Menner is nooit beter dan zijn viervoeter
Christiaan Provoost naar
WK voor enkelspannen
in deze bijlage
PZC
reportage
zaterdag 20 juni 1998
Als het om vierspannen gaat, heeft Nederland een naam hoog te
houden. IJsbrand Chardon veroverde al eens een wereldtitel.
Zeeland doet wat betreft het aangespannen rijden behoorlijk mee.
Wat heet behoorlijk als je de conduitestaat van Christiaan Provoost
aanschouwt. Eerste bij de Nederlandse kampioenschappen in 1994
met Fresco en vorig jaar tweede op de nationale titelstrijd met
Hombre. Van 25 tot en met 28 juni gaat de Domburgse menner
Chardon achterna op de eerste wereldkampioenschappen voor
enkelspannen in Oostenrijk. Maar hoog eindigen in den lande
garandeert geen succes over de landsgrenzen. „Ik weet te weinig van
de concurrentie om te weten waar ik sta." Een impressie van een
samenspel tussen een viervoeter en twee mensen.
Morgen (zondag) vertrekt Provoost
naar Ebbs, de plaats waar het WK
zich voltrekt. Vanuit Domburg stapt hij in
de vrachtwagen in gezelschap van paard
(Hombre) en bakkenist (Marina de Fouw).
Wanneer hij het portier dichtslaat, sluit
Provoost een maandenlange voorberei
ding af. Het WK begint dan pas echt.
Alles rond, bij en in een schuur net buiten
Domburg wijst erop dat Provoost met
maar één ding bezig is: het WK enkel
spannen. De trailer staat buiten klaar om
aangehaakt te worden achter de vracht
wagen. De laadklep van de trailer gaat
open en De Fouw, sinds twee jaar de
vriendin van Provoost, geeft tekst en uit
leg. „Je neemt een halve huishouding
mee", stelt ze vast. Inclusief Thyra, de
hond, die nooit uit het gezichtsveld van
Provoost en De Fouw verdwijnt.
Sowieso gaan er twee rijtuigen mee: een
voor de dressuur en vaardigheidsproef en
een voor de marathon. De eerste wagen
heeft Provoost tweedehands gekocht en is
een veel sjiekere uitgave dan het karretje
voor de marathon. Aan de, zeg maar,
mooie koets hoeft weinig gedaan te wor
den.
Het rijtuig voor het stevigere werk, de ma
rathon, heeft meer onderhoud nodig. Pro
voost - voor het WK heeft hij vrije dagen
opgenomen bij een kolencentrale waar hij
als onderhoudsmonteur werkt - poetst
een paar dagen voor het vertrek naar Mid
den-Europa zijn zelfgemaakte koets op.
Hij neemt er alle tijd voor. Zorgvuldig
maakt hij de spaken en velgen van de wie
len schoon met een reinigingsmiddel.
In het midden van de wielen kan iedereen
aan de initialen CP zien dat alleen Chris
tiaan Provoost verantwoordelijk is voor
de bouw van de koets. Het is zijn derde
zelf vervaardigde rijtuig. De Fouw: „Het
kostte af en toe wel wat nachtrust, maar
vooruit." Haar vriend is trots op zijn
koets. En straalt dat ook uit. December
1996 begon Provoost met de fabricage, in
april 1997 was het werk voltooid. Het is
een veel eenvoudiger, lager en lichter kar
retje dan de sjieke koets, maar bezit tege
lijkertijd meer degelijkheid en staal-
kracht.
Fiets
Naast de twee rijtuigen neemt Provoost
een ander vervoermiddel mee: de fiets.
Het enkelspanpaar zet er drie in de trailer.
Het koppel wil namelijk niet met de ge
bakken peren zitten zoals laatst bij een
wedstrijd in Oldenzaal toen er een fiets
stuk was. Nu kan De Fouw erom lachen.
„Er gaat een extra fiets mee."
De tweewieler is pure noodzaak voor een
enkelspanwedstrijd. „Zowel het paai-d
als de fiets zijn voor ons belangrijk", stelt
De Fouw, die het dagelijks leven receptio
niste bij een autogarage is. Met de fiets
wordt namelijk het traject van de vaar
digheidsproef afgelegd waar je steeds van
het ene naar het andere punt dient te rij
den. Al fietsend wordt bepaald waar de
moeilijke stukken zitten en waar het
paard op zijn tellen moet letten. Hetzelfde
geldt voor de marathon, waarvan de af
stand op grote wedstrijden al gauw meer
dan twintig kilometer bedraagt. De
Fouw: „Lopen is nogal erg ver." Kan dan
niet te paard verkend worden? „Nee", be
klemtoont ze, „het paard mag van te vo
ren niet in de route of bij de hindernissen
komen."
Christiaan Provoost met bakkenist Marina de Fouw op de zelfgemaakte marathon-koets.
Domburg en omgeving is voor Hombre,
het paard dus, gesneden koek. Voor een
doordeweekse trainingsrit komt de vier
voeter rustig uit zijn stal. Het dier wordt
behangen met teugels en riemen. Om zijn
voorbenen gaan beschermers. Voor zijn
ogen kleppen om elke afleiding te voorko
men. Opgetuigd en al spant Provoost
Hombre voor het marathonrijtuig.
