De man wikt, de vrouw beschikt Pf Paul Witteman is absoluut ijverig PZC Leo Marijs, car a van verkoper IF reportage 31 zaterdag 6 juni 1998 Hij ziet het meestal in één oogopslag. Dan weet Leo Marijs uit het Waicherse Serooskerke al of degene die de showroom van het caravanbedrijf binnenstapt een kijker of een koper is. De manier van lopen, de manier van rondkijken en de manier waarop iemand in een caravan gaat zitten, zeggen hem genoeg. „Als zo'n bezoeker duidelijk uitstraalt dat hij van plan is te kopen, dan is het gewoon een kwestie van volhouden. Als het me dan niet lukt een caravan te verkopen, dan heb ik het alleen maar mezelf te verwijten." essional De korte, doordringende blik waarmee Marijs (58) zijn bezoekers monstert en de quasi nonchalante maar toch atten te manier waarop hij met hen omgaat, ge ven aan dat hij een rasverkoper is. Hij wekt de indruk dat hij alles aan iedereen zou kunnen verkopen. Toch is het altijd bij caravans gebleven. In 1961 - Marijs werkte bij de toenmalige Provinciale Zeeuwse Elektriciteits Maatschappij - begon het bij wijze van liefhebberij. Hij stond 's zaterdags met enkele caravans op de Markt in Middelburg. De eerste de bes te keer verkocht hij er meteen twee. Ma rijs had zijn bestemming gevonden. Op de eerste caravanbeurs waar hij als verkoper optrad, werd Marijs een tikkel tje zenuwachtig van de mensenmassa die voor de opening van de beurs bij de ingang stond te drommen. „Een door de wol ge verfde verkoper deed er nog een schepje bovenop door me een stapeltje contrac- tenboeken te geven en te zeggen dat die tegen de avond, bij het sluiten van de beurs, vol moesten zijn. Toen alle bezoe kers weg waren, stapte ik een beetje be dremmeld naar de chef toe. Ik zei: u zult me morgen wel niet terug willen zien, want ik heb niet veel verkocht. Drie tour caravans en twee stacaravans. Nee, ik mocht de volgende dag echt wel terugko men, want de andere verkopers bleken helemaal niets te hebben verkocht." Mensenkennis Het vak van verkoper is naar de mening van Marijs maar tot op zekere hoogte te leren. „Het is vooral een combinatie van handigheid en mensenkennis en dan ook nog in de juiste verhouding. Dat moet je gewoon hebben. Er valt dan hooguit nog wat bij te leren. En ja, ervaring komt na tuurlijk ook van pas." Marijs analyseert dat de veikoop van een caravan meestal volgens vaste patronen verloopt. „Vaak zie je dat eerst de man een kijkje komt ne men en zich in de technische kant van de zaak verdiept. Dan praat je over de auto die de caravan moet trekken, over laad vermogen en over stabiliteit. De volgende keer komt de vrouw mee. Daar moet je dan als verkoper zo veel mogelijk bij in de buurt zien te blijven. Want die beslist. Dat is in de caravansector duidelijk heel an ders dan bij de verkoop van een auto. Daar beslist de man en beperken veel om de caravan waar hun belangstelling naar uitging. Toen ze weggingen hadden ze nog steeds geen besluit genomen. De volgende dag belde de man op. Hij wilde weten of er eigenlij k wel een dakluik in de toiletruimte van de caravan zat. En dat terwijl ze hem de hele dag van binnen en van buiten hadden bekeken." Inruil Een van de belangrijkste eigenschappen van een verkoper is dat hij op een beleefde manier handiger moet zien te zijn dan zijn klanten. „Een van de eerste dingen die ik probeer na te gaan is of iemand een oude caravan wil inruilen Als dat zo is, dan ben je als verkoper beperkt in je mogelijkhe den om voor een aantrekkelijke prijs ex tra's zoals een voortent of een stabilisa torkoppeling te leveren. Je hebt klanten die eerst al die kortingen bedingen en dan pas met de inruil