NAVO zet Voorhoeve in kou
Zuid-Afrika overwoog
Mandela ziek te maken
PZC
Hezbollah ruilt
gevangenen en
lijken met Israël
Trapeze werk bij murenbouw
Brussel heft verbod
op uitvoeren van
Brits rundvlees op
W etenschappers
kraken genetische
code TBC-bacterie
buitenland
Steeds minder
Russen door
zwaar leven
Alliantie weigert in te grijpen in Kosovo zonder VN-mandaat
Eritrea valt grenspost aan
Zwaardere straf Van der Biest
Ambassadeurs uit Wit-Rusland
Liberale minister Iran klem
Nonnen in kinderhandel
Rijkaard schenkt ouderen Viagra
donderdag 11 juni 1998
MOSKOU - Het inwonertal van
Rusland loopt sterk terug. Nu
zijner 147 miljoen Russen, maar
wetenschappers denken dat het
land in 2010 nog 142 miljoen en
in 2025 nog maar 135 miljoen
inwoners telt.
Demografische oorzaken zijn
een constant dalend geboorte
cijfer en een sterk afgenomen le
vensverwachting. Volgens de
laatste cijfers van de Wereldge
zondheidsorganisatie (WHO) is
de levensverwachting van de
Russische man gedaald tot 57
jaar. In de stad Novosibirsk is
die zelfs maar 44 jaar.
Kinderen
Daarnaast is de sterfte onder
Russische kinderen toegeno
men. Van de 1000 kinderen ster
ven er liefst dertig vóór hun
vijfde levensjaar. In Groot-Brit-
tannië zijn dat er maar zeven.
Deze negatieve trend heeft zich
ingezet tijdens de invoering van
de hervormingen tien jaar gele
den. De belangrijkste redenen
zijn de ontmanteling van de ge
zondheidszorg en de sterke toe
name van sociale spanningen,
samenhangend met de invoe
ring van een markteconomie.
Velen slagen er niet in zich aan
te passen aan de nieuwe om
standigheden en zoeken een
uitweg in overmatig alcoholge
bruik.
Dit is dan ook de belangrijkste
oorzaak van de sterk afgenomen
levensverwachting onder de
Russische mannen.
Nageslacht
Onderzoekers uit Novosibirsk
menen zelfs dat het volk de wil
heeft verloren om een nage
slacht voort te brengen. Volgens
hen zijn de veranderingen in de
Russische samenleving de afge
lopen tien jaar te ingrijpend ge
weest en bevindt zich een groot
aantal Russen in een permanen
te toestand van stress.
Dat zou de reden zijn voor de
schrikbarende toename van on
vruchtbaarheid onder Russi
sche mannen en vrouwen. ANP
door Paul Koopman
BRUSSEL - Zonder toestem
ming van de VN-Veiligheids
raad kan er geen sprake zijn van
militair optreden van de NAVO
op of boven het grondgebied van
Kosovo. Dat standpunt verde
digden gisteren niet alleen se
cretaris-generaal Javier Solana
van de NAVO, maar ook meer
dere NAVO-diplomaten en en
kele defensieministers. Nu al
staat vast dat minister Voorhoe
ve vandaag tijdens een vergade
ring met zijn collega's in Brussel
onvoldoende steun zal krijgen
voor zijn plan desnoods zonder
VN-mandaat Servische doelen
in Kosovo te bombarderen.
Nederland is goed voorbereid
op een aanval. De acht Neder
landse F-16's op de Italiaanse
basis Villafranca zijn uitgerust
met precisiebommen. Dat was
bij de vorige operatie in 1995
nog niet het geval. Met deze
bommen kunnen zeer nauwkeu
rige bombardementen worden
uitgevoerd. Dit zei luitenant
kolonel J. Willemse gisteren
voor Nova.
Strijdlustiger
Hoewel de NAVO steeds krijgs-
lustiger taal uitslaat naarmate
meer dorpen in Kosovo platge
brand worden, is het bondge
nootschap nog lang niet zo ver
dat het in Kosovo zelf militair
zou willen ingrijpen. NAVO-
baas Solana zei in een interview
met een Servisch weekblad dat
van een actie zonder VN-man
daat geen sprake kan zijn. De
zestien NAVO-ambassadeurs in
Brussel bogen zich intussen
over de waag wat de alliantie
kan doen zolang twee perma
nente leden van de Veiligheids
raad, Rusland en China, zich te
gen militaire acties in Kosovo
blijven keren. Vandaag wordt
vrijwel zeker besloten mogelij
ke acties in de enclave te laten
onderzoeken.
