Steeds meer disco's
betalen voor politie
PZC
Noodmaatregel om
uitgaanswereld
veiliger te maken
Niet elke zwangere vrouw heeft zwak bekken
reportage zaterdag 20 juni 1998 31
De Twaalf Stedentocht is in volle
gang. In alle provinciehoofd
plaatsen worden momenteel
debatten gevoerd over de nota
Geweld op Straat, die het kabinet
onlangs presenteerde. De dood van
Meindert Tjoelker vorig jaar heeft
de discussie in een
stroomversnelling gebracht. Het
rijk is op zoek naar oplossingen,
maar diverse gemeenten grijpen nu
al naar noodmaatregelen om het
uitgaansgeweld te beteugelen. In
Landerd (Noord-Brabant) en
Enkhuizen moet de horeca
meebetalen voor extra politie. Want
op zaterdagnacht kan de
burgemeester niet meer instaan
voor de veiligheid op straat.
Disco De Morgenzon in Zeeland
(Noord-Brabant), zondago.chtend 1
februari, even na drie uur. Een groepje
jongeren stapt naar buiten. Ze krijgen ru
zie met een taxichauffeur. De portiers van
de disco grijpen in, er vallen klappen en de
stappers vertrekken. Nog geen uur later
stoppen enkele busjes voor de disco: veer
tig tot vijftig jongeren komen verhaal ha
len. Bewapend met ijzeren staven, palen,
stenen, hamers en beitels. Ze slaan De
Morgenzon kort en klein. Een taxichauf
feur die de disco tracht te verlaten, wordt
in elkaar geslagen. Acht inderhaast opge
trommelde agenten zien machteloos toe.
„Het is cynisch, maar achteraf was dit een
prima incident om de zaken nu snel te re
gelen", zegt ambtenaar L. Schaepkens
van de Brabantse gemeente Landerd,
waar het kerkdorp Zeeland toe behoort.
'De zaken' zijn nu inderdaad geregeld:
onlangs tekenden de gemeente en de poli
tie een convenant. Vanaf 1 juli zijn er twee
extra politiesurveillanten beschikbaar -
van zaterdagavond elf uur tot zondag
ochtend vijf uur. Dat kost de gemeente per
jaar 34.000 gulden. Twee van de drie dis
cotheken betalen elk 7.000 gulden mee.
„Dat is het verkapt dooi'berekenen van
politiezorg", zegt woordvoerster A Dijk
stra van het ministerie van Binnenlandse
Zaken, „en daar heeft de politiek zich te
gen uitgesproken. Het ministerie is daar,
om het zacht uit te drukken, niet enthou
siast over."
Help
Maar daar hebben ze in Landerd weinig
boodschap aan. De gemeente had al jaren,
te weinig politie voor het uitgaansleven.
Schaepkens: „We riepen al drie jaar
'HELP'. Want met zo'n vijfduizend disco
gangers iedere zaterdag, hebben we in fei
te ieder weekend een kleine risicowed
strijd. Dan is één auto met twee agenten te
weinig voor twee dorpen."
Enkhuizen, nieuwjaarsochtend rond half
vier. Burgemeester S. de Vreeze verkent
de binnenstad. Hij schrikt van wat hij
ziet. Duizenden aangeschoten feestgan
gers hebben het rijk alleen. De politie is
onvindbaar. Niet onlogisch. In het hele
district Westfriesland Oost, waartoe Enk
huizen behoort, zijn 's nachts slechts twee
surveillancewagens beschikbaar voor
400 vierkante kilometer.
De burgemeester besluit snel te handelen.
Hij stelt voor om dan maar een particulie
re bewakingsdienst in te schakelen. De
plaatselijke horeca zou een deel van de
kosten voor zijn rekening moeten nemen,
want die is volgens De Vreeze medever
antwoordelijk voor het overmatig drank
gebruik. Het idee doet in Nederland veel
stof opwaaien.
Vorige week nam de gemeenteraad het
(iets gewijzigde) voorstel van de burge
meester aan. Twee toezichthouders zullen
straks - samen met de politie - elke zater
dagnacht van 23 tot 4 uur door de binnen
stad surveilleren. De horeca legt 15.000
gulden bij. Restaurants betalen dit jaar
waarschijnlijk 250 piek, discotheken
worden aangeslagen voor 1500 gulden.
