Lintje moet iets speciaals blijven
PZC
Boegbeeld van Katholieke Vrouwen
zeeland
15
Meeste gedecoreerden in Terneuzen, geen onderscheidingen in Sluis en Hontenisse
uitgereikt© lintjes
Ongekende Inzet voor mosselsector beloond
Ververs ambassadeur van de handelskamer
Altijd sterk gemaakt
voor gehandicapten
Leeftijd en klasse in
andere landen nog
steeds maatgevend
Keramiste Tessa Braat
weet mensen te binden
donderdag 30 april 1998
door Harmen van der Werf
VLISSINGEN - Sluis-Aarden-
burg en Hontenisse moesten het
dit jaar als enige gemeenten in
Zeeland zonder koninklijke on
derscheiding stellen. C. J. van
Liere, burgemeester van Sluis-
Aardenburg, is echter niet voor
één gat te vangen. „Ik heb wel
een voordracht gedaan, die de
commissaris van de koningin
ook heeft doorgestuurd naar
Den Haag, naar het Kapittel.
1 Maar daar hebben ze anders be
schikt."
Het gaat Van Liere niet aan het
hart dat hij niet aan de bak kon
met lintjesregen. „Volgend jaar
beter." En hij kan het wel billij-
ken dat het Kapittel streng is.
„Een koninklijke onderschei
ding moet een onderscheiding
blijven, iets bijzonders."
Dat Sluis-Aardenburg geen
nieuwe ridder mocht verwelko-
i men, ligt volgens Van Liere ze
ker niet aan de gemeente. „Wij
doen er alles aan om verdienste
lijke mensen voor een onder
scheiding voor te dragen. Als ik
bijvoorbeeld bij een vereniging
I kom, kaart ik het altijd aan."
Dezelfde formule hanteert zijn
collega van Terneuzen, drs.
R. C. E. Barbé, die zich gisteren
recordhouder mocht noemen.
Zijn gemeente is acht konink
lijk onderscheiden inwoners rij
ker. „Ik speur zelf actief bij al
lerlei organisaties. En het gaat
van mond-tot-mond."
Voordrachten
In september moeten de aan
meldingen al binnen zijn bij de
gemeenten, waarna ze half ok
tober op het bordje van commis
saris der koningin drs. W. TT van
Gelder belanden. Hij heeft 55
voordrachten naar Den Haag
verzonden. Het Kapittel heeft er
49 goedgekeurd. Van Gelder:
„Het kon slechter."
Dat zes voordrachten zijn afge
wezen, toont aan dat het Kapit
tel - de organisatie die alle aan
vragen beoordeelt - niet over
één nacht ijs gaat. Gemeenten
hanteren al een grove zeef. Zo
wordt nagegaan of iemand ooit
een zwaar misdrijf heeft be
gaan. Die valt direct af.
„En mensen moeten echt lang
durig ergens actief zijn ge
weest", weet burgemeester mr.
dr. A Kessen van Hulst. „Geen
vijf of tien jaar, maar twintig of
dertig jaar. En bij meerdere or
ganisaties." Hulst plaatst zoals
meer gemeenten oproepen in de
pers. „Wij krijgen heel veel re
acties, van zowel verenigingen
als individuele burgers."
Wie 'alleen' veertig jaar bij één
baas heeft gewerkt, komt niet
meer automatisch in aanmer
king voor een lintje. Voor één
groepering is een uitzondering
gemaakt: politici. Als die twaalf
jaar in een gemeenteraad, Pro-
vinciale.Staten of het parlement
hebben gezeten, volgt vrij auto
matisch een onderscheiding.
Kessen: „De minister en het Ka
pittel willen geen oordeel vellen
over politici. Ik vind het non
sens dat zij wel direct een lintje
krijgen."
De Goese burgemeester drs.
D. J. van der Zaag heeft daar
geen probleem mee. Hij kan zich
vinden in het standpunt dat mi
nister van Binnenlandse Zaken
H. Dijkstal indertijd heeft inge
nomen. Goes is dit jaar overi
gens de enige grote Zeeuwse
gemeente met slechts één ko
ninklijke onderscheiding, op
roepen in het gemeentelijk in
formatieblad ten spijt. Van der
Zaag: „Helaas komt daar wei
nig uit, maar wij gaan het niet
anders aanpakken. Sinds het
nieuwe decoratiestelsel (in
1996) is ingevoerd, is het aantal
drastisch verminderd. De crite
ria zijn eenmaal strenger ge
worden."