Hoofdlijnen
De Contactgroep voor Joegosla
vië, die morgen in Londen in de
marge van de G8 vergadert,
heeft al een plan klaar voor een
'staakt-het-vuren' voor het ge
val dat de Servische president
Milosevic en het Albanese be
vrijdingsleger de strijdbijl zou
den willen begraven. Het plan,
dat nog slechts in hoofdlijnen
bekend is, gaat er vanuit dat na
een staakt-het-vuren interna
tionale waarnemers toezien op
de vrede in de enclave, cle onder
handelingen over een autonome
status voor Kosovo met de
'schaduwpresident' Rugova
hervat worden en vluchtelingen
naar hun huizen kunnen terug
keren. Milosevic zou beloond
worden met politieke en econo
mische concessies. GPD
van onze redactie buitenland
ADDIS ABEBA - Eritrese
troepen hebben gisteren een
belangrijke grenspost van
hèt Ethippische leger in de
noordwestelijke provincie
Tigray aangevallen, heeft de
regering in Addis Abeba be
kendgemaakt. Beide partijen
beschuldigden opnieuw
elkaar ervan de strijd te zijn
begonnen.
Een woordvoerster van de
Ethiopische regering, Salo
me Tadesse, zei dat Eritrese
militairen de grootste Ethio
pische basis aan het Badme-
Shiraro-front bij Erde Mat-
tios hadden aangevallen. Er-
de Matthios ligt ten zuiden
van de Tekeze-rivier, buiten
de omstreden Yirga-drie-
hoek, een gebied van 400
vierkante kilometer ten
noordwesten van Tigray. AP
(Advertentie)
ELEKTRISCHE RAMEN
METALLIC LAK
CENTRALE
PORTIERVERGRENDELING MET
AFSTANDSBEDIENING
EXTRA WORTELNOTENHOUT
BUMPERS IN CARROSSERIEKLEUR
NIET DAT WE U IETS
OP WILLEN DRINGEN
Zelfs voor Rover-normen, heeft de Rover een alarmsysteem met startblokkering en
200 Chelsea ongekend veel extra's. Naast getint glas. En het aardige van al die
bovengenoemde extra's zijn dat een in extra's is ook dat u er maar heel weinig
hoogte verstelbare bestuurdersstoel,
een chromen sierstuk op de uitlaat,
A GREAT DRIVE
Prijs- en specificaciewijzigingen voorbehouden.
extra voor betaalt. U rijdt al een
Rover 200 Chelsea vanaf fl 29-990,-.
PEKING - Chinese arbeiders op wat wankel lijkende steigers geven elkaar stenen door die voor de
bouw van een muur bij een snelweg in de buurt van Peking zijn bestemd. De weg leidt naar de Grote
Muur. De muur moet klaar zijn voor de Amerikaanse president Clinton later deze maand een bezoek
aan China brengt. foto Greg Baker/AP
door Peter ter Horst
KAAPSTAD - De apartheidsre
gering overwoog in 1986 om
Nelson Mandela, die toen nog in
de gevangenis zat, in 'een zwak
ke lichamelijke conditie' vrij te
laten, zodat hij niet lang als lei
der van zwart Zuid-Afrika zou
kunnen optreden. Deze onthul
ling werd gisteren gedaan
tijdens een zitting van de Waar
heidscommissie, die de misda
den uit de apartheidsjaren on
derzoekt.
Een arts die betrokken was bij
geheime projecten van het
Zuid-Afrikaanse leger, dr.
Schalk van Rensburg, verklaar
de eerder deze week dat er plan
nen zouden hebben bestaan om
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - De Europese Com
missie wil het exportverbod
voor Brits rundvlees na ruim
twee jaar beëindigen. Volgens
landbouwcommissaris Fischler
hoeft de consument niet langer
voor BSE-besmetting (gekke-
koeien-ziekte) te vrezen door
het eten van een Engels runder
lapje. Het eerste Britse rund
vlees ligt waarschijnlijk dit na
jaar weer in de Nederlandse
winkelschappen.