op de proppen komen. Dan kun je natuurlijk niet meerterug. Als ik van de man geen rechtstreeks antwoord krijg op de vraag of er een oude caravan moet worden ingeruild, zorg ik ervoor dat ik de vrouw even apart kan nemen. Dan kom ik er meestal met een smoesje of met een omweggetje wel achter en dan weet ik hoe ver ik kan gaan. Een caravanverkoper moet ook niet al te gretig willen zijn. Marijs: „De verleiding is groot toch de koop te bekrachtigen als iemand per se een cai'avan wil hebben, waarvan je weet dat 'ie niet geschikt is. Een gezin met kinderen bijvoorbeeld, dat het oog heeft laten vallen op een caravan die is ontworpen voor twee personen. Dan moet je die de goede kant op zien te pra ten, want als ze toch zouden kopen en de caravan valt tegen, dan ben je een klant kwijt." Terughoudendheid is eveneens van belang bij de verkoop van allerlei ac cessoires die het gebruik van een caravan zo zeer kunnen veraangenamen. Net als bij auto's het geval is, zijn accessoires vaak duur en leveren ze bij verkoop maar een beperkte meerwaarde op. „Je moet er altijd voor zorgen dat de klant in zijn en thousiasme over zijn nieuwe caravan niet te ver gaat met accessoires, want dan kan na de inruilprijs na enkele jaren wel eens lelijk tegenvallen. En ook dat kan dan een klant kosten. Natuurlijk verkopen we graag accessoires, maar dan liever ver spreid over een aantal jaren." Gewenning Leo Marijs: „Hoe ideaal het laadvermogen en andere technische zaken ook mogen zijn, als een vrouw vindt dat een caravan onpraktisch is ingericht of een besmettelijk interieur heeft, dan gaat het niet door." foto Ruden Riemens vrouwen zich tot de kleur van de lak en het interieur. Bij een caravan geeft de mening van de vrouw de doorslag. Hoe ideaal het laadvermogen en andere technische za ken ook mogen zijn, als een vróuw vindt dat een caravan onpraktisch is ingericht of een besmettelijk interieur heeft, dan gaat het niet door. De man wikt, de vrouw beschikt." Een verkoper mag nooit te veel op zijn er varing vertrouwen. Marijs: „In perioden van grote drukte heb je wel eens de nei ging de zaken te snel af te willen hande len. Dan maak je niet eerst goed contact met een klant en danluister je onvoldoen de naar wat hij zoekt. Daar word je soms op een pijnlijke manier mee geconfron teerd. Een man was eens hevig aan het twijfelen over welke caravan hij zou ko pen. Ik zei toen: dan kom je zaterdag toch met je vrouw. Ik heb geen vrouw, ant woordde die man. Tja, dan sta ik ook even met mijn mond vol tanden. Er is er maar één die je die blunder kunt verwijten. Dat ben je zelf." Meestal is zijn verkopersin stinct wel goed afgestemd. Zoals die keer op een caravanbeurs toen daar een kort gerokte en anderszins ook spectaculair ogende jonge wouw met een wat sjofele oudere dame in de stand van Marijs' cara- vanmerk verscheen. Alle verkopers zwermden onmiddellijk om de jonge vrouw heen. Alleen Marijs bemoeide zich met de oudere dame. Die bleek het stellige voornemen te hebben een luxueuze staca ravan te willen kopen. „Binnen een uur was de koop gesloten. Toen heb ik nog ge zellig wat zitten praten. Met de moeder én met de leuke dochter. Al mijn collega's ke ken op hun neus." Verkopen is voor een belangrijk deel een kwestie van geduld hebben. „Er stappen hier mensen binnen die na nog geen uur een caravan van dertigduizend gulden hebben gekocht, maar de meesten doen er langer over. Begrijpelijk want het is een hele uitgave, waarvan je maar een be perkt aantal weken per jaar profijt hebt." Soms ontaardt zorgvuldigheid bij de af weging van zo'n aanschaf in besluiteloos heid. Marijs heeft eens een echtpaar