Sas omzeilt
Projeka bij
grondkoop
Van dassen tot kapok en keper
PZC
PZC
f
Jonge Axelse gaat ruiken aan
straatkinderenproject in Brazilië
Kerkbestuur bekijkt
gebedsruimte voor
parochie Ossenisse
zeeland
13
Bouwgrond wijk Westdorpe
Jeugdcircus
Mijlpaal voor
75-jarige
zwembaden
'EVEOtOfMZI'Elt
KT" "J55
JAIB's open tot december
Hardrijders geflitst
Gehandicapte man beroofd
Posteractie nationale audiotheek
Van der Maas beste schutter
Hoge score voor Blue Spirit
Wandelen op
Axelse Vlakte
5Icuqhcelinq
0115-613568 l
dinsdag 23 juni 1998
door Conny van Gremberghe
SAS VAN GENT - Het dagelijks
bestuur van de gemeente Sas
van Gent hoopt zonder zaken te
hoeven te doen met de Philip-
piense project-ontwikkelaar
Projeka de ontwikkeling van de
nieuwe wijk Oostmolenkreek in
Westdorpe van de grond te kun
nen tillen. Deze week onder
handelt wethouder R. Noët
(grondzaken en planologie) met
grondeigenaar H. Verschaffel
over een directe verkoop van de
drie hectare waarop in Westdor
pe de nieuwe wijk moet verrij
zen.
Noët zei gisteren nog mogelijk
heden te zien om tot een verge
lijk met de Boekhoutse grond
bezitter te komen ondanks het
feit dat deze al een voorlopig
koopcontract had gesloten met
J. Kaas, de entrepeneur die ach
ter Projeka schuilgaat.
Kaas was met het vorige college
van burgemeester en wethou
ders van Sas van Gent tot over
eenstemming gekomen dat hij
de grond voor 21 gulden per
vierkante meter zou doorverko
pen aan de gemeente. Burge
meester J. van Rest probeerde
tijdens haar laatste vergadering
als raadsvoorzitter de grond-
SAS VAN GENT - Het Hulster
jeugdcircus Reinardi verzorgt
zondag 28 juni een optreden bij
het zwembad in Sas van Gent,
aan de Prinsenkade.
In het kader van het honderdja
rig jubileum van de Rabobank
rijden vanaf 14.00 uur bussen
met kinderen uit de kernen Phi
lippine, Zandstraat, Westdorpe
en Zuiddorpe naar het circus.
Reinardi brengt vanaf 15.00 uur
een show met acrobatiek,
clowns en goochelnummers. De
jonge bezoekers krijgen een
tractatie en een verrassing aan
geboden.
3de
rel".
REDACTIE
ZEEUWS-VLAANDEREN
Axelsestraat 16
4537 AKTERNEUZEM
Tel: (0115) 694457
Fax: (0115)620951
e-mail: redtern@pzc.nl
C.A.M. van Gremberghe (chef)
W.A. Bareman
P.I.F.M. Cappetti
M. Modde
S. van Doorsselaer
J.F.D. Bakker (sport)
's Gravenhofplein 4
4561 AJ HULST
Tel: (0114) 373839
Fax: (0114) 373840
e-mail: redhulst@pzc.nl
R.E.A. Hoonhorst
B.J.G. Pelgrim
CENTRALE REDACTIE
Oost'souburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA VLISSINGEN
Tel: (0118) 484000
Fax:(0118)470102
e-mail: redactie@pzc.nl
City OnLine/Internet
http://www.city.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
aankoop door de ï'aad te jagen,
maar een raadsmeerderheid en
de nieuwe colfegeleden voelden
er niets voor om onder druk met
Kaas in zee te gaan.
Met name wethouder Noët vond
de prijs die Kaas vroeg veel te
gortig. Tussen de taxatiewaarde
voor de grond en Kaas zijn prijs
die Kaas vroeg zat een gat van
120.000 gulden. Bovendien had
de Philippiense projectontwik
kelaar het college te kennen ge
geven dat er onmiddellijk zaken
moesten worden gedaan en dat
hij niet geporteerd was van eni
ge vertraging. Dit alles was voor
Noët voldoende grond om met
de project-ontwikkelaar van
gedachten te wisselen.
