Bij Dees blijven ze bij de tijd in Middelburg Jazz voert de boventoon De politiek moet meer opkomen voor de visserij belangen De Wilhelminapolder werd groot dankzij inventiviteit en durf Drum- en bugleverenigingen zetten hun beste beentje voor zeeland week 23 straatnaam kunst cultuur dinsdag 2 juni 1998 door Bianca Abrahamse Trots trekt het trouwe paard van de ventende groenten- boer de wagen met zorgvuldig uitgestalde groenten. Tot de ja ren vijftig was dat een ver trouwd stadsbeeld. De kleine zelfstandigen gingen nog met hun koopwaar langs de Ter- neuzense deuren. Van die nos talgie van vroeger is echter weinig meer over. Groenten- en fruithandel Dees heeft anno 1998 de beschikking over hy permoderne machines, koel cellen en een distributienet met vrachtwagens. Krijn Dees, de eerste generatie van de onderneming, begon in 1925 met de kweek van groen ten op de Terneuzense Baan- dijk. Het familiebedrijf - waarin inmiddels de vijfde ge neratie aan zet is - groeide uit tot een hypermoderne groot handel met acht man personeel die zijn producten levert tot in de uithoeken van Zeeuws- Vlaanderen. Krijn, die zijn kweekgroenten naar de veilingen bracht, werd opgevolgd door zijn zoon Rei- nier. In 1936 begon hij de Ter neuzense groentenhandel Dees. Met paard en wagen werd menig Terneuzens gezin voorzien van de nodige vita- mientjes. Reiniers opvolger, de naar zijn opa genoemde Krijn, nam het bedrijf over en op 15- jarige leeftijd sprong nakome ling Gilly al op de bok om te venten met zijn vaders koop waar. In 1965 begon Gilly met zijn vrouw een groentenwin- keltje aan de Terneuzense Gui- do Gezellestraat. De groothandel, een afsplitsing van de winkel, heeft pas sinds september vorig jaar een plekje op het Terneuzense industrie terrein betrokken. Gilly Dees runt daar samen met zijn schoonzoon Frank Hemelsoet de groenten- en fruithandel G.R. Dees vof aan de Polenweg. Dees' groenten en fruit komen bij bedrijfskantines, zieken huizen, bejaardenhuizen en andere zorginstellingen door heel Zeeuws-Vlaanderen te recht. Ook maken enkele hore cagelegenheden uit de streek van de diensten van het bedrijf gebruik. Vanaf de locatie aan de Polen- weg gaan iedere dag duizend kilo groenten schoongewassen door Harmen van der Werf De betekenis van de visserij voor Zeeland wordt onder schat. De politiek, vooral de provinciale, heeft er te weinig belangstelling voor. Als het aan C. J. van Liere ligt, verandert dat snel. Komende zaterdag wordt hij vrijwel zeker gekozen tot voorzitter van de Vereniging tot Bevordering der Zeeuwse Visserijbelangen, Zevibel. Hij zal proberen de naam van Zebi- bel eer aan te doen. ,,Dat is hard nodig'', vindt Van Liere, in het dagelijks leven bur gemeester van Sluis-Aarden- burg. „Er bestaat wel een pro vinciaal coördinatie-orgaan visserij, maar het ontbreekt aan daadkracht. Terwijl de schelp dier, zee- en kustvisserij voor Zeeland zo belangrijk zijn. Dan moet je niet alleen denken aan het werk op de schepen, maar ook aan de indirecte werkgele genheid in de handel, mossel- conservenindustrie en visver werking. Het zou daarom prettig zijn als de provincie zich vaker zou opstellen als pleitbe zorger van de visserij Tweede Maasvlakte Als voorbeeld noemt Van Liere de discussie over de komst van de Tweede Maasvlakte, op een plek waar nu nog Zeeuwse (en Goereese vissers) werken. En de Oosterschelde, dat een natio naal park wordt. „Zevibel mocht eerst alleen adviseur worden van de voorlopige com missie nationaal park, nu wordt Zevibel volwaardig lid. Die po sitie komt haar toe. De visserij heeft het hardst gepleit vooreen open Oosterschelde." Dat was eind jaren zestig, begin jaren zeventig, toen de welbe spraakte A L. S. Lockef eer de scepter zwaaide over Zevibel. Lockefeer, gedeputeerde voor de Katholieke Volkspartij (KVP), leidde