Het wilde westen is heroverd
PZC
Veel strijd over
verzoening op de
derde kerkendag
Tom Poes en het Kukel
varia
Verloederde Mercatorbuurt in Amsterdam onderging metamorfose
een
Wie
n kart
Giro 300
puzzel
recept
M
M
M
het weer
vrijdag 24 april 1998
Een paar jaar geleden
kreeg de Mercator
buurt in het Amsterdamse
stadsdeel de Baarsjes lan
delijk bekendheid als het
Wilde Westen. Drugshan-
del, schietpartijen in een
sterk verloederde wijk.
Een noodtoestand die
vroeg om een daadkrach
tige oplossing. In juni
moet die klus zijn ge
klaard. „Nxi is fietsen op
de stoep hier ergernis
nummer één."
doorThea van Beek
Het toverwoord is hard en
heel duidelijk: optreden.
En net zo lang doorgaan tot alle
trauma's over zijn, weet Henk
van Waveren, stadsdeelvoorzit
ter van de Baarsjes. „Het beeld
van criminaliteit en verloede
ring blijft lang hangen. Maar nu
begint toch het gevoel te komen
dat we het allemaal weer in de
hand hebben."
De Mercatorbuurt in Amster
dam-West dateert uit de jaren
twintig. Evenals de Rivieren
buurt in Amsterdam-Zuid,
kreeg de wijk internationale be
kendheid door het ontwerp van
de vermaarde architect H.P.
Berlage. Het Mercatorplein was
het trotseeconomische hart van
deze typische arbeiderswijk.
Tot in de jaren zeventig.was het
er prettig wonen, werken en
winkelen, vonden de bewoners.
Maar enkele jaren later keerde
het tij. De wijk verloederde in
hoog tempo. Straten vervuil
den, huiseigenaren lieten de wo
ningen verpauperen. Maar het
ergste was de gigantische
drugsoverlast. Die bezorgde de
buurt de twijfelachtige reputa
tie van het Wilde Westen.
De Turkse drugsmaffia maakte
er de dienst uit. Een paar hon
derd junks en hun dealers na
men bezit van de straten, waar
de georganiseerde misdaad in
ruime mate ook panden en hore
ca bezat. Schietpartijen en cri
minele afrekeningen waren aan
de orde van de dag. De politie
durfde zich er nog amper te ver
tonen. En iedereen was het er
over eens: in de Mercatorbuurt
heerste een noodtoestand.
„De keuze was of alles te slopen
en er een geheel nieuwe wijk te
bouwen, of een grondige aan
pak", weet projectleider Lex
Brans. Vijf jaar geleden kwam
Brans om de klus te klaren. Alle
neuzen moesten dezelfde kant
op gaan staan. In 1993 viel het
besluit de buurt- terug te geven
aan de bewoners. Integrale vei
ligheid werd het toverwoord en
dus werd gekozen voor deze
grondige aanpak.
Veiligheid
Als eerste verscheen een politie
post, middenin de buurt. Bij en
kele grootscheepse acties wer
den 218 mensen opgepakt. Een
groot aantal belandde voor lan
gere tijd achter de tralies.
Sindsdien is de criminaliteit
met dertig procent afgenomen.
Van de 2 5 coffeeshops zijn er nog
drie over.
Ook moesten alle gemeentelijke
diensten nauw met elkaar sa
menwerken. Er ontstond een sa
menwerkingsverband tussen
overheid en bedrijfsleven. Van
uit die publiek-private samen
werking kwam 145 miljoen gul
den op tafel voor de radicale
aanpak van de wijk. Niet binnen
de in Nederland gebruikelijke
tien jaar, maar in slechts vijf
jaartijd.
De aanpak behelsde een gebied
van niet groter dan anderhalve
vierkante kilometer. Zeven
straten, twee pleinen, de bouw
van een ondergrondse parkeer
garage, de renovatie van ruim
duizend woningen en 110 win
kels en dat allemaal met de
kwaliteit van Berlage. Voor het
behoud van het erfgoed van
Berlage kende de Europese Unie
ook nog een bescheiden subsidie
toe.