Dat is inmiddels gebeurd. Over
het verloop van de besprekin
gen wilde de. wethouder even
wel geen mededelingen doen.
Wel liet hij doorschemeren dat
de kans dat het nieuwe college
met Kaas over deze kwestie tot
een akkoord komt gewoon mi
niem is.
Weinig vertrouwen
Bij het huidige Sasse college is
het vertrouwen in Kaas, die de
voorbije jaren in de gemeente
evenwel flink wat projecten
mocht en kon realiseren, niet
bijzonder groot. De projectont
wikkelaar had in zijn aanbod
aan.Sas van Gent de indruk ge
wekt dat hij namelijk al in het
bezit was van de gronden in
Westdorpe. Dit bleek niet het
geval te zijn.
De grond is nog steeds van Ver
schaffel, die wel bereid bleek
zijn grond over te doen aan
Kaas, maar in het verleden niet
aan de gemeente. Noët wil nu
weten of dit nog steeds zo het ge
val is. Ook wil het dagelijks be
stuur bezien of er mogelijkhe
den bestaan om het voorlopig
koopcontract te omzeilen. Is dat
het geval, dan zou volgens Noët
de gemeente graag direct met
Verschaffel over een grondver-
koop willen onderhandelen.
door Sheila van Doorsselaer
AXEL - Omdat mensen hier in Nederland
alleen maar aan geld denken en daardoor
vergeten te leven. Omdat er in de wereld
nog zoveel te zien en te doen is. Omdat ze
wel eens wil weten hoe het is om in armoe
te leven. En omdat ze nog niet zeker weet
of de studie antropologie echt wel iets
voor haar is. Daarom gaat de 18-jarige
Joyce van Acker uit Axel een half jaar
naar Brazilië om daar te werken met
straatkinderen in Alcantara, een voor
stad van Rio de Janeiro.
„Het is gewoon een superverrijking voor
mezelf", zegt Joyce. Ze was toch al niet
van plan na de vwo gelijk opnieuw in de
boeken te duiken. Lekker een jaartje er
tussenuit. Maar dat ze na het halen van
haar diploma vrijwel direct naar de ande
re kant van de wereld zou vliegen, had ze
zelf toch ook niet gedacht. „Het gaat alle
maal nog een beetje langs me heen, maar
m'n eerste inentingen heb ik al gehad,
boeken over het land heb ik gelezen en ik
ben bezig Portugees te leren, dus de voor
bereidingen zijn al in volle gang."
Een half jaar geleden las ze in de VPRO-
gids een artikel van een vrouw die in Afri
ka had gewerkt en ze kreeg meteen de
kriebels. „Afrika trok me altijd al. Dat
primitieve leven, de mensen, de cultuur.
Daar wou ik heenzegt Joyce. Ze schreef
meteen een brief en meldde zich aan bij
Missie en Jongeren, die de reizen organi
seert. Na drie weekeinden cursus en het
uitzoeken van een reispartner - Ramses,
ook 18, uit de buurt van Nijmegen - was
alles bijna in kannen en kruiken. Op het
laatste moment vielen de plannen in het
water. „We zouden in Afrika meelopen
met een vroedvrouw, maar we mochten
niet bij de bevallingen aanwezig zijn, wel
bij dè besnijdenissen. Nou, liever niet.
Toen kregen we de kans om naar Brazilië
te gaan en die kans heb ik met beide han
den aangegrepen."
Spelletjes
In Alcantara zal Joyce zich drie maanden
bezighouden met twee groepen straatkin
deren tussen 5 en 17 jaar. Ze moet er samen
met Ramses voor zorgen dat de kinderen
netjes naar school gaan en als ze terugko
men moeten ze worden beziggehouden.
„Ik heb al een heleboel spelletjesboeken
verslonden en de mensen die voor ons in
Alcantara waren, hebben ervoor gezorgd
dat er een volleybalveldje ligt en dat er een
bal is. Als we ze niet bezighouden, worden
ze door htm ouders of anderen de straat
opgestuurd om te gaan werken, en wij
moeten ervoor zorgen dat ze op een andere
manier worden beziggehouden", zegt
Joyce.
