Gefascineerd door het onbekende Opdracht van Breuker was mooiste klus van mijn leven PZC Brussel onderzoekt vestiging van Stora Inbrekerstrio mag na rechtszitting naar huis zeeland 18 Pianiste Nora Mulder weigert zich te beperken tot één genre kunst cultuur 5? Orgeldraaier André de Boer uit Middelburg 59 Schepenlift met brug goedkoopste oplossing files Zandkreekdam donderdag 18 juni 1998 door Ernst Jan Rozendaal BROUWERSHAVEN - De Am sterdamse pianiste Pauline Post komt deze week voor twee con certen naar Zeeland. Vanavond (donderdag) opent ze met pia niste Nora Mulder het Festival Nieuwe Muziek in Middelburg, morgenavond geeft ze als lid van het Trio Touchez een con cert in het voormalige stadhuis in Brouwershaven. De eerste avond hedendaagse, experi mentele muziek, de tweede avond melodieus klassiek. „Ik wil een zo groot mogelijk reper toire opbouwen. Ik ken veel mu sici die zich in één bepaalde richting specialiseren. Dat vind ik zonde." Trouwe kijkers van het televi sie-programma Reiziger in mii- ziek kennen Post wellicht van nog een derde ensemble: het Combustian Chamber. Dat was vorig seizoen maandelijks bij Han Reiziger te gast. Nadat ze in 1993 afstudeerde aan het Utrechts Conservatorium tim mert Post als pianiste behoor lijk aan de weg, hoewel ze een voorliefde lijkt te hebben voor bezettingen en composities die niet voor de hand liggen. Zo bestaat Trio Touchez naast Post uit klarinettiste Tineke van der Meulen en cellist Stefan Ha melberg. Het ensemble is twee jaar geleden opgericht. „Tineke Veiling in Middelburg MIDDELBURG - Het Zeeuws Veilinghuis in Middelburg houdt donderdag 25 juni een veiling. Er komen diverse schil derijen onder de hamer, waar onder een doek van Maurice Góth. Verder zijn een zeldzame Zeeuwse kast, een achttiende- eeuws wortelnoten kruisvoet- kabinet, een negentiende- aeuws achtdelig Biedermeier koffie- en theeservies, een schildpaddoos met zilveren le peltjes en drie achttiende- eeuwse porseleinen Qianlong- borden ingebracht.* In totaal gaat het om 500 kavels. De kijkdagen zijn op 23 en 24 ju ni van 14 tot 20 uur. De veiling begint donderdag 25 juni om 13.30 uur. vroeg mij of ik met haar het kla rinettrio van Brahms wilde spe len. Ik heb toen Stefan Hamel berg erbij gehaald. We hebben dat stuk uitgevoerd en vonden dat zo leuk dat we besloten om door te gaan. We zijn op zoek ge gaan naar andere stukken. Dat was nog niet zo eenvoudig, want de bezetting is vrij ongebruike lijk. Viool, cello en piano, dat is heel normaal voor een trio, maar de combinatie met klari net niet. We willen geen bewer kingen spelen. We houden ons aan composities die voor deze di'ie instrumenten zijn geschre ven. Dat is vooral moderne mu ziek. Maar met Trio Touchez willen we niet ontoegankelijk klinken, dus maken we altijd een combinatie met oudere stukken." Uitdaging In het trio zijn een blaas-, een strijk- en een toetsinstrument gecombineerd. Post: „Die in strumenten vragen een ver schillende manier van spelen en ze hebben een verschillende klank. Dat is moeilijk bij elkaar te brengen; vandaar dat weinig componisten voor een dergelij ke bezetting hebben geschre ven. Toch vind ik het juist inte ressant. Er kan met klank worden geëxperimenteerd. Dat lijkt me een uitdaging voor een componist. Bij het stuk van Brahms blijkt dat ook. Daarin zitten heel donkere, lage passa ges. Die klinken heel bijzonder. Ze zijn moeilijk thuis te brengen of met iets te vergelijken. Als pianiste kan ik in deze bezetting ook uitpakken. De- klarinet klinkt harder dan een viool, dus het volume wordt sowieso om hoog getrokken. Speel ik samen met de