Meerlingen vaak te vroeg geboren
PZC
Snelste materie heelal heeft gewicht
Haperende cruise Tom Poes en de Grootdoener
control moet Marco
Bakker redden
ad 3
varia
TNO onderzoekt gevolgen reageerbuisbevruchting
EEE&2996677
370505
0347<
puzzel
het weer
i
recept
Asperges met
garnalen en
dilleboter
zaterdag 6 juni 1998
van onze redactie buitenland
Amerikaanse en Japanse
wetenschappers zeggen te
kunnen bewijzen dat de beste
en snelste boodschapper in het
heelal gewicht heeft. Van de
zogeheten neutrino's is lang
aangenomen dat ze gewicht
loos zijn.
Deze ontdekking is bekendge
maakt tijdens het congres Neu
trino 98. dat wordt gehouden in
de Japanse stadTakavama. Als
nieuw onderzoek dit resultaat
bevestigt, kan de ontdekking
het ontstaan van de kosmos
gaan verklaren.
„Dit kan de sleutel zijn naar de
Heilige Graal van de natuur
kunde", meent John Learned,
hoogleraar natuurkunde en as
tronomie aan de Universiteit
van Hawaii. „Het beantwoordt
de vraag wat er is gebeurd en
kele milliseconden na de Oer
knal en waarom wij met onze
voeten op aarde blijven staan.
Neutrino's kunnen niet langer
worden genegeerd als het om
het gewicht van universum
gaat." Volgens Maarten de
Jong, medewerker van het la
boratorium Nikhef in Amster
dam, is die opgetogenheid niet
overdreven. Ook hij spreekt
van een doorbraak. „In Euro
pees verband hebben we ook
naar bewijzen gezocht. Maar
tot op heden zonder resultaat."
Neutrino's staan in de natuur
kunde bekend als een spook
achtige materie die zonder-
weerstand door elk obstakel
gaat. Ze komen vrij bij kernre
acties in sterren. Ze zijn niet
waar te nemen, maar aan te to
nen door de reacties die ze ver
oorzaken. Neutrino's reizen
ontzettend snel. Door die
vluchtigheid was him bestaan
heel moeilijk aan te tonen. Ze
werden in 1957 ontdekt en zijn
sindsdien object van experi
menteel en theoretisch onder
zoek geweest.
Aan het experiment dat nieuw
licht op neutrino's heeft gewor
pen, is deelgenomen door we
tenschappers van veertien uni
versiteiten. Het werd verricht
in een tank met zeer zuiver wa
ter, een kilometer diep in een
oude Japanse zinkmijn. Het
onderzoek onder de naam Su
per-Kamiokande heeft 100
miljoen dollar (200 miljoen
gulden) gekost. ANP
door Marco Krijnsen
Eén op de vier zwanger
schappen die door reageer
buisbevruchting tot stand ko
men, leidt tot meerlingen. Dat
blijkt uit onderzoek van TNO
naar 1976 IVF-zwangerschap-
pen in Nederland. Meerlingen
hebben een grotere kans op
vroeggeboorte, een te laag ge
boortegewicht en gezondheids
problemen.
Het onderzoek, waarvan de re
sultaten na de zomer worden ge
publiceerd. is het eerste van zijn
soort in Nederland. TNO Pre
ventie en Gezondheid benader
de in de afgelopen twee jaar
1976 vrouwen die door in vitro
fertilisatie (IVF) zwanger waren
geworden. Het onderzoeksin
stituut volgde de moeders en
kinderen vanaf zestien weken
zwangerschap tot een week na
de geboorte. Verder is bij 200
IVF-eenlingen van 2 jaar geke
ken naar hun psycho-motori-
sche gesteldheid.
De IVF-vrouwen bleken met ge
middeld 34 jaar bijna vijf jaar
ouder dan 'gewone' moeders. In
liefst 482 gevallen leverde de
reageerbuisbevruchting een
meerling op. Dat is veel meer
dan bij reguliere geboorten.
Het doel van het onderzoek is de
effecten en bijwerkingen van
een IVF-behandeling in kaart te
brengen. Dat is moeilijk omdat
het om een specifieke groep (ou
dere) vrouwen gaat die vaak
verminderd vruchtbaar zijn.
rVF-klinieken en voorstanders
van de techniek hechten daar
om weinig waarde aan bestaan
de buitenlandse onderzoeken.