Als de drie maanden erop zitten, worden
ze overgeplaatst naar een ander project.
Wat dat wordt, is nog niet duidelijk. „Een
Joyce van Acker uit Axel: „Mijn eerste inentingen heb ik al gehad en ik ben bezig Portu
gees te leren." foto Charles Strijd
begeleidster van ons gaat in Brazilië met
Indianen werken en dat wil ik ook echt
heel graag", zegt Joyce. Ze sluit niet uit
dat ze na haar studie Nederland verruilt
voor een land dat beter bij haarpast. „Ne
derland trekt me niet. Afrika, Brazilië,
dat is pas superleuk."
Haar vliegtuig vertrekt in november,
maar voor het zover is gaat ze eerst negen
weken uitwaaien in Amerika, als activi
teitenbegeleidster op een zomerkamp in
New Hampshire. Daarna even terug naar
Nederland en dan op naar haar droom
land.
VLISSINGEN - Het Sportfond-
senbad in Vlissingen houdt deze
week diverse activiteiten in het
kader van het 75-jarig bestaan
van Sportfondsen Nederland.
In die tijd hebben de Sportfond-
senbaden samen 600 miljoen
bezoekers getrokken. De 600
miljoenste bezoeker wordt za
terdag 27 juni in Vlissingen ge
huldigd door staatssecretaris E.
Terpstra (volksgezondheid,
weizijnen sport).
Woensdag, donderdag en vrij
dag is er op diverse tijden 'histo
risch diplomazwemmen', waar-
'ns bij leerlingen zwemmen voor
het diploma uit 1923. Woens
dagavond om 20 uur doen dat
leden van de zwemgroep geeste
lijk gehandicapten van zwem
vereniging De Stormvogel.
Zaterdag is het bad van 10 tot 17
uur toegankelijk voor het jubi
leumtarief van vijf gulden. Van
af 12 uur is er een grote hinder-
nisbaan in het zwembad en
historisch diplomazwemmen
voor belangstellenden. Om 14
uur wordt de 600 miljoenste be
zoekers gehuldigd. Een half uur
later is de prijsuitreiking van de
Üeurwedstrijd.
door Antoine Prinsen
Aan het eind van de vorige eeuw
zorgden de groei van de bevolking
en de stijging van het inkomen voor een
toename van het aantal winkeliers in
Nederland en, vooral in de steden, het
ontstaan van grootwinkelbedrijven.
Een van de eerste en zeker de grootste
'manufacturier' (winkelier gespeciali
seerd in voortbrengselen van de weve
rij) in Zeeland was gevestigd in Hulst:
de firma Wilking.
Grondlegger van dit bedrijf was Ber
nard Anton Wilking, geboren te Lang-
förden bij Hannover in 1844. Hij kwam
samen met zijn vrouw Johanna Pieck in
1873 naar Hulst waar het grootwinkel
bedrijf nog volkomen onbekend was. In
.1879 kocht hij van Coleta Lalemont,
weduwe Wauters, een huis op de hoek
van de Vismarkt/Fr. van Waesberghes-
traat. In dit huis, een samenvoeging van
twee oudere woningen, legde hij de ba
sis voor een winkel waarin alles wat
met textiel te maken had werd ver
kocht.
Leveranciers uit Nederland, België,
Duitsland, Frankrijk en Engeland
zorgden ervoor dat binnen enkele jaren
de winkel vol lag met linnen, zwart- en
witgoed, buksken en baai, zijde en flu
weel, keper en molton, ruw katoen en
voering, baai en duffel, flanel, zeemen
en bontjes, beddebont en diable fort,
potstreep, manchester, oxfords en dub
beldraads, kant en feston, schorten en
galon, garen en sajet, tules, boorden en
neteldoek, tafelkleden, dekens, servet
ten, dassen en, tenslotte, kapok en
paardehaar.
Werkgever
Dit grootwinkelbedrijf was ook een be
langrijke werkgever in Oost-Zeeuws-
Vlaanderen. Voor veel ongehuwde
meisjes en vrouwen was het werken in
deze winkel een goed alternatief voor
het werken als dienstbode. In de perio
de 1880-1900 werden 73 mannen en
vrouwen ingeschreven in de gemeente
Hulst als winkelbediende bij de firma
Wilking. De bedienden varieerden in
leeftijd van 15 tot 25 jaar. Meer dan de
helft bleef echter slechts één of twee ja
ren in de winkel.