klarinet, dan kan ik iets meer geven. Begeleid ik de viool, dan moet ik wat inhouden. Dat vind ik trouwens het leuke aan kamermuziek. Dat je afwisse lend met een solo op de voor grond treedt en dan weer een ander begeleidt." ges daaromheen ook begrijpen. Daar wilde ik moeite voor doen en zo heb ik de mooiste stukken ontdekt. Nu probeer ik zelf der gelijke muziek een beetje toe gankelijk te maken." Aanslag Het verschil tussen klassieke en nieuwe muziek is kleiner dan veel mensen denken, aldus Post. „De muziek die ik met Post Mulder speel, vraagt vaak een andere aanslag, een fellere atta que. Je moet ook razendsnel tel len. Maar het idee dat iets goed moet klinken en dat je een mooie uitvoering wil geven, blijft toch hetzelfde. Hoe extreem de aan wijzingen ook zijn die heden daagse componisten geven, de muziek moet wel blijven klin ken. Het moet zo intens worden gespeeld dat het publiek het wil blijven volgen. Tijdens het Fes tival Nieuwe Muziek spelen we een stuk van Huba de Graaff. Daar is enorm veel uithoudings vermogen voor nodig. Het is ge- beuk op de piano met geruis uit een luidspreker. Het is geba seerd op een nachtmerrie. Wij spelen piano en uit de luidspre ker komt een geluid dat ons overweldigt. Op zo'n thema kan een muziekstuk worden ge bouwd." Veelzijdig Pauline Post: „De moderne muziek stuit nog steeds op veel vooroordelen." foto Chris Pennarts Syncopisch Voor het concert in Brouwer shaven staat werk op het pro gramma van Joseph Haydn, Max Bruch, Ludwig von Beet hoven en Robert Muczynski. Het laatste stuk geniet Posts voorkeur. „Het is een modern stuk, hoewel het in verhouding tot wat we met Post Mulder spelen helemaal niet modem is. Het is syncopisch en bevat veel maatwisselingen. Het is een heel flitsend stuk. Jazzy. Het doet wat aan Bartók denken. Ik hou van stukken met veel dyna miek. Ik vind het opwindend om die te spelen. Beethoven vraagt veel meer ambachtelijke be heersing; dat vergt een ander soort concentratie. Muczynski is op spektakel gericht." Door de concerten van Trio Tou chez worden mensen via het klassieke repertoire vaak op het spoor van modernere componis ten gezet, merkt Post. „De mo derne muziek stuit nog steeds op veel vooroordelen. Dat snap ik best. Ik had ooit ook veel moeite met Schönberg, maar nadat ik me in zijn werk heb verdiept, kan ik die muziek niet meer mis sen. Ik heb een fascinatie voor het onbekende. Toen ik vroeger pianoles had, kocht ik zelf boe ken van Debussy. Voor mijn oren ging dat toen heel vei-. Maar in een flits hoorde ik prachtige dingen en dan wilde ik de passa Post is ervan overtuigd dat mu sici baat hebben bij het uitvoe ren van zowel klassieke als mo derne muziek. In beide genres is veel te ontdekken en het is be- vorderlijk voor een veelzijdige techniek. Of beide genres ook elke muziekliefhebber voor zich kunnen winnen, betwijfelt ze echter. „Ik heb vaak meege maakt dat mensen woedend wegliepen bij concerten. Je kunt niemand dwingen iets mooi te vinden. Ik zou wel willen dat ik in Brouwershaven en Middel burg hetzelfde publiek had. Misschien is het makkelijker wanneer je als musicus naam krijgt. Dat mensen voor mij ko men. omdat ik iets speel. Dat voor elkaar krijgen, dat is mijn doel." ConcertenPost Mulder, van avond donderdagKloveniersdoe len Middelburg, aanvang 21 uur. Trio Touchez, vrijdag, voormalig stadhuis Brouwershaven, aanvang 20 uur. doorErnst Jan Rozendaal MIDDELBURG - Componist Willem Breuker presenteert vandaag (donderdag) in de Kloveniersdoelen in Middel burg zijn cd Psalm 122. Twee jaar geleden werd het stuk met veel succes opgevoerd in de Grote Kerk van