Zorgvuldig
Brans: „Het was een enorme
klus. Behalve enkele woning
corporaties, moesten we ook 53
particuliere eigenaren van pan
den om de tafel zien te krijgen."
Met gepaste trots loopt hij door
de buurt, waar de laatste hand
wordt gelegd aan de renovatie.
De Berlage-kwaliteit doet zich
tot in de kleinste details gelden.
Ornamenten, nummerbordjes
in de Amsterdamse School-stijl,
ja zelfs de stenen banden om de
voortuintjes keerden terug.
Ook het Mercatorplein, hart van
de buurt, werd met grote zorg
vuldigheid vernieuwd. Rijks
bouwmeester Wytze Patijn re
construeerde de jaren geleden
gesloopte toren, waar nu drie
door Wilfred Scholten
De Kerkendag van morgen
moet een stimulans zijn
voor de oecumene in ons land,
geen toogdag van de verzamel
de christenheid. „Dat klinkt zo
eng", lacht organisator Mijnke
Bosman. „Als we maar geïnspi
reerd weggaan. We zijn best met
een hoop en we hebben elkaar
heel wat te zeggen".
Al bijna 10.000 aanmeldingen
zijn er binnen voor de derde
Kerkendag, die dit keer wordt
gehouden in Kampen. Bij de vo
rige edities in Utrecht (1989) en
Amersfoort (1992) waren er res
pectievelijk 17.000 en 18.000
deelnemers. „Er is dus nog
plaats", zegt Bosman, die als al
gemeen secretaris van de Re
monstrantse Broederschap de
taak op zich heeft genomen alles
in goede banen te leiden.
Onder het motto 'Uit op verzoe
ning' wacht de gasten een vol
programma. Voor het thema is
gekozen, omdat het internatio
naal hoog op de kerkelijke agen
da staat. Toevallig leidt het the-
(Advertentie)
NederlandseQy Hartstichting
In de Van Galenstraat in de Mercatorbuurt wordt nog hard aan de renovatie gewerkt.
fraaie woningen in zijn onder
gebracht. Het drukke verkeer
kreeg een ondergeschikte func
tie. Het plein is nu grotendeels
het domein van de wandelaar. In
de toekomst moet dit het cultu
rele hart van de wijk gaan wor
den. Een plek waar men elkaar
ontmoet bij evenementen, mu
ziek en podiumkunsten.
Onder één van de galerijen op
het plein zetelt de politiepost.
Inspecteur Bert in den Berken
werkt er sinds drie jaar als coör
dinator van de beheersorgani
satie. Als een soort spin in het
web heeft hij de regie in handen
over alle instanties die met el
kaar samenwerken. „Voor zes
tig procent bestaat mijn werk
uit organiseren, voor de reste
rende 40 procent ben ik nog po
litieman. Met deze organisatie
zijn de lijnen veel korter gewor
den. Er is een betere samenwer
king, je staat open voor elkaar
en er is geen verkokering meer.
De politie kan het niet alleen,
weet In den Berken. „Je moet
het samen aanpakken. Als men
sen merken dat de overheid hen
serieus neemt, willen ze ook iets
terugdoen. Nu zijn ze bereid in
formatie aan de politie door te
spelen. Zo konden we door tips
vanuit de bevolking twee jaar
geleden een belangrijke drugs
bende oprollen."
Bewoners waarderen de veilig
heid in hun buurt inmiddels met
een acht, tegen de schamele vier
van een paar jaar geleden. In
den Berken: „Vroeger ging het
op bewonersavonden alleen
maar over drugs, dealers, spui
ters en gewelddadige afreke
ningen. Nu stoort men zich aan
heel andere dingen. Fietsen op
de stoep is nu de grootste erger
nis. Maar ook dat moet je serieus
nemen. Altijd alert blijven op
signalen. Wat je moet voorko
men, is opnieuw verloedering,
anders stort de hele zaak binnen
een paar maanden weer in el
kaar."
