COURANT
Machtsstrijd over lot Soeharto
Zeelandia-manager verbijsterd
over orgie van geweld in Jakarta
1
Paars wil heikele
onderwerpen
meteen van tafel
Verkeerd examenonderwerp geleerd
Gouden
Harp
voor
Freek
4 WEKEN
Q
Indonesische president houdt vandaag televisietoespraak
Duizenden
banen weg
bij Fortis
AR
mm
i
Justitie VS pakt Microsoft aan
Scherpere criteria kampeerwagens
Etappezege Angel Edo in Giro
19
VOOR 15,00
JA,
22°
12°
N 3
Zonnig
Zonnig en droog. Op de westkust kans op
zeemist. Noordelijke wind, 2-3 Beaufort.
Middagtemperatuur 18-23 graden.
241e jaargang no. 118
dinsdag 19 mei 1998
losse nummers 1,75
Afscheid van
het pluche
pagina 3
van onze redactie binnenland
UTRECHT - De leerlingen van
het Amstel-lyceura in Amster
dam kwamen verleden week
bij het VWO-examen aard
rijkskunde voor een onaange
name verrassing te staan. Eén
van de examenonderwerpen
waarover zij zich op school
hadden gebogen was Rusland.
Maar dat hoefde voor het exa
men niet. Wel internationalise
ring, en dat hadden zij niet ge
had, aldus het Landelijk Aktie
Komitee Scholieren.
Rusland stond vorig jaar wel
op de lijst van examenstof, al
dus een woordvoerder van het
LAKS. Maar dat onderwerp
was dit jaar ingewisseld voor
internationalisering. Dat was
op de Amsterdamse school niet
doorgekomen. De school was
gisteren niet voor commentaar
bereikbaar.
Tot nu toe kreeg het LAKS
1.250 klachten binnen over de
eindexamens. Iets minder dan
verleden j aar in dezelfde perio
de. Gisteren waren er vooral
klachten over het VWO-exa
men natuurkunde. Te moeilijk
en te lang, vonden veel
VWO'ers. De examenlij n had
drie kwartier na afloop van het
examen al zestig klachten bin
nen. Het aantal klachten over
economie II dat VWO-leerlin-
gen vorige week donderdag
voorgeschoteld kregen, spant
tot nu toe de kroon. Daarover
kreeg het LAKS 400 klachten.
Er werden begrippen bekend
verondersteld, die niet in de ge
raadpleegde leerboeken vóór
kwamen. Delingscalculatie-
methode, bijvoorbeeld. ANP
examenrubriek op pagina 15
door Ronald Frisart
JAKARTA - Binnen de In
donesische politiek-mili-
taire elite is een machts
strijd losgebarsten over
het lot van president Soe
harto. Vandaag zal Soe
harto het Indonesische
volk via de televisie toe
spreken.
De Indonesische parlements
voorzitter Harmoko verklaarde
gistermiddag dat Soeharto weg
moet. 's Avonds noemde gene
raal Wiranto, de commandant
van de strijdkrachten, dat een
individuele uitspraak van Har
moko zonder wettelijke grond.
Vandaag overlegt parlements
voorzitter Harmoko met de vier
fractieleiders. Verwacht wordt
dat ze Soeharto gezamenlijk
zullen wagen terug te treden.
„De voorzitter van het parle
ment en zijn plaatsvervangers
hopen op eenheid van de natie
en dat de president met wijsheid
zal aftreden", aldus Harmoko in
de verklaring die hij gistermid
dag aflegde in het parlements
gebouw. Daar stonden toen on
der toeziend oog van militairen
UTRECHT - De overname
van de Generale Bank
door het financiële con
cern Fortis gaat ten koste
van circa drieduizend ba
nen. Tussen de vijf- en ze
venhonderd bankfilialen
zullen hun deuren moeten
sluiten, voor het overgrote
deel in België.
Dat zei Fortis-bestuurder
H. Hielkema gistermid
dag in een toelichting op
het bod van Fortis op de
Generale Bank. Het
Utrechts-Brusselse con
cern, waartoe MeesPier-
son, VSB Bank en Amev
behoren, heeft ruim 22
miljard over voor de
grootste Belgische bank.