Die geven bijvoorbeeld aan dat
30 procent van de IVF-kinderen
te vroeg (vóór 37 weken) wordt
geboren. De kans op overlijden
binnen een week na de geboorte
blijkt in Frankrijk bijna drie
keer zo hoog.
TNO zet voor het eerst de bevin
dingen van de IVF-moeders af
tegen een controlegroep van
tweeduizend vrouwen die op
een natuurlijke wijze zwanger is
geworden. Ook worden de gege
vens vergeleken met die uit de
landelijke verloskunderegistra-
tie. Dat maakt het mogelijk de
effecten van negatieve factoren,
zoals leeftijd, gezondheid en
rookgedrag, te elimineren „We
willen weten of er meer proble
men voorkomen bij IVF-eenlin-
gen. Als dat zo is, hoe komt dat
dan? Ligt het aan de moeder of
alleen aan de IVF-behandeling?
zegt onderzoekster drs. S. E.
Buitendijk van TNO. „Het lijkt
erop dat IVF inderdaad van in
vloed is op een laag geboortege
wicht en een te vroege geboorte.
Niet alleen bij meerlingen, maar
ook bij eenlingen."
Laat
Het onderzoek naar bijwerkin
gen van de IVF-behandeling is
laat op gang gekomen. In 1983
werd de eerste reageerbuisbaby
in Nederland geboren. Tien jaar
later pas begon TNO met het on
derzoek. „Het is ook voor mij
verbazingwekkend dat het alle
maal zo lang heeft geduurd. Als
er een nieuw medicijn op de
mai-kt komt, wordt dat van te
voren uitgebreid getest. Met de
medicamenten voor IVF is dat
niet of nauwelijks gebeurd.
Eerst hoorde je alleen maar de
succesverhalen. Geleidelijk aan
wordt duidelijk dat er ook min
der goede kanten aan zitten",
zegt de TNO-onderzoekster.
Ook over de effectiviteit van
reageerbuisbevruchting is tot
nu toe weinig bekend. Na het
aanvankelijke enthousiasme
kwam steeds meer twijfel. De
gezondheidsraad concludeerde
onlangs dat nog niet is aange
toond dat de IVF-techniek met
regelmaat adequaat werkt. Bui
tendijk pleit voor nader onder
zoek.
„De kans op een zwangerschap
na een IVF-behandeling is on
geveer 15 procent", aldus Bui
tendijk „Men nam altijd aan dat
de kans op spontane zwanger
schap bij IVF-ouders nul was.
Maar dat kun je eigenlijk alleen
zeggen voor vrouwen met afge
sloten eileiders. In andere ge
vallen is het elke maand moge
lijk zwanger te raken. Een IVF-
behandeling wordt gemiddeld
2,5 keer gegeven. Het zou best
kunnen dat de slagingspercen
tages uiteindelijk heel dicht bij
elkaar liggen. Maar niemand
weet dat zeker. Er is nog geen
onderzoek naar gedaan."
Buitendijk vindt dat IVF-centra
vaker moeten aangeven wat de
beperkingen van IVF zijn.
„Vroeger was de techniek alleen
Veel reageerbuisbaby's worden te vroeg en met een te laag gewicht geboren en moeten daarom worden bijgevoed.
Toonder Studio's
doorThea van Beek
Voor de zanger Marco Bakker
belooft het dinsdag een
zware dag te worden. In de
schijnwerpers van de voltallige
Nederlandse media moet hij
zich dan voor de Amsterdamse
rechtbank verantwoorden voor
het dodelijke ongeval vorig jaar
in de Amsterdam ArenA De zes
tigjarige bariton is dood door
schuld in het verkeer ten laste
gelegd en gevaarlijk rijgedrag.
Bij het ongeluk, 31 oktober vo
rig jaar, kwam de 38-jarige Arja
Mesker uit Snelrewaard om het
leven. De zanger had die avond'
in het stadion opgetreden tij
dens een galafeest van het
Volkswagen-concern. Na af
loop stapte hij in zijn Opel Ome
ga, die geparkeerd stond op het
vip-parkeerdek van de ArenA
Volgens ooggetuigen reed hij
roekeloos en onvoorzichtig weg,
waarbij hij het slachtoffer
schepte. De auto van Bakker
boorde zich in een portiersloge.