Het exportverbod werd in
maart '96 van kracht en leidde
aanvankelijk tot furieuze reac
ties van de Britten. De Commis
sie - gesteund door een meerder
heid van de lidstaten - besloot
tot deze drastische maatregel,
nadat de vermoedens sterker
werden dat BSE bij mensen de
dodelijke hersenziekte Creutz-
feld-Jacob kan veroorzaken. In
Groot Brittannië zijn al meer
dan twintig mensen aan deze
ziekte bezweken.
De Commissie schaarde zich
gisteren unaniem achter
Fischlers voorstel om de ban op
Brits vlees onder strikte voor
waarden op te heffen. Zo komt
alleen vlees zonder bot van run
deren die na 1 augustus '96 ge
boren zijn in aanmerking voor
export. Die datum is cruciaal
omdat sindsdien in Engeland
het vee niet meer gevoerd mag
worden met gemalen beender
meel van andere dieren. Dit vee
voeder wordt als de belangrijk
ste bron van BSE-besmetting
gezien.
Ook moet het geslachte rund be
schikken over een "paspoort'
waarin precies staat geregi
streerd waar het vandaan komt
en wat ermee is gebeurd. Nako
melingen van BSE-koeien moe
ten alt ij d worden gedood en ver
nietigd. Groot Brittannië heeft
afgelopen twee jaar reeds hon
derdduizenden runderen ver
nietigd, om de gekke-koeien-
ziekte in te dammen. De
gedwongen slacht en het ex
portverbod heeft de Britse
vleesindustrie enorme schade
toegebracht.
Morgen bespreken de Europese
veterinaire deskundigen het
Commissievoorstel. Als zij het
niet eens worden, moeten de
landbouwministers van de Eu
ropese Unie eind juni de knoop
doorhakken. Bij een akkoord
reist er eerst nog eenEU-inspec-
tieteam naar Engeland om te
.zien of aan alle voorwaarden
voldaan is. Extra aandacht gaat
daarbij uit naar de controle op
de slachthuizen. Pas als het in
spectieteam het licht op groen
zet, kan de export van Brits
vlees hervat worden.
Waarborgen
Op dit moment worden er
maandelijks nog bijna driehon
derd nieuwe BSE-gevallen in
Engeland gemeld. Toch vindt
Fischler niet dat de Commissie
met haar voorstel overhaast te
werk gaat. Er bestaan volgens
de commissaris voldoende
waarborgen om de veiligheid
van de consument de waarbor
gen. Dat Groot Brittannië tot 1
juli voorzitter is van deEUheeft
volgens Fischler niets met het
besluit te maken. Het einde van
het exportverbod is immers pas
onder het komende Oostenrijk
se voorzitterschap merkbaar.
GPD
LUIK - De rechtbank in Luik heeft de voormalige Belgische
bewindsman Alain van der Biest gisteren veroordeeld tot vijf
tien maanden cel. Bovendien is hij vijf jaar lang zijn burger
rechten kwijt, zodat hij niet mag gaan stemmen of verkozen
kan worden.
Vorig jaar veroordeelde de rechtbank Van der Biest al tot acht
maanden cel wegens wanbeheer van het Waals regionaal mi
nisterie van Openbare Werken. De ex-politicus, die eind 1996
vijf maanden vast zat wegens mogelijke betrokkenheid bij de
moord op de Waalse socialistenleider André Cools, liet op het
ministerie de zaak volledig uit de hand lopen.
Van der Biest legde zich vorig jaar echter niet neer bij het von
nis en ging in beroep. Bij het verlaten van de rechtbank giste
ren kondigde hij aan in cassatie te gaan. ANP
MINSK - De meeste Westerse landen hebben gisteren hun am
bassadeurs uit Wit-Rusland teruggehaald. President Loekas-
jenko had buitenlandse diplomaten tot gisteren de tijd gege
ven hun residenties te verlaten.
De regering van Wit-Rusland stelt dat het residentiële com
plex Drozdy dringend gerestaureerd moet worden. In Drozdy
wonen diplomaten uit 22 landen, waaronder Rusland, Frank
rijk. Italië en Duitsland.
