Korter werken kost veel geld Werkdruk loopt de spuigaten uit Stoppen als ik veertig ben Ik werk voor mijn eigenwaarde Werkgevers staan voor mij in de rij 1 Steeds meer geld voor gemak en geneugten Collega's worden altijd voorgetrokken enquête Ouderen werken graag door Werkdruk is niet te hoog PZC dinsdag 28 april 1998 Leuke dingen doen met de kinderen, hobbyen binnens- oi buitenshuis; veel Nederlanders willen graag meer vrij e tij clEn dat mag een flinke duit kosten. Het lijkt de meesten geen probleem om korter te gaan werken en daarvoor salaris in te leveren. De familie Visser uit Rotterdam deed dat en voldoet dus aan het ideaalbeeld van velen. „Totdat ze onze loonstrook zien. De eerste keer was het schrikken toen de loonstroken in de brievenbus vielen. „Zo weinig salaris? Dit lukt nooit!dachten Ben (36) en Sandra (29) Visser nadat ze korter waren gaan werken. „We waren immers gewend dat we alles konden kopen wat we wilden. Een autootje, op vakantie gaan, het was allemaal heel vanzelfsprekend. Nu kunnen ze goed rondkomen maar zich geen gekke uitspattingen veroorloven. Van de 3590 gulden netto die ze maandelijks verdienen moeten immers eerst de aflossing van de hypotheek (800 gulden), de elektriciteitsrekening, de verzekeringen, de telefoonrekening, de boodschappen en de auto worden betaald. Ook storten ze maandelijks een bedrag op de spaarrekening van hun twee dochters, Gaya (3,5 jaar) en Eva (2). Aan het einde van de maand houden ze weinig over. Toch hebben de Vissers nooit spijt van hun keuze om beiden 2 4 uur te gaan werken. Ben: „We wilden allebei in het arbeidsproces blijven maar ook samen voor de kinderen zorgen. Toen Sandra zwanger was van ons eerste kind was het dan ook niet de vraag öf we wel korter zouden werken, alleen hoe we het zouden regelen. Dat ging wonder boven wonder van een leien dakje. Ben vond een nieuwe baan als j ongerenwerker voor 24 uur in de week en is nu beheerder van een activiteitencentrum. Hij kon zelfs kiezen op welke dagen hij aan de slag wilde. Sandra had een geluk bij een ongeluk. Ze begeleidt verstandelijk gehandicapten en in die sector krimpt het aantal banen. „De baas vond het dus niet zo erg dat ik 14 uur korter wilde werken." Haar collega's keken daar echter anders tegenaan. „Mijn plek werd niet opgevuld, dus kregen zij het drukker. Bovendien moesten ze eraan wennen om het werk over te dragen. Ik werk op maandag, donderdag en vrij dag. Op donderdag moet ik wel weten wat er dinsdag en woensdag is gebeurd. Het overdragen was een kwestie van wennen. Sinds kort werken al mijn collega's parttime. En als je er met z'n allen de schouders onder zet, gaat het prima." In de soep Soms loopt het gedeelde huishouden volledig in de soep, want Ben zijn baas heeft niet altij d begrip voor de situatie. „Als het nodig is moet ik toch een dag extra werken, of op andere uren komen. Dan gaat het thuis behoorlijk mis. Hals over kop moeten we dan een oppas zoeken voor de kinderen. Als dat niet lukt, is er paniek in de tent. Dat is een nadeel als je allebei parttime werkt. De werktijden moeten naadloos op elkaar aansluiten." Een ander nadeel is dat de partners elkaar weinig zien. „Want is de één thuis, dan is de ander aan het werk. 