Kabila rekende buiten de Tutsi's PZC Ramp dreigt in stuurloos Kenia Canada geeft indianen grondgebied terug Vertrouwen Streekvervoerkoepel stroomt leeg door wazige toekomstvisie feiten en meningen woensdag 5 augustus 1998 Overlevingskansen voor regime Congolese dictator zijn uiterst klein 5 augustus 1948 van onze redactie buitenland De regeringen van Canada en de Canadese provincie British Columbia hebben gis teren een historisch verdrag gesloten met de Nisga'a-India- nen. Het omvat onder meer overdracht van grondgebied en grote mate van zelfbestuur. Het is voor het eerst dat Cana dese 'first nations', de aandui- ding voor de inheemse bevol kingsgroepen van geregi streerde indianen en eskimo's of inuit, op deze manier him rechten vastgelegd zien. In British Columbia hebben zo'n vijftig indianen-volken het eigendomsrecht geëist op grondgebied dat bijna de hele provincie omvat. Veelal zijn vroeger met de indianen nooit verdragen gesloten waardoor ze ook nooit formeel land heb ben overgedragen. In 1997 oor deelde het Canadese hoogge rechtshof dat de overheid aan spraken op grondgebied van de oorspronkelijke bevolking niet kan negeren als daarover in dertijd geen overdrachtsver dragen waren gesloten. Het akkoord met het Nisga'a- volk is rondgekomen na 25 jaar formele onderhandelingen en 85 jaar nadat de Nisga'a voor het eerst de Canadese overheid benaderde over hun landeisen. Er zijn circa zesduizend Nis- ga'a-indianen, van wie meer dan eenderde woont in het tweeduizend vierkante kilo meter grote gebied dat de over heid nu zal overdragen. Het gaat om de Nass Valley, onge veer 750 km ten noordwesten van Vancouver. De ondertekening is nog maai de eerste stap naar de officiële overdracht. De parlementen van Canada, British Columbia en de Nisga'a-nation zelf moe ten het verdrag nog ratificeren voor het daadwerkelijk in wer king kan treden. ANP De nieuwe ministersploeg onder leiding vanpr*. mier Kok heeft bij het aanvatten der taken gee sprankelende indruk gemaakt. Nog voordat^ bewindslieden waren beëdigd, werd binnen de gelede ren van de PvdA geprutteld over een .gebrek aan ve nieuwingsdrang. En aanstonds na de beëdiging liet Kok een order ur- gaan dat de leden van zijn nieuwe kabinet voorlopige snaveltjes toe moeten houden zodra het ergens ov«j gaat. Zij dienen zich tot aan het debat over de regf- ringsverklaring te onthouden van betekenisvolle ui: spraken over het beleid. Bij hun presentatie aan het begin van deze week legde' de nieuwe ministers grote gehoorzaamheid aan de dat De één, Herfkens van Ontwikkelingssamenwerking kon nog maar nauwelijks geloven dat zij tot ministerie le hoogte was gestegen en de ander, Korthals van Just: tie, toonde zich zeer ingenomen met de glimmend dienstautomobiel die hem ten deel was gevallen. Blije mededelingen waren het, waaraan niemand aanstoo kan nemen. De kritiek op de samenstelling van de ploeg kwam va de nieuwe staatssecretaris van Onderwijs, Adelmun: Er zijn te weinig jonge, nieuwe gezichten, vond ze. Ha- uitlatingen deden het vermoeden rijzen over een g? spleten karakter. Uitgerekend zij heeft de afgelopenp» riode, door een zetel in de Tweede Kamer te bezettene tegelijk het voorzitterschap van de PvdA te bekled^ tenminste één vernieuwer buiten de deur gehouden.! blijkbaar heeft ze het ook niet kunnen opbrengen o: aan de formateur mee te delen dat die voor haar bete een nieuw en fris type kon zoeken. Zij gaat onbt schroomd deel uitmaken van een kabinet dat naar har eigen opvatting niet goed in elkaar steekt. En dat - wel een vernieuwing - is uitgebreid met een extra ministe die blijvend wordt geassocieerd met de voedingsmic delen spek en