Economie
Indonesië
is ravage
Roebel staat steeds
meer onder druk
PZC
Jakarta laat teugels nog wat vieren
Brussel verbiedt
kabel-monopolie
van Duitse media
Merkel overleeft
debat kernafval
Spanning in Kashmir loopt op
buitenland
]anken op zwart zaad
Bali weer open
voor toeristen
,.A p
m-icmmsr
-
- - v
Gayssot smeekt piloten
BBC-mensen vast in Jemen
Akkoord Iran en Saudi-Arabië
Deel veerboten onveilig
Noord-Iers rundvlees vrijgegeven
donderdag 28 mei 1998
loor Ronald Frisart
J AKARTA - Een week na het af
reden van president Soeharto
rekken in Indonesië de stofwol-
en langzaam op. Wat opdoemt,
een economie die er veel erger
inntoeis dan werd gedacht. Mi-
lister van Justitie Muladi zei
isteren dat het buitenland zeer
nel met geld over de brug moet
tomen. Zo niet, dan staat nieu-
ife onrust voor de deur.
Jnderhandelaar Neiss van het
nternationale Monetaire
7onds (IMF) gaat momenteel in
n lakarta na of het IMF het vol
gende deel van een miljard dol-
ar hulpgeld kan sturen.
Dat Indonesië het geld keihard
lodig heeft, lijdt geen twijfel,
fot nu toe werd verwacht dat de
iconomie dit jaar vier procent
ou krimpen. Gisteren zei eco-
Eome Mari Pangestu dat een
himp van zeker tien en moge-
ijk twintig procent meer voor
Je hand ligt. De inflatie - tot nu
oe voor 1998 geschat op veertig
procent - kan volgens haar oplo
pen tot honderd procent. Vóór
het uitbreken van de crisis telde
Indonesië officieel 22,5 miljoen
urnen. Mari ziet dat aantal stij
gen naar 58 miljoen, meer dan
pen kwart van de bevolking.
Peroerd
Het Indonesische bankwezen
staat er ondertussen buitenge
woon beroerd voor. Standard en
Poor verklaarde gisteren dat het
aandeel slechte leningen bij In-
ionesische banken hoger zal
ilijken dan de 55 procent die S
Se P eerder voorspelde.
Moody's Investors Service
schetste eveneens een inktzwart
beeld: de meeste Indonesische
banken kunnen geen leningen
meer verstrekken, omdat ze
geen geld hebben. Om het pro
bleem van de slechte leningen
de baas te worden, is volgens
Moody's tegen de veertig mil
jard gulden ofwel 200 biljoen
roepia nodig. Ter vergelijking:
de Indonesische overheidsbe
groting omvat dit jaar 132 bil
joen roepia.
Zelfs de grootste particuliere
bank van het land dreigt nu om
te vallen. Al dagen wordt Bank
Central Asia (BCA) bestormd
door klanten die hun geld in vei
ligheid willen brengen. Dat juist
BCA onder vuur ligt, is niet zo
verwonderlijk. Ex-president
Soeharto's oude vriend Liem Si-
oe Liong (Sudono Salim) is voor
70 procent eigenaar van de
bank. De rest is in handen van
twee van Soeharto's kinderen:
dochter Tutut en zoon Sigit
Harjojudanto. Die Soeharto-
connectie maakte de bank eer
der deze maand een geliefd
doelwit. Meer dan honderd ves
tigingen werden beschadigd.
De regering liet gisteren weten
dat het spaargeld van de BCA-
klanten wordt gegarandeerd.
Problemen waren er gisteren
ook voor PT Indofood Sukses
Makmur, een ander paard uit de
Salim-stal. Nadat de koers van
het Indofood-aandeel 31 pro
cent omlaag was geschoten, leg
de het bestuur van Jakarta's
Bursa Effek de handel stil. Be
leggers deden Indofood van de
hand omdat er geruchten gaan
dat de regering het bedrijf onder
de loep wil nemen. GPD
Duizenden Indonesiërs haalden gisteren hun rekening bij de BCA leeg.
foto BullitMarquez/AP
door Ronald Frisart
JAKARTA - De Indonesische
regering laat vandaag nog vijf
politieke gevangenen vrij. De
druk neemt toe om ook de gede
tineerde Oost-Timorese ver
zetsleider Xanana Gusmao in
vrijheid te stellen.
