Geld verdienen aan Maria
PZC
Rotary geeft 45.000 gulden aan
speel-o-theek en hint aan Goes
Duizend keer lof
voor Jacobskerk
zeeland
11
bezoektijden
ziekenhuizen
Zeven eeuwen processies in Langhe Weecke Aardenburg
agenda
maandag 25 mei 1998
Zeeland
Ziekenhuis Walcheren
Koudekerkseweg 88,
4382 EE Vlissingen
tel. (0118) 425000
dag-15.00-20.00 uur
afd. Psychiatrie dag. 19.00-20.00
uur, woe, za en zo 14.00-16.30 uur
afd. IC/CCU dag. 15.00-16.00 en
19.00-20.00 uur
Kinderafd. ouders gehele dag,
overig bezoek 14.00-19.00 uur
Oosterschelde
ziekenhuizen
Oosterscheldeziekenhuis
'sGravenpolderseweg 114,
4462 RA Goes tel. (0113) 234000
dag. 13.00-13.45 en 18.30-
19.45 uur
Kinderafdeling (afd. A) dag.
14.00-15.00 en 18.30-20.00 uur
Hartbewaking (afd. H) dag. 11.00-
11.30,14.00-14.30 en 19.00-
19.30 uur
Zweedse Rode Kruis Ziekenhuis
Koning Gustaafweg 2,
4301 NPZierikzee
tel- (0111)430000
dag. 15.00-16.00 en 18.30-
19.45 uur
Emergis
Oostmolenweg 101,4481 PM
Kloetinge tel. (0113) 267000
woe, zat en zo 14.00-21.00
maa, din, don en vrij 18.30-
21.00 uur
Ziekenhuis
Zeeuws-VIaanderen
Locatie De Honte
Wielingenlaan 2,
4535 PATerneuzen
tel. (0115) 688000
dag. 14.00-14.45 en 19.00-
20.00 uur; afd. Psychiatrie dag.
18.00-20.00 uur; woe, weekeinde,
feestdagen 14.00-16.30 uur en
18.00-20.00 uur;
afd. IC/CCU dag. 14.00-14.30 uur
en 19.00-19.45 uur.
Locatie Antonius
Pastoor van Genklaan 6,4501 AJ
Oostburg tel. (0117) 459000
dag. 14.00-15.00 en 18.30-
19.30 uur; Kinderafd. ouders
8.00-20.00 uur, overig bezoek
dag. 14.00-19.00 uur;
afd. IC/CCU dag. 14.00-15.00 uur
en 18.30-19.30 uur.
Goeree-Overflakkee
Ziekenhuis Dirksland
Stationsweg 22,3247 BW
Dirksland tel. (0187) 607300
dag. 16.00-17.00 en 17.45-
19.30 uur, zo idem tot 20.00 uur
Bergen op Zoom
Ziekenhuis Lievensberg,
Boerhaaveplein 1
4624 VT Bergen op Zoom
tel. (0164) 278000
dag. 14.30-15.15 en 18.30-
20.00 uur
za en zo 14.30-16.00 en 18.30-
20.00 uur
Psychiatrisch Ziekenhuis
Vrederust
Hoofdlaan 8,4661 AA Halsteren
tel. (0164) 289100
woensdag, zaterdag en zondag
13.00-17.00 uur
Brugge
Academisch Ziekenhuis Sint Jan
Ruddershovelaan
tel. (0032) 50 452111
dag. 14.00-20.00 uurfm.u.v. IC en
hartbewaking)
Academisch Ziekenhuis
Sint Lucas
Sint Lucaslaan 29
tel.(0032)50369111
dag. 14.00-20.00 uurfm.u.v. IC en
hartbewaking)
l Gent
Universitair Ziekenhuis Gent
De Pintelaan 185
tel. (0032)9 2402111
dag. 14.30-20.00 uur
Rotterdam
Academisch Ziekenhuis Dijkzigt
Dr. Molewaterplein 40
3015 GJ Rotterdam
Centraal telefoonnummer (010)
4639222 (voor inlichtingen
bezoektijden van alle afdelingen)