Het Gerechtelijk Laboratorium
berekende dat Bakker op het
moment van de aanrijding tus-
Advertentie)
EEEEEÜ
sen de 1,1 en 1,9 promille alco
hol in zijn bloed had. Dat komt
omgerekend neer op tien glazen
sterke drank. Het exacte pro
millage viel echter niet meer
vastte stellen. Er verstreken vijf
uur voor de politie een bloed
proef kon afnemen. Toen was
het alcoholpromillage 0,19.
Bakker kan dan ook niet wor
den vervolgd voor het rij den on
der invloed, omdat het alcohol
promillage is gebaseerd op een
berekening. In het proces kan
die berekening wel een rol spe
len om de schuld van de zanger
aan te tonen.
Marco Bakker zelf zei die be
wuste dag slechts anderhalf
glas wodka te hebben gedron
ken. En hoewel er geen techni
sche gebreken aan z'n auto zijn
aangetroffen, wijt hij het onge
val zelf aan een haperende crui
se control (halfautomatische
snelheidsregeling), waardoor
zijn auto op hol sloeg.
Zijn advocaat, mr. R. Verbunt,
toverde onlangs nieuwe feiten
uit de hoed. Hij laat onderzoe
ken of het functioneren van de
cruise control kan zijn beïn
vloed door een steunzender, die
stond opgesteld in de ArenA
Die zender was tijdelijk in be
drijf om zo'n tweehonderd
portofoons tijdens het bedrijfs
feest te kunnen gebruiken. De
Rijksdienst voor Radiocommu
nicatie verleende daarvoor een
vergunning, met de waarschu
wing dat daardoor andere ra
dio-elektrische systemen ge
stoord konden raken.
Verbunt hoopt het bewijs te vin
den in drie nooit opgehelderde
ongevallen met een Interliner-
bus. In september 1996 sloeg die
spontaan op hol bij een ver
keerslicht en duwde daarbij
drie auto's van de weg. Een half
jaar later reed diezelfde bus om
onverklaarbare redenen een
wasstraat uit. En in september
vorig jaar was het weer raak.
Toen reed het voertuig plotse
ling vanuit parkeerstand in op
een busstation in Eindhoven.
Mocht de raadsman kunnen
aantonen dat het ongeval is ver
oorzaakt door de steunzender,
dan is de kans groot dat Bakker
wordt vrijgesproken. Zo niet,
dan staat hem maximaal drie
jaar cel te wachten als ook over
matig drankgebruik wordt
meegewogen. Blijft het bij ge
vaarlijk rijgedrag, dan staat
daar ten hoogste twee maanden
cel op, een geldboete of een al
ternatieve straf. GPD
Nadat Sickbock hem kortaf verlaten had, dwaalde Pastuiven Ver-
kwil mistroostig door de vallende avond.
„Wat nu?", vroeg hij zich af. „Met het maken van knopen en trek-
sluitingen heb ik bescheiden mijn geld verdiend. Toen ik genoeg
had, heb ik'een robot laten maken om eindelijk iemand te zijn. Maar
omdat ik klein ben hebben ze me die afgenomen - en nu heb ik niets
meer; geen geld, geen robot en geen iemand. Ach, wat moet er van
mij worden? Waar moet ik naar toe?"
Met deze gedachten betrad hij een afgelegen herberg, om tenminste
een onderdak voor de nacht te hebben. Nu wilde het geval, dat dit
hetzelfde logement was waar Tom Poes naar toe was gegaan na het
instorten van zijn huis. En omdat zij de enige gasten waren, geraak
ten ze al spoedig in gesprek.
Horizontaal:
1. Slaapt halfin deze plaats (5); 3. Een dier van niets aan de wal (5); 4. Het vee komtervoor(in) (4); 7. Kleding
stuk om een ander kledingstukte bevestigen (5); 10. Zonder detrein zijn we nergens meer! (9); 11. Uithoofde
van z'n beroep moet hij wel uitkijken (8).
