1
Kleine Teun tussen
polder en eeuwigheid
Natuurexcursies
op Neeltje Jans
Gere doet zaken in China
De Nederlander
vaart nog eens uit
Natte laarzen bij Sint-Anna
Weervisserij
Edelstenen
3t/m9 juni
Alhambra
VLISSINGEN (0118-418810)
Jackie Brown. Wo en do 20 u„ vr. t/m ma.
19 en 21.45 u., ma en di. 20 u,;
U.S. Marshals. Wo. 14 en 20 u. do. 20 u„
vr.19 u en 21.45 u.. ia. en zo. 14,19 en
21.45 u., ma en di. 20 u.
The Edge. Wo. 14 en 20 u„ do. 20 u., vr. 19
en 21.45 u., za. en zo. 14,19 en 21.45 u.,
maendi. 20 u.
Flubber. Wo., za. en zo. 14 u.
Titanic. Wo. t/m di. 19 u.
Pippi Langkous. Wo., za. en zo. 14 u.
Cinema
MIDDELBURG (0118-613482)
De grote vriendelijke reus. Do t/m zo. 14
Kleine Teun. Do. en vr. 22 u., za. 19.30 u.,
zo. 20.30 u.
De Poolse Bruid. Wo. 20.30 u., do. en vr.
19.30 u., za. 22 u., ma. en di. 20.30 u.
Grand Theater
GOES (0113-215165)
Pippi Langkous. Wo., za. en zo. 14 u.
Titanic. Wo. t/mdi. 19.30 u.
't Beest
GOES (0113-228142)
Unagi. Do. en vr. 20.30 u.
De Koning
HULST (0114-312030)
Red Corner. Do. 20 u„ vr. en za. 19.15 en
22 u., zo. 16.15,19 en 21.30 u., ma. en di.
20 u.;
Jackie Brown. Wo. en do. 20 u., vr. en za.
19 en 22 u. zo. 16.15 en 20 u., ma en di. 20
Deep Impact. Wo. en do. 20 u., vr. en za.
19.15 en 22 u.,zo. 16.15,19 en 21.30 u„
ma. en di. 20 u
U.S. Marshals. Wo. en do. 20 u., vr. en za.
19.15 en 22 u.,zo. 19 en 21.30 u. ma.en di.
20 u.;
Mercury Rising. Wo. en do. 20 u., vr. en
za. 22 u., zo. 21.30 u. ma. 20 u.;
Pippi Langkous. Wo. en za. 14 u., zo.
16.15 u.
Mousehunt. Wo. 14 en 20 u., vr. 19.15 u..
za. 14 en 19.15 u., zo. 16.15 en 19 u„ di. 20
u.;
Titanic. Wo. en do. 20 u.. vr. en za. 20.30
u.. zo. 16.15 en 20 u. ma. en di. 20 u.;
Ledeltheater
OOSTBURG (0117-452735/453377)
Titanic. Wo., vr. en za. 20 u., zo, 14 en 20 u.
Anastasia. Wo. en za. 14 u.
Cinemactueel
BERGEN OP ZOOM (0164-254886)
The Rainmaker. Do. 20 u.. vr. en za. 18.45
en 21.30 u.. zo. 16.15,18.45 en 21.30 u„
ma. en di. 20 u.
The Replacement Killers. Wo. 20 u., vr.
en za. 18.45 u., zo. 16,30 en 18.45u.
Deep Impact. Wo. 14 en 20 u., do. 20 u..
vr. 18.45 en 21.30 u., za. en zo. 14,18.45
en 21.30 u.. ma. 20 u.. di. 20 u.
U.S. Marshals. Wo. 20 u., vr. en za. 21.30
u., zo. 16.15 en 21.30 u.
Mousehunt. Wo., za.en zo. 14 u.
Flubber INed. gesproken). Wo., za.en zo.
14 u.
Sneak preview. Do. 20 u.
Amistad. Ma. en di. 20.30 u.