Een mooi voorbeeld van hoe het
anders kan is de Hudsonstraat,
ooit de 'Hudsonbaai' geheten.
De straat was hét trefpunt van
junks en dealers. Alles wat God
verbood, speelde zich voor en
achter de gevels af. Nu wordt de
laatste hand gelegd aan het
Hofje van de Twintigste Eeuw,
met huisvesting, dagopvang,
verzorging en ontmoetings
ruimten voor ouderen.
Wiel uitvinden
Brans: „Uitgerekend hier heb
ben we de meest kwetsbare
groep in de samenleving ge
plaatst. We wilden laten zien
dat we.ons niet laten ringeloren.
Het plan was aanvankelijk on
bespreekbaar. De mensen waren
ontzettend bang uitgerekend
daar te gaan wonen. Maar het is
ons uiteindelijk toch gelukt. De
meeste bewoners komen uit de
ze buurt."
,In heel Nederland bestaat geen
buurt die op deze wijze is aange
pakt. We hebben het wiel zelf
moeten uitvinden. Natuurlijk,
we hadden de tijd mee. Een
foto Roland de Bruin/GPD
bloeiende economie, meer aan
dacht voor de aanpak van cri
minaliteit en een aantrekkende
werkgelegenheid. Nu moet je
zeggen: hoe houden we het goed,
ook in de toekomst."
Voor de komende vijf jaar is
daar in elk geval in voorzien.
Onlangs sloten de publiek pri
vate partijen een overeenkomst
tot verdere samenwerking die
uniek is voor de grote steden.
Samen verplichten zij zich tot
een economische versterking
van het winkelgebied, evene
menten die publiek trekken en
het verder bevorderen van de
leefbaarheid.
Stadsdeelvoorzitter Van Wave-
ren: „De toekomst die mij voor
ogen staat is een rijke, mooie
buurt. We kennen hier tachtig
verschillende nationaliteiten,
bijna de helft van de bevolking
is van allochtone afkomst. Het
zou prachtig zijn als ook de mi
grantenkinderen later trots
kunnen zeggen in deze wijk te
zijn opgegroeid." GPD
Toonder Studio's
ologische begrip 'verzoening'
momenteel in Nederland tot
verhitte disputen. Vandaar de
grote belangstelling van de
deelnemers voor het debat tus
sen professor Den Heyer van de
Theologische Hogeschool van
de gereformeerde kerken en zijn
opponenten over de prangende
vraag wat de rol van Jezus is in
de verzoening tussen God en de
mensen. In een bomvolle sport
hal met 1500 plaatsen zal het
'duel' plaatsvinden. „Ironisch
ja, dat er juist over verzoening
zoveel strijd wordt gevoerd",
beaamt Bosman.
De strubbelingen in de gerefor
meerde, hervormde en lutherse
kerken over Samen-op-Weg en
de 'dialoog' in de sterk verdeel
de rooms-katholieke Kerk wor
den in Kampen even vergeten.
Van vrijzinnigen tot rechtzin-
ningen wordt meegewerkt om
de ontmoeting tussen de ver
schillende christenen te laten
slagen. Beroemdheden ontbre
ken op de sprekerslijst. Bis
schop Tutu van Zuid-Afrika zou
komen, maar moest afzeggen.
Raiser, secretaris-generaal van
de Wereldraad van Kerken is de
enige 'grote'. Naast natuurlijk
alle Nederlandse bisschoppen
en vooraanstaande predikanten
in protestants Nederland.
Viering
Het 160 punten tellende pro
gramma telt uiteenlopende the
ma's: van migrantenproblemen
tot die van woonwagenbewo
ners; van homofilie tot seksueel
misbruik door pastors; van dak
loze jongeren tot vluchtelingen.
