Architect Trompert is moe
PZC mwikt
Ondernemend
Middelburg
wordt wakker
Andere boompjes,
andere steentjes
DE NOOD
De Markt volgens architect Trompert is af. De ondernemers
rond de Markt hebben zijn plan steeds gekraakt. Te veel
bomen, te weinig spannend. De plannen van het duo Snelders
en De Koning vonden ze beter. Een open plein, fun-eiementen,
een waterbak met golven. Is het resultaat echt zo slecht?
Vader en zoon Goossen, de eigenaars van café Conny's en twee
kiosken, vinden de Markt verbeterd. „Vroeger was de markt
rommelig", zegt Jan Peter Goossen. „Als je van de ene naar de
andere kant van het plein liep, wandelde je door hobbels en
kuilen. De uitstraling van de Markt is nu veel rustiger."
De cafés aan de Markt hebben meer terrasruimte gekregen.
„We gaan meer verdienen", weet Ko Goossen. „We zijn tevre
den over het nieuwe gemeentelijke terrasbeleid voor de Markt.
De terrassen van vroeger waren schaapshokken. De stoelen
stonden binnen afrasteringen. Daar binnen mochten we alles
doen. Maar stond er een stoelpoot buiten de streep, dan was het
mis."
De nieuwe Markt is erop vooruit gegaan, toch hadden ze liever
het alternatieve plan van Snelders en De Koning uitgevoerd
zien worden. Jan Peter Goossen: „Een glasplaat boven de res
tanten van de Westmonsterkerk bekijken, dat was spannend
geweest. Het uitgangspunt van Trompert. was een plein als
rustpunt in de stad. Ik vind dat de Markt dynamisch moet zijn,
een levendig, kloppend hart in de stad. Voor rust ga ik wel naar
het Abdijplein."
„Herinrichting? Er is helemaal niet veel veranderd", vindt Jo-
lande Veraart van Fonsie's snackbar. „Andere boompjes, ande
re steentjes, that's it. Ach, de nieuwe lantaarns zijn grappig en
creatief maar je moet wel goed opletten wil je ze zien." Veraart
was voor het andere plan. „Keien met gedichten, een bak met
golven, dat is veel leuker. Maar Strous had een ander plan en
dat moest doorgaan."
Bomen
Ze is blij dat er op de nieuwe Markt minder bomen staan dan
het plan was. Veraait. „Trompert dacht, lelijke gevels, dan
maar flink wat bomen ervoor. Bomen zijn leuk, maar niet voor
de deur. De mensen moeten wel kunnen zien dat ik patat ver
koop." Van een veiTuimd terrasbeleid weet ze niets. „Ik hoor
van alles. Ik zou verder het plein op kunnen. De een zegt dit, de
ander dat. Officieel weet ik van mets. Mijn terras staat net zo
ver als vorig jaar.
Ook Mailin Piiem van café-restaurant Brooklyn op het
Tympaanplein dat op de Markt uitkijkt, vindt de communica
tie met de gemeente slecht. „Als ze mijn mening willen, zetten
ze een aankondigingetje in een krant. Het plein is een voetbal
veld, een landingsbaan voor duiven. Er had iets groots in het
midden gemoeten, net als in Delft. Een fontein, een standbeeld
of een rondje bomen en daar omheen activiteitenPriem denkt
dat de ontevredenheid over de markt snel toeneemt. „Straks
komt er een CDA' er voor Strous en dan verandert de boei weer.
André Vandepitte van de bloemenkiosk noemt de nieuwe
Markt 'een schitterende opknapbeurt, een waanzinnige verbe
tering'. „De oude markt was rommelig, de nieuwe is gestructu
reerd en straalt rust uit." Hij vindt de onzekerheid over wat er
met zijn kiosk gaat gebeuren maar niks. „Ik wacht wel al'. Maal
ais er een ander gebouw moet komen, wil ik wel geld zien."
Vandepitte wil best in een paviljoen zitten met drie kiosken on
der een dak. Ko en Jan Peter Goossen. ook eigenaar van de pa
tat- en de broodjeskiosk, onderhandelen daarover met de wet
houder en de architect. Jan Peter Goossen: „We praten nog over
een aantal zaken. We willen bijvoorbeeld samen mot Brasserie
De Huifkar en IJssalon La Palma een doorlopend overdekt
doorzichtig winterterras dat met mooi weer teruggeschoven
kan worden. Ook over de kiosken zijn we er nog niet uit." De
Goossens hebben al een aantal malen een ontwerp van Trom
pert voor een kioskenpaviljoen afgekeurd.
Roelof Reinders
dinsdag 26 mei
fotografie Ruben Oreel
Aad Trompert is
moegestreden. Ruim
anderhalf jaar lang heeft hij zijn
ontwerp voor de herinrichting
van de Markt in Middelburg
moeten verdedigen tegen
aanvallen van politici, collega's
en de man in de straat.