mee gemaakt dat 's morgens om negen uur de showroom betrad en 's avonds om half zes pas vertrok. „Natuurlijk zorg je dan voor een kopje soep en een broodje en intussen bleven die mensen maar drentelen in en Wanneer iemand een caravan heeft aan geschaft, komt onvermijdelijk het mo ment waarop ermee moet worden gere den. Veel beginnende caravanners zien daar flink tegenop. Marijs probeert de ge wenning aan het rijden met een forse aan hanger in het kielzog zo makkelijk moge lijk te laten verlopen door zijn klanten gratis les te geven. „Ze kunnen daarvoor net zo vaak komen als ze willen. Als cara vanbedrijf voeren wij natuurlijk graag re paraties uit, maar we zijn er echt niet mee gediend dat iemand door onervarendheid brokken maakt. Dat levert alleen maar aversie tegen de caravan op. Mensen die een caravan komen huren, hebben vaak niet de tijd - of nemen die niet - om een paar lessen te nemen. Ik hou dan wel eens mijn hart vast als ik ze met de caravan zie vertrekken." Behalve als instructeur voor zijn eigen klanten treedt Marijs al jaren lang op als docent tijdens de caravancur sus die de Waicherse afdeling van Veilig Verkeer Nederland geeft. De afgelopen 27 jaar heeft Marijs gewerkt bij camping annex caravancentrum 01- menveld in Serooskerke. Als verkoper en aanvankelijk ook als monteur en als be drijfsleidervan de camping. Een druk be staan met weinig vrije tijd. Wanneer Ma rijs en zijn vrouw een caravan hadden ingepakt om er zelf eens even tussenuit te gaan, was er altijd wel weer een klant die aan een vervangende caravan moest wor den geholpen en dan konden de Marijsen hun spullen weer uitladen. Op 1 septem ber gaat Marijs met de vut. „Dan kan ik eindelijk ook eens langer dan een week met vakantie." Ben Jansen Deze week werd hem de Zilveren Nipkowschijf uitgereikt voor de beste televisieprestatie van het afgelopen seizoen. Hij is een persoonlijkheid geworden die bij iedereen thuis lijkt te zijn. Vrienden wijzen hem op de risico's die daardoor dreigen. Hij hoort hun kritiek aan, houdt er rekening mee, maar gaat wel voluit verder. Witteman: „Iemand dacht dat het aar dig was om een flink aantal inter views van me te bundelen in een boek. In terviews, zo door mijn carrière heen. Toen ben ik eens nagegaan wat ik daar dan voor in aanmerking wilde laten komen en toen dacht ik: dat moet ik absoluut niet doen. Een uitgetypt televisie-interview is niet per definitie een leuk interview om te le zen; het omgekeerde geldt overigens evenzeer. Dat heeft te maken met het feit dat een interview op televisie aan zoveel andere voorwaarden ook nog moet vol doen, naast de primaire eis van informa tieoverdracht. Omdat iedereen het kan volgen, zeker als het live is en er niet ge monteerd kan worden. Ik bedoel: jij kunt alles wat je niet interessant vindt uit dit gesprek verwijderen en het dan toch zo opschrijven dat het toch een heel samen hangend verhaal lijkt, terwijl ik mis schien maar wat voor me uit heb zitten ouwehoeren. Maar als ik iemand een half uur in B W interview, of in Het Buiten hof, dan is dat live, het kost een hoop geld en energie en dan ben je je er als intervie wer permanent van bewust dat het in dat halve uur góed moet zijn. Dat vergt een grote mate aan voorbereiding. De span ning, de sfeer, er zijn zoveel extra's die een televisie-interview tot een totaal andere discipline maken dan een interview met pen en papier, zal ik maar zeggen." Solo Paul Witteman (1947) is in het wild niet bepaald een zwijgzaam type. De deze week met de Zilveren Nipkowschijf 1998 onderscheiden televisiepersoonlijkheid praat voordat: je het weet eenpen leeg. Dat komt door de