Hielkema wilde geen cij
fers noemen, omdat nog
onbekend is hoe de activi
teiten van Fortis en de Ge
nerale Bank in elkaar
worden geschoven. Eer
dere schattingen van Bel
gische vakbonden over
het banenverlies noemde
Hielkema echter 'een heel
eind in de goede richting'.
Fortis heeft de bonden
meegedeeld geen ge
dwongen ontslagen te
verwachten. De banenre
ductie is mogelijk via na
tuurlijk verloop. Inclusief
de werknemers van de Ge
nerale Bank telt Fortis
62.000 medewerkers.
Desalniettemin maken de
vakbonden zich ernstige
zorgen over de gevolgen
van de overname voor de
Fortis-medewerkers. De
Dienstenbond CNV voor
ziet 'grootscheepse bewe
gingen' waarbij over de
toekomstige structuur
van Fortis 'nog menig rob
bertje zal worden gevoch
ten'. GPD
zie ook pagina 7
Advertentie1
VRIJ DAG 22 mei zijn
onze kantoren te
Middelburg en
Goes gesloten
/fccountants-eri
/dviesgroep Rjkse
al urenlang tegen de vijfduizend
studenten te demonstreren. Een
delegatie van de betogers werd
tot het parlement toegelaten. D e
afvaardiging bood een petitie
aan waarin werd aangedrongen
op een buitengewone vergade
ring van het Raadgevend Volks
congres (MPR) om Soeharto's
mandaat in te trekken.
Dat zelfs Harmoko er openlijk
op aandrong dat het staats
hoofd na 32 jaar terugtreedt,
kwam als een donderslag bij
heldere hemel. Harmoko gold
jarenlang als trouw Soeharto-
bondgenoot. Als parlements
voorzitter is hij nummer drie in
de hiërarchie, na de president en
vice-president Habibie. Tevens
leidt hij regeringspartij Golkar.
Voorwaarden
Waarnemers achten het uitge
sloten dat Harmoko zijn verkla
ring heeft afgelegd zonder voor
afgaand overleg met Soeharto.
Aangenomen wordt dat achter-
de schermen wordt onderhan
deld over de voorwaarden
waaronder Soeharto zich terug
trekt. Vermoedelijk wil de presi
dent dat de strijdkrachten niet
verdeeld raken, dat zijn beleid
van economische ontwikkeling
wordt voortgezet en dat de
machtswisseling volgens de
wettelijke regels verloopt.
Harmoko heeft de bevoegdheid
een buitengewone vei-gadering
van de MPR bijeen te roepen.
Zo'n bijeenkomst van het man
daat van president en vice-pre
sident intrekken. Afgelopen
maart koos de door Soeharto ge
controleerde MPR hem voor zijn
zevende ambtstermijn van vijf
jaar. Tevens werd B.J. Habibie
tot vice-president benoemd.
De commandant van de strijd
krachten (ABRI) annex minister
van defensie, generaal Wiranto,
verklaarde gisteravond dat de
strijdkrachten een raad vormen
die aan hervormingen gaat wer
ken. Daarin zouden ook verte
genwoordigers van universitei
ten en critici van het bewind
moeten worden opgenomen.
Wiranto waarschuwde dat de
door Piet Kleemans
JAKARTA - „Ik heb het Chili
van Pinochet meegemaakt,
maar dit is erger. Dit slaat alles.
Plundering en brandstichting is
aan de orde van de dag." F. Kas-
bergen, general manager van de
vestiging van de Zierikzeese
bakkerijgrondstoffenfabriek
Zeelandia in Jakarta, is verbijs
terd over wat er om hem heen
gebeurt. De Zeelandia-fabriek
is inmiddels uit voorzorg geslo
ten.
Kasbergen ziet de toekomst met
angst en beven tegemoet. De
spanning in Indonesië loopt
steeds verder op. „De situatie is
bijzonder instabiel en onvoor
spelbaar" stelt de Zeelandia-
man. Hij heeft zijn appartement
in Jakarta inmiddels verlaten en
zijn intrek genomen in Hotel
Imperia. Dat ligt in een wat rus
tiger omgeving. „Iedereen is erg
bezorgd. Er gebeuren heel on
Indonesische dingen. Er worden
vrouwen aangerand en ver
kracht. En dat in een Moslim
land. Er zijn ook al twee toeris
ten vermoord."