Roxy
BERGEN OP ZOOM (0164-233434!
Deep Impact. Wo. 14 en 20 u., do. 20 u.,
vr. 18.45en21.30u.,za. 14,18.45en2l.30
u., zo. 14,16.30 en 20 u., ma. en di.20 u.
Pippi Langkous. Wo. 14u..vr. 18.30u..za.
14 en 18.30 u.,zo. 14 en 16 u.
Titanic. Wo. en do. 19.30 u.. vr. en za.
20.30 u.. zo., ma. en di. 19.30 u.
Unagi. met een hoofdrol voor Koji Ya-
kusho en zijn paling.
Bai Ling en Richard Gere in Red Corner.
Annet Malherbe, Alex van Warmerdam en Ariane Schluter (vlnr) in Kleine Teun.
Koninginnedag wordt met vlag en wimpel gevierd in Klei
ne Teun, de nieuwe film van Alex van Warmerdam. Niet
dat de nationale feestdag er werkelijk toe doet, er wordt
hooguit mee geaccentueerd dat de vierde en meest wrange
film van deze cineast een noodlotstragedie is die zich niets
aantrekt van een vrolijk landschap of ontwapenende folk
lore.
door Pieter van Lierop
Van Warmerdam is dol op con
trasten. Het is volop voorjaar.
Bonenplantjes mogen de kou
de grond in, het visseizoen is
geopend, kleurige linten van
wielrenners trekken geruis
loos door de onafzienbare
groene polder. En drie mensen
zijn in een landarbeidershuis
je.bij elkaar gaan wonen, voor
bestemd om elkaar het kot uit
te vechten en desnoods de her
sens in te slaan.
Brand is een man met een
naam die we nog vaak als
alarmsein zullen horen klin
ken; „Braaand!De man is an
alfabeet en in een dor huwelijk
verbonden met Keet, die het
zat raakt om bij elke film op tv
de ondertitels te moeten voor
lezen ten behoeve van Brand.
Die moest onderhand zelf
maar eens leren lezen en
schrijven. Keet gaat op zoek
naar mogelijkheden voor
thuisonderwijs en komt op de
proppen met de jeugdige
schooljuf Lena.
Geslepen
De basiselementen zijn snel en
overzichtelijk uitgestald. De
man wil een vrouw en de
vrouw wil een kind. Maar die
vrouw, met een lijf dat voor
moederschap lijkt geschapen,
kan geen kinderen krijgen. En
die man is een man en wil dus
al lang weer een andere vrouw,
het liefst een die heel anders is
dan de vrouw die hij al heeft.
Annet Malherbe speelt Keet,
die haar pappenheimer (Van
Warmerdam) door en door
kent en bovendien precies
weet wat ze zelf wil. Daarom
haalt ze Lena over de vloer, ge
speeld door Ariane Schluter;
blond, jong en mogelijkerwijs
argeloos genoeg om zich te la
ten ovei'komen wat de gesle
pen Keet met haar in de zin
heeft.
Brand moet verliefd worden
op Lena en Lena op Brand. Uit
die hartstocht dient het kind
voor te spruiten dat Keet zich
wil toe-eigenen. Dat kind
komt er: kleine Teun. Het na
volgende heeft Keet minder
trefzeker geregisseerd kunnen
krijgen, maar Alex van War
merdam des te beter.
Lena blijkt meer karakter en
temperament in huis te heb
ben dan Keet had ingeschat en
is noch bereid het moeder
schap te delen, noch Brand bij
zijn 'veronderstelde zus' weer
in te leveren. Keet zal naar ri
goureuze middelen moeten
omzien om haar wil te doen ge
schieden. Tijdens de kracht
meting die zich dan tussen de
vrouwen ontlaadt - de cata
strofe wordt met gepast na
tuurgeweld ingeleid - zal er
worden gegrepen naar gif en
hakbijl. Tussen deze ontketen
de furies in, is de man weinig
meer dan een treurige speel
bal.