De laatste schoffering van zijn
ontwerp kwam voor rekening
van de fractievoorzitter van de
RPF/GPV in de gemeenteraad van
Middelburg, L.M. Luitwieler.
Deze sneerde vorige week tijdens
een raadsvergadering dat er 'geen
sprake was van een herinrichting
van de Markt maar van een
herbestrating'. Trompert schiet in
de lach als hem de kritiek van
Luitwieler wordt voorgelegd. „Ik
vind het niet interessant meer om
te weten hoe de Middelburgse
politiek over de Markt denktHet;
resultaat ligt er. Waar het nu om
gaat is wat de gebruikers er van
vinden."
Trompert heeft vanaf het moment
dat hij zijn plan presenteerde een
uiterst kritische Middelburgse
gemeenteraad tegenover zich
gevonden. De directeur van S VP
Architektuur en Stedebouw uit
Amersfoort ontvouwde eind
oktober 1996 een plan met als
centraal uitgangspunt dat de
Markt terug moest worden
gegeven aan de stad. „De
Middelburgse Markt was vroeger
een plaats waar mensen elkaar
ontmoetten. Dat is een van de
dingen die ik in ere heb willen
herstellen", aldus Trompert.
Daarnaast wilde hij ook ruimte
bieden voor de meest
uiteenlopende activiteiten. Niet
alleen de warenmarkt maar ook
de kermis moest op de
toekomstige Markt gehouden
kunnen worden.
De inrichting van de Markt moest
aansluiten bij de sfeer die de
monumentale binnenstad van
Middelburg oproept. Om dit te
bereiken koos de ontwerper voor
het gebruik van natuurlijke
materialen zoals baksteen en
hardsteen. Deze materialen
moeten ook bijdragen aan een
duurzame uitstraling van het
plein. De dubbele bomenrij aan
beide zijden van de Markt is zo
geplaatst dat de toegang tot
marktkramen niet wordt
belemmerd en de gevels rond het
plein goed zichtbaar worden. De
Markt moest in navolging van het
Abdijplein een toeristische
dimensie aan Middelburg
toevoegen.
Ontspannen
De dag voor Hemelvaart, vlak
voor de oplevering, oogt Trompert
op een terras op de Markt redelijk
ontspannen. Straks loopt hij nog
een keer met de aannemer over het
plein om te kijken of alles goed en
netjes is afgewerkt. „Ik ben
tevreden over het uiteindelijke
resultaat. Het is mijn ontwerp dat
ik hier voor mij zie.Toch heeft
Trompert onder druk van de
politiek concessies moeten doen.
Het ongenoegen over zijn ontwerp
nam dusdanig grote proporties
aan dat hij door de gemeenteraad
gedwongen werd met ontwerper
Leonard Snelders en architect
Johan de Koning te gaan
samenwerken. „Een zwaktebod",
zegt Trompert verontwaardigd.
„De raad had mij een opdracht
gegeven. Daar hadden ze zich aan
moeten houden."
Beide Middelburgers moesten bij
de herinrichting worden
betrokken om meer speelse
elementen (kiosken, verlichting
en tegels met poëzie van Zeeuwse
dichters) aan het
herinrichtingsplan toe te voegen.
Trompert: „Doorgaans werk ik
graag samen met vormgevers
maar dan kies ik ze wel zelf uit."
Trompert laat doorschemeren dat
hij even heeft overwogen om de
handdoek in ring te gooien toen hij
met Snelders en De Koning werd
opgezadeld. Zijn loyaliteit aan
wethouder Strous gaf naar eigen
zeggen uiteindelijk de doorslag
om liét karwei af te maken. „ITij
heeft mij altijd gesteund."
Volgens Trompert lijden zijn
criticasters aan een kwaal die veel
opgang doet onder architecten en
vormgevers. „De meesten van hen
willen te veel dingen maken. Ik
geloof daar niet in. Ik geef de
Markt aan de mensen. Juist
daarom heb ik mij uiterst
terughoudend opgesteld. Zowel in
het materiaalgebruik als de
versiering van het plein. Ik heb
geen drollen willen draaien. Ik
geef mensen een ruimte waar ze
zelf activiteiten moeten en
kunnen ontplooien."
Samenwerking
De invloed van de Middelburgse
ontwerper en architect is
uiteindelijk beperkt gebleven. De
Koning haakte vroegtijdig af
omdat hij zich niet kon vinden in
de samenwerking met Trompert.
Snelders bleef betrokken bij de
herinrichting en ontwierp tien
kunstzinnige lichtmasten van
roestvrij staal en koper. Trompert
oordeelt mild over het werk van de
Middelburgse ontwerper. „Laat ik
zeggen dat ik er niet zo gelukkig
mee ben."
