Sierra Leone is nog steeds een hel
PZC feiten en meningen
Pakpahan onbuigzaam in
strijd voor de kwetsbaren
Bintang ondernam vanuit
cel acties tegen Soeharto
Eurotreur
26 mei 1948
Tegenstanders president Kabbah voeren in afgelegen gebieden een schrikbewind
dinsdag 26 mei 1998
Een aantal leden van het Europarlement spant
zich bijzonder in om rond verkiezingen veelge
hoorde borrelpraat over zakkenvullerij te voor
zien van een hoog realiteitsgehalte. De Rekenkamer
Luxemburg is met een rapport naar buiten gekomen
over gesjoemel door Europariemantariërs met onkos
tenvergoedingen en salarissen voor assistenten. De in
houd geeft opnieuw extra lading aan het begrip Euro-
treur. De handelwijze van de volksvertegenwoordigers
die zo nijver pendelen tussen Brussel en Straatsburg is
zowel lachwekkend als tot grote somberheid stem
mend. De ogen zijn hoe dan ook maar moeilijk droogte
houden bij het vernemen van een systeem van vergoe
dingen waarbinnen het mogelijk is dat een parlementa
riër zijn grootmoeder op de loonlijst zet en zelf via een
omweg incasseert. Pecunia non olet. Rond het parle
ment hangt wèl een bedompte lucht.
Het is de zoveelste maal dat het Europarlement zichzeli
in opspraak brengt. Vorig jaar onthulde de Britse BBC
via de televisie dat veel dames en heren afgevaardigden
op de laatste vergaderdag van de week nog even gauw
de presentielijst tekenden om vervolgens, verzekerd
van uitbetaling van hun vergoeding voor die dag, ge
haast in de richting van station of vliegveld te gaan en
huiswaarts te keren.
Steeds na openbaarmaking van dit soort aangelegen
heden wordt vanuit het Europarlement ach en wee ge
roepen en zweert men dure eden over beterschap. Maar
de praktijk is weerbarstig. De volksvertegenwoordi
gers die geacht worden een deel van de wereld te verbe
teren, weten blijkbaar niet hoe bij zichzelf te beginnen.
Het heeft er veel van weg dat zijwaar ze in gebreke blij
ven bij het opvijzelen van het democratisch gehalte van
Europa, hun energie vooral steken in behartiging van
het eigen belang.
Aanstonds na de laatste onthullingen liet een woord
voerdervan de Nederlandse Christen Democraten we
ten dat mevrouw Hanja Maij-Weggen tot de Europarle
mentariërs hoort die een familielid in dienst heeft. Zij
heeft met haar dochter een reëel arbeidscontract waar
reële prestaties tegenover staan, zo verzekerde hij. Het
gaat niet aan die verklaring zonder meer als onwaar te
betitelen, maar zij is tekenend voor de mentale instel
ling van mevrouw Maij. Haar arrogantie is groter dan
haar vermogen om in te schatten dat begunstiging van
familieleden, of dat nu onrechtmatig gebeurt of niet, al
tijd onwijs is. Onvermijdelijk rijst de vraag of Maij-ju
nior niet in staat is op eigen kracht aan een redelijke
baan te geraken. En of - als ze dat niet kan - uitgerekend
zij de beste medewerkster is die Maij -senior kan vinder,
voor de vervulling van ongetwijfeld gewichtige werk
zaamheden.
De Europarlementariërs die in deze dagen het optreden
van hun rommelende collega's bewenen, zouden de tra
nen maar snel moeten wegwissen. Dat scherpt de blik
En een helder oog is hard nodig om drastisch een eind te
maken aan de onfrisse praktijken van minder geachte
afgevaardigden, die talrijk zijn.
Eieren gestolen
In Amsterdam zijn 12.600 eie
ren verpakt in 35 kisten gesto
len, met de tweetons vracht
wagens waarin ze werden
vervoerd. De wagen is latei-
leeg teruggevonden.
VS steunen Israël
De Verenigde Staten zijn be
reid de jonge staat Israël een
lening van honderd miljoen
dollar te verstrekken. Met het
geld kan de joodse staat wa
pens kopen en voor onderdak
zorgen voor de 15.000 ont
heemden die maandelijks van
uit Europa naar Israël komen.
