Optimisme over zomerseizoen
Nuff Said verovert popwereld
dankzij juichend ontvangen cd
PZC
Drugscontrole in hele grensstreek
Expositie Domburg
over schildersgroep
rondom Jan Toorop
Meer samenwerking
nodig om kwaliteit
water te verbeteren
Gevarieerd begin
van 22e Festival
Nieuwe Muziek
zeeland
10
Veel reserveringen bij boekingscentrale en campinghouders
kunst cultuur
Kenner Phons Bakx naar
wereldcongres mondharp
vrijdag 19 juni 1998
door Ben Jansen
MIDDELBURG - Voor de be
drijfstak recreatie en toerisme
in Zeeland tekent zich een heel
goed seizoen af. Directeur R. H.
ter Heide van het Provinciaal
Bureau voor Toerisme Zeeland
leidt dit af uit de reserveringen
die de boekingscentrale van zijn
organisatie tot dusver heeft
vastgelegd. Ook uit de kring van
campinghouders hebben hem
positieve geluiden bereikt.
Vorig jaar heeft Ter Heides boe
kingscentrale een omzet van
1,25 miljoen gulden behaald.
Dat was een record. Op 1 juni dit
jaar was de omzet al 650.000
gulden. De wetenschap dat het
hoogseizoen en het naseizoen
nog moeten komen, brengt de
directeur van het Bureau voor
Toerisme tot de gevolgtrekking
dat het er in de sector vakantie
huisjes, hotels en pensions - de
boekingscentrale werkt voor
deze sector - goed voorstaat.
Deze week heeft de vertegen
woordiger van de campinghou
dersorganisatie Recron in het
bestuur van het PBT zich in de
zelfde zin uitgelaten.
Ter Heide ontkent dat hij enkele
weken geleden, na het pinkster-
weekeinde, ten onrechte be
zorgde geluiden heeft laten ho
ren over de vooruitzichten voor
de sector reislust en verpozing.
„De cijfers gaven toen reden
voor enigszins ongeruste be
schouwingen. De exploitant
Voorwaardelijk -
voor ontvoering
DEN HAAG - Voor zijn rol in de
ontvoering van zijn 28-jarige
nicht uit Zoetervvoude is een 29-
jarige inwoner van Oud-Beijer-
land in hoger beroep door het
Haagse gerechtshof veroor
deeld tot een voorwaardelijke
celstraf van twee maanden.
De \touw werd in februari 1996
vijf dagen lang samen met haar
drie maanden oude dochtertje
door veertien familieleden vast
gehouden in een vakantiehuisje
in Nieuw-Haamstede en behan
deld door een deprogrammeur.
Deze was speciaal door de fami
lie uit Amerika gehaald om de
vrouw los te maken van de IFA-
religie, de godsdienst van de
Yurumba stam in Wëst-Airika.
van een minicamping bijvoor
beeld die tijdens dat weekeinde
maar acht tenten en caravans
heeft, kan die dagen geen goed
resultaat hebben gehad."
Ook blij ft Ter Heide voorzichtig
over de vooruitzichten op lan
gere termijn. Mede op zijn aan
drang is in het nieuwe sociaal-
economisch beleidsplan van de
provincie opgenomen dat de da
lende belangstelling voor de
kampeersector en de stagneren
de economie zorgen baren. Daar
blijft hij vierkant achter staan.
„Natuurlijk hebben we de afge
lopen weken veel Duitse toeris
ten gesignaleerd. Ik ben daar
aangenaam door verrast. Ach
teraf bl ij kt pas hoe lang de Duit
se gasten zijn gebleven en hoe
veel ze hebben gespendeerd."
Vrees
In mei bestond in de toeristische
branche nog de vrees dat het
WK voetbal een groot deel zou
opslokken van het reisbudget
van de doelgroep waarop Zee
land zich richt. Ter Heide: „De
afgelopen weken is gebleken
dat dit enorm blijkt mee te val
len. Daar zal de gunstige econo
mie ongetwijfeld mee te maken
hebben. Kennelijk heeft ieder
een zijn tuin gerenoveerd en zijn
bankstel vernieuwd en komt tot
de conclusie dat er toch nog geld
over is om te reizen."