Justitie is tegen de inzet van particuliere
beveiligingsdiensten voor surveillance op
straat. Vorig jaar stuurde het ministerie
een boze brief, toen Enkhuizen de drugs
problemen in het havengebied op een ver
gelijkbare manier wilde bestrijden. De
gemeente heeft nu een creatieve oplossing
bedacht. De toezichthouders vallen als
onbezoldigd gemeente-ambtenaren on
der de dagelijkse leiding van de politie. Ze
dragen wel een j ack met politie-embleem
maar hun bevoegdheden zijn beperkt. De
beveiligingsbeambten mogen relschop
pers of dronken lieden alleen aanspreken
- zoals iedere burger dat mag - maar niet
aanhouden en verbaliseren. Ze zijn de ex
tra ogen en oren van de politie. De hoofd
officier van Justitie in Alkmaar kan leven
met deze constructie.
Ook over de financiële kant van de kwes
tie is lang gediscussieerd. De horeca wilde
eerst niets weten van een eigen bijdrage,
maar is bijgedraaid. Binnenkort kan het
convenant worden getekend. Volgens
voorzitter E. Dangermond van de Enk-
huizer afdeling van Horeca Nederland
heeft de burgemeester chantage gebruikt
om zijn zin te krijgen. „Als we niet ak
koord gingen, zou hij onze sluitingstijden
beperken. Zo is het ons gezegd. Tja, dan
kiest een meerderheid toch eieren voor
zijn geld."
Dangermond is principieel tegen het mee
betalen aan extra politietoezicht. „Waar
om krijgt de horeca toch altijd de zwarte
piet toegespeeld? De mensen die rotzooi
schoppen in de binnenstad, hebben thuis
al behoorlijk wat gedronken. Je kunt ons
toch niet als veroorzaker aanwijzen voor
de onveiligheid op straat?"
In Landerd betalen twee van de drie dis
cotheken zonder morren. De derde wei-
Jonge disco- en cafébezoekers worden steeds vaker met geweld geconfronteerd.
foto Paul Stolk
Vorig jaar werden de muren van discotheek The Drome in
Heerhugowaard beklad, waarschijnlijk als reactie op een do
delijke schietpartij die daar plaatsvond. foto Paul Vreeker
„De politie moet worden betaald uit de
publieke financiering. Anders ga je snel
grenzen over", vindt burgemeester J. Ste
kelenburg. Hij is tegen een constructie la
Enkhuizen of Landerd. „Als particulieren
of ondernemingen moeten meebetalen
voor veiligheid op straat, dan zit je op een
hellend vlak met grote risico's. Dan zou ik
bijvoorbeeld ook een rekening moeten
sturen aan Willem H, de betaalde voetbal
club. voor de extra inzet van politie. En
wat doe je bij de Tilburgse kennis? Of als
er een Eurotop in je stad komt?"
Toch heeft ook Tilburg een noodscenario
bedacht om de openbare orde te kunnen
handhaven. De stad werd vorig jaar opge
schrikt door twee dodelijke steekpartijen
in het centrum. Ermoest watgebeuren. Er
kwam een convenant, ondertekend door
gemeente, politie, justitie en horeca. Alle
partijen werken nu samen in zogenaamde
kwaliteitskringen, drie werkgroepjes
voor de drukste uitgaansgebieden in de
stad. De belangrijkste uitkomst is dat er
in het weekend 's nachts meer blauw is op
straat De politie stelt door interne ver
schuivingen twee extra mensen beschik
baar. De gemeente neemt er nog eens twee
voor eigen rekening. Een noodoplossing,
vindt Stekelenburg. „We hadden dat lie
ver anders gezien. In principe moet de
politie bekostigd worden uit onze belas
tingcenten, dus via het ministerie van
Binnenlandse Zaken. Maar je moet onze
bijdrage zien als smeermiddel in de aan
pak van geweld op straat. Wij venvachten
iets van de horeca, de politie en het Open
baar Ministerie. Dan moet je als gemeente
ook zelf duidelijk maken dat het je me
nens is. Bovendien is deze regeling voor
twee jaar. Daarna zal de politie - hoop ik -
zodanig op sterkte zijn dat we niet meer
hoeven bij te springen."