Verticaal:
1Vuil kledingstuk? (7); 2. Het schrift van een graaf (5); 5. Die zangers zijn overdreven onvriendelijk (6); 6. De
woonplaats van een vrijer (6); 8. Onbehouwen plant (5); 9. Eindeloze bak met gebalk (5).
oplossing
vrijdag
zeventien
olieaadeo
mesnamens
egelmomdk
rationeel
snonostpa
pttgratis
roekeloos
opbelleni
eneakerek
tuleabida
everaesea
nargritll
Zeeland: Onweer
voorbehouden aan vrouwen
met afgesloten eileiders. Inmid
dels kan in principe iedereen
met een vruchtbaarheidspro
bleem aankloppen. Zo'n behan
deling is erg ingrijpend, zowel
lichamelijk als emotioneel, ter
wijl de effectiviteit niet vast
staat. Daar mogen de centra de
vrouwen wel wat meer op wij
zen." GPD
Door: Heleenden
Zaterdag een jaar geleden, de be
ruchte 7 juni 1997, werd het westen u
getroffen door zeer zwaar onweer met windstoten tot 130 km/uu u
dat zeer snel overtrok. Op een enkele plaats werd het die dag tro
pisch warm. Een situatie als vorig jaar is gelukkig zeldzaam, ms:
ook vandaag zou wel eens memorabel weer op kunnen leveren.
Vanmiddag is het op veel plaatsen in Zeeuws-Vlaanderen tropis v
warm. In de onstabiele lucht komt vanuit het westen een koufror n
die flinke regen- en onweersbuien produceren. Voorafgaand aa- n
het onweer is het vrij rustig met zonnige perioden en een zwakt- 2
tot matige zuidenwind. Ondanks het warme en mooie weer geö. n
rende een groot deel van de dag is het gevaarlijk om vanmiddac j
het water door te brengen. Ook voor het koufront uit kan er van
middag een enkele losse onweersbui al losbarsten. Er kan zwaa-
onweer komen met windstoten van ruim 100 km/uur. Vannacht
trekt het onweer naar het oosten weg. Er volgt een koufront me: i
nieuwe buien uit het westen.
Zondag komen er na de zon
nige perioden van de och
tend 's middags opnieuw een
paar buien. Het is een stuk
koeler met middagwaarden
van 18 graden op het water
maartot21 graden landin
waarts. Op het water staat
een krachtige zuidwesten
wind. Morgenavond volgen
er meer buien met kans op
onweer. Maandag profiteren
we van een uitloper van een
hogedrukgebied. De wind
luwt wat, het blijft wellicht
droog en er zijn zonnige pe
rioden. De middagtempera-
tuur ligt rond 21 graden. Ook
de dinsdag lijkt droog te
gaan verlopen.
Tropisch
Vooruitzichten
weer
zondag
maandag
dinsdag
woensdag
max.
19°
19°
23°
19°
min.
14°
13°
13°
13°
wind
ZW 6
ZW 5
ZZW 4
ZW 5
Zon
zaterdag
onder 215
Ozondag
op 5.30
Maan
zaterdag
O onder3.5:
zondag
op 18.52
„Het is hier wat kaal", zei Tom Poes, na enig gepraat. „Maar het is
beter dan niets. Mijn eigen huis is door een robot verwoest."
„Toevallig", riep de knopenmaker uit. „Ik heb geen huis omdat ik
een robot heb. Maar die is gestolen en nu heb ik niets."
„Het is vreselijk om geen huis te hebben", zei heer Ollie bij zichzelf.
Hij was na een poosje piekeren teruggegaan naar de bouwvallen
van Tom Poes woning en daar stond hij nu wat bedrukt met de robot
naar te kijken.
„We moeten dit goed maken", hernam hij. „Voordat we grote daden
kunnen doen moeten we onze fouten herstellen. Toon wat je kunt,
jonge vriend! We gaan dit huis groter en mooier opbouwen!"
De nummering van de strip is gewijzigd. Deze aflevering sluit aan op de aflevering met
nummer 5077 in de PZC van gisteren.
IMautisch bericht
Matige zuidenwind. Kans op onweer met zeer zware windstoten
vanmiddag en vanavond. Matig zicht. Morgen krachtige zuidw*
teren enkele bui met windstoten. Temperatuur kustwater 15 gre
den op zee ruim 18 graden Scheldes.