Donderdag gepubliceerde cij
fers geven te zien dat Zeeland
onverminderd in trek blijft bij
de toerist die een vakantie in ei
gen land doorbrengt. Het aantal
toeristische vakanties steeg vo
rig jaar tot 932.000; een toena
me met 82.000. Daarmee is
Zeeland van alle Nederlandse
provincies de sterkste groeier.
Overigens blijft Zeeland op de
achtste plaats staan bij de toe
risten die in eigen land blijven.
Nummer zeven, Drenthe
(945.000 vakanties), komt wel
steeds dichterbij. Gelderland
(1,9 miljoen vakanties), Lim
burg (1,6 miljoen) .en Noord-
Brabant (1,2 miljoen) blijven
aan de top.
Groeide het aantal toeristische
vakanties van binnenlandse
toeristen in Zeeland met bijna
10 procent, hun bestedingen na
men veel forser toe: met 28 pro
cent. Nederlanders gaven vorig
jaar in Zeeland ruim 388 mil
joen gulden uit, tegen 302 mil
joen een jaar eerder.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De Middelburgse mondharpkenner Phons Bakx
vertegenwoordigt Nederland volgende week in het Oostenrijkse
Molln tijdens het derde wereldcongres over de mondharp. Met
mondharpspeler Enno Meijers geeft hij daar een aantal duoconcer
ten en workshops voor de Oostenrijkse radio ORE Bovendien pre
senteert Bakx een nieuwe serie - voornamelijk Engelstalige - ca
hiers over de mondharp.
Enkele kernthema's die in Molln aan bod komen zijn verbanden
tussen de mondharp en sjamanisme en de mondharp en erotiek.
Bakx heeft in de loop der jaren een reeks van platen, cd's, radiopro
gramma's en publicaties gewijd aan de mondharp. Hij is nu begon
nen met de uitgave van cahiers waarin telkens een aspect van de
mondharp wordt behandeld.
Eén cahier is in het Duits verschenen, omdat het een interview be
treft dat Bakx zes jaar geleden voor de VPRO maakte met een in
middels overleden Oostenrijkse mondharpmaker. De overige ca
hiers zijn in het Engels en gaan over uiteenlopende onderwerpen,
zoals de Indiase god Shiva, de maori's, gabberhouse en hun verband
met de mondharp. In een van de cahiers heeft Bakx achthonderd
verschillende benamingen voor de mondharp verzameld.
door Ben Oerlemans
DOMBURG - De Triomf van
Domburg werden ze genoemd.
Een groep schilders die zich
rond de eeuwwisseling rond Jan
Toorop verzamelden en tijdelijk
woonden en werkten in Zee
land. Sinds donderdag is werk
van hen tentoongesteld in de ga
lerie Het Noorderlicht in de
Walcherse badplaats.
De kleine, maar interessante ex
positie is 'tot stand gekomen in
samenwerking met kunsthan
del Studio 2000 uit Amsterdam,
die gespecialiseerd is in het
werk van Toorop. Volgens eige
naar J. Huiberts van het Noor
derlicht is er een jaar van druk
ke voorbereiding voorafgegaan
aan de tentoonstelling. „Vrijwel
alle tekeningen en schilderijen
komen uit particuliere collec
ties en bestrijken het volledige
oeuvre van Toorop."
Klinkende namen
Naast zijn doeken zijn er wer
ken te zien van onder anderen
Mondriaan, Sluijters en W.
Vaarzon Morel, klinkende na
men uit de impressionistische
en symbolistische beeldende
kunst. De afgebeelde thema's
zijn vooral Zeeuws, waaronder
een imposant gezicht op Zoute-
lande van M. Silbert en ver
schillende Walcherse
boerenportretten en zeegezich
ten.