bonen. Minister-president Kok moet van al die kritiek niet hebben. Hij is van oordeel datzijnnieuweploegnoun: die combinatie van bestuurlijke ervaring en nieuwp: litiek talent in zich verenigt waai- het land op zat! wachten. En die vijftiende minister voor de Grote Ste den is heel hard nodig, stelt hijWonderlijk toch dat:, zich die zienswijze niet al tijdens de aanloop toto Tweede Kamerverkiezingen had eigen gemaakt. Wonderlijk ook, dat de pas aangetreden ministers e; staatssecretarissen voorlopig, naar het woord van El schot, moeten beseffen dat zwijgen niet kan wordt verbeterd. Van mensen met bestuurlijke ervaring di wel politiek talent zou mogen worden verwacht dat: hun inzichten wel kenbaar kunnen maken met inacM neming van het regeerakkoord. De premier wiens naa: en persoon aan Paars-2 zijn verbonden, spréékt welmi groot vertrouwen over zijn kabinet maar helemaal z; ker van zijn zaak is hij kennelijk niet. De oude rotten e de nieuwe talenten dienen de schijnwerpers nog even; mijden. Het begin van de show is niet fonkelend. door Frans van den Houdt Zijn Uganda en Rwanda veertien maanden nadat ze Laurent Kabila in Congo-Kins hasa aan de macht hielpen nu al van plan hem te wippen? Alles wijst in die richting. Gedesillu sioneerd over zijn politiek blij ken Kabila's steunpilaren van weleer, ook in eigen land, nu zijn grootste vijanden. In een poging het tij te keren hebben loyale troepen een offensief ingezet te gen de opstandelingen. Maar een dergelijke militaire red dingsactie lijkt aan de late kant. Kabila zou het allemaal anders doen. Hij zou zijn volk de pijn- lij ke j aren onder dictator Mobu tu snel doen vergeten en een heuse democratie vestigen. In de afgelopen veertien maanden is daar echter weinig van te recht gekomen. Hij heeft een cultstatus rond zijn persoon op gebouwd (zijn beeltenis staat zelfs op schoolschriftjes ge drukt) en hij lijdt aan allerlei vormen van paranoia. Overal ziet hij vijanden, iedereen is ver dacht. Hij laat mensen oppak ken, martelen, soms vermoor den. Populaire liedjes worden verboden omdat ze hem bela chelijk zouden maken. Ministers worden op verden king van corruptie opgepakt, verhoord en vastgezet. Jonge, veelbelovende bestuurders zijn de laan uitgestuurd. Anderen namen voortijdig de benen. De jonge minister van Buitenland se Zaken, Bizima Karaha, was maandag plotseling verdwenen. Naar verluidt houdt hij zich in Zuid-Afrika schuil. Een collega zou in Uganda zijn ondergedo ken. Tragisch is dat juist het besluit dat bij de bevolking wel goed viel, Kabila nu de kop dreigt te kosten. Vorige week beval hij al- Congolezen lopen langs een bord met daarop de belofte van Kabila dat hij het land zal herbouwen. le Rwandese soldaten die nog in het land waren en hem tijdens zijn zeven maanden durende strijd tegen Mobutu op alle fronten terzijde hadden ge staan, onmiddellijk te vertrek ken. Dat hoorden vooral de inwoners van de hoofdstad Kin- shasha graag. De Tutsi-solda- ten waren namelijk niet geliefd. Hen werd arrogant gedrag ver weten. Menigeen was bang dat uiteindelijk een buitenlandse mogendheid, met name Rwan da. waar de Tutsi's het sinds 1994 voor het zeggen hebben, via de Tutsi-gemeensehap te veel in de melk te bx*okkelen zou krijgen. Ook Kabila was daar als de dood voor. Om dat te voorko men, stuurde hij alle Rwandese Tutsi-soldaten het land uit. Eer der al had hij het Rwandese hoofd van het leger vervangen door een nauwe bondgenoot en probeerde hij de machtsbasis van de Congolese Tutsi-solda ten in het oosten, de Banyamu- lenge, te doorbreken door hen elders in het land te stationeren. Beide acties lijken hem nu op te breken, want gezien hun crucia le rol