Sophia Kinderziekenhuis
Dr. Molewaterplein 60
3015 GJ Rotterdam
tel.(010)4636363
Bezoektijden ouders: 07.00-
12.00 uur
Bezoektijden iedereen: 14.00-
20.00 uur
Afdeling Verloskunde
dag. 11.00-12.00 en 18.00-
20.00 uur
Voor partner/echtgenoot: 09.00-
12.00 en 15.00-21.00 uur
Dr. Daniël den Hoed Kliniek
Groene Hilledïjk 301
3075 EA Rotterdam
tel. (010)4391911
dag. 16.00-20.00 uur
City Online/Internet
Postbus 18
4380 AA Vlissingen.
http://www.city.nl
e-mail: pzcredcity1@pzc.nl
NIETVOOR
INGEZONDEN BRIEVEN.
BEELDRECHT
De publicatierechten van werken
van beeldende kunstenaars aan
gesloten bij een CISAC-organisa-
tie zijn geregeld met Beeldrecht
te Amstelveen.
BRONVERMELDING
De redactie van de Provinciale
Zeeuwse Courant maakt naast
de eigen nieuwsgaring gebruik
van de volgende bronnen:
Geassocieerde Pers Diensten
(GPD), Algemeen Nederlands
Persbureau (ANP), Associated
Press (AP), Knight Ridder Finan
cial (KRF), Deutsche Presse Ar-
gentur (DPA), Agence France
Press (AFP), Reuters (RTR), Belga
en European Press-photo Agen
cy (EPA)
door Passcalle Cappetti
AARDENBURG - Het moet aan
het begin van de vijftiende eeuw
een drukte van belang zijn ge
weest. Geestelijken, hoogwaar
digheidsbekleders, bedelorden,
schalmeiers, vaandeldragers en
tal van gilden uit Brugge, Sluis
en Aardenburg kwamen in de
week na pinksteren naar Aar
denburg. De processies in de
'Langhe Weecke' trokken hon
derden, zo niet duizenden be
zoekers. De bedevaart was een
happening van jewelste.
Gek genoeg is het niet een mira
culeuze verschijning van Maria
die ten grondslag lag aan de be
devaart in Aardenburg. Het ver
haal rondom het beeld van Onze
Lieve Vrouwe met de inktpot,
waarschijnlijk eveneens een
product van latere verbeelding,
is er vermoedelijk pas later bij
verzonnen.
De legendevorming heeft in de
loop der jaren haar werk ge
daan. De precieze ontstaansge
schiedenis is dan ook niet be
kend. Wel is duidelijk dat er al in
1296 een behoorlijke cultus was
ontstaan rondom Maria. Ed
ward I van Engeland vaardigde
een oorkonde uit waarin hij ge
wag maakte van zijn bijzondere
verering voor de Moeder Gods
in Aardenburg. De toeloop was
toen al zo groot dat paus Bonifa-
tius VIII de Mariakerk in dat
zelfde jaar tot kapittelkerk
verhief. In de jaren daarna
brachten nog heel wat vorsten,
landsheren, graven en keizers
een bezoek aan Aardenburg.
Weversgezel
De bronnen gaan uiteindelijk
terug tot 1273. In de Kikkerstad
wordt er daarom algemeen van
uit gegaan dat dat het jaar is
waarin de traditie van de bede
vaart. in Aardenburg ontstond.
Bijna elke Aardenburger, zeker
de ouderen onder hen, kent het
verhaal van de weversgezel Ste-
vin, werkzaam in het wolhuis in
Aardenburg. De jongen heeft
zijn oog laten vallen op de doch
ter van een rijke schepen, Gode-
lieve. Ook zij ziet wel wat in
hem. Maar Godelieve wacht een
ander lot: trouwen met Wibold,
zoon van een vermogend man.
Wanneer op goede dag Wilbold
vermoord wordt aangetroffen,
valt al gauw de verdenking op
Stevin.
Geheel Aai'denburg keert zich
tegen hem. Een veroordeling
door de baljuw laat niet lang op
zich wachten, ook al houdt de
jongen zijn onschuld vol. In zijn
cel in het Steen krijgt de wevers
gezel tijdens zijn slaap een visi
oen waarin Maria verschijnt
met Jezus op de arm. Het Chris
tuskind schrijft een briefje, ter
wijl zijn moeder de inktpot
vasthoudt. Als Stevin wakker
wordt, ligt er inderdaad een per
kamenten rol naast hem. Wan
neer hij de rol vlak voor zijn te
rechtstelling aan de schepen
springlevend op. Hij heeft de
wurging overleefd, omdat hij
naar eigen zeggen al die tijd op
de schouders van Onze Lieve
Vrouwe heeft gestaan.