Gelijk met de expositie is een
Een controlepost van de Rijkswacht.
foto Charles Strijd
door Barend Pelgrim
HULST - De Nederlandse en Belgische po
litie en douane hebben donderdag in het ka
der van de actie Houdgreep in heel Zeeuws-
Vlaanderen en in de Belgische grensstreek
een grootscheepse grensoverschrijdende
controle op drugstoerisme gehouden.
Aan Zeeuws-Vlaamse zijde van de grens
voerde de politie surveillances uit in Sluis-
Aardenburg, Temeuzen en Hulst terwijl
hun Belgische collega's zich ophielden aan
Vlaamse zijde van de grens en in de plaatsen
Zelzate, Stekene, Knokke en Maldegem. De
opzet was om drugtoeristen op heterdaad te
betrappen en een beeld te krijgen van de re
isroute van de buitenlandse kopers. Zowel
in Nederland als België werden mensen
aangehouden die in het bezit waren van
softdrugs.
Een woordvoerder van de Zeeuws-Vlaamse
politie noemde gisteravond na afloop van
de actie cle samenwerking tussen de diverse
korpsen uniek en zeer succesvol. In één ge
val leidde een achtervolging van enkele ver
dachten door een onopvallende surveillan
ce-auto via Kapellebrug tot in het centrum
van Gent. Bij de grensovergang nam de
Rijkswacht de achtervolging over. In de Ne
derlandse kernen noteerden agenten in bur
ger de kentekens van verdachte voertuigen
en gaven die vervolgens per mobilofoon
door aan de Belgen.
De Marechaussee voerde onopvallende sur
veillances uit. Aan Nederlandse kant wer
den zeven Fransen aangehouden. Verder
werden vier boetes uitgedeeld en zestig
gram softdrugs in beslag genomen. De Bel
gische politie en de Rijkswacht hielden ook
een tiental mensen aan.
In Zelzate werden onder meer twee mannen
opgepakt die 'inkopen' hadden gedaan in
Terneuzen en 60 gram bij zich hadden. Bo
vendien had de politie van Stekene de han
den vol aan Vlaamse drugtoeristen vanuit
Hulst. Burgemeester A Kessen verwacht
dat de controles van donderdag nog een
staartje zullen krijgen in zijn gemeente. Mo
gelijk kunnen de verhoren door de Belgi
sche politie aanwijzingen opleveren voor de
handel in softdrugs in Hulst, zo zei Kessen
donderdagavond.
Drugsrunner
In Temeuzen werd in de loop van de dag een
drugsrunner aangehouden. De man had een
paar agenten in burger aangeboden om ze
naar een coffeeshop te leiden. Toen het.
tweetal dat aanbod afwimpelde deelde de
runner mee dat hij eventueel ook kon zorgen
voor cocaïne of heroïne. Hierop werd de
man in de boeien geslagen in een cel ingeslo
ten. In Sas van Gent hield de politie gedu
rende de controles nog een autobestuurder
staande die onder invloed bleek te zijn.
boek uitgekomen van W. Rot
huizen met als titel Jan Toorop
in zijn tijd. De auteur heeft hier
voor voornamelijk geput uit
bronnenmateriaal uit Toorops
vriendenkring en laat ook een
aantal critici van de schilder
aan het woord. Op deze manier
is een volledig beeld ontstaan
van de schilder.
„Hij was een van de eerste niet-
autochtone Nederlanders in on
ze culturele wereld", zei Rothui
zen in de openingstoespraak.
„Hij bracht als Indiër het mys
terieuze van Java met zich mee
naar de Zeeuwse kust en wist
dat te mengen met Hollandse
nuchterheid." Als geboren Mid
delburger was de schrijver al ge
boeid door Domburg. „Daar
door kwam ik het werk van
Toorop tegen die op zijn manier
een verhaal over dit dorp ver
teld heeft."