Zevibel vanaf de oprichting in 1948 tot 1978. Oud-burgemeester en -gedepu teerde J van den Bos volgde hem op, tot - jawel - C. J. van Liere in 1989 het roer overnam. Van Liere, voormalig firmant in een mosselkwekersbedrijf en visserijwethouder in Bruinisse, bleef tweeënhalf jaar. Tot zijn benoeming als bux-gemeester van het West-Brabantse Putte. Oud-gedeputeerde J. D. de Voogd nam zijn plaats in. Vanaf zaterdag is Van Liere weer aan zet. „Je wordt gevraagd voor zo'n functie", aldus Van Liere. „Ener waren andere kandidaten. Ik ben niet voorgedragen, omdat er niemand anders was." Van Liere - 'ik heb een volledige baan' - heeft voorwaarden ge steld. Veel vergaderwerk blijft hem bespaard in wat heet 'Zevi bel nieuwe stijl', dat geen indi viduele leden meer telt, maar waarvan producentenorganisa ties lid zijn. „Alle vissers zijn daarbij aangesloten. Dat moet Zevibel sterker maken als plat form van de hele Zeeuwse visse rij." C.J. van Liere. foto Peter Nicolai en 'panklaar' en nog eens zo'n hoeveelheid onbehandelde groenten de deur uit, wat over eenkomt met zo'n 2700 maal tijden per dag. Iedere dag op nieuw worden de winkel en groothandel van verse waar voorzien. Gilly rijdt regelmatig naar een Antwerpse groothan del of laat groenten en fruit uit Breda aanvoeren. „Ik heb de veiling aan de Terneuzense Schependijk nog gekend. Dat was nog eens makkelijk" ver zucht hij „Vx-oeger zat ik altijd op de baan en mijn vrouw Rina deed de winkel vanaf de dag dat wij trouwden. Ik reed naar de vei ling om verse aanvoer en ver onder voortdurende controle van de Stichting Laboratori umonderzoek Tuinbouwpro ducten. Het bijbehoi'ende keurmerk, SLT-keui", werd al vier maanden na de officiële opening behaald. Ongeveer 35 Nedexiandse bedx-ijven in de groenten- en fruitb ranch e zijn momenteel in het bezit van de kwalificatie. „Keux-mexdcen wox-den steeds belangrij kei', het staat wel goed. Het schept ver trouwen bij de klant" vindt Gilly. Hij vervolgt: „Dat was vx-oeger wel anders. Toen werd er ook wel op gelet, maar toch. Alles is zo veranderd. Vroeger x-eed ik nog met paard en wagen door Temeuzen. Daarna kwamen de steekkar, de bakfiets en de mo torcarrier. Hij lacht als hij zich een ongelukje herinnei-t. „Ik heb nog één maand met paard en wagen gex-eden. Eén dag voordat,de nieuwe motorcan-i- er kwam, schrok mijn paard er gens van en sloeg op hol met al le chaos van dien. Het leverde me jammergenoeg wel een ge- bi'oken neus op." Gilly Dees met zijn schoonzoon Frank Hemelsoet bij de groenten- en fruithandel G.R. Dees vof aan de Polenweg. foto fotografie Charles Strijd Intussen was schoonzoon Frank Hemelsoet in de familie beland en als vanzelfsprekend wei'd hij betrokken bij de druk te in het bedrijf. Frank: „Vroe ger zat ik op kantoor, en dit is toch wel heel iets anders. De in teresse gi-oeide gewoon. N u doe ik de administx-atie, maar ik zit, net als Gilly die de inkoop doet, met hart en ziel tussen de groenten en het f x-uit. Het is niet ondenkbaar dat ik, wanneer Gilly eruit stapt, het bedrijf overneem." Keurmerk spreidde het beetje aan de in stellingen in de zorgsector die we toen al hadden. Dat maak ten we klaar in een garagebox bij de winkel. Die werd op den duur te klein en we gingen op zoek naar iets anders. Door de extra vraag van de zorgcuisine Voorlopig hebben de twee ech ter nog grote plannen. Gilly: „De markt staat niet stil en we hebben genoeg rxiimte voor uit breiding. Overal zitten nog mo gelijkheden, we timmeren hard aan de weg. Er zijn nog vol doende instellingen waar wij graag aan zouden leveren. Bo vendien zijn er steeds nieuwe ontwikkelingen op technisch gebied, daar spxlngen we dan gewoon op in. We willen bij de tijd blijven" legt hij uit. Dees' gx-oenten en fruit staan Met paard en wagen reden de eerste generaties Dees