's Avonds zijn Marianne Ronner, Maarssen 29 jaar banketbakker, 38 uur per week 3475 gulden bruto per maand Alleenstaand, woont op zichzelf Volgens haar contract werkt Marianne Ronner maar 38 uur bij Martins Versbakkerij in Maarssen. Maar in de praktijk staat ze minstens 41 uur per week deeg te bereiden, taarten te versieren en koekjes te bakken. „Zo gaat dat bij banketbakkers. Vooral in de kleine bedrijf j es loopt de werkdruk de spuigaten uit." Het vak is lichamelijk erg zwaar, want van rondsjouwen met zakken bloem van 20 kilo raak je snel uitgeput. „In het begin had ik zelfs geen puf meer om 's avonds te sporten. Maar nu ga ik vaak zwemmen, want een goede conditie is broodnodig als je dit werk goed wilt blijven doen." Werken in een klein bedrijf is zwaar. „In grote ondernemingen waar ik vroeger heb gewerkt, krijg je maar één taak. Ik versierde altijd de taarten. Dat creatieve werk vind ik het leukst. Lekker priegelen met suikergoed. Nu heb ik daar minder tijd voor, want ik moet ook het deeg bereiden en als de baas ziek is, sta ik zelfs in de winkel." Arco Kalis, Alblasserdam .Éjj 28 jaar Schilder, 37,5 uur per week 2000 netto per maand Alleenstaand, woont bij ouders Werken doet Arco Kalis om leuke dingen te kunnen doen in zijn vrije tijd. Want als onderhoudsschilder heeft hij dan wel veel eer van zijn werk, maar als de verf droog is, wacht het volgende pand. Het liefst knapt Kalis meubels op met oude hout- en marmertechnieken. „Daar loin je thuis naar kijken en van genieten." Over een paar jaar wil hij vier dagen gaan werken om lekker te kunnen 'hobbyen'. „Eigenlijk wil ik nog minder werken, maar dan moet ik zo veel salaris inleveren dat het kritisch wordt. Ik wil namelijk een huis kopen." De zekerheid van een vaste baan wil Kalis daarom graag houden. „Het is afwachten of dat lukt. Als je je baan kwijt raakt, is het heel moeilijk om weer vast als schilder aan de slag te gaan. De meeste bazen werken met contracten". Suzy van der Meer, Enschede 28 jaar Ziekenverzorgende, 36 uur per week 3275 bruto per maand Getrouwd, kostwinner De hele dag door rennen van bed naar bed. Zo gaat dat in het verpleeghuis. Kapot is Suzy van der Meer 's avonds. „Het werk is letterlijk zwaar. Je moet mensen wassen die zelf niets meer kunnen. Dat voel je wel in je nek en in je schouders." De zorgsector wordt onderbetaald en onderschat, maar toch is het een mooi vak, vindt ze. „Ik mag graag werken. Niet alleen om geld te verdienen, maar ook voor m'n eigenwaarde. Je betekent iets voor mensen, neemt deel aan de maatschappijIk zou niet de hele dag het huishouden willen doen." Korter werken, hoeft voor Van dei- Meer dan ook niet. „Doordat ik ook 's avonds en 's nachts werk, heb ik overdag vrije tijd. Bovendien wil ik honderd procent salaris houden. Ik ben kostwinner, dus ik heb zekerheid nodig." Dat wil niet zeggen dat ze mm, f Rien Fraanje, Leiden 25 jaar Consultant, 40 uur per week 4000 bruto per maand woont samen Hij is nog maar net afgestuurd en heeft al twee keer een vast contract in de wacht gesleept. „De werkgevers staan in de rij voor mensen die verstand hebben van Informatietechnologie (IT)". Maar Rien Fraanje is niet van plan om job-hopper te worden. „Hier (bij Moret Ernst Young, red.) zijn nog veel te veel uitdagingen." Hij gaat bedrijven af die problemen hebben. Ze vragen zich bij voorbeeld af hoe ze het beste een klantenbestand bij kunnen houden. Fraanje puzzelt net zo lang totdat hij de beste manier heeft gevonden en ontwerpt daar een computerprogramma voor. „Juist dat directe contact met de klant trekt me aan. In het wilde weg computerprogramma's schrijven, daar voel ik niet veel voor." Véél j onge mensen laten zich de IT- sector inlokken omdat de bedrijven gouden bergen beloven. „Maar het is niet alleen flitsend werk waarbij je met een torenhoog we allebei doodmoe, de een van het betaalde werk, de ander van de huishoudelijke klussen. Vaak ligt er nog een strijk of moeten er schroeven in de muur worden gedraaid. Dat kun je overdag niet doen als de kinderen door de kamer hollen. Korter werken is dus geen oplossing als je meer samen wilt doen. Het echte voordeel zit 'm in de extra tijd die je aan je kinderen kunt geven." Parttime werken is eigenlijk net zo druk als een fulltime baan, in