Alleen Adreas Feld uit Hannover bleef
vanaf 1879 dertien jaren bij de firma
Wilking in dienst. In het boek Rappe
HandenZeeuwse Vrouwenarbeid
1900-1940 van Elly Kloos,zegt klein
zoon Bernard het als volgt: Er heerste in
ons bedrijf orde en discipline, maar niet
in negatieve zin. In ons familiebedrijf
hechtte men grote waarde aan regel
maat. Het gros van de personeelsleden
was vrouwelijk. Alleen het zware werk
werd door mannen gedaan. In een
dienstbetrekking komen bij Wilking
■BaMH8Bt8BPSjggf 'r'-xitrx.
'SESSsHffisssaS* r.Vïü,
®rHÉM «r
WiLK t
CAMPING SHOW
De firma Wilking in Hulst, ooit de eerste en grootste textielhandel in Zeeland, ging verloren door inbrekers die onvoorzichtig
waren met hun gasbrander.
ivas een soort gunst. Zij kwamen uit alle
milieu's, kregen bij ons een opvoeding.
Opvallend is dat terwijl er van deze
winkelbedienden 21 uit gemeenten in
Oost-Zeeuws-Vlaandex-en kwamen, er
niet één uit Hulst zelf kwam.
Rampjaar
Het jaar 1893 was een rampjaar voor de
familie Wilking. Grondlegger Bernard
overleed drie dagen voor de veertigste
verjaardag van zijn echtgenote en in
september van datzelfde jaar overleed
de zes maanden oude zoon Julius. Ber
nard liet zijn weduwe achter met elf
minderjarige kinderen én een groot
winkelbedrijf met een inventaris ter
waarde van een kleine 57.000 gulden.
Johanna Pieck hertrouwde met Cle
mens Pohlmann (agent in manufactu
ren, geboren te Fiichtorf in Duitsland)
en zette de handel in manufacturen en
aanverwante artikelen voort.
Vanuit de winkel werden weldra de
kleine.textielzaakjes in heel Zeeuws-
Vlaanderen van voorraad voorzien.
Door het bredere assortiment en de la
gere prijzen vormde het grootwinkel
bedrijf echter tegelijkertijd een
ernstige bedreiging voor het voortbe
staan van de vele kleine dorpswinkels
én de zelfstandige naaisters en kleer
makers. Zij zouden het uiteindelijk af
leggen tegen de concurrentie.
De firma Wilking werd in 1.908 overge
nomen door de zonen Richard Otto en
Ernst Heinrich. Later kwam de leiding
van het bedrijf in handen van Bernard
en Richarcl, zonen van Ernst Heinrich
en Jeannie Thomaes en werd het assor
timent nog uitgebreid met meubelen,
matrassen, lederwaren, parfumerieën
en schrijfwaren.
In de nacht van zaterdag 5 op zondag 6
april 1969 was de winkel van Wilking
doelwit van een drietal inbrekers uit
het Haagse criminele milieu. Na met
een niet alledaagse Jaguar een rondreis
van een week te heben gemaakt door
Zeeland en zich in Hulst te hebben laten
rondleiden door ene Willy V. (oud
werknemer van de firma Wilking), viel
hun oog op de brandkast in die winkel.
Een eerste poging om de brandkast aan
de voorkant open te branden mislukte;
de dieven hadden niet genoeg zuurstof
bij zich. Zij verlieten in alle rust het
pand om in Den Haag een nieuwe voor
raad in te slaan en keerden in de vroege
morgen van die eerste paasdag terug in
Hulst. Terwijl zij bezig waren de ach
terkant van de brandkast open te bran-
foto Charles Strijd
den, zette een steekvlam uit een van de
zuurstofflessen de parasol, die zij bo
ven hun hoofd hadden geplaatst, in
brand. Onmiddellijk vloog ook de tent
die ze om niet ontdekt te worden rond
de brandkast hadden gebouwd in
brand.
Schade
Het vuur kon niet meer worden ge
doofd. De inbrekers moesten vluchten.