in de oorlog tegen Mobutu, zijn de Rwandese en Congolese Tutsi's niet van plan zich hele maal op een zijspoor te laten x-angeren. Vandaar dat ze deze week zowel in de hoofdstad Kinshasa als in de oostelijke steden Bukava, Goma, Kindu, Uvira en volgens de laatste be- foto David Guttenfelder/AP richten ook Kisangani in op stand zijn gekomen. En hun gro te steun en toevexdaat, Rwanda's vice-president Paul Kagame, staat volgens ingewijden voor de volle honderd procent achter de rebellie. Alliantie Kagame heeft diverse redenen om zich, net als in 1996 toen de opstand tegen Mobutu begon, actief met de ontwikkelingen in zijn buurland te bemoeien. Des tijds ging het om de bescher ming van de bedreigde etnische Tutsi's in Oost-Zaïre en het be ëindigen van de herhaaldelijke aanvallen die Iiutu-extremis- ten vanaf Zaïrees grondgebied op Rwanda uitvoerden. Dat doel is gedeeltelijk bereikt. Eni ge tijd ging het redelijk goed in het oosten maar de laatste tijd zijn er weer grote problemen voor de Tutsi's. Ook de aanval len van Hutu-extremisten - die zelfs hulp krijgen van Congole se soldaten - op Rwanda nemen weer toe. Uganda is rechtstreeks bij de stx-ijd betrokken vanwege de ge- x-egelde invallen van rebellen vanuit Oost-Congo. Een situa tie die zal verslechteren als er geen Rwandese Tutsi-soldaten meer in het land zijn en de hege monie van de Banyamulenge in het oosten wordt doorbroken, zoals Kabila wil. Voor Kagame is dat onaanvaardbaar en het is daarom niet gek om te veron derstellen dat hij de Tutsi's in Congo gestimuleerd heeft nu te rebelleren tegen Kabila. Waar nemers melden bovendien dat hij inmiddels ook vrachtwagens met troepen lichting Oost-Con- go heeft gestuurd. Of de opstand ook door niet- Tutsi's in Congo wordt gesteund is niet duidelijk. Wel zijn er be richten dat de Banyamulenge kooi-tsachtig steun zoeken bij andere bevolkingsgroepen. Zo is gemeld dat militaire leiders met een jet vanuit Goma in het oosten naar een militaire basis aan de Atlantische Oceaan zijn gevlogen om voormalige Mobu- tu-soldaten over te halen zich bij de rebellie aan te sluiten. Dan zou een uitei-st curieuze maar belangrijke alliantie ont staan, die de overlevingskansen van het Kabila-regime nog ver der verkleinen. GPD Kenianen in moeilijkheden roepen in veel gevallen tevergeefs de hulp van de politie in. foto Corinne Dufka/RTR Runder-tbc Bij bijna tien procent van de Zeeuwse runderen is afgelo pen winter open tbc geconsta teerd. Op Schouwen-Duive- land was dat achttien procent, op Walcheren slechts drie. Boeren die zich nog niet bij de Gezondheidsdienst hebben aangemeld, zijn dat wel ver plicht en wordt aangeraden dat zo snel mogelijk te doen. Fanny weer eerste Fanny Blankers-Koen heeft in haar serie het wereldrecord op de tachtig meter hoi'den ge ëvenaard. Zij liep dezehinder- nisbaan in 11,3 seconden. In de finale verbeterde zij dit, even als haar tegenstander Maur een Gardner, met 0,1 seconde. do Fanny kreeg de gouden me- I daille. 1 Zwemverbod Axel i De Kleine Kreek bij Axel is tó verboden zwemwater ver klaard. Het sinds de oorlog stilstaande water zit vol me:, rioolwater en -ratten. De der vervuilde Grote Kreek:— sinds gisteren ook verbode: voor zwemmers. pa Roken lc Hoewel sigaretten, shag en hjmj bak nog steeds op de bon zijn. me begint het aantal rokertjes da noi de Nederlanders dagelijks dfo.,, lucht in paft, weer een respecL" tabele omvang aan te nemen |j( In één jaar verdubbelde het si garettengebruik zelfs. door Boris Peters Voormalig monopolist Ver enigd Streekvervoer Neder land (VSN) worstelt met aan passingen, die met het oog op de toenemende concurrentie nood zakelijk zijn. Op de buschauf