ieder geval zolang de kinderen klein zijn. Sandra: „De dagen datikniet werk, ben ik de hele dag met ze in de weer. Een groot gedeelte van de tijd gaat op aan hun verzorging. In het badje stoppen, aankleden en eten maken. Daarnaast wil ik ook leuke dingen met ze doen, bijvoorbeeld naar de kinderboerderij of de speeltuin." Fulltimers idealiseren vaak hun situatie. Zij willen het ook zo regelen. „Totdat ze onze loonstrook zien. Dan kiezen de meeste mensen steevast voor een hoger loon. Dus wil je korter werken, dan moet je heel goed nadenken wat je belangrijker vindt: tijd of geld." Langer werken brengt ook extra kosten met zich mee. Ben: „Laatst kon ik een tijdje acht uur per week extra werken. Dus brachten we de kinderen één dag in de week naar de crèche. De helft van mijn extra loon ging regelrecht naar de kinderopvang. Fulltimers moeten ook vaak een tweede auto kopen. De een moet met de auto naar het werk, terwijl de ander een auto nodig heeft om de kinderen naar de crèche te rijden en vervolgens vol gas naar de baas te sjezen." Sylvia Marmelstein Voor de gemakken en geneugten des levens heeft de Nederlander steeds meer geld over. Zo geven wij gemiddeld per huishouden ruim 3300 gulden per jaar uit aan vakanties, bijna duizend gulden aan alcoholische versnaperingen, 4400 gulden aan de auto en - tenminste in de huishoudens waar gerookt wordt - bijna 1500 gulden aan sigaretten en sigaren. En per gezin lezen wij per jaar voor 340 gulden aan boeken weg. Plet huishoudboekje van de Het ideale gezin, de familie Visser uit Rotterdam: Gaya (3,5 jaar), Ben (36), Eva (2) en Sandra (29). foto Henriette Guest Ronner is daarom op zoek naar een andere baan in een groter bedrijf. Daar kun je ook makkelijker een dagje vrij nemen omdat je meer collega's hebt die de taken kunnen overnemen. Bovendien wil ik in de toekomst misschien korter werken. Dan heb ik meer tijd voor mijn grote hobby; schilderen." Voorlopig zit korter werken er niet in.,Ik moet voor mezelf zorgen want ik heb geen werkende partner. En alleen al aan een huur, elektriciteit, kleding, eten en de telefoonrekening gaat een flink deel van mijn salaris op. Over mijn loon ben ik ontevreden. In de banketbakkerswereld zijn de salarissen geen vetpot." Stoppen met werken, doet Kalis zodra hij 'de zaakjes voor elkaar' heeft. „Het liefst als ik veertigben, maar dat zal wel niet kunnen. Ondertussen zullen de schilders het drukker krijgen, voorspelt hij. „Opdrachtgevers gaan steeds meer druk op de tijd leggen. Tij dis geld, de klus moet af. Ik denk dat schilders ook in het weekeinde aan de gang moeten. Ik ben er geen voorstander van, het is een hele verandering. Maar 's avonds doorwerken kan nu eenmaal niet. Want schilders hebben nog altijd daglicht nodig." Hoe gaan wij naar het werk? 59 gaat met de auto/motor naar het werk 25 met de (brom)fiets 9 met de trein met bus/tram 2% lopend Tijdsbesteding Hoeveel uur per dag houden ons bezig met: hetzelfde wil blijven doen. „Ik blijf niet mijn hele leven aan het bed. Op den duui-wil ik ook wel leidinggeven. Ik hoop dat het haalbaar is om te stoppen met werken als ik 55 ben. Maar voor hetzelfde geld vind ik het dan nog zo leuk dat ik een paar uurtjes ga lesgeven of zo." Voorlopig is ze in de verzorging echter nog hard nodig. „De werkdruk is zo hoog dat niemand nog' een stap j e harder kan. Dat zou niet menswaardig zijn voor de pati_nten. Maar ook niet voor de verpleging. Dan word je een veredelde wasmachine." 