Nieuws hoeft niet plat te zijn
PZC
Programma uitreiking
Stéphane Hessel,
bijzonder boeiend
Tutu spreekt meest
tot de verbeelding
Bewondering voor
optreden Robinson
Benieuwd hoe CNN
altijd nieuws brengt
31
Cable News Network
3
dinsdag 28 april 1998
CNN-directeur Chris Cramer: „Wij zijn al ter plaatse voordat de pleuris
uitbreekt." foto's GPD
die in de stromende regen uitroept
dat het een prachtige dag is. Een
nieuwslezer die, zittend voor een
open haard, tegen zijn collega zegt
dat het een prachtige dag is en als
reactie krijgt te horen dat het een
prachtige dag is. De hoofdpersoon
in de commercial wordt moede
loos van al die onzin. De reclame
spot is nauwelijks een persiflage,
maar een redelijk getrouwe weer
gave van de werkelijkheid op de
Amerikaanse ochtend. De bood
schap is dat CNN zijn publiek niet
lastig valt met geleuter maar ge
woon het nieuws brengt, zoals het
hoort voor een nieuwsrubriek.
„Wi"j vinden dat je het nieuws niet
moet mengen met entertainment"
zegt Chris Cramer, directeur van
CNN International. „Natuurlijk
willen we graag hogere kijkcijfers.
We zijn dol op hoge kijkcijfers.
Maar we verdommen het om het
niveau van onze uitzendingen aan
te passen aan de grootste gemene
deler. CNN doet niet mee aan de
trend die voorschrijft dat je kij
kers trekt met domme program
ma's. Wij zijn ervan overtuigd dat
je ook veel kijkers kunt trekken
met kwaliteitsprogramma's.
Nieuws hoeft niet saai en plat te
zijn. Nieuws kan heel spannend
zijn zonder dat het overhelt naar
infotainment."
Havana
Terwijl bijna alle Amerikaanse
nieuwsorganisaties vanuit kos
tenoverwegingen hun internatio
nale bureaus inkrimpen of
opheffen, breidt CNN zijn inter
nationale organisatie geleidelijk
uit. CNN heeft zesendertig bu
reaus buiten de Verenigde Staten,
Het afgelopen jaar opende de
nieuwsorganisatie met toestem
ming van Fidel Castro een bureau
in de Cubaanse hoofdstad Hava
na. CNN kreeg toestemming van
Saddam Hussein voor het openen
van een kantoor in Bagdad. Bei
roet werd een vaste post. Binnen
kort opent CNN een bureau in
Frankfurt, het nieuwe financiële
centrum van Europa. Het wordt de
tweede standplaats in Duitsland,
naast Berlijn. Daarnaast heeft
CNN samenwerkingsovereen
komsten met zevenhonderd klei
nere stations over de hele wereld.
Je maakt meer kans op goede j our-
nalistieke verhalen indien je als
nieuwsorganisatie je licht laat
schijnen tot in de uithoeken van de
wereld, stelt Cramer, een rasechte
Brit, die voor zijn komst naar At
lanta 25 jaar bij de BBC werkte.
„CNN holt niet van brandhaard
naar brandhaard, zoals anderen
doen. Wij zijn al ter plaatse voor
dat de pleuris uitbreekt en blijven
ter plaatse ook nadat een bepaald
nieuwsfeit zijn piek heeft bereikt.
CNN is van mening dat het hebben
en onderhouden van een eigen in
ternationaal netwerk onmisbaar
is voor kwaliteitsjournalistiek."
Onlangs was hij in Afrika. Hij
werd er door 'een zeer welspre
kende jonge Afrikaan' op de vin
gers getikt. Omdat CNN Interna
tional met zijn berichtgeving over
Afrika een te negatief beeld zou
schetsen van het continent. „Ik
heb deze jongeman duidelijk pro
beren te maken dat het niet onze
taak is om Afrika in een beter,
maar in een breder daglicht te
stellen."