Waterstanden
ZATERDAG
6 JUNI
Vlissingen
Terneuzen
Bath
Roompot Buiten
Zierikzee
Stellendam Buiten
Wemeldinge
Philipsdam West
ZONDAG
7 JUNI
Vlissingen
Terneuzen
Bath
Roompot Buiten
Zierikzee
Stellendam Buiten
Wemeldinge
Philipsdam West
MAANDAG
8 JUNI
Vlissingen
Terneuzen
Bath
Roompot Buiten
Zierikzee
Stellendam Buiten
Wemeldinge
Philipsdam West
Hoog water
Laag water
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
00.26
159 12.55
183
06.46
175 18.54 1
00.48
18413.15
208
07.06
183 19.26
01.41
21414.05
242
08.01
207 20.26
00.35
11412.55
138
06.50
138 19.00
01.35
119 14.10
140
07.45
145 20.20
01.05
098 13.20
126
07.00
094 19.10
01.50
135 14.20
159
07.55
158 20.20
01.40
133 14.15
153
07.50
151 20.15
Hoog water
Laag water
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
01.16
17613.36
197
07.25
181 19.46
01.31
203 13.55
224
07.56
190 20.10
02.26
238 14.52
261
08.45
215 21.08
01.15
12613.40
148
07.30
140 19.45 t
02.30
12914.55
147
08.40
145 21.00 t:
01.40
111 14.00
134
07.45
092 19.50 t
02.40
147 15.05
167
08.45
158 21.10
02.35
141 14.55
159
08.35
152 21.00 I
Hoog water
Laag water
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
01.49
192 14.09
210
08.08
186 20.26
02.09
219 14.32
237
08.36
195 20.50
03.08
257 15.27
277
09.32
221 21.53
01.50
138 14.10
157
08.05
141 20.20
03.15
13815.35
153
09.15
143 21.40
02.20
123 14.30
142
08.15
089 20.25 f
03.25
15815.40
176
09.25
158 21.45
03.15
149 15.40
164
09.15
152 21.45
Europa: Koelere lucht
Janny van der Lee
(4 personen)
Een geliefde methode van as
perges-koken bij enkele chef
koks is de volgende. Asperges met
koud water aan de kook brengen.
Vuur laag draaien en de asperges
afhankelijk van de dikte 8 a 9 mi
nuten zachtjes koken. Pan van het
fornuis nemen en de asperges on
geveer 20 minuten laten nagaren.
Ingrediënten:
1 kg witte asperges
zout
100 gram boter
1 takje dille
200 gram roze garnalen.
Bereiding:
Schil de asperge met een dun
schiller en snijd ongeveer 2-3 cm
van de onderzijde. Kook de asper
ges in licht gezouten water onge
veer 15-20 minuten, neem de pan
van het vuur en laat de asperges
in het kookvocht liggen.
Pluk de dille van de takjes en hak
de kruiden grof. Smelt de boter en
schep het melkachtige deel van de
boter (boter niet laten kleuren).
Voeg de dille aan de boter toe.
Neem de asperges met een
schuimspaan uit het kookvocht en
schik ze op de borden. Verdeel de
boter over de asperges en schep
de garnalen ernaast.
De aanwezige warme tot zeer warme lucht boven het Europese
continent moet morgen vanuit het westen plaatsmaken voorkfc
lere. In het oosten van Europa blijft het nog wel zonnig en heetm
maxima rond de 30 graden. Ook in het centrale deel van Europa
worden nog dergelijke temperaturen verwacht, maar vallen wel
een strook van Zuid-Zweden richting Italië flinke onweersbuien.
Ook verder naar het westen richting de Benelux en Frankrijk vall-:
buien, waarvan sommige met onweer. De maxima zijn met 20tc
25 graden wat lager en bovendien neemt de zuidwestenwind to;
Het minder warme en tamelijk wisselvallige weer wordt veroor
zaakt door een actieve depressie boven Schotland. Vooral opda
Britse eilanden veroorzaakt dit systeem regen en buien en temp
raturen onder de 20 graden. Bovendien staat er vooralin dekuS
gebieden veel wind. Ook in Zuid- en Midden-Scandinavië is het
koel en regenachtig met op sommige plaatsen middagtempers-
ren rond 10 graden. In het grootste deel van het Middellandse^
gebied is het zonnig en aangenaam vakantieweer dankzij hoge
drukinvloeden. De temperatuur er schommelt meest tussen de-
en 30 graden. Alleen in Noord-ltalië en langs de Franse Rivièrafe
er plaatselijk een fikse onweersbui tot ontwikkeling komen.
