouwer
Henri Moore. „Ik zag een keer een gehou
wen ei van hem in steen en dacht: Dót is
het." Steeds opnieuw probeerde Willemsen
dit te imiteren, maar het lukte niet. „Uiter
mate vervelend", zegt hij, „maar ik ga ge
woon door met werken om eens..." Hoewel
hij zelf het ultieme in de kunst nog niet heeft
kunnen vangen, geeft Willemsen wel aan
hoe het niet moet. „De maatschappij met al
de collectieve dwang, met dogma's en te gro
te commercie, ik weet niet waar ik naar de
dood naar toe gg en wat er voor mijn geboor
te was. De grote antwoorden hierop hebben
gefaald."
Even later loopt hij langs twee foto's van op
perhoofden. „Ik laat me inspireren door de
indianen. De massamoord op dit volk is nog
nooit goed aan de orde gesteld en aan het
grafkruis in de tuin hangt ook een toespraak
die opperhoofd Seattle ooit tegen de blan
ken hield. Indianen; een nobel volk, maar
ook nu wordt er commerciële sier mee ge
maakt door voor een paar gulden per stuk
portretten van ze te verkopen die in massa-
produktie gemaakt zijn."
De kunstenaar blijft verder werken. Zoe
kend en hakkend naar het ideaal. Wellicht
om ooit tot de conclusie te komen dat, net
zoals in indianenlegenden, niet de aan
komst, maar de reis het doel is?
door Conny van Gremberghe
TERNEUZEN - Het projectbu
reau Westerscheldetunnel van
Arbeidsvoorziening Zeeland
heeft een groep van 25 mensen
gevonden die maandag 24 au
gustus aan de slag kan in de Be-
tonwarenfabriek Terneuzen.
Deze fabriek, die in opdracht
van de Kombinatie Middelplaat
Westerschelde (KMS) de ko
mende drie jaar vijftigduizend
betonnen panelen zal vervaar
digen voor de bouw van de Wes
terscheldetunnel, is in een
periode van vier maanden opge
bouwd en zal worden bemand
met kandidaten die door het
projectbureau van Arbeids
voorziening zijn aangeleverd.
De eerste 25 zullen de betonfa
briek opstarten en gereed ma
ken voor de productie. Dat bete
kent volgens Hans Pekaar van
het projectbureau dat er eerst
enkele maanden wordt proefge
draaid en dat de kinderziekten
aan de installaties moeten wor
den verholpen. „Medio oktober
wordt de eerste groep mensen
door ons aangevuld tot veertig
en tegen april volgend jaar ko
men er nog eens veertig bij, zo
dat in twee ploegen van pakweg
veertig man kan worden ge
werkt."
De wex*vingsplo,eg van Arbeids
voorziening Zeeland heeft ei
genlijk weinig moeite moeten
doen om het personeel voor de
betonfabi'iek te vinden. In to
taal dienden zich 130 gegadig
den voor de werkzaamheden
aan. Daarvan zijn er na selectie
zo'n 85 van overgebleven.
Opleiding
De ploeg die nauw betrokken
wordt bij de opstart van de be
tonfabriek zal niet alleen het
betonvak van A tot Z gaan leren,
maar ook nog eens door Ar
beidsvoorziening een de oplei
ding Veiligheid 1 mogen volgen.
„Op die manier krijg je niet al
leen gekwalificeerde krachten
voor dit werk, maar ook mensen
die hun positie op de arbeids
markt later wat verstevigen.
Dat kan de kwaliteit van de ar
beidsmarkt in deze regio alleen
maar ten goede komen."
Volgens Pekaar zal zijn bureau
in opdracht van KMS ook op
zoek gaan naar personeel die de
tunnelboormachines moeten
gaan bemannen en betontim-
merlieden, die nodig zijn voo;
de aanleg van kunstwerken, pjj
kaar verwacht ook hier veel re-
pons uit de regio.
Bouwsector
„Wat we hebben gemerkt is ck
veel mensen uit de bouwsectö]
toch belangstelling hebben vóa
het tunnelpi-oject. Het gaat hie
om een langdurig project vlak
bij de deur.
De mensen die we nu hebbe
aangeleverd voor de betonfe
bliek bijvoorbeeld zijn voe
drie jaar verzekerd van wed
Dat is een redelijk lange termij
en als dan ook nog marktcon
forme lonen geboden worden
maar dat is een zaak vooroj
bouwers - dan zijn mensen ui
de bouw toch eerder genegen os
in Zeeland te gaan werken das,
daarbuiten."