De eerste ervaringen met het convenant
zijn in Tilburg positief. De horeca prijst de
opvallende aanwezigheid van oom agent.
De politie is blij met de goede contacten
met ondernemers en uitgaanspubliek.
Het geweld op straat lijkt af te nemen. In
de eerste vijf maanden van het jaar wer
den 73 gevallen van openlijke geweldple
ging in het uitgaansgebied geregistreerd.
Dat is een halvering ten opzichte van de
zelfde periode in 1997 en de jaren ervoor.
Niet te stuiten
Meebetalen aan politiezorg om de open
bare veiligheid beter te kunnen bescher
men is een niet te stuiten ontwikkeling,
denkt dr. C. van der Vijver, hoogleraar Po
litiestudies aan de Universiteit Twente.
Meer gemeenten zullen op die manier
knelpunten oplossen. „Het is niet reëel om
te denken dat de politie alles aankan. Er
zijn omstandigheden waarbij extra mid
delen nodig zijn om de openbare orde te
handhaven. Ordediensten zie je bijvoor
beeld al langer bij grootschalige evene
menten. Als je overal gratis de politie ter
beschikking stelt, is het hek van de dam.
Dan gaan organisaties steeds vaker een
claim doen op extra agenten."
Van der Vijver wijst op de beveiliging van
bedrijventerreinen die in veel plaatsen
door een particuliere bewakingsdienst
gebeurt. „Zolang de politie maar niet de
verantwoordelijkheid uit handen geeft, is
er weinig aan de hand." De hoogleraar
ziet wel een probleem in de ratjetoe aan
ordehandhavers: stadswachten, toezicht
houders, beveiligingsbeambten, politie
agenten. „De burger ziet door de bomen
het bos niet meer. De overheid moet daar
iets aan doen, zodat voor iedereen duide
lijk is wie verantwoordelijk is voor de vei
ligheid op straat."
Margot de Jong en
Marco Krijnsen
gert categorisch. Bedrijfsleider R. van der
Hoeven van Rockefeller Plaza in Schaijk
vindt niet dat hij door het schenken van
alcohol medeverantwoordelijk is voor
uitgaansgeweld: „Moet ik dan iedereen
die hier is geweest naar bed brengen?"
Van der Hoeven zegt bovendien zelf al ge
noeg te doen ter voorkoming en bestrij
ding van geweld. Hij gaat er van uit dat de
twee extra agenten hem niet ten goede
zullen komen. Net zoals de exploitanten
van collega-discotheken Kobus en de
Morgenzon er op rekenen dat die agenten
wel bij hen zullen worden ingezet. „Lo
gisch", vindt gemeente-ambtenaar
Schaepkens, „Ze betalen er voor. Het pro
ject is daarvoor opgezet. We zetten die
mensen niet in voor de markt op maan
dagochtend. Maar het is wel degelijk de
burgemeester die blijft bepalen waar de
agenten naartoe gaan, niet de discothe
ken." Politiewoordvoerder T. Jansen: „De
mensen zijn aangesteld voor de gemeente
Landerd, dus niet exclusief voor de disco
theken. Als er in onze gemeente een in
braak wordt gepleegd, zullen ze daar even
gaan kijken. Als dat het geval is in Uden,
gebeurt dat niet. Alleen in echte noodge
vallen mogen ze de gemeente verlaten."
Hoewel Binnenlandse Zaken niet enthou
siast is, meent woordvoerster Dijkstra dat
ze het in Brabant zelf moeten weten. „Als
iedereen daarmee akkoord is, wie zijn wij
dan om er wat van te zeggen? En toezicht
op de openbare orde is een zaak van ons
allemaal."
Kroeg om de hoek
De ontwikkelingen in Enkhuizen en Lan
derd baren Horeca Nederland wél zorgen.
De koepelorganisatie raadt ondernemers
af om bij te dragen aan extra toezicht.
„We betalen daar allemaal belasting
voor", zegt woordvoerster A Groene we
gen. „Hoe ziet een land eruit waar een
goed draaiende discotheek wel veiligheid
kan inkopen, terwijl de kroeg om de hoek,
die het hoofd net boven water kan hou
den, daarvoor geen geld heeft? Dan zitten
we echt op de verkeerde weg."