met hun groenten langs de deuren in Temeuzen. naar panklare gx-oenten - wat veel meer werk met zich mee brengt - moesten we uitbrei den." Confetti uit Goes, dat uitkwam uit in de Cadet Class, tijdens het optreden in Vlissingen. foto Ruben Oreel door Nicole Kluijtmans VLISSINGEN - Dat valt niet mee. Voor de eerste keer een ge zamenlijke show geven voor pu bliek en dan ook nog eens op de vingers worden gekeken door acht juryleden. Dan kan het wel eens gebeuren dat iemand zijn plek xxiet meer vindt of per onge luk de vlaggenstok laat vallen. Maar het publiek keek daar doorheen. Alle drum- en bugle verenigingen die zaterdag deel namen aan de allereerste voor ronde van de Nederlandse Drum Corps Kampioenschap pen in Vlissingen kregen een luid applaus. Negen verenigingen, waarvan vijf uit Zeeland, speelden op het voetbalveld aan de Irislaan voor een redelijk gevulde tribune. Er wax-en ruim honderdvijftig kaartjes verkocht. Aan publiek was geen gebrek, want ook de korpsen die al gespeeld hadden namen plaats op de tribune om de deelnemers aan te moedigen. Deze hadden soms de grootst mogelijk moeite om alles op rol letjes te laten vei'lopen. Aansluiten Het moeilijkste was om de show van de jongedames (color guard) te laten aansluiten op de populaii'e muziek van de blazei's (brass) en de slagwerkers (per cussion) die ook niet stilstaan. Dxum Bugle, waai-bij de spe lers worden beoordeeld op het musiceren, marcheren en dan sen. is overgewaaid uit Ameri ka. Daar is op elke school een drumcoips actief. In Nederland is dat nog andex-s. Zo trad Excel sior uit Goes weer op na enige tijd te zijn weg geweest wegens een gebrek aan leden. Het was zaterdag overigens de enige ver eniging die uitkwam in de Corps Style Class. Aan de Cadet Class (jeugd tot en met 16 jaar) namen Confetti uit Goes en Johan Friso uit Middel burg deel. De laatste vereniging sleepte de meeste punten in de wacht. Bij de A-Class (startende of kleinere drumcorpsen) was Juliana uit Middelburg de beste. Alleen Beatrix uit Hilversum kwam uit in de Open Class (top coi"ps). Elk corps dat drie keer aan een voorronde heeft meege daan, ongeacht het aantal pun ten, mag meedoen aan de grote finale die op 26 september wordt gehouden. Waar is nog niet bekend. door Marten de Jonqh Hij bouwde landbouwinaat- schap De Wilhelminapol der uit tot een modelbedrijf met internationale uitstraling: Iman Gualtherus Jacob van den Bosch. Zijn naam leeft nog al- lijd voort in Wilhelminadorp. Niet alleen in de annalen van grootlandbouwbedrijf De Wil helminapolder, maar ook in de naar hem genoemde straat. Het is een dorpsstraat als alle andere. Bouwverkeer baant zich een weg over het plaveisel richting het nieuwe woonwijkje van Wilhelminadoxp. De Van den Boschstraat heeft slechts een beperkté functie als ver keersader. Aan de zuidgrens van de bebouwde kom stopt de weg abx-upt. Alleen een fietspad voert verder langs de akkers lichting het kanaal Goes-Goese Sas. Een gebied dat landbouw kundige I. G. J. van den Bosch maar wat goed heeft gekend .Hij wist zich te onderscheiden door van Landbouwmaatschap De Wilhelminapolder een succes te maken. Het was zijn vader die een stevig fundament legde onder de in 1809 opgerichte Wilhelmina polder. Een man die het moest hebben van zijn organisatiever mogen en commercieel inzicht. Als zoon van egn bekende Haag se arts was de landbouw hem volkomen vreemd. De talenten die hij wel had, benutte Van den Bosch senior echter volledig. Met als doel het bouwen van een landbouwbedrijf, fabrieken en een dorp. Van den Bosch vormde de polder om tot één groot, bijna zelfvoorzienend gebied. Hij was het ook die Wilhelminadorp stichtte om op die manier altijd een vaste kern arbeiders bij de hand te hebben. De eerste huis jes betaalde Van den Bosch seni or uit eigen zak. Toen zijn