Veere en in fe bruari van dit jaar werd het in Amsterdam opgenomen. In de compositie is een belangrijke rol weggelegd voor het draai orgel De Twee Musketiers van orgeldraaier André de Boer uit Middelburg. Met voldoening kijkt hij terug op de samenwer king met de Amsterdamse mu sicus. Willem Breuker? Ik dacht: wat is dat voor idioot? Ik heb hem letterlijkvan de deur geschol den. Je moet we ten, ik draai het orgel nog met de hand en ik maak mijn boe ken zelf. Vijftien jaar geleden, in 1983, ben ik ermee begon nen. Ik was werkloos. Mijn lief hebberij is techniek. Ik heb ook mijn diploma motorvoertui gentechniek. En ik hou enorm van muziek. Dus combineer je dat, dan kom je bij mechani sche muziek terecht. Ik heb dat orgel op de kop getikt, wrak hout was het, en ik heb het he lemaal opgeknapt. Toen heb ik daar mijn beroep van gemaakt. Of beroep, met de frequentie waarop ik draai kom ik net uit de kosten. Op een gegeven mo ment heb ik gedacht: 'Ik ben niet gek. Jullie zijn het alle maal.' Ik ben van de carrousel van de moderne tijd afgestapt. Met de hand kun je ook orgel- draaien, hoor. Ik ben het leven de bewijs. Ik rij trouwens ook in een auto van veertig jaar oud. Het mooie van het draaien met de hand is dat je er je hart in kunt leggen. Ik laat smart lappen horen die geen hond meer draait. Weet je wel, met van die teksten als je die hoort, wil je geen minuut meer leven, zoveel dood en ellende zit erin. En 'Buena Sera' en 'Foxy Fox trot' en zo. Humeur Naar zo iemand zocht die Breuker. Dus op een dag krijg ik telefoon van ene meneer Ad van 't Veer, van Nieuwe Muziek Zeeland. Of hij eens kon langs komen om naar het orgel te kij ken. Ik zeg: 'Dat is goed. Zater dag sta ik in de stad.' Nee, dat was niet bedoeling. Of het bij mij thuis kon. Ik zei dat hij maar een ander keertje moest terugbellen. De week daarop gaat de telefoon weer. Of mijn humeur al beter was, vroeg me neer Van 't Veer. Hij wilde langskomen met een meneer Willem Breuker. Daar had ik nog nooit van gehoord. 'Mijn humeur is alleen maar slechter Orgeldraaier André de Boer, twee jaar geleden in de Grote Kerk van Veere. geworden', zeg ik. 'Maar kom toch maar langs.' Op een woensdagmiddag staan Van 't Veer en Breuker aan mijn deur. Ik zeg: 'Ik heb geen tijd, ik moet nog naar de SPAR. Ga nog maar even een kwartiertje lopen sightsee-en.' Maar daar na heb ik ook tijd gemaakt, an ders waren ze zo vaak voor niks geweest. 'Wilt u eens een keer draaien', vroeg Willem Breu ker. Ik dacht: 'Die komt uit Amsterdam. Ik heb wel een Heimat-liedje voor hem.' Dus ik pak het boek van 'Aan de Amsterdamse grachten'. Hij heeft zo'n klein recordertje in zijn hand. 'Ga je het daarmee opnemen?', vraag ik. Ik dacht: 'Wat is dat voor joko-dingetje?' Stom natuurlijk, want het was een technisch perfect appa raatje. Vertelt die Breuker op een ge geven moment wat hij wil. Een psalm componeren met mijn orgel erin. 'Pas op hè', zeg ik. 'Ik heb een reputatie.' Ik begon natuurlijk meteen aan engelen te denken. Ad van 't Veer zat te lachen. 'Het is niet wat u denkt', zegt hij. O. 'God mag weten wat het dan wel is', dacht ik. Er moest ook een boek gekapt worden. 'Kapt u zelf?', vraagt Breuker. Ik zeg: 'Heb je een klein beetje besef wat dat karton kost en hoeveel uren er in gaan zitten? Dat moet gaatje voor gaatje. Daarvoor kun je beter op de kalender kijken dan op de klok. Dat kan ook al leen maar op mijn orgel ge draaid worden. Wie gaat dat boek dan maken en dat orgel draaien?' 