De brand die de winkel met het maga
zijn en het woongedeelte volledig
verwoestte, kostte het leven aan de 79-
jarige G. H van Eek. Zijn stoffelijk
overschot werd pas op 9 april in de
puinhopen gevonden. De materiële
schade bedroeg in totaal zo'n 2,5 mil
joen gulden. Op 4 juni 1.970 werd de ver
nieuwde winkel heropend, maar vijf
jaar later al definitief gesloten.
Een gedegen en inventief politieonder
zoek zorgde er voor dat enkele maan
den na de brand de drie inbrekers door
de rechtbank te Middelburg tot drie
jaar gevangenisstraf konden worden
veroordeeld. Hun euveldaad leidde in
direct tot de dood van één persoon en de
sluiting van het eerste grootwinkelbe-
dijf in Hulst.
MIDDELBURG - De Stichting Jeugdzoi'g Zeeland houdt de
Jongeren Advies en Informatiebureaus (JAIB's) in Middel
burg en Terneuzen open tot 31 december dit jaar. Vanaf die da
tum stopt de subsidiëring en vallen de JAIB's niet meer onder
de Jeugdzorg.
De gemeente Middelburg en de Zeeuws-Vlaamse gemeenten
voei-en met de Jeugdzorg gesprekken over een overname van
de functies informatie en advies voor jongeren per 1 januai-i
1999. Tot december zijn de bureaus gewoon op maandag en
donderdag geopend.
SCHOONDIJKE - De politie hield maandagochtend een snel
heidscontrole op Rijksweg 58 bij Schoondijke. In totaal pas-
seerden401 auto's de radarcontrole. Erwei'den 91 overtredin
gen geconstateerd. De hoogstgemeten snelheid bedroeg 133
kilometer per uur. Plaatselijk is 80 kilometer per uur toege
staan.
MIDDELBURG - De politie Walchei'en is op zoek naar getui
gen van een ovexval op een 24-jarige gehandicapte man uit
Middelburg, zondagavond tussen negen en tien uur. De man
werd tussen de Markt en het Plein 1940 ter hoogte van de taxi
standplaats beroofd van zijn poxlemonnee. Het slachtoffer-,
dat moeilijk kan lopen, kreeg een duw waardoor hij viel. Ter
wijl hij duizelig op de grond lag, werd zijn portemonnee uit
zijn broek gegrist. De overvaller vluchtte in de richting van
het stadhuis.
VLISSINGEN - Visio, de organisatie voor visueel gehandi
capten, is maandag in Zeeland en op Goeree-Overflakkee een
posteractie begonnen om meer bekendheid te geven aan de
nationale audiotheek. In samenwerking met de omroepen
leent de audiotheek hoorspelen en radiodocumentaires uit
aan mensen die niet op de gebruikelijke wijze kunnen lezen.
Volgens Visio is deze voorziening nog relatief onbekend.
RILLAND - Jacco van der Maas uit Kortgene heeft afgelopen
weekeinde het 75-jachtparcours gewonnen tijdens wedstrij
den op sportschietcentrum Reymex-swael in Rilland. Hij
schoot 69 punten bij elkaar. Tweede werd Adriaan van Dam
me uit Kox-tgene en derde Rob de Graag uit Goes. Mart van
Fraassen uit Waarde werd winnaar in groep B met 47 punten.
In totaal werden meer dan tachtig honden met voorjager het
veld in gestuurd voor proeven op drie niveaus. Johan van
Nimwegen jr. uit Middelharnis won de titel 'allround jager'
(schutter en voorjager). Hij bleef titelverdediger Danny de
Jonge uit Hoek en Vincent Hendrikse uit Sint Kruis voor
LELYSTAD - Blue Spirit Drum Bugle Cox-ps uit Middel
burg heeft afgelopen weekeinde tijdens een muziekfestival in
Lelystad de hoogste A-Class-score van het seizoen behaald.
Blue Spirit verbeterde de score van Juliana uit Middelburg
(53,4) met bijna zes punten tot 59.