Kasbergen zag van dichtbij hoe
de vlam in de pan sloeg in de In
donesische hoofdstad. „Ander
halve steeg verder is een depart
ment store, zo'n hele grote
supermarkt, compleet geplun
derd en vervolgens in brand ge
stoken. Als je dan die rookwol
ken zo dichtbij ziet, voel je je
echt niet veilig meer. Het is hier
compleet uit de hand gelopen."
Kasbergen durft de straat nog
wel op, maar echt veilig voelt hij
zich niet. „Pas ging ik van de fa
briek terug naar huis met zo'n
jeepje; onderweg werd ik twee
keer aangehouden en één keer
aangevallen. Dan is het een
kwestie van volgas achteruit en
hopen dat er niemand achter je
auto loopt."
De Zeelandia-fabriek in Tange
rang bij Jakarta is ook al be
laagd door woedende Indone
siërs. Een steen vloog door de
ruiten. „Maar dat is peanuts
vergeleken met wat er op andere
plaatsen gebeurt. We hebben
dat raam meteen gerepareerd,
een Indonesische vlag over het
logo gehangen en de luxaflex
dichtgedaan, alsof er niemand
in de fabriek was. Ik heb wel van
's ochtends tien uur tot 's avonds
zeven uur vanachter de luxaflex
de zaak in de gaten gehouden.
Uiteindelijk zijn al onze werk
nemers veilig thuisgekomen,
maar er waren er wel die wacht
ten tot het donker was.
De volkswoede richt zich in In
donesië vooral op Indonesiërs
van Chinese komaf. Het mana-
AMSTERDAM - Conamus en
Burna Stemra reikten gister
avond in het Amsterdamse
Carré de Gouden Harpen uit.
Deze hoogste onderscheiding
voor musici, die zich in hun
carrière op een bijzondere
wijze verdienstelijk hebben
gemaakt in de Nederlandse
lichte muziek, ging onder an
deren naar zanger en cabare
tier Freek de Jonge.
foto Jasper Juinen/ANP
gementteam van de Indonesi
sche vestiging van Zeelandia
bestaat voornamelijk uit Chine
zen. Kasbergen: „Die zijn echt
bang en die proberen we ook zo
snel mogelijk uit de gevarenzo
ne te halen." De Chinese min
derheid heeft het in het roerige
Jakarta zwaar te verduren. Op
zich te verklaren, meent Kas
bergen, want zij domineren in
het zakenleven van Indonesië.
De doorsnee Indonesiër is arm,
de Chinese zakenlieden zijn
rijk. Kasbergen neemt zeker
heidshalve de wijk. Hij vertrekt
per vliegtuig naar Singapore om
van daaruit door te reizen naar
de Philippijnen waar de Zierik
zeese multinational ook een
vestiging heeft. „Iedereen wil
hier weg. Ik hoop dat het alle
maal goed afloopt."
Contacten
De Zeelandia-fabriek in Tange
rang wordt door een eigen vei
ligheidsdienst bewaakt. Zee-
landia-directeur drs. P. Schotte
houdt vanuit Zierikzee dage
lijks de vinger aan de pols. „Wij
hebben goede contacten in In
donesië." De fabriek blijft voor
lopig dicht. De handelsafdeling
draait door. „Die wordt suf ge
beld om spullen, want overal is
gebrek aan. Maar we leveren
niets zelf af. Klanten die wat no
dig hebben komen het zelf afha
len. En dat gaat heel onopval
lend, door van die mannetjes op
de brommer."
i T V
tec
grote voor morgen aangekon
digde demonstraties niet uit de
hand mogen lopen.
De Nederlandse ambassade ried
gisteren de naar schatting dui
zend in Indonesië achtergeble
ven Nederlanders aan het land
te verlaten. Wie om dringende
redenen toch blijft, doet er goed
aan woensdag thuis te blijven,
aldus het advies. Voor morgen
hebben de studenten en mos
limleider Amien Rais grote ac
ties aangekondigd. GPD
zie ook pagina 2
De Amerikaanse minister van Justitie, Janet Reno (m), pakt
via een antitrustrechtszaak softwareproducent Microsoft
aan. De kwestie draait om het Internet-zoekprogramma dat
Microsoft heeft ingebouwd in zijn nieuwste compu-
terbesturingsprogramma, Windows 98. Met dat U
laatste programma domineert het concern de markt.
