Hurkmans ander soort herder
PZC
Paus laat in Oostenrijk mist achter
Eindelijk wordt Hotz
dan recht gedaan
Tom Poes en de Grootdoener
varia dinsdag 23 juni 1998
Nieuwe bisschop van Den Bosch richt zich vooral op binnenkerkelijke zaken
levensbeschouwing
puzzel
recept
Mihoenschotel
IV!
het weer
1
ai,
m
O
Vervantj-Aiito®
Buitenland
service bij uw
Reis- en Kredietbrief?
Bel nü
0800-0503
door Dirk Visser
Paus Johannes Paulus II
heeft tijdens zijn driedaags
bezoek aan Oostenrijk vooral
de conservatieve bisschoppen
gesteund. Hij versterkte dat
beeld door niet in het openbaar
te willen spreken over kardi
naal Hans-Hermann Groër. die
zich schuldig zou hebben ge
maakt aan seksueel misbruik
van minderjarige jongens.
Veel gelovigen die de laatste ja
ren grote moeite met de kerk
hebben, hadden op zijn minst
een verhelderend woord van de
paus over Groër verwacht. Jo
hannes Paulus II zelf benoem
de de Oostenrijker eerst tot
aartsbisschop van Wenen en
later tot kardinaal. Maar de
paus zweeg. Woordvoerder
Thomas Plankensteiner van de
vernieuwingsbeweging 'Wij
zijn de Kerk' zei hierdoor diep
teleurgesteld te zijn. De paus
reageerde ook negatief op het
pleidooi van progressieve ka
tholieken voor meer bevoegd
heden voor niet-gewijde pas
torale werkers en vrouwen.
De paus riep de bisschoppen op
tot eensgezindheid. Zij moeten
niet toegeven aan de pressie
van de publieke opinie en van
de media, zei de paus.
De huidige aartsbisschop van
Wenen, kardinaal Christoph
Schönborn, erkende zondag in
zijn begroetingswoord tot de
paus de problemen in de kerk.
„De conflicten in de kerk heb
ben het vertrouwen in de paus
en de bisschoppen vermin
derd", zei hij.Maar de paus
prees de aartsconservatieve
bisschop van Sankt Pölten,
Kurt Krenn. De laatste baarde
opzien door de gelovigen op te
roepen te bidden voor Groër,
die aan prostaatkaner lijdt. In
tegenstelling tot de meeste bis
schoppen staat Krenn achter
Groër.
De affaire-Groër leidt tot zeer
grote onverschilligheid onder
de Oostenrijkse rooms-katho-
lieken. Zondag woonden nog
geen 50.000 mensen de misvie
ring van de paus in Wenen bij.
Tijdens zijn eerste bezoek aan
Oostenrijkin 1983 kwamen er
toen nog 130.000 gelovigen op
af.
Tijdens de dienst in Wenen
sprak de paus zondag drie reli
gieuzen zalig: zuster Restituta,
in 1943 op 49-jarige leeftijd
door de nazi's geëxecuteerd, de
norbertijn Jakob Kern (1897-
1924) en de priester-arbeider
Anton Maria Schwarz (1852-
1929). AFP/DPA/ANP
door Wilfred Scholten
Normaal bidt Anton Hurk
mans om kwart voor zeven
in de kapel. Vorige week maan
dag liep de nieuwe bisschop van
Den Bosch eerst naar de brie
venbus om de krant van de mat
te pakken. Hoe zou zijn benoe
ming zijn gevallen? Het viel hem
alleszins mee. Een uitgesproken
mening hebben veel rooms-ka-
tholieken nog niet. Ze kennen
hem niet, of alleen als de rech
terhand van de vertrekkende
bisschop Ter Schure.
„Ik ben een ander persoon dan
Ter Schure", zegt Hurkmans
over de rechtlijnige, conserva
tieve monseigneur die hij op
volgt. De stille, soms wat nurkse
bisschop stond niet bepaald be
kend om zijn communicatieve
gaven.
Hurkmans (53 jaar) praat op het
Nederlands College in Rome,
het logeeradres
van de Neder
landse bisschop
pen in de eeuwige
stad. De Neder
landse rooms-katholieke kerk
leiders verblijven daar vanwege
het vijfjaarlijkse bezoek aan de
graven van de apostelen Petrus
en Paulus. dat vergezeld gaat
van een gesprek met de paus.