De lichtmasten zijn niet de enige
concessie die Trompert heeft
moeten doen. In zijn ontwerp
zouden de drie bestaande ldosken
vervangen of verplaatst worden.
Geen van beide opties lijkt
uitvoerbaar. „Ik heb de uitbaters
meerdere voorstellen gedaan,
maar tot dusverre zijn ze allemaal
afgewezen."
De behoefte om zich tot het
uiterste te verzetten tegen de
fontein, de zoveelste aanvulling
op zijn plan, heeft Trompert al
lang niet meer. „Ik ben
moegestreden. Het vreet energie
als je zoveel tijd en moeite in het
verdedigen van een plan steekt en
dan uiteindelijk toch niet alles
gedaan krijgt wat je voor ogen
had."
Richard Hoving
Alles in Middelburg draait om
de Markt. De politiek
vergadert er in het stadhuis. De
winkelstraten komen erop uit. De
markt staat er en veel
evenementen vinden daar plaats.
Tegelijk met de herinrichting van
dit kloppende hart van de stad
spelen zich allerlei nieuwe
ontwikkelingen af in de
Middelburgse binnenstad. Ei'
vestigen zich nieuwe cafés,
winkels verbuizen, ondernemers
verenigen zich. Toeval? Of bestaat
er een direct verband tussen deze
ontwikkelingen en de
herinrichting?
Voordat de Markt in 1997 op de
schop ging, is lang en uitgebreid
gesproken over de herinrichting
van dit plein. Dat er iets moest
gebeuren, was duidelijk. De
Markt functioneerde niet meer.
Het was een saai, lelijk plein
geworden waar niets gebeurde.
Zeker in Middelburg is dat funest
voor het kernwinkelgebied. De
winkelstraten vormen twee lussen
die beide beginnen en eindigen op
de Markt. Samen vormen zij de
veelbesproken 8 van
Middelburg.Als het verbindend
element tussen die lussen wegvalt,
is het hele kernwinkelgebied ten
dode opgeschreven.
Dat was ook de reden dat het
gemeentebestuur bij de
herinrichting niet over een nacht
ijs ging. Behalve het ontwerp van
architect Trompert werden ook
alle alternatieve plannen voor de
Markt serieus en veelvuldig
besproken. Elementen van een
van die alternatieven, van het
Middelburgse duo Leonard
Snelders en Johan de Koning,
werden zelfs overgenomen
(vérlichting). En op aandringen
van ondernemers zijn uit het plan-
Tïompert ook dingen weggelaten
(een enkele in plaats van een
dubbele bomenrij).
Nu de Markt grotendeels klaar is -
alleen de nieuwe kiosken en de
waterpartij ontbreken nog - lopen
de meningen over de kwaliteit van
de herinrichting uiteen. Mooi en
lelijk vechten om de meerderheid.
Belangrijker evenwel is de vraag
of de Markt nu weer het kloppend
hart van Middelburg is geworden,
en Middelburg daardoor het
kloppend hart van Zeeland. Want
dat was het uiteindelijke doel van
het gemeentebestuur.
Stimulans
Het Middelburgse college van B en
W is ervan overtuigd dat de
herinrichting van de Markt een
belangrijke stimulans is (geweest)
voor ondernemers en
projectontwikkelaars om, in
navolging van het
gemeentebestuur, flink in de stad
te investeren. Toen hij begin dit
jaar de eerste paal sloeg voor een
nieuw winkel- en
appartementencomplex in de
Segeersstraat, constateerde
wethouder Piet Bruinooge (CDA)
dat de binnenstad volop in
beweging is. Wat die beweging in
gang heeft gezet, verklaarde
Bruinooge, is de herinrichting van
de Markt. „Je ziet nu als het ware
een sneeuwbaleffect ontstaan."
Inderdaad gebeurt er tenminste
weer vanalles in de Middelburgse
binnenstad, In het rijtje cafés
tussen de Vlasmarkt en de
Pottenmarkt, aan de
zuidwestkant van de Markt,
vestigde zich vorig jaar een
nieuwe diner: Brooklyn. De
winkel van Bouwman Cadeau
verhuisde onlangs van de Lange
Delft naar de hoek van de Markt
en het Plein 1940. In het
voormalige PZC-pand aan de
Markt opent deze week een
nieuwe boekhandel annex
multirnediahuis, De Drukkery
De horeca-ondernemers van de
Vlasmarkt kondigden in april van
dit jaar aan zich te gaan verenigen
om niet alleen 's avonds en in het
weekeinde, maar ook overdag" het
grote publiek binnen te halen. Er
zouden bovendien plannen zijn
om het Plein 1940 te bebouwen
met winkels. En al voordat met de
herinrichting was begonnen, wercl
aan de Nieuwe Burg' het
Toeristisch Huis Zeeland (de
ANWB en de provinciale en de
Middelburgse VW onder een dak)
geopend.