Chauffeurs van
Arduin Tax doen
bod in conflict
MIDDELBURG - In het ax
beidsconflict tussen de chauj
feurs van Arduin Tax en de di
rectie van Arduin hebben d
chauffeurs gisteren een bod gt 1
daan. De betrokkenen hebbe
afgesproken tijdens de ondei
handelingen geen mededelix j
gen over de voortgang te doen,
Volgens de chauffeurs is
overleg 'in een ontspannen sfe
met respect voor eikaars stan
punten' verlopen. Woordvoaj
der van de chauffeurs H;
Luten zegt positief het ein<
sultaat tegemoet te zien.
wordt eindelijk naar ons gelubj
terd."
Beide partijen praten weer m
elkaar nadat ongeveer vijftie
chauffeurs van Arduin Tax von
ge week vrijdag een uur haddf
Volgens de chauffeurs houdt:
Arduin-directie zich niet as
salaris-afspi'aken die zijn g
maakt met het ontstaan op 1 ja
nuari van dit jaar van Ardm
Tax, het vervoersonderdeel va
de instelling voor geestelijk gf
handicapten Arduin. De mees
chauffeurs vallen sinds die d
turn onder de taxi-CAO
slechter is dan de zorg-CAO,è
daarvoor gold.
door Sheila van Doorsselaer
GROEDE - Jarenlang hield Otto
van Os (65) als leraar school-
bordkrijt tussen zijn vingers.
Zestien jaar geleden verruilde
hij dat voor boutskool. Sinds
dien kwamen er tientallen
houtskooltekeningen, olieverf
schilderijen en pastels uit zijn
handen. Van Os is, zoals hij dat
zelf zegt, een 'self-made man',
een speciale opleiding heeft hij
niet gehad. Na een hersenin
farct sloot hij zich aan bij een te
kenclubje en hij merkte dat die
verlammende gebeurtenis niet
alleen veel gaven bij hem had
weggenomen, maar er ook een
tje had toegevoegd: een rechter
arm die opeens bleek te kunnen
tekenen.
Van Os woont in Haarlem, waar
hij lid is van de bekende teken
club Kunst Zij Ons Doel. Elk
jaar komt hij een paar maanden
naar Zeeuws-Vlaanderen. Daar
verblijft hij in een stacaravan op
een camping in Cadzand en laat
hij zich inspireren door de be
weging van water Dit jaar ex
poseert hij een gedeelte van zijn
collectie in Groede, Markt 25.
Van Os werkt voornamelijk in
series. Zo hangt er een serie van
vier houtskooltekeningen met
als ondei-weip het van pijn en
afschuw vertrokken gezicht van
een negerin in Boipatong, die
zojuist een familielid veiTnoord
heeft aangetroffen. Van Os w
hier zo van onder de indruk a
hij deze tekeningen omgez
heeft in een reeks olieverfschi
derijen.
Dikke Annie
f)e serie in houtskool die dem
me kamer domineert, is de ree!
'Dikke Annie'. Drie naaktpö
trettën van een voluptueia
Amstex'damse. „Toen ik has
zag, was ik meteen weg va
haar. Ik voelde me net een jock
uit de provincie, zo erg keek;
mijn ogen uit, al die lage
vlees", zegt Van Os. „Ze is ee
pi'ofessioneel model, totaal gee
schaamte, prachtig, echt ea
moordwijf." Op een tekening
Annie wel gekleed. Van Os:
moest ik vastleggen, een dik!
vrouw met een nepbontjas en:
streepjeslegging.
Van Os verbleef vijftien jaar:
Ameri kawaar hij les gaf in Bc
ton. Aan zijn Amerikaan
tongval is dat nog te merke
„The thing is, i*ust is de essenti
Ik heb niet meer nodig dan w
papier, houtskool, een gumns
tje, wat Syberisch krijt en nfl
Alleen dan kan ik werken", ze
Van Os. „Ik heb gemerkt dat
pas echt iets kan zien als je sfc
staat, niet als je er voorbij fiets
Je moet voor sommige dings
rust nemen om ze goed te kc
nen zien. Zien is bezitten ope
afstand."
Otto van Os met een houtskooltekening van Dikke Annie.
foto Charles Stfl