1 Slapen uur 7 min. 33 2 TV-kijken 2 13 3 Muziek luisteren 1 25 4 Huishouding 1 17 5 Eten 1 11 6 Partner 1 6 7 Kinderen 57 8 Krant lezen 38 9 Computer 32 10 Boek lezen 30 11 Wassen 21 12 Tijdschrift lezen 20 13 Internet 3 GPD/GN-graphics salaris en met een mobiele telefoon en een auto van de baas het land door mag scheuren. „Je moet ook keihard werken. „Overwerken is hier heel normaal." Korter werken hoeft voor hem niet zo nodig. „Althans, nu nog niet. Ik heb geen kinderen, dus kan ik makkelijk een volle werkweek draaien. Maar als die kinderen er over een paar jaar wel komen wil ik wel een stapje terug doen. Het stelt me dan ook genist dat dit bedrijf niet moeilijk doet als werknemers vier dagen willen werken. Het geeft een goed gevoel als de baas met je meedenkt." Tijdsbesteding Hoeveel uur per Ji^ week houden \0L$ fi wij ons bezig met: uur 1 Werk 23 min. 11 2 Hobbies 3 37 3 Familie en kennisen 3 31 4 Reistijd 2 34 5 Klussen 1 33 6 Sporten 1 31 7 Studie 1 4 8 Vrijwilligerswerk 1 j2 9 Verenigingswerk 42 10 Kerk 29 11 Muziek maken 22 12 Politieke partij 7 13 Vakbond 5 14 Actiegroep 1 j GPD/GN-graphics Voeding Auto 4401 Vakantie 3315 Gas/licht/water 2832 Ziektekostenverz. 2365 Kleding 1998 Div. verzekeringen 1712 Gem.heffingen/belastingen 1018 Alcohol 992 Hobbies/sport 975 Telefoon 928 Doe het zelf 782 Kranten/Tijdschriften 743 Contributies/lidmaatschap 672 Boeken 337 GPD/GN-graphics doorsnee Nederlander wordt echter gedomineerd door de vaste lasten en de eerste levensbehoeften. Aan voeding geven we gemiddeld bijna achtduizend gulden per gezin uit en aan kleding bijna twee mille. Gas, licht en water slokken ruim 2800 gulden van het gemiddelde huishoudbudget op, zo blijkt uit de enquête 'De Staat van het Land 1998'. De telefoon kost het doorsnee gezin 928 gulden per jaar. In het onderzoek is uitgegaan van de besteding van het netto inkomen, na aftrek van inkomstenbelasting en sociale premies. Maar ook daarmee is het beslag van de overheid op het huishoudinkomen natuurlijk nog niet voorbij. Aan gemeentelijke heffingen en onroerende- zaakbelasting gaat duizend gulden per jaar op, en ziektekostenverzekeringen en andere verzekeringen kosten gemiddeld nog eens vierduizend gulden per jaar. Hulp Sommige uitgaven worden slechts door een minderheid van de bevolking gedaan, maar ook dat levert interessante gegevens op. Zo blijkt dat de 20 procent van de geënqueteerden die zeggen huishoudelijke hulp te hebben, daar per jaar 2000 gulden aan uit te geven. Aan studiekosten geeft eenderde van de bevolking gemiddeld 1900 gulden uit. De elf procent die kiest voor homeopathische medicijnen kost dat 260 gulden per jaar. En sport en hobby's - die 69 procent zegt te hebben - kosten bijna duizend gulden per jaar. Lidmaatschappen en contributies vragen 672 gulden. Wie met het openbaar vervoer reist (49 procent) betaalt 735 gulden voor tram, trein of bus. De computer (36 procent) vergt 650 gulden per jaar. En aan doe-het-zelfartikelen geven we zo'n 780 gulden uit. id "IVTederlandse werknemers -LN voelen zich achtergesteld. Ze zeggen massaal dat collega's die hetzelfde werk doen allemaal meer verdienen. Op zich is dat al raar, maar nog vreemder is dat ze wel tevreden zijn met hun salaris. Echter, als ze voor de keus staan om ontslagen te worden of minder te verdienen, dan geeft bijna 40 procent er liever de brui aan. Achterdochtif Vooral werknemers met een hbo- opleiding klagen het hardst dat de baas hen te weinig salaris geeft. Bovendien zijn ze erg achterdochtig, want het merendeel van de hbo'ers vermoedt dat collega's die precies hetzelfde werk doen, daarvoor veel meer loon in de wacht slepen. Werknemers die een mbo- opleiding hebben afgemaakt, MULO of MAVO hebben gedaan of alleen lager onderwijs hebben gevolgd, zijn ook van mening dat ze te weinig salaris krijgen. Maar zij zien hun collega's die dezelfde taken hebben ook als slachtoffers. Ze krijgen gewoon allemaal te weinig loon, luidt de gemiddelde mening. Verreweg het meest tevreden met hun loonstrook zijn