Hurkmans mocht na de bekend
making van zijn aanstaande be
noeming (op 15 augustus vindt
waarschijnlijk de wijding
plaats) meteen mee naar Rome.
Een dag na zijn aankomst zat hij
al bij de paus. Weer een dag later
mocht de debutant in een beslo
ten viering in de privé-kapel
van de Johannes Paulus II de
evangelielezing doen.
„Al die grote gangen in het Vati-
caan. Ze zorgen ervoor dat je
heel klein wordt voordat je bij
de paus verschijnt. Die grote
dienstbaarheid is ontzettend
mooi, maar tegelijkertijd ook
huiveringwekkend. Zelf heb ik
ook een bepaalde huiver om aan
mijn immense taak te beginnen.
Je moet als bisschop veel geloof
en vertrouwen hebben. Maar ik
wil ook graag een stuk van mijn
leven voor mij zelf behouden."
Samenhang
Wat de nieuwe bisschop in Den
Bosch anders wil gaan doen dan
zijn voorganger, blijft nog even
in de kruik. Velen vrezen een
voortzetting van het regime van
Ter Schure. Hurkmans was
ruim tien jaar vicaris-generaal,
de hoogste 'ambtenaar' onder
de bisschop. „Het is logisch dat
ik, die toch medeverantwoorde
lijk ben voor het beleid, het niet
allemaal anders ga doen. We
moeten eerst eens stilstaan bij
de vragen die er allemaal liggen
en welk antwoord we daarop
moeten geven voor de tijd waar
in we leven. Het beleid van Ter
Schure is twaalf j aar geleden in
gezet; het is toch tijd voor een
nieuw onderzoek."
Aangespoord om toch wat con
creter te zijn, zegt Hurkmans als
lid van de bisschoppenconfe
rentie te willen streven naar
meer samenhang tussen de pa
rochies, bisdommen en de Ne
derlandse kerkprovincie. De
kloof tussen de top en de basis
van de kerk moet worden ver
kleind. „De top moet ten dienste
staan van de basis. De top moet
niet alleen roepen hoe het moet,
maar het geloofsleven ook op
gang brengen.Met minder rap
porten en met meer oog voor het
spirituele.
Binnenkerkelijk
De voorzichtig formulerende en
zachtjes pratende Hurkmans
zal een ander soort herder zijn
dan zijn collega-Brabander
Muskens, bisschop van Breda,
die zich regelmatig opvallend
uitlaat over maatschappelijke
kwesties. Hij maakt zich druk
ker om 'binnenkerkelijke' za
ken als de rol van parochies en
priesters in de kerk. Als oud
pastoor van Waalwijk en 'gees
telijk adviseur' van de plaatse
lijke voetbalclub RKC heeft hij
de pastorale kant van het werk
goed leren kennen. „De paro
chie was zo groot dat er altijd
wel vijf mensen met kanker op
sterven lagen. Ik ben iemand die
diep kan luisteren naar mensen.
Dat vormt je toch
heel erg."
Als rector van de
eigen priesterop
leiding van het
bisdom is Hurkmans verant
woordelijk voor de aflevering
van een nieuwe lichting tradi
tioneel ingestelde priesters die
al enkele conflicten in parochies
hebben veroorzaakt. Oudere
pastoors schudden vaak hun
hoofd over zoveel rechtlijnig
heid. Zelfs de paus is het opge
vallen dat er een generatiekloof
bestaat tussen beide groepen
priesters
Hurkmans: „Het ligt aan beide
partijen. Maar oudere priesters
hebben een houding van: als we
het de mensen maar naar de zin
maken, kunnen we wat voor ze
betekenen. GPD
De nieuwe bisschop van Den Bosch.
foto Mare Bolsius/ANP
Toonder Studio's
door Jan-Hendrik Bakker
Nog net op tijd heeft E B.
Hotz, de schrijver van een
klein maar compact oeuvre, de
P.C. Hooft-prijs gekregen. Het
heeft er zelfs alle schijn van dat
de toekenning een soort inhaal
manoeuvre is om goed te maken
wat anderen verzuimd hebben.
De 76-jarige Hotz is namelijk
praktisch uitgeschreven en
maar sporadisch bekroond.
Afgelopen jaar verscheen zijn
verzameld werk, een kleine
veertienhonderd bladzijden in
totaal. „Misschien komt er nog
iets", liet hij bij die gelegenheid
weten. „Maarals datnietzo is,is
het niet erg. Misschien is alles
gezegdJ e moet je niet herhalen
Net als een muzikant moet een
schiij ver op een zeker moment
van ophouden weten."