De gemeenten Tholen (zeven
lintjes) en Schouwen-Duive
land (zes onderscheidingen)
lijken daar geen last van te heb
ben. In het Thoolse gemeente
huis zijn ze daar wel een beetje
trots op. „We maken er veel
werk van, want mensen stellen
het ontzettend op prijs."
Vorig jaar had de gemeente
Noord-Beveland er niet één, dit
jaar twee. De oorzaak ligt niet
bij een extra wervingscampag
ne. „Wij hebben hetzelfde ge
daan als andere jaren", aldus
burgemeester M. L. Everaers.
„Advertenties geplaatst in onze
rubriek in De Bevelander. Het is
ook niet erg als niemand een
lintje krijgt. Het moet een echte
verdienste blijven."
In Middelburg ('slechts' drie
lintjes) poneert chef kabinet M.
Frensel een andere visie. „Mid
delburg heeft geen gebrek aan
verdienstelijke inwoners. Mid
delburgers vinden het normaler
om dingen voor andere mensen
te doen."
100
80
60
40
20
Minister Melkert reikt de onderscheiding uit aan T. J. C. van den Dungen-Basten.
foto Jos van Leeuwen
1994 1995 199© 1997
1998
6e graad
5e graad 0
3e graad H
door René Hoonhorst
DEN HAAG - Een kwart eeuw toewijding aan de belangen van de
Zeeuwse Katholieke Vrouwen bracht de Hulsterse T. J. C. van den
Dungen-Basten woensdag het ridderschap in de Orde van Oranje-
Nassau. Minister A Melkert van Sociale Zaken reikte de versierse
len voor de koninklijke onderscheiding uit tijdens een plechtigheid
in Den Haag.
Van den Dungen begon 25 jaar geleden als secretaris van de Afde
ling Hulst van de Zeeuwse Katholieke Vrouwen. In 1979 werd ze
ook secretaris van het provinciaal bestuur van de Zeeuwse Katho
lieke Vrouwen. Bijna in haar eentje behoedde Van den Dungen de
provinciale vereniging (zo'n duizend leden) voor stuurloosheid
door enige tijd ook de taken van voorzitter en penningmeester op
zich te nemen. Sinds 1990,nahet aantreden van een nieuwe voorzit
ter, combineert ze de taken van secretaris en penningmeester op
provinciaal vlak.
Van 1979 tot 1992 (het jaar dat ze ook afscheid nam van de Hulster
afdeling) was ze ook de Zeeuwse afgevaardigde in het landelijk be-
stuurvan de Katholieke Vrouwen. Ze was onder meer twee jaar lan
delijk penningmeester van de vrouwenorganisatie. Ze verzorgde
daarnaast jarenlang de redactie en layout van landelijke en provin
ciale organen en is nog altijd de aanjager van excursiereizen voor
Zeeuwse vrouwen.
door Marten de Jongh
YERSEKE - „Absoluut niks, niets heb ik er
van geweten. Het is onvoorstelbaar." De 68-
jarige Jan Louwerse uit Yerseke had nooit
verwacht een lintje te krijgen. Een zakelijke
bespreking, daarvoor dacht hij woensdag
naar de mosselveiling te gaan.
Het pakte heel anders uit. Familie, vrien
den, kennissen en relaties uit de visserij we
reld waren er getuige van hoe Louwerse
werd benoemd tot Ridder in de Orde van
Oranje-Nassau. Beduusd keek de mossel
man naar zijn onderscheiding. „Deze eh...
wat is het eigenlijk? Het is onvoorstelbaar."
„Het zal je nu wel duidelijk zijn, het is om
jou te doen", zei burgemeester A Verbree
van Reimerswaal toen hij Louwerse de vei
lingzaal binnenloodste. Verbree prees Lou
werse als een authentieke man. Iemand die
wars is van gladde, gelikte praatjes. Lou
werse zegt gewoon wat hij denkt.
Zijn onderscheiding heeft de mosselkweker
te danken aan zijn inzet voor de gehele mos
selwereld. „Je betrokkenheid bij de sector
en de manier waarop je dat verwoordde: het
was en is uniek", aldus Verbree. Louwerse,
die zijn dagelijkse kloffie droeg, maakte het
de burgemeester nog wel even moeilijk bij
de uitreiking. Verbree: „Toen ik je zag dacht
ik: hoe krijg ik dat ding nou opgespeld op
dat leren jasje van hem."
Een grote verdienste van Louwerse is dat hij
schelpdiervissers en overheid dichter bij el
kaar wist te brengen. In een bestuurlijk,
moeilijke periode binnen de mosselsector
fungeerde hij als bindende factor. Louwerse
kweet zich van zijn taak met een grote per
soonlijke inzet en veel overtuigingskracht.