Simpeler kan een intrige haast
niet in elkaar zitten, maar dat
heeft Kleine Teun gemeen met
grote drama's uit de wereldli
teratuur. Keet als aanstichter
van het noodlot mag dan een
nogal schematisch karakter
hebben - verscheurd welis
waar door het dubbele gevoel
dat ze wil weggeven wat haar
dierbaar is, teneinde te ver
krijgen waar ze nog veel meer
naar verlangt - ze is niet méér
een archetype dan Medea of
Lady Macbeth.
Toverstreken
Het is trouwens juist dat ar
chetypische dat haar zo inte
ressant maakt. Kleine Teun
had zich kunnen afspelen tus
sen goden op de Olympus, in
het Oude Testament (boek Sa
lomon), in het Italië van Boc
caccio of in het door primaire
instincten beheerste Brazilië
van Trevisan. Het zijn associa
ties die vooral gaande worden
gemaakt door de schrikwek
kende oexwoede die Malherbe
voelbaar maakt over het dooi
de neus geboorde moeder
schap. Ze is een vrouw vrese
lijk als Garcia Marquez'
Erendira die bereid is al haar
macht en toverstreken te ge
bruiken om de werkelijkheid
naar haar hand te zetten.
Het heel bijzondere van Alex
van Warmerdam is dat hij zo'n
door en door klassiek gegeven
Abel had het eigenlijk ook al
tegelijkertijd van alle pathos
en pretenties ontdoet door het
stevig de ldei in te heien van de
Eempolder en te omhullen met
tal van platvloerse en absurde
details. Dan ontstaan de ka
rakteristieke Van Warmer-
damse frasen („Wil jij mijn
hoertje zijn?" als liefdesaan
zoek) en kibbeldialogen, het
liefst tijdens maaltijden, met
gerechten op tafel als gebak
ken niertjes, paardenworst of
zure zult.
Die aanpak is meer dan pseu-
do-grappige verpakking of
valse verlegenheid: geen be
wuste inspanning om te ont
mythologiseren. Er wordt een
realisme mee gecreëerd dat
nadrukkelijk schijnbaar is.
Geen enkele poging is bijvoor
beeld in het werk gesteld om de
plattelanders anders te laten
praten of formuleren dan ge
studeerde stedelingen het zou
den doen. Malherbe, Schluter
en Van Warmerdam zelf heb
ben al zo vaak samengewerkt
dat ze in elke omgeving trefze
ker een tapijt uitrollen dat pri
mair 'Van Warmerdam' is.
Actuele tragiek
De banaliserende benadering
lijkt eerder bedoeld om in een
altijdige tragedie ruimte te
maken voor platvloerse, actu
ele tragiek; voor de gruwelijk
heid van sommige krantenbe
richten. Een vrouw die de
kleuter van de buren ver
moordt. Een man die zijn
vrouw doodslaat. Ouders die
hun kinderen om het leven
brengen. Een echtgenote ver
giftigt de maitresse van haai
man. Als later in rechtbank
verslagen alle details beschik
baar komen, lees je drama's
van soms bijna mythische hef
tigheid. En een zo'n drama
wordt in Kleine Teun uitge
licht en uitgetild naar een ni
veau waar het allure krijgt en
komt te zweven halverwege de
polder en de eeuwigheid.
Zo'n perspectief lijkt Alex van
Warmerdam te hebben willen
scheppen, met alle briljante
vormideeën die voor hem ty
perend zijn, waarbij behaag
zucht wel het allerlaatste is
waarvan hij verdacht kan
worden. De liefhebbers van
Abel zullen de makkelijke lach
moeten missen, maar ze krij
gen er een Van Warmerdam
voor terug die als cineast al
leen maar zelfbewuster, conse
quenter en interessanter is ge
worden.
Kleine Teundonderdag
t/m zondag eh woensdag
in Cinema Middelburg.