'U', zeggen ze allebei. Dus dat is drie avonden in de kerk van Veere, en de repetitie erbij. Ik pak mijn blocnote en denk: 'Ik zal eens even een prijs noteren.' Zegt Van 't Veer: 'Als we dat bedrag nou eens ver dubbelen?' Ja we leven natuurlijk ook bij na in de eenentwintigste eeuw, alleen ik niet. Ik speel ook wel eens voor een opaatje van tach tig. Kijk, iemand met poen zit bij mij goed, maar iemand zon der poen zit ook nog net goed. Dus ik heb die klus aangeno men. 'Moet u alvast geld heb ben voor dat karton?', vraagt Van 't Veer. 'Nee, dat kan ik wel voorschieten', zeg ik. Ja, ik was nog lang niet uitgeblunderd, hoor. Notatie Ik moest die boeken kappen, dus ik kreeg de spullen in huis. Ik denk: 'Nee hè. Is dat muziek? Dit is niet normaal. Daar gaat alsnog de reputatie die ik in Middelburg heb opgebouwd. Ik verdien graag wat, maar het moet natuurlijk niet te gek foto Camilla van Zuylen worden.' En een week voor de uitvoering kreeg ik een notatie in mijn bus. Of ik dat nog kon verwerken. Ik pak de telefoon en draai nul-twintig. 'Met Breuker.' 'Met De Boer uit Mid delburg. Ik krijg net de notatie in huis. Weet u wat dat bete kent? Dat ik de hele week tot half vier 's nachts zit te kap pen.' Breuker liet voortdurend blijken dat hij vertrouwen in me had. Ik zei tegen hem: 'Je bent zo optimistisch man. Ik ben verdorie doodzenuwach tig-' Toen ik klaar was draaide ik in de reparatieloods wat testlied jes. Een kennis van me lag on der een auto te monteren. 'Goh, is dat Willem Breuker?', zegt hij. 'Ken je die dan?', vraag ik. En dan de drukker in de Latijn se Schoolstraat, waar ik die boeken liet afsnijden. 'Ik moet voor die Breuker spelen', zeg ik tegen hem. 'Ja',zegt-ie. 'Ik had kaartjes willen hebben, maar het was al uitverkocht.' Dus ik stap naar mijn broer. 'Ken jij die Breuker ook?', vraag ik. 'Ja wel', zegt hij. 'Luister maar naar de VPRO. 's Nachts om twee uur. Dan draaien ze vaak muziek van hem. Grootheid In Veere had ik voor de repetitie om vier uur met Breuker afge sproken. Zoals elke grootheid kwam hij natuurlijk te laat hè. Dat had ik kunnen weten. En ik maar zenuwachtig worden. Komt die bus van het Breuker Kollektief en het Koor Nieuwe Muziek. Nou, een stellétje mu zikanten van zo'n pluimage had ik mijn hele leven nog niet gezien. Ik zeg: 'Meneer Breu ker, ik zou nu toch wel willen dat u eens luistert of het goed is.' En hij: 'Zeg maar Willem, hoor. En ik ben er niet zo bang voor.Maar hoe kon hij dat nou weten? Uiteindelijk staat al dat volk rond me en ik weer flink blunderen. 'Die bassen zijn te zwaar', zegt Breuker. Ik zeg: 'Zie je wel dat je er geen ver stand van hebt. Je moet wel aan de andere kant van het orgel gaan staan luisteren. Nu is het net of je in het Residentie Or kest naast de pauken staat en zegt dat het slagwerk te hard klinkt.' En die muzikanten maar lachen. 'Je hebt mis schien wel verstand van mu ziek maken', zei ik, 'maar van een draaiorgel heb je weinig kaas gegeten.' Bij de repetitie zegt dirigent Huub Kerstens dat ik bij maat dertien op de vierde tel moet invallen. Maar ik ken alleen do-re-mi-fa-so. 'O, dat snap ik wel', zegt hij. 'Ik geef wel een teken.' Maar dat werkt niet. Dan kom ik altijd te laat, want ik moet eerst die pijpen vol lucht blazen. Dus ik stelde voor dat hij een seconde voor ik moest invallen een seintje gaf. Bingo. Dóódsimpel maar effec tief. Dat werkte perfect. Ja, ik was natuurlijk een pol derjongen tussen al die Am sterdammers hè, maar ik kijk met genoegen terug op onze sa menwerking. Die Breuker heeft er een dolle boel van ge maakt. Niet voor niks noemen ze hem de Amsterdamse ontre gel aar. Hij moest iemand heb ben die lekker anti was, heb ik me later bedacht. Ik kende die hele vent niet. Dat vond hij leuk. Hij