Voorzitter van de mosselsector van de Ver
eniging tot Bevordering van de Zeeuwse
Visserijbelangen (Zevibel) is hij sinds 1992.
Ook tijdens de dertig bestuursjaren bij de
Vissersvereniging Yerseke hanteerde
Louwerse enkele jaren de voorzittershamer.
Van '88.tot '93 was Louwerse bestuurslid
van de Coöperatieve Producentenorganisa
tie voor de Nederlandse mosselcultuur,
Daarna was hij tot vorig jaar voorzitter. An
dere werkzaamheden voerde hij uit binnen
onder meer de Mossel Adviescommissie van
het Produktschap Vis, de Adviescommissie
Uitgifte Mosselpercelen en de Wadden Ad
viesraad.
Jan Louwerse, bindende factor in de mosselsector.
foto DirkJan Gjeltema
door Wout Bareman
TERNEUZEN - Hij mengt zich
niet meer zo nadrukkelijk in het
geharrewar van de plaatselijke
'grutters', maar volgt het - on
getwijfeld tandenknarsend -
wel vanaf de zijlijn. Guust Ver
vers (67) bemoeide zich, als
boekhandelaar en drukker, ja
renlang met het wel en wee van
de middenstand in Terneuzen.
Hoofdschuddend nam hij soms
kennis van het gebrek aan en
thousiasme bij zijn collega's.
Een braderie, een inzamelactie,
een of ander festijn... Ververs
was er altijd voor te porren,
maar stond ook heel vaak al
leen.
Guust Ververs vond en vindt dat
je als ondernemer klantvriende
lijk dient te zijn. Zo'n houding
komt Terneuzen ten goede, het
lokt klanten en het brengt - met
enig geduld - geld in het laadje.
Een jaar of wat geleden stapte
hij vanachter de toonbank in
zijn winkel in de Noordstraat en
was vanaf dat moment nog en
kel op bestuurlijk vlak actief.
Ververs was in '65 medeoprich
ter van de middenstandsvereni
ging Noordstraat en werd later
voorzitter van het Handels Cen
trum Terneuzen, het overkoepe-
J. H. Kiewit viert de koninklijke onderscheiding samen met zijn
dochter. foto Lex de Meester
door Ab van der Sluis
MIDDELBURG - „Bij alles wat
ik heb gedaan, is het nooit de op
zet geweest om daarvoor iets te-
krijgen." Directeur J. H. Kie-
wiet, directeur van Kiewiet en
Schutting, het kantoor voor as
surantiën en financiële dienst
verlening in Middelburg, rea
geerde woensdag blij verrast na
het opspelden van de medaille
die hoort bij de koninklijke on
derscheiding Ridder in de Orde
van Oranje-Nassau. Kiewiet
zette zich jarenlang in voor ge
handicapten.
Tot 1 april '96 was Kiewiet be
stuurslid van de Stichting Zorg
Lichamelijk Gehandicapten in
Zeeland. Hij vervulde die func
tie bijna twintig jaar lang. „Hij
zette zich op prijzenswaardige
wijze in voor de zorg voor de me
demens met een lichamelijke
handicap", aldus burgemeester
mr. L. H. B. Spahr van der Hoek,
Als voorbeeld noemde hij de
realisering van de Ganzevest,
een gezinsvervangend tehuis
voor lichamelijk gehandicapten
in Goes. Daarnaast was Kiewiet
actief bij de Stichting Accom
modaties Lichamelijk Gehan
dicapten, die ervoor zorgde dat
er aangepaste caravans staan op
campings. Hij was jarenlang
voorzitter van het CDA-Veere
en voorzitter van de Oranjever
eniging Gapinge.
,Ik heb altij d gedacht dat ik iets
anders wilde doen naast, wat ik
noem, mijn verdienleven. In de
politiek heb ik me er sterk voor
gemaakt dat de gehandicapte
een eigen plaats kreeg in de sa
menleving. Mijn bezigheden
waren wel eens hectisch, maar
ik heb veel mensen leren ken
nen", zei Kiewiet. „Het heeft mij
goed gedaan om het allemaal te
kunnen doen."
lend orgaan van de verschillen
de middenstandsvei-enigingen.