En Frits Hotz kan het weten. Hij
is zelf ooit musicus geweest, hij
speelde in het naoorlogse Den
Haag en omstreken trombone.
Over die chaotische muzikan
tenjaren gaat zijn novelle Proef
spel, verschenen in de gelijkna
mige bundel. Pas toen hij over
de helft van zijn leven was, ruil
de Hotz het muzikantenbestaan
in voor het schrijverschap.
(Advertentie)
Hotz verraste in de jaren zeven
tig heel literair Nederland met
zijn debuut. De schrijver stelde
zich zeer schuw op. Hotz' de
buut droeg de intrigerende titel
Dood weermiddel. Het was een
volstrekt nieuw geluid in een
wat saaie tijd, waarin de lezer
verveeld werd met een melig
realisme.
Zonderlinge lieden
Hotz schreef scènes uit de ge
schiedenis, vaak gezien door
ogen van wat zonderlinge lie
den, alsof het om verslagen van
ooggetuigen ging. Het technisch
gedetailleerde, magisch-realis-
tische verhaal De tramrace uit
zijn eerste boek had eerder al in
het blad 'Maatstaf' gestaan en
was Hotz' roem vooruitgesneld.
Het titelverhaal van Dood
weermiddel ging over een chag
rijnig beheerder van een geheel
overbodig geraakt militair
weermiddel uit de Franse tijd.
Dat F.B. Hotz nu alsnog de
hoogste onderscheiding krijgt
voor zijn hele werk, is zoals ge
zegd ook een inhaalmanoeuvre.
Hij heeft nooit de Huygensprijs
gekregen, een oeuvreprijs van
de Haagse Jan Campert-stich-
ting die meestal vooraf gaat aan
een bekroning met de P.C.
Hooft-prijs. Wel de Bordewijk-
prijs voor zijn tweede verhalen
bundel Ernstvuurwerk, maar
dat was een onderscheiding
voor een roman.
Toen vorig jaar zijn Verzameld
Werk verscheen, toch min of
meer een grafzerk op een nog le
vend auteur, kon dat ook al niet
meetellen voor de vele commer
ciële prijzen die er tegenwoor
dig zijn. Dat zijn immers alle
maal prijzen voor één bepaalde
titel.
De P.C. Hooft-juiy heeft de laat
ste gelegenheid die zich voor
deed nu aangegrepen. Geluk
kig, want Hotz heeft het ver
diend. Een man die zo mooi kan
schrijven, zo wrang-melancho
liek en tegelijk humoristisch,
heeft het verdiend. Waarom
Hotz in vroegere tijden door
jury's steeds werd overgeslagen
heeft vermoedelijk te maken
met het weinig spectaculaire
karakter van zijn werk. Het is
oer-Hollands in die zin dat er in
de traditie van Elsschot,
Emants en Van Oudshoorn een
degelijk verhaal wordt verteld
in een uiterst economische stijl,
waarin elk woord op zijn plaats
valt. De helden zijn voorname
lijk anti-helden en de sfeer is
vaak wurgend. Zijn publici
teitsschuwe persoonlijkheid zal
de rest hebben gedaan. GPD
Een daverend gebonk en gedreun begeleidden zijn bezigheden; en
bovendien bleek al spoedig dal zijn energie valbeelden en zigzaggen
veroorzaakte in de televisieontvangst.
„Bah", prevelde een van de werkers. „We kunnen net zo goed op
houden."
Hij schakelde het toestel uit en stond, gevolgd door zijn collega's,
langzaam op, om de lawaaimaker tot de orde te roepen. Maar na een
korte blik op de metalen flitsen hield het groepje de pas in en school
de samen.
„Wat is dat voor een ijzeren uitslover?", vroeg er een.
„Zeker een buitenlander", mompelde de tweede met dunne lippen.
„Wat zegt de vakbond hiervan?", wilde de derde weten.
Sleutelwoord
In sommige vakjes staat een getal dat correspondeert met een getal in de balk onderaan. De letters
die ingevuld worden in de vakjes meteen getal, kunnen ook op de balk worden ingevuld. Verticaal
vormen de letters in de eerste en derde kolom ook een woord.
Hoe luidt het sleutelwoord?
1. Vorm van motorsport; 2. loopbaan; 3. helderwit; 4. gezag; 5. bloem; 6. muziekinstrument; 7.
landverhuizer; 8. hinderlijk kind.