gedrevenheid voor zijn vak, legt hij later uit. Door zijn voortdurende ambitie, door zijn wil om het een volgende keer altijd toch net weer een tikje beter te doen. „Als het om een belangrijk interview gaat, en meestal is dat dan een solo-inter view, is het nodig om je er van tevoren van te vergewissen wat voor iemand dat is, hoe hij of zij zich zal gedragen onder de omstandigheden met al die lampen en bij - voorbeeld met publiek er bij. Daarop moet je anticiperen. Soms doen we dat bijvoorbeeld door te zeg gen: neem uw vrouw mee. Of zeg gen we dat juist niet. Of leggen we een boek dat iemand geschreven wel, of juist niet op tafel. Of we leggen er iets bij, waardoor hij denkt: oh, gaat het die kant op, dan wel organiseren we allerlei dingen waardoor het wantrouwen wordt vermeden". Wat heeft Paul Witteman, als hij het dus heeft? „Ik denk dat ik als interviewer in elk geval niet lui ben, dat ik voort durend probeer te vermijden om op routine te gaan, wat toch ver leidelijk is als je al zo lang mee draait en je mensen soms voor de tweede, derde of mogelijk wel voor de tiende keer tegenover je ziet. Ut ben dus absoluut ijverig. En ik heb van huis uit een soort adremheid meegekregen. Van huis uit, niet mijn verdienste daarom, maar ik benut die adrem heid wel. In zoverre: als ik iets grappigs in me op voel komen, moet ik in een 'split second' be sluiten of ik dat er in breng en of dat dan gaat werken. Iemand op het verkeerde been zetten kan na melijk door het publiek ook heel verkeerd beoordeeld worden. Dat men denkt: laat die Witteman die man nou eens even uit praten, in plaats van met zijn eigenwijze grapjes te komen. Aan de andere kant kan het een extra stempeltje op zo'n gesprek geven, wat een ander doet dat grapje niet. Ik denk dat ik het moet hebben van span ning, adremheid, snelheid en van - dat is langzaam opgebouwd - een totaal gebrek aan ontzag voor de tegenover mij zittende personen. Dat is niet omdat ik geen res pect heb voor die mensen, maai- ik maak Paul Witteman tijdens een uitzending met Sonja Barend: ,Ik maak me ondergeschikt aan de gasten." foto Phil Nijhuis het toch niet vaak meer mee dót ik geïm poneerd word door iemand. En als dat al zo is, dan is het meestal een gewoon ie mand die iets heeft meegemaakt waarvan ik denk: nu moet ik even stil zijn." „Geerten Meijsing, die een boek over zijn depressies en pogingen tot zelfmoord heeft geschreven. Ik was dan niet zozeer onder de indruk van Meijsing als persoon, maar wel van wat hij heeft meegemaakt en dat hij zich daar doorheen heeft moe ten slaan. Goh, denk je dan, als mij dat zou zijn overkomen, zou ik het dan gered heb ben? Toen merkte ik, dat ik dermate veel ontzag had voor cle wijze waarop hij dat lijden had doorstaan, dat ik besloot dat het in dit geval totaal niet te pas kwam om snedig te gaan doen. Ik had natuurlijk Meijsings boek gelezen en ook de recen sies die dat boek gekraakt hebben. Ik vond dat absurd. Zelfs als je het boek niet goed vindt, dan nog vind ik als iemand iets heeft meegemaakt dat dermate authen tiek is, dat je dan niet mag concluderen dat er weer eens een schrijver is die iets nieuws heeft uitgevonden, die depressie als onderwerp zou hebben genomen om dat het in de mode is. Ik vond daarom dat Meijsing tamelijk onsmakelijk was gere censeerd en ik heb er dan ook voor ge vochten om dat interview te doen, want niet iedereen in het team van B W zat te springen om een half uur met Meijsing." Het afgelopen seizoen was Paul Witteman ten minste driemaal per week op het scherm te zien. Dat maakt hem enorm be kend. Maar tevens ook vogelvrij „Als je zo vaak live op de televisie