De tentoonstelling geeft een
boeiend overzicht van en over
de Domburgse Groep, zoals de
schilders rondom Toorop be
kend staan. Sommige van de
honderd schilderijen en teke
ningen kunnen worden gekocht,
maar de meeste doeken verdwij
nen na afloop van de expositie
op 16 september weer achter ge
sloten, particuliere deuren.
De expositie 'Jan Toorop en tijdge
noten' is van 20 juni tot en met 16
september te zien in Galerie Het
Noorderlicht in Domburg.
zie ook bijlage Kunst Cultuur
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Na Gorefest
en Bief lijkt Zeeland met Nuff
Said een nieuwe troef te hebben
die de popwereld gaat verove
ren. Donderdagavond presen
teerde het in Amsterdam woon
achtige trio Zeeuwen de
debuut-cd Red tijdens het festi
val London Calling in de hoofd
stedelijke poptempel Paradiso.
De landelijke poprecensenten
hebben het album de afgelopen
week juichend ontvangen. Zan
ger/gitarist Marijn Slager: „Op
zoiets durf je niet eens te ho
pen."
Even een greep uit de recensies:
„Wereldrock uit Amsterdam.
De debuut-cd van het trio ramt,
swingt en ontroert door harmo
nieuze samenzang. Kopen!"
(De Groene Amsterdammer).
„Een van de beste nieuwe groe
pen van eigen bodem met een
bijzondere muzikale mix."
VPRO-gids
„Ongelooflijk spannend, ont
roerend, meeslepend, versla
vend, vernieuwend en volstrekt
origineel. Nuff Said slaat met
dit debuut meteen het stadium
over van veelbelovend en gaat
gelijk door naar de status van
verbluffend goed." (OOR).
Gezaghebbend
Slager: „OOR is natuurlijk een
gezaghebbend blad. Het is hart
stikke positief dat ze zo over ons
schrijven." Hij kan niet verkla
ren waarom de muziek van Nuff
Said zo aanslaat. Wat de groep
kenmerkt is dat ze niet op één
stijl is vast te pinnen. „Ik dacht
dat de cd voor een aantal men
sen te ontoegankelijk zou zijn en
voor een aantal juist te toegan
kelijk", zegt Slager. „Omdat dat
uitersten zijn waartussen wij
zweven. Wij hebben geen cd ge
maakt met één groot nummer
met pauzes ertussen, maar met
echt heel verschillende num
mers. Wij geven een nummer
precies dat waar het om vraagt.
We vragen ons niet af of dat wel
past in de muziekstijl die we
willen spelen. Dat verrassende
en gevarieerde is misschien wel
onze stijl geworden."
Verhuizing
Naast Marijn Slager wordt Nuff
Said gevormd door zijn broer
Michiel (bas) en Willy Berre-
voets (drums). De drie Zeeuwen
zijn bewust in Amsterdam gaan
wonen en volgens Marijn Slager
heeft de verhuizing zeker bijge
dragen aan de doorbraak. „We
treden veel op in Amsterdam en
hier komen toch vaker mensen
van platenmaatschappijen bin
nenlopen dan in Zeeland. We
hadden voor de cd een goede
studio nodig en voor optredens
een goede live-mixer. Daar zijn
we hier gewoon tegenop gelo
pen. Sinds we in Amsterdam
zitten loopt het op rolletjes."
Nuff Said is ondergebracht bij
Roadrunner, een platenlabel
van naam, en heeft inmiddels
boekingsbureaus voor zich wer
ken in Nederland, België en
Duitsland. „Het gaat nu erg
hard", bevestigt Marijn Slager.
„Sinds die recensies zijn ver
schenen krijgen we boeking na
boeking. Onze ambitie is om ook
door Richard Hoving
GOES - Het gaat niet goed met
de kwaliteit van het oppervlak
te- en grondwater in Zeeland.
Alle inspanningen ten spijt be
vat het water nog altijd teveel
fosfaten, stikstof en zware me
talen. Tegen deze achtergrond
werd donderdag in de Prins van
Oranje in Goes de eerste discus
sieavond over het provinciale
waterbeleid en -beheer gehou
den.