Welke legende uiteindelijk het
dichtst bij de 'waarheid' ligt en
waarom de bedevaart in Aar
denburg zo tot bloei kwam, weet
ook Walter Dierick uit Aarden
burg niet. Persoonlijk denkt hij
dat de kerk er zelf alles aan deed
om de pelgrims te lokken. ,,De
herbouw van de kerk eind der
tiende eeuw kostte natuurlijk
het nodige en bezoekers brach
ten nu eenmaal veel geld in het
laadje. Ook de plaatselijke ne
ringdoenden profiteerden daar-
Spot
De Maria-verering in Aardenburg is te danken aan legenden over de redding van onschuldigen, maar
werd waarschijnlijk extra gestimuleerd door kerk en middenstand. foto Charles Strijd
overhandigt, raakt deze diep
ontroerd en verklaart hem. me
teen onschuldig.
Dat er nog een tweede legende
bestaat, bleek pas 25 jaar gele
den, toen het Lied van de Speel
man werd ontdekt. Daarin
wordt een jongeman ter dood
veroordeeld, omdat hij de doch
ter van een invloedrijke koop
man zwanger had gemaakt. De
jongeman houdt staande dat hij
onschuldig is, maar de koopman
bezweert dat zijn dochter met
geweld is overmeesterd. Na
tuurlijk gelooft men hem en dus
wordt de knaap op het galgen
veld in Sint Kruis verhangen.
Op de derrie dag maakt een her
der de dode los. Wonder boven
wonder springt de jongen
Dierick vindt het prachtig dat
de bedevaarten en de 'overdre
ven devotie' van de mensen toen
blijkbaar ook al onderwerp van
spot waren. In een gedicht van
Jan de Weert uit leper bijvoor
beeld steggelen twee vrouwen
over welke Maria het machtigst
is, die van Rozebeke of van Aar
denburg.
De bedevaarten die vaak met
veel drank en eten eindigden,
stoelden volgens Dierick overi
gens niet alleen op de Maria
verering. Ook het reliek van het
Heilig Bloed - dat Aardenburg
en Brugge in hun bezit hadden -
werd tijdens de processies rond
gedragen. Buiten de befaamde
week na Pinksteren om, gold
Aardenburg vooral als strafbe-
devaartsoord. Veroordeelden in
Maastricht of Utrecht konden
hun straf kwijt laten schelden
door een voettocht naar Aar
denburg te maken.
Opleving
Nadat de kerk rond 1600 in pro
testantse handen kwam, kwam
ook aan de bedevaart een eind.
Pas bij de heropbouw van de pa
rochie in 1804, ontstond er weer
zoiets als een Maria-verering.
Natuurlijk nooit meer zoals het
was, maar verse bloemen en
brandende kaarsen staan er-tot
verwondering van Dierick -
sindsdien altijd. Sinds drie jaar
kent de traditie op kleine schaal
weer een opleving. De Zonne
bloem West-Zeeuws-Vlaande-
ren organiseert elk jaar met
meer succes een bedevaart naar
Aardenburg.
In 'ommeganck' van Aarden
burg naar Hanekinswerve bij
Draaibrug, zoals in de Middel
eeuwen gebeurde, gaan de hon
derden deelnemers niet meer,
maar na de dienst lopen zij wel
in processie langs het befaamde
beeld. Dit keer krijgt de bede
vaart een bijzonder tintje. Van
wege het jubileum leidt bis
schop dr. M.P.M. Muskens van
Breda op 2 juni de bedevaart en
gaat hij voor in de eucharistie
viering van 14.00 uur. Na afloop
komen de deelnemers bij elkaar
in hotel/conferentiecentrum De
Elderschans in Aardenburg.