feurs na, die moeilijk gemist kunnen worden, weet niemand nog zeker of er straks nog wel werk voor hem of haar is. Die voortdurende onzekerheid heeft inmiddels al gezorgd voor een flinke uitstroom van de best gekwalificeerden op de arbeids markt. Als de directie met snel duidelijkheid verschaft, lijkt het onvermijdelijk dat een gi-ote chaos ontstaat. Het was aanvankelijk de bedoe ling om het bedxij f op te splitsen in twee kleinere zelfstandige, en los van elkaar opererende, bus bedrijven en een zelfstandig ga ragebedrijf. Het bedrijf werd daartoe gedwongen door de po litiek die VSN te groot achtte om straks bij de geplande openbare aanbestedingen mee te mogen dingen naar concessies voor be paalde vervoersgebieden. Het plan moest al snel worden aan gepast. Dochterbedrijf Het begen met het verzet van het Bx-abantse BBA het enige dochterbedidjf waaivan VSN niet het merendeel van de aan delen bezit. Het bedx'ijf wenste niet mee te gaan in de beoogde splitsing van VSN in het Rand- stadbedrijf VSN1, onder meer bestaande uit ZWN (dat ook in Zeeland het streekvervoer ver zorgt) en (toen nog) VSN2, waarin de dochters buiten de Randstad werden onderge bracht. Niet veel later bleek ook Heimes (Limburg) weinig te voelen voor een toekomst binnen VSN2. In plaats van voor twee nieuwe busbedrijven moet VSN nu dus een goede toekomst zoeken voor vier bedrijven: VSN1, VSN Noord, BBA en Hermes. Exclusief VSN Noord en het Britse An*iva, dat het stadsvexwoer in Gronin gen en een deel van het streek vervoer in Zuid-Limburg ver zorgt, kondigden een paar weken geleden aan elkaar ex clusief een kijkje in de boeken te gunnen. Voor Hermes en BBA wordt hard gezocht naar part ners. En zelfs voor het meest kansrijke bedrijf, VSN1, lijkt een buitenlandse partner meer dan welkom. Tussendoor moet er om de effec tiviteit op te krikken ook nog eens flink gesneden worden in het personeelsbestand. Aan vankelijk zou het gaan om 1200 man niet-rijdend personeel, la ter werd dit bijgesteld, Momen taal wordt gesproken over dui zend mensen. Die inkrimping verloopt op zijn zachtst gezegd chaotisch. Tot nu is niemand in staat gebleken duidelijk aan te geven hoe de nieuwe bedrijven eruit komen te zien en welke mensen daai'bij nodig zullen zijn. Logisch ge volg is dat de capabelste mensen er inmiddels vóór gekozen heb ben hun heil elders te zoeken. Hoeveel dat er al zijn, schijnt niemand exact te weten. Duide lijk is wel dat het om honderden mensen gaat. Oplossing De VSN-directie stelde voor het dreigende tekoxt aan werkne mers op te lossen door een aan tal mensen op tijdelijke functies te benoemen. Maar dat plan stuitte op bezwaren van de on- dernemingsraad en vakbonden. Er volgde een lange periode van onderhandelingen. Na veel dis cussie en dreigementen kwam de directie met de onderne mingsraad overeen dat er zo snel mogelijk duidelijkheid zou komen over de 'bemensing' van de nieuwe bedrijven. Tot die tijd zouden geen 'onomkeerbare' besluiten worden genomen. Geen rust Rust heeft de directie daarmee echter niet gekregen. De vak bonden eisen namelijk dat het eerder overeengekomen sociaal plan wordt nageleefd. Belang- rijkste eis is dat er geen mensen in tijdelijke functies benoemd worden. Bij de gevallen waarin dit toch al is gebeurd, moeten de benoemingen worden terugge- draaid. Of en wanneer VSN duidelijk heid zal geven, is sinds gisteren nog meer de vraag. Via een korte fax liet het hoofd voorlichting van de holding welen dat zijn functie met onmiddellijke in gang is vervallen. Zijn plotse linge en direct ingaande vertrek is een nieuwe voorbeeld van de chaotische manier waarop VSN met de werknemers omspringt en belooft