Vlak voordat president Clinton zijn rondje over het Plein
van de Hemelse Vrede gaat maken, is Richard Gere er te
zien in de nieuwe film Red Corner.
door Piet van de Merwe
Behalve als filmster haalt Gere
de laatste jaren het nieuws als
activist voor een vrij Tibet. Hij
is niet echt geliefd in commu
nistisch China. Gere is er vei
ligheidshalve niet echt ge
weest, in feite is er heel weinig
van deze film in Peking opge
nomen, maar dankzij de
nieuwste technieken lijkt het
alsof hij gezeten in een limou
sine uitkijkt over dat Plein
waar al die dingen op 4 juni
1989 gebeurden. Deze film
gaat daar niet over, wel over
het starre systeem waar een in
dividu in verloren kan gaan.
Gere speelt een advocaat die in
dienst van een televisiessta
tion wat programma's'aan de
Chinezen wil verkopen. Alle
maal porno, corruptie en ver
derf, is de klacht van de Chine
se censor die likkebaardend
naar de meisjes in bikini op het
televisiescherm kijkt. Net wat
je moet laten zien om te bewij
zen dat Amerika niet deugt,
antwoordt Gere die met die
opmerking bijna de buit bin
nenhaalt. Om dat te vieren
gaat hij met zijn Chinese za-
kenrelatie een Chinese disco
theek bezoeken waar ze nog op
muziek van The Village People
dansen. Gelukkiger is Gere bij
een modeshow, waar een Chi
nese mannequin haar oog op
hem laat vallen. Evenlaterzijn
die twee op de hotelkamer van
Gere, waar hij complimenten
in ontvangst moet nemen over
zijn grote neus.
Na overvloedig drankgebruik
valt hij in slaap en wordt Gere
ruw gewekt door geünifor
meerde heerschappen. Tot zijn
schrik zit hij en zijn mooie
overhemd onder het bloed.
Zijn nieuwe vriendin ligt er
gens anders in de hotelkamer,
vermoord. Gere maakt kennis
met het Chinese gevangenis
wezen en dat is, zoals te ver
wachten viel, geen pretje. Her
haaldelijk wordt er op zijn bril
getrapt, een matras of deken
blijken overbodige luxe, de ci
pier wast zijn bord af in het
water van zijn toilet om er
daarna vrolijk lachend het
avondeten op te serveren. Als
hij het echt slecht treft wordt
Gere op een trap afgerost door
andere gevangenen of wordt
hij naakt in een donker hol ge
smeten. Als Amerikaan is hij
er nog van overtuigd dat hij
'my day in court' wel zal krij
gen, maar zijn advocaat advi
seert schuld te bekennen. Al
leen zo kan hij misschien de
doodstraf ontlopen.
Argwanend
De film zou over die advocaat
en cliënt kunnen gaan, hoe ze
elkaar in het begin argwanend
bekijken. Vreemden, maar ook
vreemden, als het gaat om
ideeën en idealen en langzaam
komen ze tot een uitwisseling
daarvan. De Chinees, die het
belang van het collectief voor
laat gaan tegenover de indivi
dualistische Amerikaan. Dat
gebeurt maar gedeeltelijk,
omdat regisseur Jon Avnet
(Fried Green Tomatoes en LTp
Close and Personal) deze intel
ligente benadering van het on
derwerp verbergt onder veel
zaken die een zo groot moge
lijk aantal mensen moet aan
spreken.
Zo is er een tamelijk bespotte
lijke ontsnappingspoging die
vaardig, vlot en spannend is
gefilmd, maar niet echt waar
achtig overkomt. Het bontst
maken de filmmakers het door
voor de advocaat de mooie,
jonge en getalenteerde Chine
se actrice Bai Ling in te huren.
Op de manier zoals Avnet het
in beeld brengt, moeten we ge
loven dat er een hele grote ro
mance tussen die twee staat te
gebeuren. Zo zwalkt de hele
film, alsof Avnet niet weet te
beslissen wat hij ons wil voor
schotelen. Is het een politieke
thriller, een mooi melodrama
of een rechtbankdrama?