Ondertussen gaat de strijd tus
sen Israël en de Arabische lan
den nog steeds door, ondanks
een oproep van de Veiligheids
raad van cle VN tot een staakt-
het-vuren. In de Nederlandse
Eerste Kamer heeft het com
munistische lid Van Santen
aan de regering gevraagd de
staat Israël te erkennen.
Lenstra geblesseerd
Abe Lenstra speelt niet mee
met het Nederlands Elftal te
gen Noorwegen. De Friese in
ternational raakte zondag in
de wedstrijd Heerenveen-
EDO geblesseerd. Ook zijn
vervanger in Oranje, DOS-
speler Bas Temming, heeft de
reis naar Scandinavië moeten
afzeggen. Hij zakte dooi' zijn
enkel toen hij uit. de bus stapte.
ADO'er Glavan is nu opgeroe
pen om de linksbuitenplaats in
te nemen.
Uitgever:
W. F. de Pagter
Hoofdredactie:
A. L Oosthoek
A. L Kroon (adjunct)
Centrale redactie
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax. (0118) 470102
's avonds op zondag t/m
vrijdag: vanaf 19.00 uur
in het weekeinde:
verwijzing via de
telefonische boodschap
op de kantoren
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax (0118) 472404
Goes: Voorstad 22
4461 KN Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
4537 AK Terneuzen
Tel. (0115) 694457
Fax. (0115) 620951
Axel: Nassaustraat 15
4571 BK Axel
Tel. (0115) 568000
Fax. (0115)561415
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax. (0114) 373840
Zierikzee: Oude Haven 41
4301 JK Zierikzee
Tel (0111)454647
Fax. (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst.
8.30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
City OnLine Internet
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
http://www.city.nl
e-mail pzcredcity1@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 14.00 uur.
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur.
Tel (0118)484000
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 95,00.
franco per post 125,50;
per maand 34.75.
per jaar 366,50.
franco per post 485.00.
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting.
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,75.
zaterdag 2.50 p st.;
(alle bedragen inclusief 6 pet. btw),
Postrek.nr. 3754316
t n v PZC ab.rek. Vlissingen
Advertentietarieven:
184 cent per mm, minimumprijs per
advertentie 27,60,
ingezonden mededelingen
2.5 x tarief;
speciale posities; tarief op aanvraag;
voor brieven bureau van dit blad
7- meer(excl. 17,5 pet btw);
volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag;
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5 pet. btw)
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B,V.
Vlissingen
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV
door Gerard Chel
De Indonesische vakbondsleider Muchtar Pakpahan. foto ANP
van onze redactie buitenland
Vakbondsleider Muchtar
Pakpahan (44) zat jaren
lang in de gevangenis voor zijn
kritiek op het regime van de vo
rige week afgetreden president
Soeharto. Pakpahan is licha
melijk een gebroken man,
maar geestelijk toonde hij zich
de afgelopen jaren onbuig
zaam.
Tijdens zijn verblijf in de ge
vangenis of onder politiebewa
king in het Cikini-ziekenhuis
gaat hij door met zijn werk
voor de niet-erkende vakbond
SBSI (Welvaart). Vanuit de cel
werft Pakpahan leden en fond
sen.
Muchtar Pakpahan komt ter
wereld in Pematang Siantar in
de buurt van Medan op Noord-
Sumatra. Zijn ouders zijn klei
ne boeren en geven Muchtar
een christelijke opvoeding. Hij
wordt lid van de protestants-
christelijke Batakse kerk.
Hij studeert vanaf 1981 rech
ten aan de universiteit in Me
dan. In 1989 begint hij aan de
universiteit van Jakarta een
studie politieke wetenschap
pen, waarin hij in 1993 zijn
doctorsgraad behaalt. In die
tijd heeft Pakpahan verschil
lende bijbaantjes. Zijn job als
chauffeur op een betjah
(fietstaxi) levert een belangrij
ke bijdrage aan zijn niet afla
tende betrokkenheid bij de
sociaal kwetsbaren in de sa
menleving.