President Habibie tekent van
daag de papieren die nodig zijn
om vijf politieke gevangenen
vrij te laten, zo heeft minister
van Justitie Muladi gisteren
verklaard. Wie de vijf zijn, wilde
hij niet zeggen.
Volgens mensenrechtenorgani
saties telt Indonesië ten minste
tweehonderd politieke gevan
genen. Twee categorieën gedeti
neerden lijken te worden uitge
sloten van gratie. Ten eerste de
Advertentie
DUBBELE AIRBAG
METALLIC LAK
MISTLAMPEN VOOR
AIRCONDITIONING
LICHTMETALEN VELGEN
VERDER NOG IETS
VAN UW DIENST?
De Rover 400 Kings Cross is een zeer com- ook de stijlvolle buitenkant. Wat dacht u
plete familie- en zakenauto. De standaard van de kleuren British Racing Green en
elektrische ramen en de alarminstallatie Tahiti Blue? U heeft al een Rover 400 Kings
met afstandsbediening zijn daar een
goed voorbeeld van. Maar nacuurlijk
Cross vijfdeurs voor fl 38.490,- of een
sedan-uitvoering voor fl 39-490,-.
A GREAT DRIVE
Prijs- en specificatiewijzigingen voorbehouden.
mensen die vast zitten in ver
band met de couppoging van
1965, die het Soeharto-bewind
in de schoenen heeft geschoven
van de sindsdien verboden com
munistische partij
Ten tweede de Oost-Timorese
gevangenen. Tot nu toe houdt
Jakarta vol dat de Oost-Timore-
zen gewone criminelen zijn. De
buitenwereld beschouwt ook
hen echter als politieke gevan
genen. Verzetsleider Jose 'Xa
nana' Gusmao is in 1992 gear
resteerd. Aanvankelijk kreeg hij
levenslang. Later is dat omgezet
in twintig jaar cel.
De Portugese regering ïs een di
plomatiek offensief begonnen
voor vrijlating van de andere
Oost-Timorezen. Nadat Portu
gal haar voormalige kolonie
Oost-Timor had ontruimd, trok
in 1975 het Indonesische leger er
binnen. In 1976 annexeerde In
donesië het gebied.
Golkar
Luitenant-generaal Prabowo
Subianto wordt vandaag be
ëdigd als commandant van de
staf- en kaderschool van de
strijdkrachten in Bandoeng. De
plechtigheid vindt plaats in Ja
karta, zo meldde staatspersbu-
reau Antara. Prabowo is een
schoonzoon van Soeharto. De
chef van de strijdkrachten, ge
neraal Wiranto, ontsloeg zijn ri
vaal Prabowo afgelopen vrijdag
als commandant van Kostrad,
de strategische reserve van het
leger. Gisteren werd het ontslag
bekendgemaakt van de politie
chef van Jakarta. Generaal-ma-
joor Hamami Nata krijgt een
functie op het hoofdkwartier
van de nationale politie.
Vrouwenzaken
Oud-minister van Vrouwenza
ken Sugandhi treedt met haar
organisatie uit regeringspartij
Golkar om een nieuwe politieke
partij op te richten. Mien Su
gandhi is voorzitter van MKGR.
Dit Overlegorgaan voor Gezin
en Wederzijdse Hulp behoorde
in de jaren zestig tot de organi
saties die samen met de strijd
krachten Golkar oprichtten.
Ondernemersvereniging Kos-
goro behoorde ook tot de
Golkar-oprichters. Kosgoro
oveiweegt Golkar eveneens te
verlaten en een politieke partij
te worden. GPD
DEN HAAG - Alleen het eiland
Bali is weer open voor toeris
tisch bezoek, voor de rest van
Indonesië blijft een negatief
reisadvies van kracht tot 2 juni.