Het corps speelde een muzikale selectie uit de musical Ana-
tevka (Fiddler on the Roof), in samenwei-king met het twirl-
team The Flushing Girls uit Vlissingen. De wedsfrijd in
Lelystad was een voorronde voor de nationale kampioen
schappen, die eind september worden gehouden. Als aanloop
naar dat kampioenschap neemt Blue Spirit op 6 september
deel aan een internationale wedstrijd in het Engelse Crawley.
door Conny van Gremberghe
OSSENISSE - Het bestuur van
de Willibrordus-parochie in Os
senisse overweegt; nu de dorps
kerk met ingang van 1 augustus
voor alle kerkdiensten gesloten
wordt, om in het dorp eën kleine
gebedsruimte in te richten. Het
bestuur heeft in het dorp een
formulier verspreid waarop
dorpelingen die behoefte heb
ben aan een bezinningsruimte
in de directe nabijheid van hun
woning dit kenbaar kunnen ma
ken. Is de respons groot, dan zal
volgens vice-voorzitter R Saeij
van het kerkbestuur in het dorp
serieus gezocht worden naar een
onderkomen.
In een schrijven aan de parochi
anen legt het kerkbestuur uit
dat de sluiting van de dorpskerk
op 1 augustus een feit zal zijn.
Bisschop Muskens heeft inmid
dels met dit besluit ingestemd.
Ook de fusie met de parochie
van Kloosterzande is zo goed als
rond, maar zal - om organisato-
i-ische redenen - pas met ingang
van 1999 formeel zijn beslag
krijgen. Na de laatste eucharis
tieviering op zondag 5 juli gaat
de kerk definitief op slot. Vol
gens het kerkbestuur is het
geenzins de bedoeling om de in
ventaris van het gebouw mid
dels een uitverkoop van de hand
te doen. Alles gaat over naar de
nieuwe fusieparochie en zal
daar een plaats van bestemming
krijgen. Vanaf 12 juli zullen de
eucharistievieringen voor de
Ossenissenaren plaalsvinden in
de kerk van de Heilige Martinus
in Kloosterzande.
Het kerkbestuur wil de dat de
sluiting van de kerk niet een
AXEL - Natuurbeschermings
vereniging De Steltkluut houdt
vanavond, dinsdag, een zoek
en wandeltocht op de Axelse
Vlakte.
Onder leiding van leden van de
plantenwerkgroep van De
Steltkluut wordt deze droge
zandige standplaats afge
struind op zoek naar bijvoor
beeld Biggenkruid, Leeuwen
tand of Reigersbek. Deelnemers
kunnen zich melden op het par
keerterrein van het golfterrein
achter de watertoren in Axel. De
tocht duurt van 19.00 tot 21.30
uur. De gids is Peter Maas.
kwestie mag zijn van de sleutel
omdraaien, vandaar ook dat
voor de vrij wiRigers die zich ja
renlang met parochie-en kerk
werk hebben beziggehouden
vrijdag 3 juli in Hof ter Nesse
een feestavond wordt gehou
den. Pastoor Ter Braak, die ove
rigens ook weggaat, zal twee
dagen later de slot-eucharistie-
viering in de Ossenisser kerk
verzorgen. De mis begint om
10.30 uur.
Schapenscheren
trekt veel bekijks
TERNEUZEN - Niet alleen
kleine kinderen zijn bang voor
de kapper.
Afgelopen zaterdag bleek tij
dens het drukbezochte scha
pen-scheren op de Terneuzense
Kinderboerderij dat ook scha
pen het niet altijd prettig vinden
om ontdaan te worden van hun
wintervacht. Sommige exem
plar-en lieten zich dan ook onder
luidkeels protest behandelen
met de tondeuse, hetgeen een
van de toeschouwers deed op
merken: „Dat zijn vast de zwar
te schapen van de familie."
Onder een stralende zon werden
ook allexlei andere activiteiten
georganiseerd, Volksdansgroep
Hava Naguila uit Vogelwaarde
was met een kleuter- en een
tienergroep aanwezig om - uit
gedost in Volendams kostuum -
verschillende volksdansen te la
ten zien. Een folklox-e-orkest
van de dansgx-oep zorgde voor
een vrolijke noot.
(Advertentie)
Al eens serieus
nagedacht over
airconditioning?
Neem dan de specialist
met meer dan 30 jaar
ervaring in koel en
klimaattechniek.
de Seate*'