Arbeiders hadden maandag in opdracht van de overheid een
ijzeren poort van het complex dichtgelast, waardoor de Ame
rikaanse ambassadeur niet naar binnen kon.
Washington reageerde fel op de actie en dreigde met tegen
maatregelen. Nederland heeft slechts een honoraire consul in
Minsk, een Wit-Rus. RTR/ANP/DPA
TEHERAN - Behoudende leden van het Iraanse parlement
hebben gisteren een procedure in gang gezet om de liberale
minister Abdollah Nouri af te zetten. De parlementariërs, 31
in getal, dienden een motie in tegen de minister. Een van de re
denen waarom hij moet aftreden is dat hij vorige maand een
pro-democratische betoging had toegestaan waarbij Iraniërs
zich keerden tegen de invloed van de conservatieve geeste
lijkheid in het land. Verder wordt hem verweten dat hij provo
cerende interviews en toespraken houdt en onervaren mensen
heeft aangenomen. AP
RIO DE JANEIRO - Twee nonnen zijn in Brazilië opgepakt op
verdenking van lidmaatschap van een organisatie die kinde
ren verhandelde.
De moeder van een van de verdwenen kinderen diende een
aanklacht in tegen tegen de nonnen. Ze beschuldigt de twee
ervan haar baby voor vijftienhonderd gulden doorverkocht te
hebben.
Volgens een politiecommissaris in de gemeente Itajai in de
staat Santa Catarina zijn er veel aanwijzingen dat de nonnen
samen met een derde medewerker van het kraamziekenhuis
inderdaad lid zijn van een bende. DPA
NEW YORK - De zeventigjarige Amerikaanse ondernemer
Alan Greenberg heeft twee miljoen gulden geschonken aan
een ziekenhuis in New York. Plet ziekenhuis moet het geld ge
bruiken om het geneesmiddel Viagra te geven aan arme impo
tente bejaarde mannen.
Het ziekenhuis zoekt naar de beste manier om arme ouderen
van de gift te laten profiteren. Sinds het begin van de verkoop
van pil drie maanden geleden in de Verenigde Staten zijn zes
tien mannen gestorven nadat ze de pil hadden geslikt.
AP/AFP
Nelson Mandela kort voor zijn
vrijlating in 1990 een chemische
stof toe te dienen die zijn her
senfuncties zou aantasten. De
aantijging van Van Rensburg
was gebaseerd op een gesprek
met een mede-directeur van het
laboratorium dat was opgezet
als een mantelorganisatie van
het leger.
De Waarheidscommissie kreeg
gisteren een 'uiterst geheim' do
cument van de Staatsveilig-
heidsraad van de regering-
Botha overhandigd. Onder de
opties die dit hoogste veilig
heidsorgaan uit de apartheids-
jaren de regering voorlegde,
wordt ook het verzwakken van
Mandeia's gezondheid ge
noemd. Afgaande op het hecti
sche dagelijkse programma van
de bijna 80-jarige president, dat
al vier jaar lang jongere mede
werkers naar vakantie doet
verlangen, is het plan niet uitge
voerd of heeft het gif niet ge
werkt.
Ziekenhuis
Een lid van de Waarheidscom
missie wees er gisteren op dat
Mandela tijdens zijn gevangen
schap in het ziekenhuis moest
worden opgenomen, volgens de
officiële verklaring wegens tu
berculose. Na de verklaringen
van de afgelopen week over
weegt de commissie dat nader te
onderzoeken.
De mogelijke vergiftiging van
Mandela was een van de opzien
barende verhalen die deze week
naar buiten kwamen in het ver
hoor van wetenschappers die
werkten aan Zuid-Afrika's pro
gramma voor biologische en
chemische oorlogsvoering. De
wetenschappers werkten bin
nen een aantal mantelorganisa
ties in opdracht van het Zuid-
Afrikaanse leger aan middelen
die tegen zwarte activisten of
tegen de zwarte bevolking kon
den worden ingezet.