Mythe
CNN wekt nogal eens de indruk
Amerika als het brandpunt van de
wereld te beschouwen. „Wij zijn
een Amerikaanse nieuwsorgani
satie", reageert Cramer. „Natuur
lijk blijkt dat uit onze program
ma's. Maar mag ik een mythe de
wereld uit helpen? Van al het ma
teriaal dat CNN International
presenteert, is slechts tien procent
afkomstig van CNN Amerika. Zo
als de BBC een Britse nieuwsorga
nisatie is, zo is CNN een Ameri
kaanse nieuwsorganisatie. Daar
zijn we ook trots op.. Maar ik zit
hier niet om het Amerikaanse ge-
dachtengoed uit te dragen over de
wereld. Ik ben geen ambassadeur
van de Verenigde Staten van Ame
rika."
Hij beklemtoont bij herhaling hoe
lastig het is voor televisiekij kers in
de VS om informatie te verzame
len over andere landen dan Ameri
ka. „Ik vind dat gekmakend. U
bent ook Europeaan. U weet hoe
frustrerend het is om in Washing
ton het televisienieuws te volgen
met de blik van iemand die graag
wil weten wat er in de rest van de
wereld gaande is. Ik ben ervan
overtuigd dat ook in dit land een
substantieel publiek is voor inter
nationale berichtgeving."
Mediaconcern
Samen met onder meer Cartoon
Network, TNT, Turner Classic
Movies, TBS Superstation, het
vermaarde baseballteam Atlanta
Braves en de Goodwill Games
maakt CNN deel uit van Turner
Broadcasting System. Het bedrijf
van miljardair Ted Turner ging
eind 1996 op in Cable Networks,
de snelst groeiende tak van het en
tertainment- en mediaconcern Ti
me Warner. Vorig jaar was Cable
Networks met een omzet van 2,9
miljard dollar (6 miljard gulden)
goed voor 22 procent van de omzet,
van Time Warner (13,3 miljard
dollar), „Onze stations blijven het
beste en origineelste materiaal le
veren dat er op aarde te verkrijgen
is", pocht Ted Turner in Time War
ners jaarverslag over 1997. CNN
en CNN International hebben in
middels een wereldwijd bereik
van 800 miljoen kijkers. Het stre
Dinsdag 28 april
Zuid-Afrikaanse avond in de
aula van de Zeeuwse Biblio
theek in Middelburg, aanvang
20.00 uur, Vertoning Engelsta
lige documentaire 'Mandela,
son of Africa, father of a na
tion'. De film wordt ingeleid
door dr. C. Niehaus, ambassa
deur van Zuid-Afrika in Ne
derland
Zaterdag 2 mei
9.45-11.00 Muziek militaire
kapel bij Balanspoort Abdi j-
complex
10.15 Aankomst laureaten en
presenters
10.30 Aankomst koningin Bea
trix
11.00-12.40 Ceremonie in de
Nieuwe Kerk (alleen voor ge
nodigden)
12.55-13.15 Informeel gesprek
van de laureaten met middel
bare scholieren in de foyer van
het Roosevel t Studiecentrum
12.55-13.30 Receptie Koningin
Beatrix in de Kapittelzaal van
het Abdijcomplex
13.40-14.25 Lunch in het Sta
tenzaalcomplex
I.4.25 Vertrek koningin Beatrix
14.50 Vertrek overige lunch-
gasten
Zondag 3 mei
II.00 uur Desmond Tutu
preekt in de Nieuwe Kerk (aan
tal plaatsen beperkt, gemeen
teleden genieten voorrang)
Stéphane Hessel? Nooit van ge
hoord.' Dat was de eerste reac
tie van Reindert-Jan Gerding (16)
uit Middelburg toen hij het lijstje
met laureaten zag voor de uitrei
king van de Four Freedoms
Awards op zaterdag 2 mei. Juist
die onbekendheid met Hessel was
voor de scholier van de Christelij
ke Scholengemeenschap Walche
ren (vwo 5) in Middelburg reden
een vraag te bedenken voor de
Fransman.