De oorzaak van de problemen zoekt
woordvoerder T. Jansen van het Brabant
se politiekorps in de reorganisatie van het
politieapparaat enkele jaren geleden. Die
heeft voor de landelijke gebieden slecht
uitgepakt. Ze hebben arbeidsplaatsen in
geleverd voor de grote steden, terwijl
grootschalige horecazaken juist vaak in
de kleinere gemeenten zijn te vinden. Het
heeft in veel provincies tot de klacht ge
leid dat de verdeelsleutel voor hen on
evenredig slecht uitviel. Ter vergelijking;
Amsterdam heeft nu één agent per 168 in
woners. Brabant-Noord één op de 494 in
woners.
Woordvoerder Jansen van het Brabantse
korps: „En dan hebbep we hier ook nog
een veel grote gebied te bestrijken. Goed,
er is wel verschil in de mate van criminali
teit, maar dat is niet met de factor drie.
Dat is niet te rechtvaardigen. We hebben
gewoon tweehonderd meer agenten no
dig." Hoezeer de korpsleiding echter ook
aandrong op meer mankracht, Binnen
landse Zaken kwam niet over de brug.
„Het toezicht op jongeren in het weekend
zou eenspeeipunt moeten zijn", zegt Jan
sen. „Maar dat lukt zo niet."
Steekpartijen
Ook Tilburg heeft even overwogen om de
horeca op te laten draaien voor de extra
politie-inzet. Het idee ging snel van tafel.
Ilustratie Edith Buenen
Bekkeninstabiliteit. Nog maar enkele jaren
geleden had bijna niemand ervan gehoord.
Tegenwoordig kunnen vrijwel alle zwangere
vrouwen erover meepraten.
Vrouwentijdschriften en bladen voor jonge
ouders schrijven er regelmatig over. En niet
alleen de media zijn geïnteresseerd in de
waarschijnlijk meest besproken
zwangerschapsklacht van dit moment, ook
hulpverleners haken er op in. Bij de eerste
zwangerschapsgymles wordt voorzichtig
geïnformeerd of er ook vrouwen bij zijn met
bekkenproblemen. Sportscholen brengen
speciale lessen. Is al die aandacht nu
overdreven of niet?
Tngeborg van der Kaden uit Middelburg
-Lis blij met al die aandacht voor bekken
instabiliteit. Denegentwintigjarige moe
der van drie kinderen zit sinds haar laat
ste bevalling in een rolstoel, kan alleen
met een traplift naar haar slaapkamer en
heeft altijd hulp in de huishouding nodig.
„Meer aandacht betekent meer erken
ning" stelt zijAl zeven jaar kampt ze met
bekkeninstabiliteit. Maar de eerste jaren
wist niemand wat haar mankeerde. Hier
door heeft ze uiteindelijk de verkeerde
behandeling van de fysiotherapeut gehad
met alle ernstige gevolgen vandien,
„Ik neem het niemand kwalijk. Destijds
wist niemand iets van bekkeninstabiliteit
af. Pas de laatste jaren is er meer over be
kend, ook over de behandeling. Ik ben er
wel van overtuigd dat ik nu niet in een rol
stoel had hoeven te zitten. Als ik na mijn
eerste zwangerschap had geweten wat ik
nu weet, was ik waarschijnlijk niet aan
een tweede of derde kind begonnen. Ook
voor de medici is het goed dat bekkenin
stabiliteit aandacht krijgt, want het is be
langrijk dat zij de juiste diagnose stellen."
Dat er zoveel naar buiten wordt gebracht
over bekkeninstabiliteit komt vooral
door het Spine Joint Centre in Rotter
dam dat onlangs officieel is erkend als re
validatiecentrum voor vrouwen met bek
keninstabiliteit. Wat de exacte oorzaak is
van de aandoening is nog niet bekend. Er
wordt gedacht aan aanleg voor overbe-
weeglijke gewrichten, topsport op jonge
leeftijd, staande beroepen en de houding
tijdens de baring. De artsen van het Spine
Joint Centre doen in nauwe samenwer
king met het Academisch Ziekenhuis in
Leiden onderzoeken.