Dat heeft het Platform Reisad
viezen, waarin ANVR. ANWB,
reisverzekeraars en het ministe
rie van Buitenlandse Zaken zit
ten, gisteren besloten.
De reiswereld had gehoopt dat
ook omliggende eilanden als
Lombok en Sulawesi zouden
worden losgekoppeld van het
algemene Indonesië-advies,
maar andere vertegenwoordi
gers van het Platform wilden
dat niet. GPD
gjflë§|
ISLAMABAD - De Pakistaanse chefstaf, generaal Jehangir Karamat inspecteert een militaire
basis in het gebied dat grenst aan de Indiase deelstaat Kashmir. Pakistan maakt aanspraak op het
gebied. De spanning tussen beide landen is na vijf Indiase kernproeven opgelopen. foto RTR
door Hans Hoogendijk
MOSKOU - „Rusland vraagt
om hulp, devaluatie wordt
voorbereid", luidde het belang
rijkste nieuws gisteren op de
voorpagina van de krant Neza-
vizimaja Gazeta. „Zet op dol
lars, investeringen in roebels te
riskant. Devaluatie van vijftien
procent mogelijk", meldde de
gezaghebbende Kommersant
Daily. En ook de Pravda voor
spelde de val van de Russische
munteenheid.
De aandelen op de beurs van
Moskou kelderden gistermid
dag nog verder. „Blinde paniek,
vooral onder de Russen. Ze ver
kopen voor elke prij s die ze kun
nen krijgen", verklaarde een
Britse makelaar.
Nieuw voedsel voor de geruch
tenmolen vormde het nieuws
dat verkoop van het laatste gro
te staatsoliebedrijf Rosneft niet
doorgaat vanwege gebrek aan
belangstelling. De regering had
gehoopt dat de verkoop ruim
vier miljard gulden in het laatje
zou brengen. Nu zal een nieuwe
poging tot verkoop worden ge
daan. Op het prijskaartje staat
dan 3,5 of 3,6 miljard.
Rusland verkeert nu in een voor
iedereen zichtbare financiële
crisis. Niet alleen als gevolg van
de turbulenties op de financiële
markten in Azië is Rusland in de
problemen gekomen. Ook de
blokkades van de mijnwerkers
hebben flinke schade aange
richt. Het Kremlin becijferde de
verliezen van de acties die tien
dagen hebben geduurd, voor de
hele economie op enkele hon
derden miljoenen.
President Jeltsin heeft vandaag
spoedoverleg met premier Ki-
rijenko, de president van de
Centrale bank Doebinin en mi
nister van Financiën Sadornov.
Later op de dag komt de Rus
land-expert van het IMF, het In
ternationale Monetaire Fonds,
naar Moskou. In zijn bagage
heeft vrijwel zeker het volgende
deel (1,5 miljard groot) van de
lening van 20 miljard die het
IMF aan Rusland heeft ver
strekt. Over een extra geldinjec-
PARIJS - De Franse minister van Vervoer, Jean-Claude Gays
sot, heeft de piloten van Air France gisteren opgeroepen het
luchtverkeer niet met stakingen te verstoren tijdens het we
reldkampioenschap voetbal omdat ze daarmee het risico lo
pen 'het imago van Frankrijk te bederven'.
De piloten kondigden stakingen tijdens de eerste twee weken
van juni aan. Het WK begint op 10 juni. De belangrijkste vak
bond van de Air-France-piloten heeft zelfs gedreigd de sta
kingen te verlengen tot bijna de hele maand.
Air France wil niet voldoen aan de de eis van de bonden om het
aantal dagelijkse vluchten van een piloot te beperken tot vier.
Bovendien willen de bonden dat de laagste salarisschaal, be
doeld voor nieuwe piloten, wordt afgeschaft. AP
SANA - Drie verslaggevers van de BBC zijn in Jemen aange
houden, nadat zij als vrouwen vermomd een reportage had
den gemaakt in een gebied waar vaak buitenlanders worden
ontvoerd.