Voor de motorrijtuigenbelasting zijn de normen voor een
kampeerwagen aangescherpt. Een simpel gaspitje en een
bedje volstaan niet meer om in een laag tarief te vallen. Heel
wat eigenaren van wat voorheen nog een kampeer-
wagen heette werden onaangenaam verrast door een
forse naheffing.
De tweede etappe van de Ronde
van Italië is gisteren gewonnen
door de Spanjaard Angel Edo.
De 27-jarige renner uit de Kel-
me-ploeg was na de rit van Alba
naar Imperia, over 162 kilome
ter, in de massasprint de snelste.
De Zwitser Alex Zülle, winnaar
van de proloog, blijft leider in
het klassement.
feiten en meningen: 2; binnenland: 3; varia: 4; buitenland: 5;
financiën en economie: 7; radio en televisie: 9; zeeland: 11,
12,13,15 en 17; sport: 18 en 19.
van onze parlementsredactie
DEN HAAG - PvdA WD en
D66 hebben in hun streven naar
een snelle formatie besloten de
ze week meteen de moeilijkste
onderwerpen bij de kop te pak
ken. Nadat al vandaag wordt
gesproken over de centen, wor
den morgen de heikele onder
werpen bestuurlijke vernieu
wing, Schiphol en file-aanpak
besproken.
Daarmee worden direct de on
derwerpen besproken die de
drie partij en het meest verdelen
Met name de bestuurlijke ver
nieuwing en Schiphol gelden als
onderwerpen die een eventueel
twreede paars kabinet nog in de
weg kunnen staan. Voor D66
gelden het referendum en de ge
kozen burgemeester als de be
staansredenen van de partij en
als onmisbaar in een regeerak
koord. De WD heeft grote pro
blemen met beide, de PvdA
twijfelt.
Schiphol moet wat de WD be
treft veel meer ruimte krijgen
om te groeien, ter-wijl PvdA en
D66 daarover eerst de lopende
onderzoeken af willen wachten.
Bij de file-aanpak kiest de WD
voor uitbreiding van de autowe
gen, PvdA en D66 zien meer in
een beter openbaar vervoer.
De voortvarende aanpak in het
begin van de formatie moet snel
duidelijkheid geven over cle le-
Besmet serum in
7 ziekenhuizen
DEN HAAG - In zeven zieken
huizen in Nederland is gebruik
gemaakt van het bloedplasma
uit Engeland waarin zich moge
lijk eiwitten bevonden van een
donor met de ziekte van Creutz-
feld-Jacob.
Zoals gemeld is het verdachte
plasma gebruikt voor het ma
ken van scans bij longpatiënten.
In totaal zouden 350 patiënten,
zonder dat zij dit wisten, in aan
raking zijn gekomen met het
Engelse bloedproduct. Volgens
het ministerie van VWS is het
gebruikt in het VU-ziekenhuis
in Amsterdam, het AZU in
Utrecht, het AZ Groningen, Het
Deventer Ziekenhuis, De Heel
in Zaandam en de Zwolse zie
kenhuizen Sophia en Weezen-
landen. GPD
vensvatbaarheid van Paars 2.
Lukt het niet in deze eerste be
spreking overeenstemming te
bereiken, dan is duidelijk dat de
drie partijen toch te ver van el
kaar verwijderd zijn geraakt.
Lukt het wel, dan kan eind juni
een nieuwe regering worden ge-
installeerd. GPD
(Advertentie)
(eenmalig binnen zes maanden)
ik wil:
een proefabonnement van
4 weken voor 15,00
een abonnement. De eerste twee
weken ontvang ik de krant
gratis.
Daarna wil ik betalen:
per maand met automatische
afschrijving a 33,25
per kwartaal met
automatische afschrijving
a 93,50
Naam:
Voorletters: m/v
Stuur deze bon op in een open
enveloppe, zonder postzegel, naar:
PZC, afdeling abonnementen
Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen.
Bellen gaat sneller 0800-0231231
De PZC
713214 000002
Indonesische studenten juichen op het dak van een bus na de oproep van Harmoko aan Soeharto af te treden.
foto Ke m a IJ uf ri/E PA