Daarnaast bekleedde hij tal van
bestuursfuncties in het midden-
en kleinbedrijf, onder meer bij
de Kamer van Koophandel, in
de plaatselijke VW en in de
stichting Promotie Zeeuws-
Vlaanderen. Ververs is ook
voorzitter van het Midden- en
Kleinbedrijf Zeeland. Diezelfde
functie bekleedde hij bij de Ka
mer van Koophandel.
Waterschap
Plij is nu lid van de Raad van
Toezicht van de Woningbouw
vereniging Terneuzen, was lid
van het waterschap De Drie
Ambachten, treedt op als con
sulent van de stichting Klein-
nood en is ook nog secretaris van
de rooms-katholieke Tïiniteits-
kerk.
Burgemeester drs. R. C. E. Bar
bé van Terneuzen noemde hem
woensdagochtend, tijdens een
bijeenkomst in het gebouw van
de Kamer van Koophandel, 'een
ambassadeur' van die Kamer.
„Iemand met een brede maat
schappelijke belangstelling en
een waardig vertegen woorcliger
van het midden- en kleinbe
drijf." Ververs werd benoemd
tot Ridder in de Orde van Oran
je-Nassau.
(Advertentie)
Guust Ververs, Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
foto Charles Strijd
Vandaag zijn wij
telefonisch niet
bereikbaar, maar
wel via het InterlMet
ZEELANDNET
de provider die meer doet!
telefoon: 0113-377770
door Lianne Sleufjes
DEN HAAG - Een Nederlan
der die goede werken voor
medemens of de gehele sa
menleving verricht, maakt
kans op een koninklijke blijk
van waardering; een graad in
de Orde van Oranje-Nassau
of bij een zeer uitzonderlijke
prestatie een graad in de Or
de van de Nederlandse
Leeuw. Een Duitser komt in
zijn land in aanmerking voor
een van de Verdienstorden
der Bundesrepublik, een
Fransman of Francaise kan
zich tooien met een rang van
de Légion d'honneur of een
rang in de ordre national du
Mérite. In Luxemburg reikt
Groothertog Jan een Orde
van Verdienste uit en als het
een speciale prestatie betreft
kan het gaan om een rang in
de Ordre de la Couronne de
Chêne (eikenbladkrans). Een
Belg maakt kans op een Orde
van Leopold II, een Kroonor
de of een Leopoldsorde.
Anders dan in de ons omrin
gende landen zijn in Neder
land de onderscheidingen
niet meer afhankelijk van de
maatschappelijke positie
van betrokkene. „Een chauf
feur is net zo bijzonder als
zijn directeur. De klasse-an
gel is uit ons stelsel verdwe
nen", zegt Jean-Paul Krui
mel van de Kanselarij der
Nederlandse Orden. In buur
landen wordt nog wel onder
scheid gemaakt in sociale
graad. Maar tot 1996 kreeg
ook de Nederlandse chauf
feur 'slechts' een eremedaille
in brons en zijn directeur
ontving er een in zilver of
goud.
Leeftijdseisen zoals bijvoor
beeld het Duitse en Belgische
decoratiestelsel kennen,
heeft het Nederlandse deco
ratiestelsel nooit gehad. Ook
hoeft iemand die in aanmer
king komt voor een hoge Ne
derlandse onderscheiding
niet eerst een paar jaar met
een lagere onderscheiding
rond te stappen, zoals in
Duitsland, België en Frank
rijk verplicht is.
Verdiensten
De 'Verdienstorden der Bun
desrepublik Deutschland'
zijn bedoeld voor mensen uit
binnen- en buitenland die
speciale verdiensten hebben
verricht voor Duitsland. Die
verdiensten kunnen liggen
op politiek, wetenschappe-
lijk-sociaal of geestelijk
vlakMaar de orden gaan ook
naar mensen die hun sporen
hebben verdiend door het
verlenen van 'sociale, chari
tatieve of medemenselijke
hulp'.
Onderaan de Duitse erelad-
der staat de Verdienstme-
daille. Van laag naar hoog
komen.vervolgens het Ver-
dienstkreuz am Bande (Rid
derkruis), het
Verdienstkreuz 1. Klasse (Of
ficierskruis), het GroBe Ver
dienstkreuz, het GroBe Ver
dienstkreuz mit Stern, het
GroBe Verdienstkreuz mit
Stern und Schuiterband en
het GroBkreuz. Aan de top
staat het buitengewone
GroBkreuz. De Bondspresi
dent reikt die alleen aan
staatshoofden uit. Zij kun
nen die hoogste onderschei
ding meteen krijgen. Gewo
ne stervelingen moeten eerst
een Verdienstkreuz am Ban
de hebben ontvangen voor
hogerop kunnen.