„Ik wilde echt heel graag naar de
uitreiking van de Four Freedoms
Awards. Mijn moeder is er twee
jaar geleden geweest en die was zo
enthousiast dat ik dacht, daar wil
ik ook heen. Tutu, Robinson, CNN
en Free the children, dat zijn vier
bekende namen. Ik dacht, die zul
len wel veel vragen krijgen. Daar
om heb ik gekozen voor Stéphane
Hessel", legt de Middelburgse vwo
5-scholier van de Christelijke
Scholengemeenschap Walcheren
(CSW) uit.
„Hessel is bovendien een hele
boeiende man. Hij leidde onder
meer het Franse verzet in de Twee
de Wereldoorlog vanuit Londen."
Hessel was verder een assistent
van Eleanor Roosevelt bij het op
stellen van de Universele Verkla
ring van de Rechten van de Mens
en tot 1985 een Frans diplomaat.
Sindsdien zet hij zich in voor vre
desmissies in Afrika.
Aanvankelijk wilde Gerding aan
Hessel vragen 'of wij de plicht
hebben ook ons leven in de waag
schaal te stellen voor vrede op aar
de'. „Maar dat was eigenlijk een
vraag met weinig inhoud. Daarom
heb ik besloten een andei-e vraag
testellen: of de mensenrechten wel
zo universeel zijn. Hoe zit het met
bijvoor-beeld de Aziatische staten?
De mensenx-echten zijn in Europa
ontstaan en een westers idee."
Hoe het gesprekje verloopt, ziet
Gerding wel. „Er valt denk ik niet
veel voor te bereiden. Ik weet im
mers niet wat het antwoord zal
zijn. Misschien dat ik nog even in
de bibliotheek ga snuffelen, maar
verder niks."
Pak
Om zaterdag niet uit de toon te
vallen, trekt Gerding een pak aan.
„Dat vind ik wel gepast ja. Ik ga
me niet voorbei'eiden op hoe ik me
moet gedragen. Ik heb sowieso
heel veel respect voor die mensen,
dus ik zal me wel nederig opstel
len. Verder probeer ik zo relaxt
mogelijk te zijn."
Maurits Sep
Wij wilden wel eens weten of
Desmond Tutu zich net zo fa
natiek had ingezet tegen de apart
heid als hij zelf blank, en niet
zwart was geweest." De twee 4-
gymnasium-leerlingen van het
Reynaertcollege in Hulst, Bob van
Hoove eix Erik Klok, beide 15 jaar
oud, zullen Tutu deze vraag voor
leggen na de uitreiking van de
Four Freedoms Awards 1998.
„Het was wel even schrikken toen
we te hox-en kregen dat onze vraag
geselecteerd was", lachen de twee
scholieren. „Je vraagt je af wat je
je op de nek gehaald hebt. Maar
uiteindelijk is het toch ontzettend
leuk als je zelf pex-soonlijk een
vraag mag gaan stellen aan een
bekendheid als bisschop Tutu."
Informatiepakket
Het duo koos er voor om zich tot
Tutu te richten omdat hij, van de
vier 'wereldburgers' waar ze een
vraag aan konden stellen, het
meest tot hun verbeelding spreekt.
„We kregen van onze leraareen in
formatiepakket over de personen
die de onderscheiding kringen
maar we waren het er snel over
eens dat onze vraag naar bisschop
Tutu moest gaan", leggen Van
Hoove en Klok uit.,,In onze klas
werden er vragen opgesteld naar
alle winnaars maar ik geloof niet
dat er vooraf iemand wist wie
Mary Robinson, Stéphane Hessel
of GraigKielbux-gerwas." Hun ge
schiedenis-docent, J. Lockefeer,
onderkent de kwaliteit van Erik
en Bobs vraag. „Ik heb zelf een
vooi-selectie gemaakt van alle vra
gen maar het was duidelijk dat de
vx'aag van Bob en Erik een erg
goeie was om eens te bekijken in
hoeveire Tutu in zijn acties be
paald wordt door zijn afkomst,"
meent Lockefeex:
De twee vwo-leexlingen Van Hoo
ve en Klok realiseren zich dat hun
vraag wel erg direct op de persoon
af is. „Het is inderdaad een harde
vraag", beaamt Bob. „Toch willen
we Tutu voorleggen welke facto
ren hebben meegespeeld waar
door hij zich zo heeft opgeworpen
tegen het racisme in zijn land.