Volgens hun gids hadden de drie zich met de verhullende
dracht van Jemenitische vrouwen getooid om onopgemerkt
vraaggesprekken te kunnen voeren met leden van de Bam
Dhabyan stam in de buurt van de oude stad Marib. In die
streek wordt de dienst uitgemaakt door gewapende stamle
den die vaak buitenlanders ontvoeren om de regering geld of
concessies af te dwingen. Toen de tv-ploeg vorige week in Je
men aankwam, werd toestemming om bij Marib te filmen om
veiligheidsredenen geweigerd. AP
TEHERAN - Saudi-Arabië en Iran heben gisteren in Teheran
een samenwerkingsakkoord gesloten. De ministers van Bui
tenlandse Zaken, respectievelijk prins Saud al-Feisal en Ka-
mal Kharazi, bezegelden met de ondertekening de verbete
ring van de betrekkingen tussen beide landen. Die waren
sinds de Islamitische Revolutie van 1979 in Iran vrijwel ver
broken.
Het akkoord gaat over talrijke bilaterale zaken, zoals samen
werking in de handel en over sportieve en culturele uitwisse
lingen. AFP/RTR
ROTTERDAM - Met de veiligheid op zes veerschepen in de
Middellandse Zee en twee op het Kanaal is het slecht gesteld.
De Duitse toeristenbond AD AC komt tot die conclusie na een
onderzoek op dertig veerboten in Europa.
Op de vier Griekse schepen de Anemos, Naias II, Bari Express
en Pantokrator zijn de veiligheidsmaatregelen volgens de
AD AC slecht tot zeer slecht, evenals op het Turkse schip de Is-
kenderun en het Italiaanse schip de Gallura. In het Kanaal
kwamen de SeaFrance Renoir en de Stena Antrim als 'erbar
melijk' uit de test. GPD
BRUSSEL - De Europese Commissie heeft gisteren besloten
het exportverbod op rundvlees uit Noord-Iei'land op 1 juni op
te heffen.
De maatregel geldt uitsluitend voor vlees van vee dat vanaf de
geboorte voortdurend en controleerbaar in geregistreerde
kuddes heeft geleefd. Verder moet het hele verwerkingstra
ject, vanaf de slacht tot verpakking hebben plaatsgevonden
in Noord-Ierland.
De Noord-Ierse vleesindustrie houdt al jaren nauwgezette ge
computeriseerde bestanden bijDaardoor heeft de commissie
zich ervan kunnen overtuigen dat de runderen nooit in con
tact zijn geweest met kuddes die aanraking waren gekomen
met de gevreesde runderziekte BSE. AFP
van onze redactie buitenland
BRUSSEL - De Europese Com
missie heeft gisteren unaniem
een fusie op het gebied van be
taaltelevisie verboden tussen de
Duitse mediaconcerns Bertels
mann en Kirch en de kabel
maatschappij van Deutsche Te
lekom. De operatie zou volgens
eurocommissaris Van Miert
(concurrentiebeleid) leiden tot
een monopolie op sport- en
filmrechten, alsmede de techno
logie voor decoders.
Gezamenlijk wilden Kirch en
Bertelsmann pay-per-view
aanbieden, programma-aan
bod op bestelling. Daarvoor
hadden zij het kabelnetwerk
van Deutsche Telekom nodig.
D at zou daardoor niet zij n te ge
bruiken voor andere, regionaal
opererende exploitanten.
Ook zouden toekomstige en
mogelijk Amerikaanse concur
renten geen toegang kunnen
krijgen tot de moderne decoder
technologie van Kirchs doch
ters BetaDigital en BetaRe-
search. Dat zou potentiële
concurrenten voorjaren op ach
terstand zetten, hetgeen de
markt nog eens extra afschermt.