weinig goeds voor de toekomst. GPD door Frans van den Houdt Een week is niet lang op een mensenleven, laat staan op het bestaan van een heel land. In Kenia wordt de afge lopen week echter beschouwd als een symbool van het totale verval waarin het land is te rechtgekomen. Er waren in een paar dagen tijd zoveel schokkende ge beurtenissen te melden, dat het volgens menigeen onom stotelijk vaststaat dat Kenia de weg is ingeslagen van anai-- chie en wetteloosheid. „Als deze trend zich voortzet, gaan we een burgeroorlog tege moet", waarschuwt Nzamba Kitonga, voorzitter van de Ke- niaanse Orde van Advocaten. Oi'de en gezag stellen steeds minder voor in het eens zo wel varende Kenia dat een lich tend vooi-beeld was voor de rest van Afrika. Iedereen doet maar waar hij zin in heeft. Hoe triest het gesteld is met de mo raal in het land, bleek een week geleden. Op zaterdag- middag werd in hartje Nairobi een vrouw, die het met iemand aan de stok kreeg, door om standers van al haar kleren ontdaan. Naakt werd ze aan haar lot overgelaten in het bij zijn van een groeiende, maar passieve menigte. „Het is tragisch en onaan vaardbaar dat een vrouw pu bliekelijk vernederd kan wor den, zonder dat ook maar iemand een helpende hand uitsteekt", zegt Wanjiku Kabi- ra van het 'Centrum voor Ge slacht en Ontwikkeling'. „Het toont aan dat de meeste men sen zo'n vernedering zien als iets dat vrouwen verdienen." Weei'zinwekkender nog is vol gens haar dat ook de politie niet ingreep, terwijl het in het openbaar uitkleden en onfat soenlijk betasten van een vrouw toch strafbare feiten zijn. Zondagnacht werd op een nog veel grotere schaalaange toond dat de rechten van ge wone Kenianen weinig of niets voorstellen. Hoewel een recht bank had bepaald dat een po pulaire souvenirsmarkt in Nairobi voorlopig niet ont ruimd mocht worden 'om plaats te maken voor de uit breiding van een nabijgelegen moskee, stuurde het stadsbe stuur er in het donker toch bulldozers op af. Houtsnij werk, beelden van steen, siera den en andere kunstnijverheid met een totale waarde van honderdduizenden guldens, werden in een mum van tijd tot puin gereduceerd. Meer dan 300 handelaren zagen in één klap hun hele levensonder houd vernietigd. Puinhopen Toen de handelaren later tus sen de puinhopen zochten naar bruikbare resten en een poging deden hun zaakjes weer op te bouwen, werden ze door moslimjongeren aange vallen met stenen, zwaarden en dolken. Er braken fikse rel len uit. Pas toen de slachtoffers terugsloegen, greep de politie in. Juist: tegen de slachtoffex's. Nog zo'n staaltje van absurd en veiwei-pelijk optreden eta leerde de politie vorige week dinsdag. De 24-jarige student James Odhimbo reed in de splinternieuwe Landrover van zijn moeder van de universi teit naar huis, toen hij door agenten-i n-burger werd doodgeschoten. Ze hadden de jongen mogelijk voor een au todief aangezien. Iemand zou gemeld hebben dat de bewuste auto gestolen was. „Sorry", zei de waarnemend commissaris later, „foutje van onze kant." De Kenianen reageerden ge schokt op de handelwijze van de politie, die tegenwoordig wel erg nonchalant en vaak de trekker overhaalt en zich maar weinig aantrekt van de rech ten van het volk. Op wie moeten burgers dan hun hoop vestigen? Op hun volksvertegenwoordigers? Ook met die dames en heren is het echter droevig gesteld, zo bleek vorige week toen ze el kaar tijdens een parlements- zitting te lijf gingen. Ter discussie stond de vx-aag of parlementsleden een geweer mochten bezitten om zichzelf te allen tijde te kunnen verde digen. Toen het voorstel met één stem verschil werd ver worpen omdat twee oppositie leden met de regeringspartij