zoon in 1836 de dage lijkse leiding op zich nam, ver keerde de landbouw in een cri sis. Beschermende maatregelen van de ovei'heid tegen de invoer van goedkoop buitenlands graan sorteerden nauwelijks ef fect. Iman bedacht een remedie die wel aansloeg: verbetering van het vruchtwisselstelsel, proeven met nieuwe gewassen en afkopen van het tiendrecht. Dat eeuwenoude recht regelde dat een tiende deel van de op brengsten toeviel aan de staat. Eenmaal van die regeling ver lost, had de maatschap de han den vrij voor mechanisering en het leggen van drainage. De Wilhelminapolder paste revolu tionaire afwateringssystemen toe. En de stoomdoi-smachine die de polder in 1854 in gebruik nam, was waarschijnlijk de eer ste in Nederland. Iman van den Bosch kon het doen omdat de landbouwecono mie weeraantrok. Het jaar 1870 waaxin hij de leiding overdroeg aan zijn zoon, was het meest winstgevende tot dan toe. Kort daarna zou zich opnieuw een ernstige landbouwcrisis aan dienen. De eens zo luci'atieve meekrapcultuur stortte ineen. De Wilhelminapolder wist het hoofd boven water te houden. Gelukkig maar, anders woon den er nu misschien geen men sen meer aan de I. G. J. van den Boschstraat. De gewone dorpsstraat in Wilhelminadorp dankt zijn bestaan aan enkele generaties landbouwkundigen. foto Willem W'eras door Nicole Kluijtmans MIDDELBURG - Liefhebbers van jazz konden het afgelopen weekeinde hun hart ophalen tij dens het eenentwintigste Jazz festival in Middelburg. Mede dankzij het goede weer trok het festival meer bezoekers dan vo rig jaar. Op terrasjes waar bands zaterdag live speelden waren alle stoelen bezet. Voor de echte fans was dat geen bezwaar want die konden toch al niet stil blijven zitten. In de gehele stad was dixieland- jazz en oude stijl-jazz te horen. Op de plekken waar geen podia stonden werd het winkelend pu bliek getrakteerd op muziek van de stx'eetparade. Het grote podium op de Markt was het do mein van de Savoy Jazzmen. Opvallend was de ruimte die op het plein is ontstaan door de herinrichting. De zaterdag- markt aan de rand van het plein stond niet langer in de weg. Het Jazzfestival was overigens het eerste evenement dat wex-d ge houden op de heringerichte Markt. Zaterdag en zondag ovex-dag lag de nadruk op de populaix-e oude stijl-jazz. Zaterdagavond wer den de liefhebbers getrakteei-d op een meer gewaagd en gevari eerd programma. Toch sloeg dit programma volgens Bob van Koetsveld, voorzitter van de Jazz Aktiviteiten Stichting Zeeland (JASZ), niet aan. Zo zat de zaal van de Stadsschouw burgtijdens de Grote Jazzavond met opti-edens van onder meer The Willick Squax'e Jazzband (een van de topacts) nog lang niet vol. Dit in tegenstelling tot de oecu menische jazzkerkdienst. Ruim negenhondex-d vijf tig mensen bezochten zondagmiddag de swingende kerkdienst in de Nieuwe Kerk. Een aantal be zoekers moest zelfs genoegen nemen met een staanplaats. „Maar met de Phil Mason's New Orleans All-stars en Christine "Tyrrell hadden we dan ook een kwalitatief bijzonder goed pro gramma in huis", redeneerde Van Koetsveld na afloop. Voor JASZ is het teleux-stellende bezoekersaantal tijdens de Gro te Jazzavond en het grote succes van de optredens in het centrum x-eden om de programmering volgend jaar iets bij te stellen. „Ik denk dat we de volgend keer toch weer terugkomen op de ou de stijl-jazz. Daar komt het gro te publiek op af. De meeste mensen komen niet alleen om te luisteren, maar ook voor de ge zelligheid. Ze willen kunnen praten, een biertje drinken en swingen. De oude stijl-jazz is daarvoor de muzieksoort bij uitstek", aldus de voorzitter van JASZ. Het publiek in de Lange Delft geniet van het optreden van Ef- kes anders Jasskapel uit Eind hoven. foto Ruben Oreel

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1998 | | pagina 33