Heeft hij bijvoorbeeld zelf te ma
ken gehad met racisme omdat hij
zwart is?"
Hoewel ze de tekst opstelden in
het Nedexiands zullen ze Tutu in
het Engels aan moeten spreken.
De organisatie heeft de vraag in
het Engels vertaald en de jongens
hebben geloot wie het woox-d tot de
Zuid-Afrikaanse bisschop zal
gaan richten.
Erik Klok zal het woord voeren.
„Mwah, echt nexveus ben ik niet",
probeert Erik te relativeren,
„Maar dat zal wel anders zijn als
het zover is. Ik zal in ieder geval
proberen de vraag uit mijn hoofd
te leren, maar voor de zekerheid
zal ik toch ook een papiertje bij de
hand houden."
Barend Pelgrim
De 16-jarige Daphne Paree uit
's-Heerenhoek hoopt dat zij
een beetje door kan vragen. Want
een diplomatiek antwoord, daar
mee neemt zij geen genoegen.
Mary Robinson is de laureaat aan
wie de leerlinge van het Goese St.
Willibrord College graag een
vraag wil stellen. De Hoge Com
missaris voor de Meixsenrechten
van de Verenigde Naties en de
voormalige president van Ierland
oogst bewondering vanwege haar
uitstraling en daadkracht. Parée:
„Zij is een vrouw die bewijst dat
een individu veel kan doen voor
mensen."
Hoe Robinson zich weet te hand
haven in landen waar vrouwen
een veel lager aanzien genieten,
dat zou Parée graag willen weten.
Dat de Ierse soms met de vuist op
tafel moet slaan, bleek vorig jaar.
Als kersverse mensenrechtencom-
missaris kwam zij in aanvaring
met het militaire bewind in Alge
rije toe zij aandrong op een inter
nationale onderzoekscommissie
naar de slachtpartijen door de
moslimfundamentalisten en de
repressieve politiek van de rege
ring van president Zéroual.
De leerlinge uit vwo 5 bewonderd
Robinson omdat zij het tot presi
dent schopte in Ierland. Een land
waar de politiek vroeger helemaal
werd gedomineerd door mannen.
„In Nederland zijn minder van dat
soort vrouwen te vinden", denkt
Parée. „De vrouwen met hoge po
sities in de Nederlandse politiek
komen niet vaak positief in het
nieuws.Toch denkt Parée dat een
vrouw in Nedeitand hetzelfde
moet kunnen bereiken als Robin
son. „Als je echt kracht hebt, dan
moet het kunnen. De Ierse politiek
was voor de komst van Robinson
ook vrouwonvriendelijk." Zelf
heeft Parée geen politieke ambi
ties. „Politiek interesseert mij wel,
maar ik ga liever het bedrijfsleven
in. Want als politicus doe je het in
principe toch nooit goed.
Of Parée nerveus is voor zaterdag
2 mei? „Valt wel mee. Misschien
dat ik op de dag zelf wel wat krie
bels krijg. Geeft niks. Het is leuk
dat ik straks al die mensen mag
ontmoeten."
Marten de Jongh
Hij vindt het spannend om er
heen te gaan, maar wat hij er
van moet veirwachten, weet hij
niet. Egon de Bakker, uit klas 4-
atheneum van de RSG Professor
Zeeman in Zierikzee, mag zater
dag samen met zijn klasgenoot
Marius van der Burg een vraag
stellen aan CNN-directeur Chris
Cramer.