Op uitnodiging van de Zeeuwse
Milieufederatie zaten mede
werkers van de provincie en de
vier Zeeuwse waterschappen
rond de tafel. Directe aanlei
ding voor de bijeenkomst vorm
de de weinig opwekkende
Evaluatienota Waterhuishou
dingsplan 1993-1997 die begin
deze maand verscheen. Ln deze
nota werd onomwonden vastge
steld dat de verontreinigings
normen in het jaar 2000 niet tot
aanvaardbare proporties kun
nen worden teruggebracht.
Rijkelijk vroeg
De deelnemers toonden zich aan
het begin van de avond weinig
enthousiast. Volgens medewer
ker waterbeheer J. Maljaars
was de bijeenkomst rijkelijk
vroeg belegd. „Het zijn bange
tijden voor waterbeheerders",
sneerde Maljaars richting de
ZMF. „Nog voordat de nota is
verspreid wil de ZMF erover
praten. De provincie had zelf
gedacht om na de zomer te be
ginnen met een serie bijeen
komsten."
Na een moeizaam begin met als
opmerkelijkste uitspraak 'de
waterschappen zijn goed op
weg, laat ze zo doorgaan' van T.
Mouton van waterschap Vrije
van Sluis, legde ZMF-mede-
werker T. van Mierlo de vinger
op de zere plek. „De provincie
en de waterschappen hanteren
verschillende uitgangspunten
in het nastreven van een beter
waterkwaliteit. Zou het niet be
ter zijn als er meer wordt sa
mengewerkt?"
De vertegenwoordiger van het
Waterschap Zeeuwse Eilanden,
J. Dees, reageerde dat de pro
vincie een belangrijke voorzet
kan geven voor de gewenste sa
menwerking. „Als de provincie
nu eens duidelijk aangeeft wat
prioriteit heeft als het gaat om
verbetering van de waterkwali
teit." Maljaars omarmde de sug
gestie van Dees gretig. Volgens
hem kan op basis van de evalua
tie nauwelijks een andere con
clusie worden getrokken dan
dat niet op alle terreinen tege
lijk moet worden ingezet.
Vermesting
Het antwoord op de vraag wat
de komende jaren de meeste
aandacht moet krijgen bleek
minder eenvoudig te beant
woorden. De vertegenwoordi
gers van de waterschappen
gaven aan weinig heil te ver
wachten van het terugdringen
van de vermesting. Het aan ban
den leggen van het gebruik van
dierlijke mest was naar hun
mening een taak van de rijks
overheid. Te kort door de bocht,
oordeelde Van Mierlo. „Door
plaatselijk te zuiveren kan er
best stikstof uit het water wor
den gehaald."
Ondanks dat er niet op alle pun
ten overeenstemming was be
reikt, toonde de ZMF-mede-
werker zich aan het slot van de
bijeenkomst niet ontevreden.
Het verwijt dat de milieufedera
tie te voorbarig was met het
houden van de discussieavond
deed hij af met een kwinkslag.
„Zie de ZMF maar als een snelle
spits die het eerste doelpunt
heeft gescoord." Of de avond
iets had opgeleverd? „Het is in
elk geval duidelijk geworden
dat er meer en beter moet wor-
den samengewerkt."
Advertentie
.nd-
2A .00
donder*1
bas+
y,etV.p^n
„taröe
57 WJpeU® 3-3433^°
5 «aeloooO^
over de grens veel te spelen.
Maar volgende week staan we in
Middelburg en dat vinden we
ook hartstikke leuk. Even terug
naar de basis."
Nuff Said treedt zaterdag 27 juni op
in Middelburg, tijdens het Midbeats
'98 Festival op het Hof van Tange.
Het festival duurt van 13 tot 23.30
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Zelden is
een opening van het Festival
Nieuwe Muziek in Middel
burg langer en gevarieerder
geweest dan donderdag
avond het begin van de twee
ëntwintigste editie. Om
kwart voor negen 's avonds
sprak J. C. E. Belinfante,
Tweede-Kamerlid namens
de PvdA de officiële ope
ningstoespraak uit, maar zij
wees erop dat het publiek
toen al een goed gevuld pro
gramma achter de rug had.