Bezoekers kunnen 'stemmen'
over politieke prioriteiten voor
het nieuwe kabinet. Kamerle
den en 'ministers zullen com
mentaar geven. In de pauze kan
men bidden, zingen of kunst be
kijken. Tot slot is een gezamen
lijke viering, alleen zonder
avondmaal of eucharistie. Zo
ver is de oecumene nog niet ge
vorderd.
De keuze voor Kampen als ont
moetingsplek was niet bewust.
Het gemeentebestuur bood de
locatie zelf aan en kwam met
een heus 'bidboek', alsof het de
Olympische Spelen betrof. Het
stadje heeft voldoende
(kerk)gebouwen voor. de mani
festatie en is toch overzichte
lijk. Het idee van de Kerkendag
is afkomstig van de Duitse Kir-
chentagen. Maar die duren een
week. GPD
4876 - Heer Bommel stapte zonder enige list of voorzichtigheid het
geheimzinnige vertrek binnen en Tom Poes volgde hem geschrok
ken.
„Pas toch op!", siste hij. „Hier woont deDroon!"
„Ja, ja", zei heer Ollie op zware toon. „Dat heb ik begrepen. Ik zoek
hem juist, want het wordt tijd, dat hij nu een paar manieren leert.
Laat die droon te voorschijn komen, als hij durft!"
Zo sprekende keek hij uitdagend om zich heen terwijl hij het hou
weel losjes tussen de vingers ronddraaide. Zijn woorden weerkaats
ten echter hol in het gewelf en stierven langzaam weg, zonder dat er
iets gebeurde. Heer Bommel zakte een weinig in.
„Hij is er niet", prevelde hij. „Misschien is de schurk net even weg
gegaan om Rommeldam te ontbinden! Wat nu te dofen?"
„Wat nu te doen?", zo vroeg ook de burgemeester. Hij haastte zich in
10
11
12
13
Horizontaal: 1. Betalingsbe
wijs; 2. drenkplaats, eierge-
recht; 3. metaal, kleur; 4. deel
van de voet, uitstapje; 5. ge
recht, ondernemingsraad; 6.
gevangenis, meisje; 7. mens
(Lat.), Italiaanse omroep, per
soonlijk vnw.; 8. boom, be
nauwd; 9.schijnen, vogel; 10.
deciliter, sprookjesfiguur; 11.
kunsttaal, hijsblok; 12. nikkel,
ontvangstbewijs, uitroep van
berusting; 13. opening, achter,
persoonlijk vnw., helium.
Verticaal: 1. Amnestie; 2.
schuw dier, godin van de
dageraad, haast, projectie-
plaatje,^. plan, bergweide,
paardekracht, gepelde gerst;
4. wervelwind, houtsoort; 5.
afzetten, dierengeluid, circa; 6.
neon, uitroep, spijkerbroek,
pennenkoker; 7. buisverlich
ting, onheilsgodin, welgele
gen, kledingstuk; 8. Europe
aan, pril, Romeinse Rijk,
jongen; 9. beroep, gelofte,
schil, uitroep.
Oplossing donderdag:
Koord, vrees, koepel, schol,
peper, zeker, soort, kaftan,
boord, sabel, robot, bordes,
stuur, kring.
Het citaat is van Fran?ois René
de Chateaubriand: „Wat wij
aan kennis winnen, boeten wij
in aan gevoel".
_Janny van der Lee_
Vooruitzichten
weer
zaterdag
zondag
maandag
dinsdag
max.
16°
15°
14°
15°
min.
11°
9°
8°
7°
wind
ZW 4
ZW 3
ZW 3
Z 3
Zon
Maan
vrijdag
onder 20.55
zaterdag
op 6.28
vrijdag
onder 18.0
zaterdag
op 6.14
Nautisch bericht
De zuidwestenwind is meest matig, 4 beaufort. Het zicht is matig
tot goed. De temperatuur van het kustwater is circa 10 graden.