Onderzoekers verzonnen ook
methodes om dodelijk gif in kle
ding van tegenstanders van het
regime aan te brengen. Dat
kostte dominee Frank Chikane,
een van de bekendste anti-
apartheidsstrijders uit de jaren
tachtig, bijna het leven. Hij
werd in 1989 zwaar ziek, naar
later bleek omdat het zwaar gif
tige paraoxane in zijn kleding
zat. De reden waarom Chikane
het overleefde: de dader had
niet zoals voorgeschreven rijf
druppels van het spul in een on
derbroek aangebracht, maar
één druppel in rijf onderbroe
ken elk. GPD
van onze redactie buitenland
LONDEN - Een internatio
nale groep onderzoekers
heeft het volledige erfelijke
materiaal van de verwekker
van tuberculose ontsleuteld.
„Nu begint een nieuwe fase
in de strijd tegen de gesel van
de mensheid", zei microbio
loog Douglas Young van het
Imperial College in Londen.
De 'mycobacterium tubercu
losis' eist elk jaar ongeveer
drie miljoen dodelijke
slachtoffers. Volgens het on
derzoek bestaat de bacterie
uit 4,4 miljoen bouwstenen
met ongeveer 4.000 afzon
derlijke genen. De bevindin
gen van de Frans-Britse on
derzoeksgroep onder leiding
van Stewart Cole van het
Pasteur Instituut in Parijs
zijn vandaag gepubliceerd in
het vakblad Nature.
Volgens Young zal het niet
eenvoudig zijn deze hoeveel
heid informatie zinvol te ge
bruiken. Het onderzoek van
de bacterie begint pas: nu
moet worden nagegaan
waarvoor elk gen
verantwoordelijk is. De on
derzoekers zien veelbeloven
de aanknopingspunten voor
de bestrijding van de bacte
rie. Ze denken de genen die
de informatie dragen voor de
bouw van de celwand van de
bacterie, snel te kunnen
identificeren,
Het onderzoek opent de aan
val op een groep genen die
snel veranderlijke opper
vlakteproteïnen levert.
Daardoor kan de bacterie
ontsnappen aan het mense
lijk immuniteitssysteem. Als
het lukt het micro-organisme
zijn wendbaarheid te ontne
men, dan kan het immuni
teitssysteem de bacterie
makkelijker bestrijden. ANP
van onze redactie buitehland
BEIROET - De Hezbollah-be-
weging in Libanon heeft giste
ren bekendgemaakt dat ze met
Israël een akkoord heeft geslo
ten over ruil van gevangenen en
overdracht van lijken. De over
eenkomst is totstandgekomen
via bemiddeling van het Liba
nese Rode Kruis.
Hezbollah geeft het lichaam te
rug van een Israëlische" militair
die in september 1997 werd ge
dood in Libanon. Israël draagt
in ruil hiervoor zestig gevange
nen en veertig lichamen van ge
dode fundamentalisten over.
Omdat er nog moeilijkheden
zijn over de precieze gang van
zaken bij de overdracht, is er
volgens een persoon die nauw
bij de ruil betrokken is, nog geen
datum voor de uitwisseling van
de gevangenen en lijken vastge
steld. Maar de pro-Syrische
Amal-beweging zei dat de ruil
woensdag 17 juni begint. Deze
beweging van sji'ietische mos
lims is niet bij de onderhande
lingen betrokken, maar zegt dat
zij het lij k van de Israëlische mi
litair heeft. Tot de gevangenen
die worden geruild behoren
vijftig Libanezen die vastzitten
in de gevangenis van Khiam, in
de door Israël bezette zone in
Zuid-Libanon. Deze gevange
nis wordt beheerd door het
Zuid-Libanese leger, dat met de
Israëliërs samenwerkt.
Drie belangrijke anti-Israëli
sche leiders, sjeik Abdel Karim
Obeid, Mustafa Dirani en Suha
Bishara, zijn niet bij de ruil be
trokken, omdat Israël van meet
af aan heeft geweigerd hen vrij
te laten. Obeid is een geestelijke
die in 1989 door Israëlische
commando's uit zijn huis ward
ontvoerd. Ook Dirani is leider
van een groep anti-Israëlische
moslims. De communist Bisha
ra werd tien jaar geleden gear
resteerd, omdat hij zou hebben
geprobeerd de commandant van
het Zuid-Libanese Leger te ver
moorden. AFP/RTR