Advocaat
Later werkt hij als correspon
dent voor het dagblad Sinar
Harapan en heeft hij een prak
tijk als sociaal advocaat voor
arbeiders en boeren in Medan.
Daarna doceert hij rechten aan
de universiteit in Medan en Ja
karta. Maar Pakpahans be
langrijkste functie is het
voorzitterschap van de onaf
hankelijke vakbond SBSI
(Serikat Buruh Sejahtera In
donesia), die in 1992 wordt op
gericht.
Pakpahan wordt in 1994 gear
resteerd en veroordeeld tot vier
jaar gevangenisstraf wegens
'subversieve activiteit'. De be
schuldigingen stoelen op zijn
teksten over arbeidsomstan
digheden, wetgeving, sociale
en economische ongelijkheid,
politiek en mensenrechten
kwesties in Indonesië en Oost-
Timor. Een aantal van deze
'subversieve teksten' ver
schijnt in een boek dat Pakpa
han in de gevangenis schrijft
tijdens zijn detentie van au
gustus 1994 en mei 1995, en als
songteksten op een muziekcas-
sette.
In mei 1995 beveelt het Hoog
gerechtshof zijn vrijlating we
gens een procedurefout. Maar
in juli 1996 pakt de politie hem
weer op als Soekarno's dochter
Megawati Soekarnopoetri
door de regering wordt afgezet
als leidster van de oppositie
partij PDI en haar aanhang het
partijhoofdkwartier in Jakarta
bezet.
Het nieuwe proces tegen Pak
pahan begint in december
1996. Lange tijd hangt hem de
doodstraf boven het hoofd.
Maar begin dit jaar zijn de aan
klachten al lang niet meer de
zelfde als die bij zijn arrestatie.
Internationaal wordt actie ge
voerd voor zijn vrijlating en
voor medische behandeling in
het buitenland.
Pakpahan lijdt aan allerlei
ziektes en kwalen. In 1997
krijgt hij tuberculose en verder
lijdt hij aan migraine, hoge
bloeddruk, duizelingen en ge-
voelsuitval in rechterarm en -
hand. In maart van dit jaar
krijgt Pakpahan de Geuzen
penning van de Stichting Geu-
zenverzet. Zijn vrouw en zoon
nemen de prijs in Vlaardingen
in ontvangst. ANP
Monique Nagekelke kan het
niet bevatten. „Kinderen
van dertien van wie een hand
wordt afgehakt, een omaatje
van zestig van wie een arm
wordt afgeslagen, een vrouw-
zonder oren, jongens van vijf
tien zonder voeten". Ze bootst
de geluiden na. „"Lsjop, tsjop er
af. Kippevel krijg ik daarvan.
Onvoorstelbaar."
Nagelkerke is coördinator voor
Artsen zonder Grenzen in het
West-Afrikaanse Sierra Leone.
Daar woedt, sinds in februari
rebellenleider Paul Koroma met
geweld uit hoofdstad Freetown
werd verdreven, een guerrilla
oorlog. Het Verenigd Rebellen-
front van Koroma pleegde in
mei '96 een staatsgreep waarbij
president Ahmad Kabbah werd
verjaagd. Met hulp vanEcomog,
de Westafrikaanse vredes
macht, kwam Kabbah in febru
ari weer aan de macht. Maar de
orde is nog lang niet terugge
keerd.
Integendeel, in de bosrijke bin
nenlanden van het land woedt
een ware guerrillaooi-log. Groe
pen rebellen - al dan niet beho
rend tot Koroma - vallen bijna
dagelijks dorpen binnen, plun
deren het leeg, steken huizen in
brand en vermoorden, marte
len, verminken en verkrachten
de dorpsbewoners. Het lijkt er
op dat de bevolking de dupe
wordt van de machtswisseling.
Van het vorig jaar in gang gezet
te vredesproces - met onder
meer programma's om de kind
soldaten te ontmantelen - is
niets meer over.
Opgejaagd
De verhalen die Monique Na
gelkerke optekent uit de mon
den van de overlevenden zijn
gruwelijk. Dorpelingen wor
den gedwongen de rebellen te
helpen. Als ze daarmee klaar
zijn, wordt een been of hand af
gehakt en worden ze aan hun lot
overgelaten. Ook wordt ge
vraagd met welke arm ze wer
ken om die dan vervolgens af te
hakken." Vrouwen en meisjes
worden door de aanvallers ont
voerd en seksueel misbruikt.