Waterstanden
gezelschap van de commissaris terug naar de stad en het was duide
lijk, dat hij aan een grote verwarring ten prooi was.
„Ieder ogenblik kan Rommeldam ontbonden worden!", voer hij
voort. „Wat moeten we beginnen, Bas?"
„De stad ontruimen!", stelde de politiechef voor. „Iedereen moet
maken, dat hij wegkomt, lijkt me."
„Dat is wel een idee", hijgde de magistraat. „Maar het is zo'n moei
te! En de avond is fris en er is een aardig programma op de tv... Ik
weet niet of we iedereen op tijd weg kunnen krijgen, Bas!"
„We moeten het proberenriep de commissaris grimmig en hij zet
te het op een lopen. De markies De Cantecler keek de beide heren
somber na.
„Kleine figuren", sprak hij tot zichzelf. „Ik wil wedden, dat ze aan
evacuatie denken! Nu, ze doen maar. Mijn plaats is hier, tot het bit
tere einde."
VRIJDAG
Hoog
water
Laag
water
24 APRIL
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
00.51
194
13.17
233
07.26
209
19.46
189
Terneuzen
01.13
222
13.36
262
07.48
220
20.10
200
3ath
02.10
261
14.36
307
08.49
246
21.13
228
Roompot Buiten
00.50
139
13.15
178
07.05
160
19.30
137
Zierikzee
02.20
134
15.00
166
08.25
162
20.55
136
Stellendam Buiten
01.00
122
06.55
165
01.20
108
13.45
084
Wemeldinge
02.25
155
15.00
190
08.30
176
21.00
152
3hilipsdam West
02.05
145
14.40
174
08.25
170
20.55
145
ZATERDAG
Hoog
water
aag water
25 APRIL
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
01.38
223
14.03
255
08.16
226
20.32
204
Terneuzen
01.59
251
14.23
283
08.42
238
21.03
215
3ath
02.59
293
15.26
331
09.46
264
22.04
241
Roompot Buiten
01.35
161
14.00
195
07.55
170
20.10
145
Zierikzee
03.10
146
15.50
172
09.15
166
21.40
139
Stellendam Buiten
01.00
146
07.40
185
02.10
115
14.30
088
Wemeldinge
03.20
172
15.45
198
09.25
181
21.50
156
3hilipsdam West
02.50
156
15.20
176
09.20
176
21.45
149
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
3? ™n|s
-5K lichte sneeuw
e|e matige sneeuw
-i
Europa: Zomers
Avocadosalade
met garnalen
{4 personen)
Voor dit gerecht kunt u garnalen
nemen die u het lekkerst vindt of
die het best bij uw portemonnee pas
sen. De kleine Hollandse garnalen, of
de iets goedkopere roze garnalen,
Noorse garnalen of zelfs cocktailgar
nalen.
Wilt u avocado's snel laten rijpen,
leg ze dan in een plastic zak met een
banaan!
Ingrediënten:
1/2 kropje friséesalade
6 kerstomaatjes
2 rijpe avocado's
4 eetlepels zonnebloem-, mais - of
olijfolie
11/2 eetlepel wijnazijn
1 theelepel honing
peper, zout
enkele dragonblaadjes
150-200 gram garnalen.
Bereiding:
Was de slablaadjes en droog ze. Was
en halveer de kerstomaatjes.
Halveer de avocado's, verwijder de
pit en schil ze met een dunschiller.
Snijd de avocadohelften in dunne
plakken. Klop olie, azijn en honing
voor de vinaigrette door elkaar en
breng op smaak met peper, zout en
dragon. Schik de sla op de bordjes,
schik op elk bordje een halve in plak
jes gesneden avocado en sprenkel
hierover de vinaigrette.
Verdeel de halve tomaatjes en gar
nalen hierover.