Het beest blijft rustig, evenals zijn baas
die op de bok plaats neemt. Fier pakt hij
de teugels en geniet zichtbaar. „Vóór de
wedstrijd begint, ben ik heel kalm", meldt
Provoost. „Als het begint, ben ik heel fa
natiek." Hombre schijnt dezelfde eigen
schappen te bezitten, maar tijdens de
training is daar weinig van te merken.
Achter Provoost zit De Fouw, in de
Zeeuwse paardensport ook bekend als
amazone in de Z-dressuur. Zij heeft een
niet te onderschatten rol als groom (de of
ficiële Engelse benaming voor bakkenist
of bijrijder)De Fouw moet tijdens de ma
rathon voor het evenwicht zorgen in bij
voorbeeld scherpe bochten. „Dan kan het
er redelijk hard aan toe gaan.Tijdens de
dressuur- en vaardigheidsproef is haar rol
zeer beperkt en speelt ze het mooie, zwijg
zame poppetje op de koets. „Je mag je
mond niet open doen."
Voor De Fou w is het WK, net als voor Pro
voost, totaal iets nieuws. „Ik kan er geen
zinnig woord over zeggen. Het lijkt me
wel hardstikke leuk om te doen", zegt ze.'
Provoost heeft voor op De Fouw dat hij uit
een familie komt die gek is van aange
spannen rijden. Zij leerde de onbekende
tak in de paardensport pas twee jaar gele
den kennen toen ze Provoost op het lief
despad ontmoette. Omdat ze niks ophad
met het aangespannen rijden, stond ze er
terughoudend tegenover. Tegenwoordig
heeft ze het prima naar haar zin achterin
het rijtuig en voelt ze er vooralsnog wei
nig voor op de bok te springen.
Wat het is om een WK mee te maken, weet
Provoost evenmin. De enige met wie hij
zijn onbekende gevoelens kan delen, zijn
Jacqueline de Groot uit Oostvoorne en de
Rotterdamse Yvonne de Ruiter, de twee
andere leden van de Nederlandse afvaar
diging voor de mondiale titelstrijd.
Bondscoach Hans Ditzel („Provoost is een
goede ruiter met een goed paard") en trai
ner Tjeerd Veldstra begeleiden het drietal
menners in Oostenrijk. Beiden hebben
kennis van zaken en ervaring met het aan
gespannen rijden. Veldstra was zelfs we
reldkampioen vierspannen.
Kwalificaties
Voor het WK enkelspannen diende Pro
voost met elf andere combinaties vier se
lectiewedstrijden te rijden. Deze kwalifi
caties waren van eind april tot en met eind
mei in Tilburg, Oldenzaal, Uggelen en
Zelhem. In het Brabantse Tilburg en in
het Gelderse Uggelen was hij de beste met
zijn negenjarige paard Hombre (Spaans
voor man). Door zijn overwinning in Ug
gelen was Provoost zeker van plaatsing
voor het WK. In Zelhem en Oldenzaal fi
nishte Provoost respectievelijk als derde
en rijfde.
Bij het enkelspannen moeten dezelfde
disciplines worden uitgevoerd als het
twee- en vierspannen. Dat houdt in dat
een wedstrijd uit drie onderdelen bestaat:
dressuur, vaardigheidsproef en mara
thon. Het is de bedoeling dat paard, man,
fotografie Ruben Oreel
bijrijder en wagen tijdens de rit zo weinig
mogelijk strafpunten vergaren.
Provoost, die in Oostenrijk zijn twaalfde
enkelspanwedstrijd met Hombre rijdt,
weet er inmiddels alles van af. „Een goed
samengesteld paard moet aan zoveel ei
sen voldoen. Het moet goed dressuur kun
nen lopen. Hij moet snel en wendbaar
zijn, genoeg kracht hebben en niet te
gauw zenuwachtig worden. Een paard
dat bang is, is niet geschikt voor de mara
thon. Verder moet het een beetje nuchter
zijn en mee kunnen denken."
Balletdanseres
Aan een paard dat iets mankeert, heeft
Provoost bij het zware enkelspannen
niets. „Het paard moet gewoon fit zijn."
Met één ding moet altijd rekening worden
gehouden. Provoost: „Je bent nooit beter
dan je paard. Het kan niet harder lopen,
ook al zou je dat willen. Van een olifant
maak je toch geen balletdanseres?"
Provoost en de twee andere leden van de
Nederlandse equipe hebben in Oostenrijk
alvast een tegenstander. Op bestuurlijk
niveau althans. „Het enkelspannen is een
ondergeschoven landje", heeft De Fouw
gemerkt. „De hippische sportbond is niet
echt gelukkig met ons. Het is zelfs lang
niet zeker geweest of ze ons zouden laten
gaan." Omdat Nederland een naam hoog
te houden heeft met wereldkampioenen
als Chardon en Veldstra in het vierspan
nen, is de bond bevreesd voor het optre
den van de enkelspanners. De Fouw: „Ze
weten niet wat ze van ons moeten ver
wachten".
Peter Godrie
Harry Karelse, een stille werker van Rijkswaterstaat
Fotorubriek: bloemrijk
Zilveren anjer voor drs. A. Vos, de gereformeerde rabbijn
Amsterdam herdenkt inhuldiging van koningin Wilhelmina
Horeca krijgt rekening voor geweld op straat
Niet alle zwangere vrouwen hebben bekkenproblemen
Hainan is het wilde zuiden van China
George Orwell vond zijn 1984 in het totalitaire Japan