Mannen worden gedwongen
voor de rebellen te werken om
verminkt te worden achtergela
ten wanneer de klus is geklaard.
„Sommigen weten te overleven
door zich dood te houden. Als de
Kinderen op het terrein van een kerkelijk centrum in Makeni in Sierra Leone. De weesmeisjes zochten daar hun toevlucht met andere kinderen die op drift zijn geraakt wegens
de afschuwelijke terreur in Sierra Leone. foto David Guttenfelder/AP
aanvallers weg zijn, verstoppen
ze zich dagen- of wekenlang in
de bossen. Houden zich in leven
door te eten wat ze vinden. Soms
weten ze uiteindelijk op eigen
kracht een hulppost te bereiken
of worden ze gevonden door sol
daten van Ecomog. Door de
vlucht worden families uiteen
geslagen, ouders, kinderen,
broers en zusters zijn elkaar
kwijtgeraakt, weten niet waar
de ander is gebleven. Als dieren
worden ze opgejaagd. God weet
wat ze allemaal moeten door
staan."
Er zit, volgens Nagelkerke, een
duidelijk patroon in de aanval
len. „De aanvallers kiezen de
dorpen uit die niet vanaf de weg
zichtbaar zijn. Eerst werd het
oosten van het land getroffen,
later het noordoosten en het
midden. Het zakt nu langzaam
af naar beneden." In een plaats
als Kono, in het noordoosten
van Sierra Leone met ruwweg
500.000 inwoners, -zijn 25.000
mensen gevlucht naar dorpen in
het westen, bijna 100.000 ande
ren zijn naar buurland Guinee
gevlucht. De achterblijvers zijn
echter verstoken van elke vorm
van hulp omdat hulporganisa
ties het gebied niet in kunnen.
Ook in plaatsen als Bo, Pujehun
en Makeni moesten hulppro
gramma's worden opgeschort.
Lijdensweg
Zelfs het eigen onderkomen van
AzG in Freetown bleek afgelo
pen februari niet veilig. Vluch
tende troepen van Koroma
plunderden en passant het kan
toor van de medische hulporga
nisatie leeg. „We zoeken nu een
boot", zegt Monique, „zodat we
snel kunnen evacueren." Een
chirurgisch team van AzG heeft
sinds maart/april van dit jaar in
het Connaught ziekenhuis in
Freetown al honderden patiën
ten behandeld. Tevens onder
steunt de organisatie vier ande
re klinieken in de hoofdstad.
„De ziekenhuizen zijn overvol",
zegt Monique. „Overal liggen
matrassen op de grond waar pa-
tienten op slapen."
Vaak kunnen de drie chirurgen
niet veel meer doen dan 'gore
amputaties netter maken'. De
slachtoffers zijn voor hun ver
dere leven afhankelijk van an
deren. De verminkte kinderen
wacht een lijdensweg. „Hun
botten en huid blijven door
groeien, dat zul je dus steeds
moeten blijven opereren." Ach
ter deze verminkingen lijkt ook
een strategie schuil te gaan. „De
mensen kunnen niet meer wer
ken, geen werk betekent geen
inkomen. De aanvallers zeggen
ook tegen de slachtoffers: ga
maar Kabbah of naar Ecomog,
die helpen je wel. Bovendien
ben ik bang dat op den duur de
voedselvoorziening in het ge
drang komt. Op het land wordt
niet of nauwelijks gewerkt,
voedselvoorraden worden niet
aangelegd of geplunderd."
Massagraven
Oplossingen op korte termijn
ziet Nagelkerke niet. Als hulp
organisatie houdt AzG zich bo
vendien verre van politiek. „Dit
land is één groot bos. Wat kun je
doen? Kijk naar Vietnam waar
zelfs de Amerikanen er niet in
slaagden de guerrillastrijders te
verslaan.Ze hoopt dat interna
tionale organisaties als de VN
en de Europese Unie initiatie
ven nemen om de leiders van de
strijdende partijen aan tafel'te
krijgen.