In Italië is het de komende dagen warm, het kwik in de thermome
ter hut stijgt gemakkelijk naar waarden tussen 24 en 27 graden. In
Venetië is het weliswaar iets koeler, omdat de oostelijke wind van
af de Adriatische Zee daarvoor zorgt. In Napels en Palermo is het
ook wat koeler, dit wordt veroorzaakt door een frontale storing die
regenbuien en onweer genereerd. In Engeland is al de nodige re
gen gevallen de afgelopen dagen, en daar komt nog wel wat bij.
De westelijke delen van het Verenigd Koninkrijk krijgen opnieuw
een flinke dosis regen te verwerken vanaf vandaag. Het zuiden van
Noorwegen heeft ditzelfde weertype, want ook daar overheerst
een frontaal systeem. Duitsland, Polen en de Alpenlanden hebben
een overwegend zonnig weertype, met aangename temperatüren
tussen 17 en 20 graden. Het is wat verder naar het noorden ook
best een redelijk zonnige periode de komende dagen. Zweden,
Finland en het westen van Rusland, hebben vrij zonnig weer met
enkele wolkenvelden. De maximumtemperaturen variëren er tus
sen 5 en 17 graden. Met name in het noordwesten van Rusland en
Lapland komen ook maxima tussen 0 en 5 graden voor. In IJsland
wordt het weer bepaald door een lagedrukgebied. Het zorgt er
voor tamelijk veel bewolking en van tijd tot tijd een bui.
Kenmerkend voor het laatste stukje Door: Klaas Dros
van april zijn de thermische uitschie
ters. De afgelopen dag was het bijvoorbeeld volop lenteweer met
hoge temperaturen. De komende dagen moet de zon echter terrein
prijsgeven. Thermisch gezien blijven we wel in lente sferen. Hoe
wel het kustwater de temperatuur nog behoorlijk weette drukken.
In de oostelijke regio's van ons land blijft de 20 graden binnen
handbereik. Het bolwerk van hogedruk boven Scandinavië verlaat
het toneel. Oceaanstoringen maken hiergretig gebruik van. Het
wordt dus wisselvalliger, maar het blijft voorlopig vrij zacht. Afge
lopen nacht passeerde al een zwak front met plaatselijk wat regen.
Vandaag bevinden we ons tussen twee storingen in. Het grootste
gedeelte van de dag blijft het droog. Ook laat de zon zich geregeld
zien. Geholpen door de zon loopt het kwik op tot ongeveer 16 gra
den. Later in de middag neemt de bewolking echter wel toe en te
gen de avond volgt vanuit het zuidwesten af en toe wat regenen.
De zuidwestenwind is matig,
windkracht 3 a 4. Ook in het
weekeinde passeren er nog
een paar slechtweergebie- Vrij warm J SU?!
den. Zaterdag liggen alweer Ü15T1' ZW 311 i 9° I
nieuwe dikke wolkenpakket- - t Tm [~7&ri j
ten met regen klaar boven de !é$ll>j/
Noordzee. De wolken komen L__i
echter pas in de namiddag 2W4 ~r" f
aan wal. Dit kan gepaard ff A
gaan meteen onweersklap. Lj| Ü^l tum J
Tot die tijd is het overwegend liÉb I110°Ir
droog met soms wat zon. ,i:
Zondag daarentegen wordt li Q16°£n». idfep
overheerst door bewolking ;jll2°iT., T
met meer buien of zelfs enige -i r.iA>i^ r-=-i m«je#
tijd regen. Zaterdag wordt zr - j jffl nhfislk
het 's middags 16 graden en WKlmumtemiJsraiuurvoorvsntoo
zondag 14a 15graden bij tómumtemperatuur voor de komende n/chf
een meest matige zuidwes- XbudaImIddagapril ioos
tenwind.
Zeeland: Zonnige perioden
T:;:T ;:T