Red Corner, té zien in De
Koning Hulst.
Qilmiagi
Vorig jaar sleepte Imamura in
Cannes met Unagi een Gouden
Palm in de wacht. Unagi, geba
seerd op een roman van Akira
Yoshimura, is vooral een be
scheiden humane film, waarin
de verwerking van een drama
tisch verleden centraal staat.
Dat verleden is voor de voorma
lige kantoorklerk Yamashita
(Koji Yakusho) de moord op zijn
vrouw, die hij in het echtelijke
bed betrapte met een andere
man, waarna hij een waar
bloedbad aanrichtte. Acht jaar
later wordt hij voorwaardelijk
vrijgelaten, in het gezelschap
van de paling die hij in de gevan
genis verzorgde en die zijn eni
ge 'gesprekspartner' is.
Unagi (De paling), te zien in 't
Beest in Goes.
De zandduinen van Neeltje Jans wemelen van het leven;
belangstellenden kunnen dat deze maand zelf ontdekken,
als ze op dinsdagavond of zondagmiddag met een natuur-
gids op excursie gaan.
Het Zeeuwse Landschap en
Natuurmonumenten, de be
heerders van de natuur op
Neeltje Jans, verzorgen de
rondleidingen. De excursies
op zondagmiddag zijn alleen
in de maand juni, in het kader
van het project Zeeland Na-
tuurmaand. De gidsen leiden
de wandelaars die middagen
langs een aantal aquaria, die
zijn ingericht door biologen
van de Nederlandse Onderwa
tersport Bond. Hier zijn aller
lei bewoners van de bodem van
de Oosterschelde te zien, zoals
krabbetjes, zeewier en vissen.
Deze aquaria liggen bij het In-
foduin, dat ook voor rolstoel
gebruikers gemakkelijk te be
reiken is.
Natuurexcursies Neeltje
Jans, hele maand juni,
dinsdags 19.00 uur, zon
dags 14.00 uur, start aan
Oosterschelde-kant van
parkeerplaats Waterland.
Onder leiding van een gids van Staatsbosbeheer worden
met enige regelmaat Natte Laarzentochten gemaakt over
de buitendijkse schorren en slikken van Sint-Annaland.
De eerste tocht is op zaterdag 6 juni en begint om zeven
uur 's ochtends.
Een week later, op zaterdag 13
juni, staat opnieuw een Natte
Laarzentocht op het program
ma. Deze tocht begint om elf
uur 's morgens. De steeds wis
selende vertrektijd is het ge
volg van de getijden.
De deelnemers.krijgen onder
weg uitleg o ver vegetatiety
pische kustvogëjs en het leven
onder de modderin het buiten
dijkse gebied. Dewandelingen
zijn niet geschikt Voor mensen
die slecht ter been zijn en voor
kleine kinderen.
De wandelaars vertrekken
vanaf het einde van de Sluis-
polderdijk in Sint-Annaland;
Streekmuseum De Meestoof in
Sint-Annaland herbergt nog
tot half oktober een tentoon
stelling over weervisserij.
In Bergen op Zoom zijn nog
twee weervissers actief; de
laatste op Tholen is ruim tien
jaar geleden gestopt. Met fo
to's, originele vismaterialen en
oude kaarten geeft De Mee
stoof een beeld van de geschie
denis en praktijk van de weer
visserij, die al in de zestiende
eeuw bestond.
De Meestoof is geopend
van maandag tot en met
zaterdag van 14.00 tot
17.00 uur.
de tochten duren ongeveer
twee uur. Deelnemen aan een
Natte Laarzentocht kan ook
op 8,18 en 22 juli; 1,5,15,19 en
29 augustus; 9,19 en 23 sep
tember en op 21 en 28 oktober.