tegenstemden, begonnen de geachte afgevaardigden op el kaar in te meppen. Tien minu ten lang werden er klappen uitgedeeld. Stel je voor dat de volksvertegenwoordigers ge weren hadden gehad, stelde een krant meewarig vast. Diezelfde dag werd de voorzit ter van de anti-coiTuptiecom- missie, Harun Mwau, op non- actief gesteld. Hij was van plan een paar hoge ambtena- ren voor het gerecht te slepen op beschuldiging van verduis- texüng van zo'n tien miljoen gulden aan ovei'heidsgeld. De Kenianen reageerden opge lucht op die actie. Eindelijk zou de corruptie in hun land ook eens aan de top worden aangepakt. Maar minister van Financiën Simeon Nyachae stak er een stokje voor en nam zijn medewerkers in beschei'- ming. Volgens hem was Mwau bezig aan een heksenjacht op onschuldige overheidsdiena ren. President Moi schaarde zich achter Nyachae en schorste Mwau. Moi toonde daaimee opnieuw aan hele maal niet van plan te zijn de bezem door zijn coxnipte be wind te halen. De trieste balans opmakend van een weekje Kenia conclu- deeit politiek analist Charles Amani: „Niemand geeft meer leiding in dit land, niemand grijpt in als het eigens misgaat en dus gaat iedereen maar zijn eigen gang. Moi is aan zijn laatste ambtstermijn bezig en lijkt zich niet te bekommeren om de snelle neeigang van zijn land. Zijn wens om een welva rend en verenigd Kenia achter te laten, zal niet verwezenlijkt worden. Als het huidige verval doorzet, zadelt hij de Kenia nen op met een verscheurd, chaotisch en totaal ontredderd land." GPD Uitgever: W F. de Pagter Hoofdredactie: A. L. Oosthoek A L. Kroon (adjunct) Centrale redactie Postbus 18 4380 AAVIissingen Tel. (0118) 484000 Redactiefax- (0118) 470102 's avonds op zondag t/m vrijdag, vanaf 19.00 uur in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Fax (0118)472404 Goes: Voorstad 22 4461 KN Goes Tel (0113)273000 Fax (0113)273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 4537 AK Terneuzen Tel (0115)694457 Fax (0115)620951 Axel: Nassaustraat 15 4571 BK Axel Tel. (0115) 568000 Fax. (0115) 561415 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax. (0114)373840 Zierikzee: Oude Haven 41 4301 JK Zierikzee Tel (0111)454647 Fax. (0111) 454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8 00 tot 17 00 uur Zierikzee en Hulst 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur pn City OnLine Internet vai Postbus 18 zel 4380 AA Vlissingen rei http://www.pzc.nl zal e-mailpzcredcity 1 @pzc ni vit Bezorgklachten: ®ei 0800 - 0231231 of maandag Uo t/m vrijdagop de kantoren sal gedurende de openingstijden; zei zaterdags tot 14.00 uur 'jWi op de kantoren door de klacht in te scl spreken op de band of de Va, verwijzing op te volgen y0 Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22.00 uur en zondagavond «ei van 20.00 tot 22.00 uur- no Tel (0118)484000 Fax(0118)470100 Abonnementsprijzen: per kwartaal 95,00, franco per post 125.50; per maand 34,75; per jaar 366,50: franco per post 485,00; bij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting; losse nummers maandag t/m vrijdag 1,75. zaterdag 2,50 p st (alle bedragen inclusief 6 pet btw); Postrek.nr.: 3754316 t n.v. PZC ab rek. Vlissingen Advertentietarieven: 184 cent per mm, minimumprijs p& advertentie 27,60, ingezonden mededelingen 2,5 x tarief; speciale posities: tarief op aanvraag: voor brieven bureau van dit blad 7,-meer (excl. 17,5 pet btw); volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag; ,j (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw) Giro: 35 93 00. Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B V Vlissingen Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1998 | | pagina 2