8
1
2
3
2
10
10
9
10
9
4
2
9
6
1
5
7
9
10
4
9
2
10
10
9
5
7
4
2
10
8
9
10
2
5
6
2
5
8
7
5
Oplossing maandag
1 2 3
geit-duif
e-raket-r
st-pen-ha
tel-i-bas
elan-vete
-1-ala-e-
kier-tele
ons-e-rys
eg-eer-kt
s-onder-e
tand-maar
Zeeland: Gematigd
Door: Klaas Dros
De komende week is het weerbeeld
in het algemeen redelijk zomers te
noemen. Vandaag neemt echter in de loop van de dag de bewol
king toe. Boosdoener is een schampend warmtefront, behorend bij
een depressie boven de Atlantische Oceaan. Vanochtend zijn er
nog perioden met zonneschijn, maar in de tweede helft van de dag
pakken de wolken zich samen en is er kans op enige (mot)regen.
Dit zijn echter geen grote hoeveelheden. De bewolking hindert ui
teraard de zon, waardoor de temperatuur iets onder de 20 graden
blijft steken. De wind blaast uit het zuidwesten en neemt op de
kustwateren toe tot vrij krachtig. In de nacht trekt het warmtefront
verder voorbij. Erg snel gaat dat niet en waarschijnlijk is het mor- I
genochtend nog bewolkt. Onder invloed van een uitloper van hoge
luchtdruk vanuit de Azoren tot boven het Europese vasteland
wordt met een zuidelijk stroming warme lucht aangevoerd.
Doordat het daarnaast morgenmiddag geleidelijk opklaart, kan het
woensdag toch vrij eenvou
dig 23 graden worden. Ook
donderdag ziet er thermisch
gezien gunstig uit. Onder vrij
zonnige condities wordt het
met 25 graden zomers warm.
Aan het einde van de dag kan
dit enkele regen- en on
weersbuien opleveren. Vrij
dag is de warmte alweer ver
dreven door de passage van
een koufront. Vrijdag is daar
om ook een soort overgangs
dag. Vooral 's ochtends is er
nog veel bewolking, maar 's
middag klaart het vanuit het
zuiden geleidelijk op. Zater
dag keert de zon weer vrij uit
bundig terug, maar de tem-
peratuursoploop stagneert
toch al bij een graad of 20.
Zomerse dip
TOtt
Vooruitzichten
weer
woensdag
donderdag
vrijdag
zaterdag
max.
23°
25°
21 0
20°
min.
13°
14°
13°
12°
wind
ZW 3
03
W 4
W 4
Zon
Maan
dinsdag
onder 22.05
woensdag
op 5.28
dinsdag
onder 21.03
woensdag
op 5.57
Nautisch bericht
Er staat vooral vanmiddag een stevige zuidwestenwind, 5 beau
fort. Het zicht is de hele dag goed. De temperatuur van het kustwa
ter is circa 16 graden.
Waterstanden
DINSDAG
23 JUNI
Vlissingen
Terneuzen
Bath
Roompot Buiten
Zierïkzee
Stellendam Buiten
Wemeldinge
Philipsdam West
WOENSDAG
24 JUNI
NM
Vlissingen
Terneuzen
Bath
Roompot Buiten
Zierikzee
Stellendam Buiten
Wemeldinge
Philipsdam West
uur cm
01.46 227
02.03 255
03.06 295
01.40 169
03.25 156
02.10 157
03.25 181
02.55 163
uur cm
14.13 236
14.36 263
15.35 305
14.10 176
16.00 162
14.40 165
16.00 187
16.30 168
Laag water
uur cm uur cm
08.21 213 20.46 206
08.46 224 21.10 217
09.50 249 22.15 241
08.05 1 56 20.30 1 491
09.25 153 21.50 145
08.00 100 20.25 0911 1
09.30 169 21.55 161
09.30 1 63 21.55 1 55 1
uur
02.33
02.53
03.56
02.30
04.25
03.00
04.20
05.00
cm uur cm
241 15.02 240
268 15.19 265
309 16.26 308
180 14.55 176
165 16.50 163
170 15.25 165
191 16.50 189
172 17.25 174
09.05
09.36
10.39
08.50
10.15
08.50
10.20
10.15
cm uur cm
21321.32 216
224 21.58 226
247 23.06 249
15321.15 156
146 22.40 149
097 21.10 097
163 22.45 166
156 22.45 159
Toevallig was dat hetzelde, wat de heer Dorknoper zich ook af
vroeg.