Onderaan
Ook in Frankrijk moet een
ereteken een aantal jaren in
het bezit zijn alvorens men in
aanmerking komt voor een
hogere rang. De Fransen
moeten eveneens onderaan
beginnen: met ridder, de
laagste graad in de twee or
den. Het Légion d'honneur
wordt verleend aan Frahsën
- niet aan buitenlanders - die
buitengewone verdiensten
voor het vadexiand hebben
verricht. Een ooxiogsver-
wonding, opgelopen in naam
van 'la patrie', bespoedigt de
ontvangst van een ereteken.
De Franse ordre national du
Mérite gaat naar mensen uit
binnen- of buitenland die
hun sporen hebben verdiend
op het publieke, civiele of mi
litaire vlak. Dat goede werk
moet dan wel minstens tien
jaar zijn veriïcht om eei'st
ridder te kunnen worden.
Zowel het Légion d'honneur
als de ordre national du Mé
rite kent als graden ridder,
officier, commandeur, groot
officier en het grootkmis.
Dezelfde langen hanteert
Luxemburg in zijn twee
ox-des: de ordre du Mérite en
de ordre de la Couronne de
Chêne, waarbij de orde van
Verdienste iets lager in aan
zien staat dan de Kroonorde.
Groothertog Jan van Luxem
burg reikt het grootkruis al
leen zijn uit aan hoogwaar
digheidsbekleders zoals
ambassadeurs en minister
presidenten.
Koningsdag
De Belgen krijgen hun on
derscheidingen meestal op 8
april, de verjaai'dag van ko
ning Albert, of op 15 novem
ber, op Koningsdag. In prin
cipe moet iemand de leeftijd
van 42 jaar hebben bereikt
om voor een ereteken in aan
merking te komen. Tussen
twee toekenningen moet
minstens tien jaar zitten.
België kent drie nationale or
den: de Orde van Leopold II,
de Kroonorde en - de hoogste
- de Leopoldsorde. De Orde
van Leopold II en de Kx*oon-
orde kennen elk een bx'onzen,
zilveren en gouden medaille.
Alleen de Kroonoi'de kent
vervolgens de Zilvex-en en de
Gouden Palmen, De nationa
le oi'den kennen alle drie de
graden ridder, officier, com
mandeur en grootofficier.
Ad en Tessa Braat: nu allebei Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
foto Pieter Honhoff
door Herre Stegenga
ZIERIKZEE - Dat viel niet mee
om Tessa Braat een lintje op te
spelden. Na enkele tevergeefse
pogingen - de onderscheiding
was al twee keer op de grond ge
vallen - constateerde burge
meester J. J. P. M. Asselbergs
dat het haakje 'lam' was. Geluk
kig schoot zijn echtgenote te
hulp en dankzij haar kordate
optreden kon Tessa Braat uit
eindelijk toch haar koninklijke
onderscheiding dragen.
Theresia Maxia Antonia Braat-
Voorhuis: een vrouw" die met
haar warme persoonlijkheid ie
dereen voor zich weet te win
nen. „Je hebt iets veroverends,
je weet mensen te binden", zei
Asselbergs voorafgaand aan
zijn worsteling met de onder
scheiding.
Los daarvan is ze een potten
bakster die niet alleen op
Schouwen-Duiveland maar in
heel Nederland en zelfs in het
buitenland bekendheid geniet.
Het aardewerk dat Tessa Braat
vex-vaardigt, kenmerkt zich
door een grote verscheidenheid
aan kleuren en variaties in toe-
gepaste tinten. Ze heeft kleuren
en kleurencombinaties ontwik
keld die uniek zijn, met als be
kendste voorbeeld het zogehe
ten 'Tessa-rood'.
Ook op maatschappelijk gebied
heeft ze zich verdienstelijk ge
maakt. Zo is ze voorzitter van de
Soi'optimstclub Schouwen-
Duiveland, lid van de Zeeuwse
Vrouwenraad en werkt ze voor
de Kindertelefoon. Daarnaast
pi-ees Asselbergs haar voor de
'enorme betrokkenheid' waar
mee ze samen met haar man, de
kunstenaar Ad Bx-aat, het Bur
gerweeshuis (het monumentale'
pand waar het echtpaar woont
en werkt) bestiert.
Ad Braat, die vier jaar geleden
al een koninklijke onderschei
ding kreeg, was ingenomen met
het feit dat zijn vrouw tot Rid
der in de Orde van Oranje-Nas
sau werd benoemd. „Eindelijk
gerechtigheid", mompelde jiij.