In principe heeft iedere vrouw tijdens de
zwangerschap last van bekkeninstabili
teit. Het kraakbeen en de banden van het
bekken verweken. Dit natuurlijke proces
is nodig om de baring makkelijker te ma
ken. Bij sommige vrouwen wordt het bek
ken echter te soepel en te beweeglijk
waardoor de banden en spieren rondom
het bekken te zwaar worden belast. Het
bekken raakt uit balans of ernstig bescha
digd. Dit leidt tot pijn rond de schaam-
beenverbinding, het stuitje of rond de
heupen. Er zijn ook vrouwen die pas
Machten krijgen na de bevalling door ver
rekking of scheuring van het M-aakbeen.
Traplopen
Moeite hebben met het duwen van een
boodschappenkarretje, het traplopen of
moeilijk in en uit bed stappen of omdraai
en zijn enkele veel voorkomende Mach
ten. Bij ernstige klachten kan de vrouw of
de man (ook mannen kunnen bekkenin
stabiliteit krijgen na een sportblessure of
ongeluk) alleen nog achteruit schuifelen
en zittend de trap op of afgaan. Tijdens de
zwangerschap is er niets aan te doen be
halve veel rust en het dragen van een spe
ciale steunende bekkenband.
Beunhazen
Na verloop van tijd verdwijnen de klach
ten bij de meeste vrouwen. Een Meine
groep eindigt na de bevalling in een rol
stoel. En alleen die groep wordt door gy
naecologen van het Ziekenhuis Walche
ren in Vlissingen doorverwezen naar het
Spine Joint Centre voor behandeling.
Volgens gynaecoloog M.J. Dijxhoornzijn
dit er in zijn praktijk slechts enkelen. Al
hoewel hij de Machten van vrouwen seri
eus neemt, is hij verre van gelukkig met al
die aandacht voor bekkeninstabiliteit.
„Het moet niet doorslaan naar de ver
keerde kant. Wij denken wel eens dat het
een beetje wordt overdreven. Blijkbaar
wordt iedereen door de aandacht in de
media wakker geschud. Bij zwanger
schapsklachten schuift iedereen het naar
voren. De meeste klachten ontstaan door
uitgerekte en losser zittende gewrichten.
Dat heeft alles met de zwangerschap te
maken, en niets met bekkeninstabiliteit.
Vrouwen die echt last hebben van bek
keninstabiliteit hebben al na twee a drie
maanden zwangerschap al klachten."
Waar de gynaecoloog zich aan stoort zijn
de vele instanties en organisaties die de
toenemende belangstelling voor bekken
instabiliteit aangrijpen om speciale groe
pen op te zetten. Hij waarschuwt voor
beunhazen. Dat doen overigens ook alle
fysiotherapeuten die zich de laatste jaren
hebben gespecialiseerd in bekkenproble
men, zoals Rob Luitwieler van Sport
school Ten Tije in Vlissingen. Hij is vol lof
over de medici die het Spine Joint Cen
tre hebben opgericht en van wie hij de
cursus heeft gehad. Bij Ten Tije meldden
zich steeds meer vrouwen met bekken
problemen aan voor de medische fitness.
Sommigen ten einde raad omdat nooit de
juiste diagnose was gesteld. Er waren ook
\Touwen bij die al in Rotterdam waren be
handeld en verder wilden trainen.
Buikspieren
„Om het bekken stabiel te maken kunnen
we de spieren die verbonden zijn met de
f bekkenbanden trainen. In het verleden
zijn hierbij door fysiotherapeuten grote
fouten gemaakt. Je moet de buikspieren
trainen, maar je moet wel weten welke
spieren en op welke manier. Eerst moeten
de dwarse en schuine buikspieren worden
geoefend, niet de rechte buikspieren, en
daarna de rugspieren", merkt Luitwieler
op. Belangrijk is volgens hem ook de op
bouw van het oefenprogramma, dat af
hankelijk is van de gradatie van bekken
instabiliteit. Als sportschool met een
praktijk voor medische fitness heeft hij
speciale oefenapparatuur in huis. De les
sen zijn helaas niet voor iedereen wegge
legd, want ze worden (nog) niet vergoed
door de ziektekostenverzekeraars.
Nicole Kluijtmans
Bekkeninstabiliteit kan worden genezen
door de dwarse en schuine buikspieren te
trainen. foto Ruben Oreel