Zeeuwse sloepen
leverden harde
strijd in HT-race
RITTHEM - Vier van de negen
Zeeuwse deelnemers aan de
Harlingen-Terschelling Sloe
penrace (voor insiders HT) heb
ben de overtocht vrijdag kun
nen volbrengen. De overige vijf
werden voortijdig uit het water
gehaald of naar Terschelling ge
sleept. Zaterdag werden dc
uitslagen bekend gemaakt. De
snelste tijd maakte de Yellow
Fin van de Hogeschool Holland
in IJmuiden met drie uur en
twintig minuten. Van de Zeeu
wen waren de Scheldeloodsen
met hun sloep Willem het snel
ste, met vier uur en 17 minuten.
A Cleophas van de Zeeuwse
Sloepfederatie: „Het was pure
uitputting. Je zit natuurlijk met
enorme stromen daar op die
Waddenzee en je had een flinke
wind, kracht vijf a zes noord
west. Dat betekent ruim zestig
centimeter golven bij het Schut-
tegat, onder Terschelling."
De tijd van de Willem was onder
die omstandigheden een presta
tie, vindt Cleophas. „De deelne
mers moesten werken als ga
leislaven. En dat gemiddeld vijf
uur lang, continu.Van de in to
taal 130 starters waren er 44 die
het moesten opgeven. „Dat is
voor zo'n race toch een behoor
lijke uitval. De Zeeuwse presta
ties zijn relatief gezien niet zo
slecht. De Total-ploeg scoorde
met In De Olie vijf uur 1 minuut,
Het Zeepaard van de Zeevaart
school deed het in vijf uur 4 mi
nuten en Tony Leijnse met de
Seahorse in vijf uur 5 minuten."
De afvallers waren La Strada
Diva van het damesteam uit
Kortgene, drie sloepen van de
Zeevaartschool en de Schone
Waardin van Ploechst,
Levend
tafelvoetbal
MIDDELBURG - De Stichting
Sportieva van de Zeeuwse
Sportraad heeft nu ook een le
vende sjoelbak en een levend ta
felvoetbalspel te huur. De voet-
balstrijd speelt zich af op een
luchtkussen tussen twee teams
van zes personen, die zijn ver
bonden aan stangen.
Rotary-voorzitter T. H. C. van Arenthals (midden) overhandigt de cheque aan voorzitter J. Wispehveij van De Wisselplaats (links) en
burgemeester Van der Zaag van Goes. foto Willem Mieras
door Mieke van der Jaqt
GOES - De speel-o-theek De Wissel
plaats, uitleencentrum voor speelgoed en
ontwikkelingmateriaal voor gehandicap
te kinderen, kwam nog 40.000 gulden te-
kort om de plannen voor verbouw en her
inrichting van de speel-o-theek te kunnen
realiseren. De Rotary Goes, de serviceclub
die dit jaar het halve eeuwfeest viert, trok
zich het lot van de Wisselplaats aan en be
gon aan een jubileum-inzameling. Met
persoonlijke bijdragen van de leden, de
verkoop van een kwartetspel en het wer
ven van sponsors voor speelgoedkasten,
haalde de rotarians 45.000 gulden binnen
plus nog wat giften in natura, zoals de
computer die de Wisselplaats zo goed ge
bruiken kon.
Zaterdagmiddag overhandigde vooi'zit-
ter T. H. C. van Ai-enthals de cheque aan
burgemeester Van der Zaag van G.oes tij
dens een receptie in het Goese stadhuis.
Dat was een stille hint want de rotarians
vinden eigenlijk dat het lot van een voor
ziening als De Wisselplaats niet moet af
hangen van de inzet van serviceclubs. De
overheid zou de toekomst van de speel-o-
theek hebben moeten veiligstellen. Van
der Zaag, die het geld graag in ontvangst
nam. geeft het weer door aan de speel-o-
theek.
Bij wijze van veiTassing kwamen de
Rotax-act Goes, de jongerenorganisatie
van Rotary International, ook met een gift
op de proppen. De juniox-en hadden met
een snelle inzameling nog eens 2.000 gul
den bij elkaar gehaald voor de Wissel
plaats.
De in totaal ruim duizexxd mexxsen die zaterdag tijdens de open dag
de gerestaureerde Sint Jacobskerk kwamen bezoeken, waren una
niem van mening dat het resultaat prachtig was.
foto Lex de Meester
door Maurits Sep
VLISSINGEN - Ruim duizend
mensen hebben zaterdag de
open dag van de Sint Jacobs
kerk in Vlissingen bezocht.