Egon de Bakker en Marius van der
Burg zijn uitverkoren uit tal van
andere leerlingen. „Waarom wij
uitgenodigd zijn? Omdat we een
originele vraag hebben verzon
nen, denk ik", zegt De Bakker. „We
moesten bij het vak geschiedenis
een vraag verzinnen in het kader
van de Four Freedoms Awards.
Wie de beste vx-aagbedacht, mocht
naar Middelburg. Onze vraag gaat
over CNN. We mogen eigenlijk
niet zeggen wat onze vraag is,
maar je moet het een beetje in de
richting zoeken van hoe het nou
toch mogelijk is dat ze 24 uur per
dag nieuws brengen."
Egon gaat de vraag zelf niet voor
lezen. Dat doet Marius. „Hij wilde
het ook heel graag. Of ik naast hem
ga staan weet ik nog niet. Ik weet
niets eens hoe het allemaal zal ver
lopen. Ik heb geen idee wat ik er
van kan verwachten. Ik heb nog
niet eens een officiële uitnodiging
gehad. Ik vind het wel spannend,
met al die media erbij. Dan ge
beurt er weer eens wat. Ik kom uit
Brouwershaven. Nou, daar ge
beurt nooit wat."
Andries Molengraaf
Redactieruimte van CNN International.
ven is dit aantal binnen twee jaar
op te voeren naar een miljard.
Cramer schetst het profiel van de
typische CNN-kijker: man, mana
ger, goed inkomen, grote belang
stelling voor economisch nieuws,
frequent op reis, Engels als eerste
taal, nieuwsjunk. „Ik noem ze in-
formatievergaarders, mensen die
eerst even het nieuws willen zien
voordat ze aan de slag gaan. CNN
behoort tot hun standaarduitrus
ting." Bijna dxiekwaxd van het
CNN-publiek kijkt thuis, 15 pro
cent kijkt op de hotelkamer, de
rest kijkt in een fitnessruimte, op
een luchthaven of in een bar of ï-es-
taurant.
Alarmsysteem
Is er zeer belangwekkend nieuws
{breaking ?ieivs) dan treedt er een
soort alarmsysteem in werking bij
CNN. „CNN is een gigantische
machine en die machine draait ra
zendsnel. Met g'ebniikmaking van
de modernste infonnatietechno-
logie. Fantastisch gewoon. De
BBC is veel langzamer Hoe dat
komt? CNN is een commerciële
onderneming. Dit bedrijf wordt
geleid door mensen die vertrouwd
zijn met het nemen van snelle be
slissingen. Er is hier niet of nau
welijks sprake van een bureaucra
tische structuur. Vergaderingen
zijn altijd binnen het uur afge
rond, vaak al na tien minuten."
Ofschoon de kijkcijfers volgens
Cramer in de afgelopen maanden
aanzienlijk verbeterd zijn, blijft
CNN worstelen met een oud pro
bleem: de kijkers stemmen bij be
langwekkende nieuwsontwikke-
lingenmassaal af op CNN, maarze
stromen ook weer massaal weg
naar andere zenders als de climax
in het nieuws achter de rug is.
CNN kocht vox'ig jaar de creatieve
manager Rick Kaplan weg bij
ABC en onder diens leiding zal
CNN in de VS een steviger pro-
grammexing krijgen in de belang-
rijke avonduren. Kaplan hoopt de
kijkers ex-van te ovexduigen dat zij
op vaste momenten in de avond
originele en spraakmakende
nieuwsrubrieken kunnen ver
wachten bij CNN. Appointment
vieioing noemt hij dat en het is vol
gens hem essentieel voor elk
nieuwsstation. Alleen op die ma
nier schep je een vaste relatie met
je kijkers, meent hij. En het enige
wat CNN vooralsnog op dit vlak te
bieden heeft is de naar verhouding
goed bekeken talkshow van vete
raan Larry King.