bent en als je dan honderd procent jezelf zou zijn, wat ik niet ben, tja, eh, dan loop je grote risico's. Hon derd procent jezelf zijn... Ischa Meijer was dat wel, geloof ik. Die werd buitengewoon gewaar deerd, maar was niet erg geliefd, omdat hij zei wat er in hem op kwam en dat waren soms wel heel onvriendelijke dingen. Dat soort dingen durf ik niet en wil ik niet durven. Er zijn dan mensen die zeggen: Witteman is een beetje te braaf, hij blijft altijd aan de kant van de kijkers staan. Nou en?! Die kijkers stemmen op je af, die beta len kijkgeld, die zijn vaak tropw aan je pi-ogramma, die gaan er voor zitten, dat is nogal wat, alles bij elkaar. En dan zal die Witte man wel eens even zichzelf gaan zijn. Nee, zo is het nu ook weer niet. Je moet gewoon zorgen dat je die mensen bedient. Met gebruik making van je talenten natuur lijk. Maar niet alle eigenschappen die ik heb zijn leuk. Dus moeten niet alle eigenschappen op televi sie. Ik kan bijvoorbeeld ontzet tend cynisch zijn en ook te veel aandacht voor mezel f vragen, hetgeen tij dens een interview toch een heel onge schikt middel zou zijn." „Misschien dat Paul de Leeuw iemand is die eigenlijk volledig zichzelf is, hoewel hij toch ook nog alles goed laat voorberei den. trainingen heeft gedaan en heel erg gevoelig is voor kritiek Het verschil is echter, dat de gasten bij Paul langskomen om Paul leuk te laten zijn. Dat lukt, en daarom is het een uniek programma op de Nederlandse televisie. Ik moet er daaren tegen voor zorgen - en dat klinkt nu trut tig - dat ik me ondergeschikt maak aan de gasten, ik moet er voor zorgen dat ze goed zijn, ook als dat in hun slechtheid is." Risico's Mei was een topmaand voor Witteman. Naast B W en Het Lagerhuis, een Bui tenhof'met Bolkestein, vooral het grote politieke debat met de kopstukken van de vijf belangrijkste partijen. „Het was voor mij wat Voor anderen mis schien het WK-voetbal is. Fantastisch om dat allemaal te mogen doen, maar meteen ook wist ik dat er meer risico's zouden zijn dan ooit in mijn carrière." Kwam ook de grens in zicht die ligt tus sen: Paul Witteman, die kan alles en Paul Witteman, die moet zo nodig alles. .Felix Rottenberg, die geloof ik wel veel respect voor me heeft, zei eens tegen me: 'Jouw Achilleshiel is dat je een allemans vriendje bent. Je doet te veel, waardoor je het risico loopt dat je op den duur door niemand meer aardig gevonden wordt, al thans door niemand meer bijzonder ge vonden wordt'. Daar had hij gelijk in, dat dat risico me bedreigt, dat geloof ik wel, ja. Al jaren geleden is me voorgehouden dat je niet te veel op televisie moet komen, dat dat niet goed is. Een wijs advies, maar ik heb me er niets van aangetrokken. En tot nu toe heeft me dat de kop niet gekost. „Uit een enquête bleek onlangs dat veel mensen me een goede opvolger van Kok zouden vinden. Daarmee was volgens mij omringende vrienden de grens wel be reikt. 'Nu gaat het de verkeerde kant op', zeiden ze. Maar ik kan het niet helpen dat er zo'n enquête gehouden wordt, dat er zo'n absurde vraag wordt gelanceerd. En ik kan het niet helpen dat mensen me ver trouwen. Dat kan ik geen diskwalificatie noemen. Nou ja, ik heb er geen moeite mee..- Ik stel me niet kandidaat voor een politieke partij, ik wil geen minister wor den, ik ga niet in een groot huis wonen, ik ga met niet opdringen op bijeenkomsten waar ik opval, dat doe ik allemaal niet. Dus: de waardering die ik krijg komt via het scherm tot stand. Dus ook: voor zover ik er om vraag, vraag ik er om via het scherm, en niet daarbuiten." Frans Happel

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1998 | | pagina 31