„Mag dit, wanneer ik artikel zeventien sub k van de collectieve ar-
beidsoverenkomst in aanmerking neem?", prevelde hij.
„Vast wel", zei heer Ollie geruststellend. „Een robot is geen werker
maar een machine. In het begin had ik daar ook even last mee. Maar
het went, hoor. Nu luister ik niet eens meer als hij gaat praten. Het is
altijd onzin. Maar werken kan hij, kijk maar eens aan."
„Het is mooi", fluisterde de ambtenaar met een stille glimlach. „Ik
weel, dat dit allemaal heel onregelmatig is. Waarschijnlijk zal ik het
over een uur verbieden, wanneer ik de daartoe strekkende papieren
gevonden heb. Maar zo lang het duurt is het mooi."
Ll
H Hogednjkgebied
lichte sneeuw
*36- matige sneeuw
zware sneeuw
lichte regen
matige regen
re regen
7V hagel
Europa: Zon en regen
Janny van der Lee
ihoen is dunner dart bami of mie. Mihoen
of bihoen wordt gemaakt van rijste
bloem en de 'kooktijd' is afhankelijk van de
dikte, maar eigenlijk niet langer dan ca. 3 mi
nuten. Eigenlijk is de term kooktijd niet goed,
want de mihoen wordt van het vuur af toege
voegd aan kokend heet water. Het is belang
rijk de aanwijzingen op de verpakking strikt
op te volgen omdat de mihoen anders gaat
plakken.
Ingrediënten:
1 pak verse bamigroenten
400 gram hamlappen
boter of olie om te bakken
1 kleine teen knoflook
1/2 theelepel gemberpoeder
2 eieren.
Bereiding:
Snijd de groente uit het bamipakket eventueel
klein en maak het pepertje schoon. Snijd het
pepertje in ringen. Pel en snipper de ui en
snijd de tomaat in partjes.
Snijd de hamlappen in reepjes.
Verhit boter of olie en bak het vlees rondom
aan. Kruid met peper, zout en ketjap.
Verhit in een wok of hapjes pan een scheutje
olie en bak hierin al omscheppend de bami
groente aan (zonder tomaat).
Pel hetteentje knoflook en pers het hierboven
uit.
Voeg het vlees bij de groente in de pan en
kruid met gemberpoeder.
Breng intussen water aan de kook, neem de
pan van het vuur en voeg de mihoen toe.
Klop de eieren en bak hiervan een dunne 'pan
nenkoek'.
Giet de mihoen af. Schep mihoen, vlees en
groente in een grote schaal.
Rol de omeletpannenkoek op en snijd deze in
stukken.
Garneer met de partjes tomaat en omelet.
In het zuiden van Europa is het nu stabiel zomerweer. Van Portugal
tot Israel is het zonnig en droog. In de middag lopen de thermome
ters op naar 26 tot 30 graden aan de Middellandse Zeekusten.
In het Spaanse en Griekse binnenland wordt het nog enkele gra
den warmer, 32 tot 36 graden in Griekenland en 33 tot 39 graden in
Spanje. Het heetste plekje van Europa is het zuidwesten van Span
je waar temperaturen van 40 graden in de zomermaanden heel
normaal zijn. Aan de Spaanse noordkust is het met 21 graden aan
genaam en er hangt ook een beetje bewolking. Ook in Frankrijk
hangt meer bewolking, het meeste in het noorden waar zelfs een
bui valt. In de zuidelijke Rhönevallei en aan de Cöte d'Azur is het
zonnig en warm. In de Po-vlakte en op de Balkan komt plaatselijk
door de warmte een onweersbui tot ontwikkeling. In een gebied
van de Britse eilanden via de Benelux en Polen naar Moskou is het
onstandvastig. Vooral op de Britse eilanden en in Rusland is het
regenachtig met temperaturen tussen 16 en 20 graden. Bij Londen
wordt het iets warmer. In Midden-Europa is het iets beter. Daar
schijnt tussen de buien door ook regelmatig de zon. Denemarken, I
Zuid-Zweden en Lapland hebben droog en half bewolkt weer.
Elders in Scandinavië is het wisselvallig.
.51
Heeft u al
de nieuwe
Uw vakantie gaat dan
gegarandeerd door,
onk als uw auto uitvalt
ANWB