had in heel Nederland rondgekeken, maar mij pikte hij er gelijk uit. Ik moet eerlijk zeggen dat we met die psalm een verrekt mooi stuk muziek heb ben weggezet. Echt, het was de mooiste klus van mijn leven. Aanvang cd-presentatie: 18 uur. door Harmen van der Werf WADDINXVEEN - De bouw van een schepenlift over de Zandkreekdam met een ver brede weg en brug is de aller goedkoopste oplossing voor het fileprobleem op dat stuk van de doorgaande weg Goes-Zierikzee. Het ingeni eursbureau Van Driel Me- chatronica uit Waddinxveen komt tot deze conclusie in een notitie die deze weck naar de provincie is ge stuurd. Voorzitter A Sandee (CDA) van de Statencom missie waterstaat en verkeer vindt de berekeningen van Van Driel voldoende logica bevatten om het voorstel se rieus te bestuderen. Ir. N. D. van Driel, de geeste lijk vader van de schepenlift, heeft in de notitie aan de pro vincie drie varianten voor een oplossing van het ver keersknelpunt Zandkreek dam op een rijtje gezet. Hij gaat er daarbij van uit dat het onmogelijk is een tweede brug over de Zandkreeksluis te bouwen aan de kant van het Veerse Meer, terwijl het verkeer in een U-bocht over het sluizencomplex wordt geleid. Constructie Die situatie is vergelijkbaar met die bij het sluizencom plex bij Terneuzen, maar daar is meer ruimte en min der verkeer. Automobilisten kunnen er constant doorrij den, want één van de twee bruggen is altijd wel open. Voor de Zandkreekdam is aan dezelfde soort construc tie gedacht, maar een scher pe U-bocht zal volgens Van Driel alleen maar tot meer verkeersopstoppingen lei den tussen Zuid- en Noord- Beveland. Zeker omdat het de bedoeling is de weg ter plaatse te verbreden tot vier rijstroken. Fly over Als de provincie toch een tweede brug wil aan de kant van het Veerse Meer, zal er een fly over gemaakt moet worden, stelt Van Driel. In zijn berekening van die constructie heeft de Wad- dinxveense ingenieur ook re kening gehouden met de aan leg van een dooriaatmiddel voor schoon Oosterschelde- water naar het Veerse Meer. Die spuisluis moet langer worden bij de bouw van een tweede brug en komt op 50 miljoen gulden. Voor de extra brug met fly over is nog eens 60 miljoen gulden nodig, al met al 110 miljoen gulden. De tweede variant die Van Driel heeft doorgerekend, is er een met een schepenlift, een apart dooriaatmiddel en een tweede brede brug naast de huidige. Dat voorstel komt op 80 miljoen gulden; 10 miljoen voor de brug, 35 miljoen voor de schepenlift en 35 miljoen voor het door iaatmiddel. Het goedkoopst is volgens Van Driel een combinatie van een schepenlift met door iaatmiddel (door een hevel te bouwen in de liftconstructie) plus een tweede brug naast de bestaande. Die variant kost 60 miljoen gulden, te verdelen in 10 miljoen voor de brug, de bij Rijkswatei'- staat al ingeboekte 35 mil joen voor het dooriaatmiddel plus 15 miljoen voor de lift. „Ons voorstel is dus aanzien lijk goedkoper", concludeert Van Driel. Hij vraagt de pro vincie hem een vervolgstudie te laten maken. Initiatief CD A-Statenlid Sandee heeft daar wel oren naar. „Wij moeten een keer aan Van Driel duidelijkheid ver schaffen. Daarom lijkt het mij logisch dat de provincie met Rijkswaterstaat eens se rieus naar Van Driels plan gaat kijken. De provincie zou het initiatief moeten nemen voor overleg met Rijkswater staat." Maandag kan de Statencom missie waterstaat en verkeer de knoop doorhakken, niet in Sint-Maartensdijk, zoals eerder aangekondigd, maar 'gewoon' in de Middelburgse Abdij. door Lianne Sleutjes DEN HAAG - Europees Com missaris K. van Miert (Mededin gingsbeleid) onderzoekt de