Rond half twee - de open dag
was toen pas halverwege - had
den al meer dan zevenhoxxderd
bezoekers de gerestaureerde en
heringerichte kerk van binnen
bewonderd. Het oordeel was
unaniem: prachtig. „We hebben
nog geen wanklank gehoord. De
mensen vindeix hem allemaal
mooi", verklaarde' Jaap van
Luijk, penningmeester van de
exploitatiecommissie.
Van Luijk was erg tevreden over
de belangstelling voor de open
dag. „Het weer wei'kt natuurlijk
wel mee", stelde hij vast. „Het is
geen sti'andweer, dat is goed
voor ons. Zo werkt dat. Boven
dien is er in de media veel aan
dacht aan de restauratie be
steed. Dat werkt ook positief."
Veel mensen kwamen volgens
Van Luijk voor de orgelconcei'-
ten die Jos Vogel de hele dag
doorgaf. J. Kloet uit Lage Zwa-
luwe bijvoor-beeld. Met zijn
vrouw zat hij aan het begin van
de middag halverwege de kerk
nrstig om zich heen te kijken.
„Ik ben een fei-vent orgellief-
hebbei'. Ik wacht tot Jos Vogel
weer begint", beaamde hij.
Kloet is een geboi-en Zeeuw,
komt uit Sint Maax-tensdijk. „Ik
had familie in Vlissingen wo
nen. Als kind heb ik wel rondom
de Sint Jacobskei'k gespeeld,
maar ik had hem nog nooit van
binnen gezien. Heel mooi", vond
hij. Samen met zijn vrouw trekt
Kloet veel door Europa. Overal
waar zij komen, bezoeken ze
kerken. De Sint Jacobskerk be-
hooif in hun ogen tot de mooi
ste.
,Wij zaten alleen wel te filosofe
ren over de vraag of de stoelen
nu wel de goede sfeer hebben",
mex'kte Kloet op. Hij en zijn
vrouw hebben zo hun twijfels
over de rode zittingen. Mevrouw
Kloet vindt bovendien het lichte
hout van de stoelen niet zo mooi
combineren met bijvoorbeeld
de preekstoel. „Maar ach, dat
verkleuit nog wel."
Een andere publiekstx-ekker
was de Sint Jacobstoren, die
sinds meer dan een jaar weer
kon worden beklommen. Ook de
markt in tweedehands spullen
die in de kerk plaatsvond, lokte
mensen naar binnen. De op
brengst van de mai'kt is bestemd
voor de restauratie van het or
gel. Van Luijk: „Dat zal in het
najaar gebeuren. De kosten be
dragen ongeveer 110.000 gul
den."
FILMS
BERGEN OP ZOOM - Roxy, 19.30 uur: Ti
tanic; 20.00 uur: Deep Impact;
Cinemactueel, 20.00 uur: U.S. Marshals
en Deep Impact; 20.30 uur: As good as it
gets;
GOES - Grand, 19.30 uur: Titanic;
HULST - De Koning van Engeland, 20.00
uur: Titanic, Jackie Brown, U.S. Mars
hals, Deep Impact, Mercury Rising en
Scream 2;
MIDDELBURG - Cinema, 20.30 uur: Mrs.