Bikkelhard
De positie van CNN op de Ameri
kaanse markt is niet de eerste zorg
van Chris Cramer. Hij kijkt vooral
naar Europa, waar nieuwssta-
tions bikkelhard knokken om de
gunst van de op actuele informatie
beluste kijker. „We hadden lange
tijd een monopolie, maar er zijn de
afgelopen jaren een hoop spelers
bijgekomen", zegt Cramer. Hij
noemt Skynews, Eurosport, Euro-
news, Eux'opean Business News,
BBC Worldservxce en Bloomberg.
„Ze verliezen allemaal een hoop
geld." Ook in de VS kreeg CNN te
maken met stations die 24 uur van
de dag nieuws uitzenden: Fox
News en MSNBC. En ook in de VS
wordt fel gevochten. „Pximeurs
zijn voor ons van groot belang. In
dien wij met onze berichtgeving
voortdurend in het spoor van de
anderen zouden volgen, dan zou
den we een groot probleem krij
gen. Er ligt een immense dnxk op
onze organisatie om het nieuws als
eerste te brengen."
John Wanders
In de souvenirwinkel in
het CNN Center in
Atlanta (Georgia) leest
een jong echtpaar een
beetje giechelig het
nieuws voor. Het tweetal
zit, gehuld in blauwe
colberts, achter een heuse
presentatietafel. Het
decor op de achtergrond
toont de redactiezaal en
het logo van CNN. Er
loopt een camera mee,
maar voor het overige is
alles nep. Het plezier van
de toeristen die zich hier
dagelijks verzamelen is er
niet minder om. Talloze
bezoekers aan het CNN
Center hebben op deze
plek even mogen ruiken
aan het vak van
nieuwslezer.
Een paar verdiepingen hoger in
het kolossale gebouw bevindt
zich de echte newsdesk van Cable
News Network. Hier klopt het
hart van het televisiestation dat
sinds de j ai-en tachtig wereldwijd
24 uur van de dag niets anders uit
zendt dan nieuws en achtergrond
informatie. Op een verhoging aan
de rand van de redactiezaal pre
senteert het vaste duo Daryn Ka-
gan en Bill Hemnxer voor de kij
kers in de Verenigde Staten het
ochtendnieuws. Even verderop is
de redactieruimte van CNN Inter
national, de internationale divi
sie. Daar bevinden zich ook de
presentatoren die in de huis- en
hotelkamers buiten de VS te zien
zijn.
Zoals Jonathan Mann. „Wat ik
goed vind aan CNN is dat het een
intelligente, competitieve, serieu
ze en eerlijke nieuwsorganisatie
is", zegt hij. „Die eigenschappen
tref je niet zo vaak aan in de Ame
rikaanse televisiejournalistiek. Er
gaan beslist dagen voorbij waarop
ik niet tx-ots op mijzelf ben. Maar
het is nog nooit voorgekomen dat
ik mij voor mijn werk moest scha
men.Als presentator bij CNN In
ternational moet je op alles voor
bereid zijn, zegt hij. „Wij moeten
wereldwijd door barrières heen
breken en cultux-ele, taalkundige
en demografische voorooi'delen
uit de weg ruimen. En dat alles 'li
ve'. Het is een uitzonderlijke am
bitie."
De wetenschap dat hondex-den
miljoenen televisiekijkers in bijna
alle landen van de wex-eld zijn ge
zicht kennen, doet hem weinig.
„Een presentator die kickt op dat
aspect van het werk, heeft een
zwakke pei'soonlijkheidsstruc-
tuur."
Ontbijttafel
In de VS toont CNN dagelijks een
harde commercial die het verschil
aangeeft tussen de eigen formule
en die van de grote omroepen CBS,
ABC en NBC. De reclamespot be
handelt de verschillende nieuws
uitzendingen die in de vroege
ochtend te zien zijn op de Ameii-
kaanse televisie. We zien een man
aan de ontbijttafel, die van het ene
naar het andere kanaal zapt en
louter onzinnige nieuwsprogram
ma's voorbij ziet komen. Hij ziet
de zwaaiende weerman van NBC