Verpleegkundige Monique,
even terug in Nederland voor de
jaarlijkse bijeenkomst van Art
sen zonder Grenzen in Soester-
berg, zit vandaagal weer in
Sierra Leone, waar ze tot j anua-
ri volgend jaar blijft.
Voor deze week heeft ze een he
likopter gecharterd om met een
team van AzG voor het eerst de
binnenlanden te bezoeken. Ze
heeft geen idee wat ze tegen
komt, maar ze vreest het ergste.
De eerste meldingen over mas
sagraven hebben de buitenwe
reld al bereikt.
Monique: „Ik ben bang dat wat
we tot nu toe hebben gezien en
gehoord, slechts het topje van de
ijsberg is." GPD
van onze redactie buitenland
Kritiek op Soeharto, op een
bijeenkomst met Indone
sische studenten in 1995 in
Berlijn, levert Sri Bintang
Pamungkas (53) uiteindelijk
drie jaar cel op. Bintang is dan
al ontslagen als parlementari
ër voor de moslimpartij PPP.
omdat hij een te uitgesproken
mening verkondigt in het Huis
van Afgevaardigden.
In afwachting van het hoger
beroep richt Bintang in mei
1996 een anti-Soeharto orga
nisatie op: PUDI, de Democra
tische Eendracht Partij van In
donesië. Dat is verboden want
de verkiezingswet in Indonesië
voorziet slechts in de drie be
staande politieke partijen.
Het manifest van PUDI is een
directe aanval op het regime
van president Soeharto. Vol
gens de partij moet er afgere
kend worden met corruptie en
vriendjespolitiek in de rege
ring en economie van het eile-
nandenri j kOok moet het afge
lopen zijn met het uitbuiten
van arbeiders en de invasie van
buitenlandse bedrijven die lo
kale bedrijven overnemen. De
partij stelt voor om een presi
dent niet langer dan twee pe
riodes van vijf jaar aan te hou
den.
Bintang zet vanuit de gevange
nis zijn acties tegen het regime
van Soeharto voort. In 1997
stuurt hij voor de verkiezingen
briefkaarten rond met de op
roep om de algemene verkie
zingen te boycotten en het af
treden van de president te
eisen. Ook zet hij zijn ideeën
voor een nieuwe grondwet op
papier en verspreidt hij dat
epistel.
Bureaucraten
In 1993 zegt hij over de rege-
ring-Soeharto: „Dit is een ka
binet van niets, een spel van
een president die oud en moe is.
Het zijn allemaal bureaucraten
in het parlement. Het huidige
systeem is er niet op gericht om
economische ontwikkelingen
te realiseren. De economie zal
zwakker worden en het zal de
positie van Soeharto aantas
ten. Als dat gebeurt kan het
parlement kritischer worden."
Bintang ziet dan al veel in sa
menwerking van de oppositie
met het leger. „De vraag is al
leen, gebruiken wij het leger of
gebruikt het leger ons?" Aan de
dubbelrol van het leger moet
een einde komen, vindt hij.
Bintang is lid van de Vereni
ging van Moslim Intellectuelen
(ICMI), de vooraanstaande or
ganisatie waarvan president
Habibie officieel nog steeds
voorzitter is. Hoewel de ICMI
een gemengde club is van intel
lectuelen, waar ook leden van
de regering lid van zijn, be
schouwt Bintang zichzelf als
de 'echte ICMI'. Dat is een
groep van moslimleiders, die
ambiteuze plannen hebben
met de organisatie. Volgens de
moslimleiders kan ICMI een
actievere politieke rol spelen.
Moslimleider en regeringscri
ticus Amien Rais is eveneens
lid van deze vleugel van de IC
MI.
Ego
In het verleden heeft Bintang
ook commentaar geleverd op
Habibie. Hij beschuldigt hem
van een te groot ego. „Habibie
wil geen kwalitatieve mensen
om zich heen. Hij geeft de voor
keur aan loyale mensen boven
briljante." ANP
Sri Bintang Pamungkas (rechts) naast het eveneens dissidente parlementslid Bambang WarihKu-
suma. foto Enny Nuraheni/RTR