academici en mensen die de HAVO, MMS, HBS, VWO of gymnasium hebben gedaan. Ze vinden wel dat ze iets te weinig salaris krijgen, maar de beloning komt in de buurt van wat ze ervan verwachten. De collega's verdienen ook ongeveer hetzelfde. De salarisverschillen gaan de werknemers aan het hart. Het merendeel vindt het onterecht dat bedrijven werknemers die hetzelfde werk doen toch verschillend uitbetalen. Alleen mensen van 65 jaar en ouder vinden dat ouderen best iets meer mogen verdienen. Kleine verschillen tekenen zich af bij de achterbannen van de verschillende vakbonden. Bij de vakbond voor hoger personeel (VHP) zijn meer leden ervoor dat ouderen meer mogen verdienen. Iets minder CNV-aanhangers zijn het met die stelling eens en nog minder voorstanders zijn er te vinden bij de FNV. De werknemers zijn absoluut niet bereid hetzelfde werk te doen voor minder salaris. Op de vraag of ze bereid zijn voor een lager loon aan de slag te gaan, als ze daarmee hun baan kunnen behouden zegt ongeveer 60 procent nee. Mensen in hogere functies en met een universitaire opleiding zijn eerder geneigd salaris in te leveren. Maar zij verdienen dan ook het meest. Als hun gezondheid het toelaat zouden 65-plussers die nog een baan hebben graag wat langer doorwerken. De gepensioneerden zijn bang anders het contact met de maatschappij te verliezen. De 65-plussers die nu al werken, verwachten dat ze zich gemiddeld tot hun 74ste blijven inspannen voor een (meestal onbetaalde) baan. Zij zijn hiermee een grote uitzondering in de enquête 'De Staat van het Land 1998'. Werknemers tussen de 56 en de 65 jaar verwachten namelijk dat ze hoogstens tot hun 63ste actief blijven. Maar als het even kan, piepen ze er het liefst op hun 62ste tussenuit. Hoe jonger de werknemer, hoe eerder hij wil stoppen met werken en hoe minder hij denkt aan vrijwilligerswerk. Wie jonger is dan 25 denkt hoogstens tot het 56ste jaar te moeten werken. Dat gaat dan niet van harte; ze willen gemiddeld al op hun 53ste uittreden. Werknemers tussen de 26 en de 35 verwachten op hun 60ste te stoppen, maar willen liefst al op hun 55ste ophouden. Jongeren hebben dus een zeer onrealistisch toekomstbeeld. Onderzoeken tonen namelijk aan dat vervroegd uittreden in de toekomst onbetaalbaar is, tenzij werknemers zelf een groot deel bij eikaarsparen. De oorzaak hiervan is de vergrijzing. Bij de werkgeversvereniging VNO- NCW wordt aangenomen dat de jongere van nu op zijn vroegst met 68 jaar kan stoppen. Werknemers voelen heel duidelijk dat ze steeds harder moeten werken. Hunbazen hebben het werktempo de afgelopen jaren beetje bij beetje opgeschroefd. Het merendeel van de werknemers kan echter naar eigen zeggen de werkdruk nog prüna aan. Dat geldt zelfs voor de zorg en het onderwijs, waar de werkstress volgens de vakbonden de pan uitrijst. Bij een volledige baan is de werkdruk hoger dan bij een deeltijdbaan. Negen van de tien werknemers met een fulltime baan zeggen dat het werk steeds zwaarder wordt. Dat komt vooral doordat ze meer dingen moeten doen in hetzelfde tijdsbestek. Deeltijders en werknemers die op onregelmatige tijden werken hebben daar iets minder last van Desondanks klagen de werknemers niet. Sterker nog, ze vinden dat ze „gewoon hard moeten werken" maar de werkbelasting nog prima aankunnen. Bij de overheid, in de detailhandel en het bedrijfsleven is die score het hoogst. Opvallend is dat ook de werknemers in de zorg en het onderwijs zeggen dat ze hun werktempo nog prima kunnen bijbenen. De vakbonden roepen juist al jaren dat deze werknemers doldraaien. Koopwoning (netto) 12.828 Huurwoning8772 Het bedrag dat een huishouden gemiddeld per jaar uitgeeft aan:

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1998 | | pagina 13