Brown;
VLISSINGEN - Alhambra, 19.00 uur: Tita
nic; 20.00 uur: Jackie Brown, U.S. Mars
hals en The Edge;
TENTOONSTELLINGEN
BROUWERSHAVEN - Stadhuis vm, 9.00-
12.00 en 13.15-17.00 uur: Expositie
Abeer El Khateb (t/m 11/6);
St. Nicolaaskerk, 13.30-16.30 uur Tex-
tiel-kunst expositie (t/m 5/6);
GOES - Stadskantoor, 09.00-17.00 uur:
Suze van den Ouden, schilderijen (t/m
29/5);
GROEDE Gallery d'Ouwe Smisse,
13.30-17.00 uur: Diverse Kunstenaars
met thema keramiek (t/m 31/5);
KAPELLE - Bibliotheek, 14.00-17.00 uur:
Aquarellen van Christien Sturm bij poe-
zie van Annie M.G. Schmidt (t/m 28/5);
Gemeentehuis, 8.30-12.00 en* 13.00-
16.00 uur: Kees Bruijnes, portretschilde
rijen in olieverf (t/m 12/6);
KLOOSTERZANDE - Bibliotheek, 13.30-
17.00 en 18.00-20.00 uur: 50 oude com
munie- en devotieprentjes uit de collec
tie van E. Vermast-v. Bunderen (t/m 5/6);
KRUININGEN - Gemeentehuis. 8.30-
12.00 en 13.00-16.00 uur: Mia de Graaff-
Aarts, schilderijen (t/m 30/6);
MIDDELBURG - Bibliotheek, 17.30-21.00
uur: De Zierikzeesche Nieuwsbode,
1844-1998 (t/m 20/6); Entourage schilde
rijen en schetsen van Marian Binkhuysen
(t/m 27/6); Eeuwige Vrede 1648 (t/m 6/6);
Zeeuws Museum, 11.00-17.00 uur: 'Ne-
halennia 350 jaar' een mysterieuze godin
uit de Romeinse tijd (t/m 27/9); Zeeuwse
kunstenaressen, collectie hedendaagse
kunst (t/m 24/5);
Depot, 14.00-17.00 uur: Werk van 7 kun
stenaars en vormgevers (t/m 25/5);
De Vleeshal, 11.00-17.00 uur: Werk van
Nedko Solakov (t/m 28/6);
OOSTBURG - Den Hoekzak, 10.00-12.00
en 14.00-18.00 uur: Werk cursisten
Kunstzinnige Vorming (t/m 19/6);
OOSTKAPELLE - Zeeuws Biologisch Mu
seum, 12.00-17.00 uur: Wandelstokken
(t/m 13/9); Zand nader bekeken (t/m 27/9);
Peter van Nes, aquarellen (t/m 30/6);
Toeristisch Centrum Oranjezon, 10.00-
16.00 uur: Expositie Mieke van Tilburg,
aquarellen schelpen en andere zeedie
ren (t/m 1/9);
OUDDORP - Bezoekerscentrum De Gre-
velingen 10.00-17.00 uur: Expositie Elly
van der Horstkeramiek en Joop Kern-
pers, tekeningen en schilderijen (t/m
21/6);
SINT LAURENS - Galerie De Osseberg,
14.00-17.00 uur: Expositie Marja de Lan
ge, schilderijen, Gerda Rutters, beelden
(t/m 27/6);
TERNEUZEN - Bibliotheek, 12.00-20.30
uur: Expositie gerestaureerde en deels
gerestaureerde kunstvoorwerpen (t/m
31/5); Expositie van beeldend werk van
kinderen (t/m 24/6);
Stadhuis, 8.00-17.00 uur: Nieuwe aan
winsten van de Stichting Kunstuitleen
Zeeland (t/m 26/6);
VEERE - Grote Kerk. 10.00-17.00 uur: Di
verse kunstenaars (t/m 12/6);
VLISSINGEN Bellamy 19, 10.00-17.00
uur: Jacqueline llgen van Rooijen, objec
ten en wandobjecten en Melanie de
Vroom, installatie (t/m 2/6).
HULPCENTRA
Alarmnummer voor
geheel Zeeland:
tel. 112.
Centraal Meldpunt Milieuklachten Zee
land, tel. 0118412323.
SOS Telefonische Hulpdienst Zeeland,
tel. 0118 615551 (dag en nacht bereik
baar).
Stichting Blijf van m'n lijf Zeeland, tel.
0118469869 (dag en nacht bereikbaar).
Kindertelefoon Zeeland, tel. 0800 0432
(gratis), dag. van 14.00-20.00 uur
Bureau Vertrouwensarts Kindermishan
deling, tel. 0118 628800.
Aids Infolijn, tel. 0118638384.
De politie houdt vandaag snelheidscon
troles op de A2 Amsterdam-Utrecht-
Eindhoven, A9 Alkmaar-Diemen, de AIO
ringweg Amsterdam en de Al bij Barne-
veld, A12 bij Zoetermeer en A58 bij Bre
da.