Meer informatie is verkrijg
baar bij de Streek WV Eiland
Tholen: 0166-663771.
Natte Laarzentocht, 6 juni
7.00 uur, 13 juni 11.00 uur,
Sluispolderdijk Sint-Anna
land.
De Academie voor Edelsteen-
kunde houdt op zondag 7 juni
haar jaarlijkse open dag in het
Kasteel van Schoten (B).
Geïnteresseerden krijgen de
kans om kennis te maken met
enkele aspecten van de cursus
edelsteenkunde. Via voor
drachten, dia- en videovoor
stellingen en demonstraties
edelsteenslijpen wordt uitleg
gegeven over de cursus, die
leerlingen theoretisch en prak
tisch opleidt tot 'edelsteenkun-
dige'.
Open dag edelsteenkunde,
zaterdag 6 juni 10.00 tot
17.00 uur. Kasteel van
Schoten,
Toerclub Axel houdt maandag 8
en dinsdag 9 juni een avondfietst-
weedaagse. Deelnemers kunnen
kiezen uit afstanden van 15 en 25
kilometer. Voor de jongste deel-
nemertjes zijn er trofeeën. In
schrijving en start zijn tussen
1.8.00 en 19.30 uur bij café Cambri-
nus in Axel.
Op dinsdag 9 juni wordtinTerneu-
zen een skeelertocht gehouden.
Deelnemers vertrekken om 19.30
uur vanaf de Scaniagarage aan
de Haarmanweg. Er wordt begon
nen in een recreatief tempo. On
geveer halverwege kunnen de
snelsten hun eigen tempo bepa
len. De tocht heeft een lengte van
45 kilometer over geasfalteerde
wegen. Voor de minder geoefen
de skeeleraars wordt een korte
route uitgezet.
Op 5, 6 en 7 juni kunnen jazzlief
hebbers voor de 23e keer hun hart
ophalen aan het Philip Morris
Jazzweekend in Bergen op Zoom.
In een festivaltent op de Grote
Markt worden gratis concerten
gegeven en op. zaterdagmidda
gen lopen straatorkesten door de
stad. Ook zijn er enkele vaste po
dia met orkesten.
Mensen die vroeger al eens op een lijnstoomboot hebben
meegevaren, worden door de Nederlandse Raderstoom
boot Maatschappij uitgenodigd om dat op zaterdag 6 juni
nog eens te doen.
Op die dag maakt De Neder
lander, een raderschip uit
1905, een rondvaart vanuit
Rotterdam. Aad van der
Struys maakt tijdens de tocht
geluidsopnamen. Ook wordt
deelnemers gevraagd om
eventuele oude knipsels,
dienstregelingen of foto's mee
te nemenOp die manier wordt
getracht een beeld te krijgen
en te bewaren van het verleden
van De Nederlander.
De Nederlander werd in 1905
gebouwd met de naam Wester-
schelde. Het was in de vaart als
luxe passagiersschip en deed
dienst als koninklijk jacht
voor koningin Wilhelmina. In
de oorlog fungeerde De Neder
lander als schuiladres voor on
derduikers en verzetsstrijders.
Later dreigde sloop voor het
schip, totdat Klemens Kley het
ontdekte en in de oorspronke
lijke staat terugbracht; tegen
woordig vaart De Nederlander
weer met een authentieke
stoommachine.
Belangstellenden voor de
tocht kunnen zich aanmelden
via 010-4146744.
Rondvaart met stoom
schip De Nederlander, za
terdag 6 juni, 9.30 uur.
Maasboulevard in Rotter
dam.
De vereniging Natuurmonumen
ten verzorgt zaterdag 6 juni weer
een excursie door de Dintelse
Gorzen langs het Krammer Vol
kerak ter hoogte van Dinteloord
en Steenbergen. De tocht begint
om 10.00 uur bij het kantoor van
Natuurmonumenten bij de sluizen
van Benedensas; Aanmeldingen:
0167-502970.