Vanaf vijf urn- zaten daarin
enkele toespraken, uitleg
van componiste Huba de
Graaff over haar in de hal
van de Kloveniersdoelen op
gehangen geluidsinstallatie
en twee indrukwekkende
stukken muziek. Met het
praatje van Belinfante was
de koek nog niet op, want
toen volgde pas het eigenlij
ke openingsconcert door het
pianoduo Post Mulder.
De sfeer was ontspannen. Tot
voor de deur van het Cen
trum Nieuwe Muziek ston
den de kramen van de Mid
delburgse braderie. Op de
stoep speelde het draaiorgel
De Twee Musketiers van An-
dré de Boer, de Middelburgse
orgeldraaier die meedoet in
Psalni 122 van Willem Breu
ken De cd daarvan werd ook
donderdag gepresenteerd.
Via het orgel leek de braderie
zich tot in de Kloveniersdoe
len uit te strekken. De hoge
drempel die sommigen bij
Nieuwe Muziek menen te
ontwaren, was donderdag in
ieder geval geslecht.
Carnavalesk
Voorzitter G. B. Schoenma
kers van Nieuwe Muziek
Zeeland mopperde in zijn
welkomstwoord op de 'car
navaleske optocht van subsi
diestromen' naar stichtingen
als de zijne. De subsidie komt
via allerlei schijven naar cul
turele organisaties. Dat is
een onnodige en geldverspil-
lende vorm van bureaucra
tie, aldus Schoenmakers.
„Hoe korter de lijnen, hoe
beter." Hij hekelde ook de
houding van subsidiever
strekkers die vrijwilligers als
hobbyisten behandelen, ook
als die de verantwoordelijk
heid dragen over grote bud
getten en in feite overheids
taken uitvoeren.
Zeeland heeft geen grote ste
den maar de gemeenten heb
ben wel grootsteedse preten
ties, vond Schoenmakers.
Als voorbeeld verwees hi j on
der meer naar de visie die
prof. Riek Bakker ontwik
kelt op Middelburg in het
jaar 2030. Bakker was uitge
nodigd om een toespraak te
houden tijdens het Festival
Nieuwe Muziek dat dit jaar
gaat over vrouwen in de
avant-garde. Ze had bedankt
en het was alsof Schoenma
kers in meerdere opzichten
een rekening wilde vereffe
nen. „Mevrouw Bakker vindt
Middelburg een slapend
stadje dat wakker moet wor
den gekust", sneerde hij.
„Dat kan door een schone
slaapster of door een ge
drocht." En, kennelijk ver
wijzend naar een portret van
Bakker in de PZC: „Ik weet
niet of u de foto in de krant
heeft gezien." Middelburg is
helemaal niet ingeslapen,
betoogde Schoenmakers,
want niet voor niets is het
Festival Nieuwe Muziek aan
de tweeëntwintigste editie
toe.
Treffend
Toch waren het de musici die
tijdens de opening voor de
treffendste statements zorg
den. Post Mulder lieten
met een uitvoering van De
Biggemoeg van Huba de
Graaff letterlijk de muren
trillen en rietblazer Willem
Breuker excelleerde met vio
liste Lorre Lynn Trytten in
lyrische en opwindende im
provisaties.
Roerend waren de woorden
die Breuker en voorzitter M.
Barnard van de Prof. Van der
Leeuwstichting spraken bij
de presentatie van de cd van
Psalm 122. Beiden herdach
ten de initiator van het pro
ject, de onlangs omgekomen
bureausecretaris Arend van
Wijk. Hij riep ooit tijdens een
vergadering: „Er moet iets
nieuws gebeuren. Laat Wil
lem Breuker Psalm 122
componeren." Met een mo
numentale compositie als ge-