Verder zou de fusie Kirchs uit
gebreide catalogus aan films en
sportrechten afschermen voor
derden.
Deutsche Telekom gaf enkele
weken geleden al te kennen het
kabelnet ook voor anderen open
te willen stellen, om daarmee
toch een fusie mogelijk te ma
ken. Ook in een laatste gesprek
liet Leo Kirch de Belgische eu
rocommissaris Van Miert dins
dagavond weten water in de
wijn te willen doen door zijn
filmbibliotheek en decoder
technologie ook voor derden be
reikbaar te maken.
Bertelsmann zei onder deze
voorwaarden echter niet tot een
fusie te willen komen. Daarop
verbood de Europese Commis
sie gisterochtend de fusie.
Bertelsmann gaat nu mogelijk
alleen verder met Deutsche Te
lekom Het afketsen van de fusie
kan grote gevolgen hebben voor
Kirch, die na een snelle uitbrei
ding begin jaren negentig, in fi
nanciële problemen verkeert.
ANP
tie wilde het IMF niets kwijt.
Directeur Camdessus, op be
zoek in de ex-Sovjetrepubliek
Kirgizië, zei gisteren wel dat er
geen enkele reden voor paniek is
en dat de roebel ook niet gede
valueerd hoeft te worden. Hij
prees de stabiliseringsmaatre
gelen die het kabinet van Kirij-
enko heeft getroffen.
Hoewel de druk op de jonge re
geringsleider toeneemt, weigert
hij te praten over een aantasting
van de stabiliteit van de roebel,
een van de weinige wapenfeiten
van zijn voorganger Tsjemo-
myrdin. „De regering over
weegt geen devaluatie als een
mogelijke stabiliserende maat
regel voor de binnenlandse fi
nanciële markt. We discussiëren
daar niet eens over", liet hij we
ten. Ook minister Sadomov
probeerde rust en zelfvertrou
wen uit te stralen. Maar zelfs het
door president Jeltsin bekrach
tigde besluit om de begroting
met 20 miljard, zo'n twaalf pro
cent, te korten, zoi'gde niet voor
rust aan het financiële front.
GPD
door Peter van Nuijsenburg
BONN - De Duitse minister van
Milieu, Angela Merltbl, heeft
gisteren het debat in de Bonds
dag over het schandaal rond het
transport van kernafval zonder
kleerscheuren doorstaan. Een
motie van wantrouwen van de
Groenen maakte geen schijn
van kans.
Ook de grootste oppositiepartij,
de SPD, die zich van stemming
had onthouden, slaagde er niet
in de minister in het nauw te
drijven. Merkel bleef 'er bij dat
ze pas eind vorige maand van de
Franse autoriteiten had ge
hoord dat sinds 1988 met enige
regelmaat te veel straling was
gemeten bij containers met
Duits kernafval voor de opwer-
kingsfabi'ieken La Hague in
Frankrijk en Sellafield in Enge
land. Ze wees erop dat ze on
middellijk tot actie was overge
gaan en het vervoer met de
Castor-containers opgeschort
had. Ze had een 10-puntenpian
voorgelegd voor meer veiligheid
en de exploitanten van de kern
centrales een verscherpte mel
dingsplicht opgelegd. Zodra te
veel straling wordt gemeten,
moet dat gelijk aan Bonn ge
meld woi'den.
De directies van de negentien
centrales waren voor alle paxdij-
en de grote boosdoenei-s. Zij
hadden van de stralingsinci
denten geweten, maar verzuimd
de toezicht houdende instanties
in te lichten.. „Zij zijn schuldig
aan de vertrouwenscrisis bij dc
bevolking", aldus Merkel.
De oppositie deelde haar kritiek
aan de exploitanten, maar vond
ook dat zij tekort was gescho
ten. SPD-wooi'dvoerder Müller
zei te geloven dat de minister
'persoonlijk' niet van het ver
zuim door de exploitanten op de
hoogte was geweest, maar dat
ontsloeg haar niet van haar po
litieke verantwoordelijkheid.
GPD