De vraag is of deze
ontwikkelingen inderdaad een
regelrecht gevolg zijn van de
herinrichting van de Markt. „Er is
niet altijd een duidelijke
samenhang", zegt wethouder Tjeu
Strous (PvdA) aanzienlijk
voorzichtiger dan zijn collega
Bruinooge. Hij is de man die de
plannen voor de Markt met de in
de verkiezingsstrijd beloofde
voortvarendheid aanpakte.
Van een indirecte invloed is
volgens Strous wel sprake.
„Zowel in het budget van de
gemeente als in dat van de
ondernemers zitten blijkbaar
kansen om nieuwe dingen te doen.
De nieuwe investeringen die de
gemeente heeft gedaan zijn een
signaal geweest voor de
ondernemers. Wat wij hebben
gedaan, Straalt zelfvertrouwen
uit. De ondernemers durven
daarom nu ook risico's te nemen."
Aanwinst
Henk Boers, voorzitter van de
Vereniging Ondernemers
Middelburg (VOM). valt hem bij.
„Dat de horeca-ondernemers aan
de Vlasmarkt zich verenigen, is
wel degelijkeen gevolg van de
herinrichting van de Markt en van
de rest van de binnenstad, die nog
moetplaatsvinden. Ik vind het ook
een hele goede ontwikkeling, een
aanwinst voor de stad." Het
nieuwe winkelcomplex in de
Segeersstraat vindt Boers
eveneens eeh aanwinst. Maar om
dat nou een gevolg van de
herinrichting te noemen, gaat hem
te ver. Ook met de komst van het
Toeristisch Huis Zeeland en de
verhuizing van Bouwman ziet hij
geen directe relatie.
Die was er volgens Michel van Dis,
mede-eigenaar van Bouwman,
ook niet. „De Markt was niet
doorslaggevend. Het was wel een
van de punten die we meenamen in
onze beslissing.Veel belangrijker
was dat Bouwman aan de Lange
Delft uit zijn jasje was gegroeid.
Versterken
Ook voor Dick Anbeek van De
Drukkery heeft de herinrichting
van de Markt geen rol gespeeld:
„Wat de locatie betreft was het
duidelijk: het moest sowieso de
Markt worden. Ik hoop wel dat we
elkaar versterken." Anbeek
verwacht in dit opzicht eerder een
omgekeerde invloed. „De
Drukkery is van wezenlijk belang
voor de detailhandel op en rond de
Markt."
Wat wat beïnvloedt, is uiteindelijk
ook niet het belangrijkste. Waar
het om gaat is dat Middelburg er
als (winkel)stad beter van wordt.
„Middelburg heeft de afgelopen
decennia blindgevaren op het
imago uit de jaren zestig, toen de
stad als hoofdstad nog
vanzelfsprekend ook het centrum
van Zeeland was. Middelburg
heeft die positie echter deels
moeten afstaan aan Vlissingen en
Goes. We moeten die nu
terugkrijgen en ons voorbereiden
op het volgende milennium", zegt
Strous strijdvaardig.
Beatrixbrug
„De Markt is een onlosmakelijk
deel van de rest van de stad", vindt
ook Henk Boers, voorzitter van de
VOM. Hij wil echter dat verder
wordt gekeken dan puur naar het
kernwinkelgebied. De
vervanging van de Beatrixbrug is
net zo belangrijk voor ons als de
herinrichting van de Markt. Een
stad moet van buitenaf goed
bereikbaar zijn. Met andere
woorden: de aanleg van de
Dammenroute is een gillende
noodzaak. Als je die Stationsbrug
ziet. dan springen de tranen je
toch in de ogen? En ook de
Sloebrug wordt steeds erger. Dat
zijn echt twee bottlenecks voor
Middelburg."
Michel van Dis van Bouwman
Cadeau ziet de toekomst voor
Middelburg niet zo somber in.
„Dit is een hele goede stad. Oké,
Middelburg wordt nooit zo als
Rotterdam. Maar Vlissingen
wordt ook nooit zo als
Middelburg. Vlissingen heeft veel
te weinig groeimogelijkheden,
moet het van de toeristen hebben.
Een Middelburger gaat niet in
Vlissingen kopen, maar een
Vlissinger wel in Middelburg. En
Goes? Dat wordt overdreven.
Middelburg doet echt niet onder
voor Goes."
Maurits Sep
Hoogwaardige
openbare verlichting
en straatmeubilair
VERLICHT DE
MARKT
en vele andere
plaatsen in
Nederland
(Advertentie)
Arnestf