vestiging van het Zweedse pa pierconcern Stora in Zeebrug- ge. Hij doet dit na vragen van onder anderen het Europees Parlementslid F. Castricum. Van Miert vraagt bij de Belgen gege vens op over de investeringen om te zien of die al dan niet strij dig zijn met het Europees ver drag over staatssteun. Zeeland Seaports-directeur J. Philippen is blij dat Van Miert zelf alvast actie onderneemt. Het betekent volgens Philippen dat er langs twee lijnen gewerkt wordt: van binnenuit de Com missie en van buitenaf. Zeeland Seaports heeft immers na rijp beraad besloten een klacht in te dienen. Die moet echter nog officieel gedepo neerd worden in Brussel. „Het is nu alleen al zinvol dat te doen om zo het eigen initiatief van de Commissie te schragen", zegt Philippen. Het kabinet van Van Miert wil niet ingaan op de acquisitiepe rikelen tussen Zeebrugge en Zeeland Seaports. De Zeeuwse havens menen dat België in de slag om Stora het spel niet geheel volgens de Eu ropese investeringsregels heeft gespeeld. Vlissingen was even als de Vlaamse haven in de race voor de vestiging van het pa pierconcern. Stora gaf echter de voorkeur- aan Zeebrugge. Het Vlaamse gewest besteedt ruim 100 miljoen gulden voor de aan passing van de haven van Zee brugge en het bouwrijp maken van overslagterreinen. Ook bie den de Belgische Spoorwegen Stora vervoerstarieven die tien tot vijftien procent lager liggen dan die de Nederlandse Spoor wegenkonden bieden. Minister Wijers (Economische Zaken) liet in maart in ant woord op Kamervragen van RPF-fractieleider L. van Dijke weten niet veel te kunnen doen, omdat het Rijk geen belangheb bende was. Wel zou hij de zaak aankaarten bij de Vlaamse pre mier Van den Brande. Koffieochtend oudervereniging MIDDELBURG - De afdeling Zeeland van de oudervereni ging Balans houdt woensdag 24 juni een koffieochtend in de Zeeuwse Bibliotheek in Middel burg. De vereniging wil ouders van kinderen met ontwikke- lings-, gedrag- en leerstoornis sen de gelegenheid geven erva ringen uit te wisselen. De bijeenkomst begint om 9.00 uur. door Maurits Sep MIDDELBLTRG - Drie mannen uit Middelburg, Vianen en Den Bosch zijn woensdag door de rechtbank in Middelburg ver oordeeld tot 91 dagen gevange nisstraf. Zij werden schuldig bevonden aan het plegen van woninginbraken in Middel burg. De mannen zijn inmiddels weer vrijgelaten. Omdat zij al sinds hun aanhouding begin maart in voorarrest zaten, mochten zij na de rechtszitting op 4 juni naar huis. De drie mannen (21, 25 en 30 jaar oud) zijn van Algerijnse af komst en verblijven in het asiel zoekerscentrum in Middelburg. Zij werden op 5 maart op heter daad betrapt bij een woningin braak. Sindsdien zaten zij vast. De officier van justitie legde de drie nog enkele andere inbraken in Middelburg ten laste. De buit bestond voornamelijk uit siera den, video- en audioapparatuur en eurocheques. Het merendeel van de buit werd teruggevonden in de woning van een vriendin van de Middelburger. Officier van justitie mr. J. M. Va- lente eiste tegen elk van de man nen twee jaar cel. Hij ergerde zich eraan dat de mannen er enerzijds op wezen slachtoffer te zijn van de politieke situatie in hun vaderland, Algerije, en anderzijds hier in Nederland andere mensen tot slachtoffer maakten, van woninginbraak. De rechtbank sprak de mannen vrij van een paar van de ten laste gelegde inbraken. De straf viel daardoor lager uit dan de eis: 91 dagen in plaats van twee jaar. Omdat de mannen al drie maan den in voorarrest hebben geze ten, hoeven zij nu niet meer de gevangenis in.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1998 | | pagina 50