EU biedt Azië
helpende hand
Jeltsin wijst brede coalitieregering van hand
Blair en Ahern bereiken
compromis over Ulster
VN nemen stelling
tegen doodstraf
Papon krijgt boete van 1,5 miljoen
Meppende leider van
militante Belgische
vakbond geroyeerd
Paniek na aardschok Italië
Palestijnen massaal
straat op bij protest
tegen regering Israël
buitenland
Steurt Europa voor aanpak crisis
SFOR weer bij huis Karadzic
Zwitsers uit de etalage
Dissident Xu Wenli opgepakt
Marechaussee verlaat St Maarten
Palestijn krijgt 240 jaar cel
JllPvv
mit T*:* *ufV?'l
- s - T* L 4*-W,K*
- gr*- A^ém
m Jf. f*
'20' A
1 vi»
1
"/CV
Op zoek naar bommen
Turks gerechtshof begint
proces tegen Erbakan
zaterdag 4 april 1998
van onze redactie buitenland
LONDEN - Europa is bereid
met de overheden in Zuidoost-
Azië samen te werken om het
vertrouwen in de door een fi
nanciële crisis geplaagde regio
te herwinnen. Dit zei de Britse
premier Blair gisteren bij de
opening van het zogenoemde
Asem-overleg in Londen. Het is
de tweede keer dat dit overleg
plaatsvindt tussen de staats
hoofden en regeringsleiders van
de vijftien EU-landen en van
tien landen uit Oost-Azië.
De eerste keer was in 1996 in
Bangkok. Blair zei dat er zich
sinds die tijd een volwaardige
politieke dialoog heeft ontwik
keld. „Nu moet de Aziatische
landen duidelijk worden ge
maakt dat ze met hun financiële
problemen niet in de steek wor
den gelaten."
De deelnemers zeiden in een
verklaring later op de dag al
duidelijke tekenen van verbete
ring op de handelsbalans van
sommige Aziatische landen te
zien. Maar zij voegden daar on-
van onze redactie buitenland
BRUSSEL - De militante Waal
se vakbondsleider RobertoD'O-
razio is gisteren uit zijn eigen
socialistische vakorganisatie
gezet. Met hem zijn vijf andere
leden geroyeerd wegens mis
handelingvan drie voormannen
van de bond.
D'Orazio maakte vorig jaar
naam als aanvoerder van het
heftige en soms gewelddadige
verzet van arbeiders van de
staalfabriek Forges de Clabecq
I tegen het faillissement van het
I bedrijf. De marxistisch georiën-
teerde vakbondsleider liet de-
I monstrerende arbeiders met een
bulldozer zes auto's van de
rijkswacht vernietigen.
Bij dezelfde actie werd ook ge
durende enkele uren een snel-
1 weg geblokkeerd. Ook zou D'O
razio de curator van het bedrijf
door tien kaderleden hebben la
ten mishandelen. Eerdere de
monstraties liepen ook uit de
hand. Vorig jaar kreeg de vak
bondsman wel 30.000 mensen
op de been voor een Mars voor
de Arbeid in Tubeke, waar de
staalfabriek is gevestigd.
Tijdens een speciaal congres
van de metaalcentrale van de
socialistische vakfederatie
FGTB spuwde D'Orazio vorige
week de Belgische bondsvoor
zitter Noliet in het gezicht. Twee
andere voorlieden werden mis
handeld. Eén van hen brak
daarbij zijn neus.
Justitie
De 'ongehoorde gewelddaden'
zijn in strijd met de democrati
sche tradities van de bond. Het
staat nog niet vast of de geroy
eerde vakbondsman nog een
vervolging door Justitie te
wachten staat.
D'Orazio werkte als arbeider in
de staalfabriek, maar was door
de bond vrijgesteld om de be
langen 'van zijn collega's te be
hartigen. Na lang onderhande
len nam de Zwitsers-Italiaanse
onderneming Duferco eind vo
rig jaar de Forges de Clabecq
over. Daarbij verloren 800 van
de 1500 arbeiders hun baan.
D'Orazio en de vijf andere ge-
royeerden hoorden bij de ont
slagen. De vakbondsman heeft
het de FGTB altijd kwalijk ge
nomen dat die niet beter voor
zijn eigen belangen is opgeko
men. ANP
middellijk aan toe dat de pro
blemen nog niet voorbij zijn.
„We moeten waakzaam blij
ven", zo schreven zij.
De financiële crisis is te over
winnen als de landen 'de nood
zakelijke hervormingen volle
dig uitvoeren'. Daarbij doelden
de leiders van beide regio's op de
afspraken met het Internatio
naal Monetair Fonds. De krach
tige economische basis die de
betreffende landen hezitten,
zullen hen vervolgens op mid
dellange termijn in staat stellen
weer de indrukwekkende groei
te beleven die zij tot voor kort
genoten.
De crisis zal waarschijnlijk in
vloed hebben op de rest van de
wereldeconomie, maar als dé
landen een gezond financieel en
economisch beleid voeren, kun
nen we de gevolgen aan, aldus
de leiders.
De Japanse premier Hashimoto
zegde toe maatregelen te zullen
nemen om de economie van Ja
pan en die van Azië op de weg
naar groei te zetten. Hij zei te
beseffen dat het buitenland zich
zorgen maakt over de economi
sche situatie in zijn land. Niet
duidelijk was of hij reageerde op
de verontrustende verslechte
ring van de Japan economie die
deze week duidelijk werd.
Bemoedigd
Europees Commissaris Sir Leon
Brittan onderstreepte in Lon
den nog eens de zorgen die bui
ten Japan leven. Hij zei bemoe
digd te zijn door de maatregelen
die Tokyo overweegt in de be
lastingsfeer. Lagere lasten moe
ten de binnenlandse vraag op
stuwen en het vertrouwen van
het bedrijfsleven vergroten.
„Maar overwegingen alleen zijn
niet voldoende", voegde hij
daaraan toe.
Premier Kok stelde namens Ne
derland een bedrag van 5 mil
joen gulden beschikbaar voor
het stimuleringsfonds Zuid-
Oost-Azië, waarin ook andere
deelnemers van de top geld
stortten. Het fonds moet de ne
gatieve gevolgen in de armste
landen van Zuid-Oost-Azië ver
zachten. KRF/AFP/ANP
Don Francesco Coccia (r), de pastor van Gualdo Tadino bij Perugia, bekijkt reddingswerkers die
bezig zijn bij de kerktoren van Gualdo Tadino die bij de aardschok werd beschadigd.
foto Crocchioni/EPA
van onze redactie buitenland
PERUGIA - Midden-Italië is gisteren opnieuw
getroffen door een krachtige aardschok. Hon
derden huizen werden zwaar beschadigd. Veel
mensen raakten in paniek en kregen zenuwin
zinkingen.
De beving in het midden van het land duurde
vijf seconden en had een kracht van 4,7 op de
schaal van Richter. Vooral in de regio's Umbrië
en Marche waren de trillingen goed te voelen.
Vorig najaar kwamen door drie zeer krachtige
bevingen elf mensen om het leven en werd er
grote schade aangericht aan de St. Franciscus-
basiliek in Assisi. Sindsdien hebben zich in
Midden-Italië herhaaldelijk aardschokke
voorgedaan.
In de plaats Nocera Umbra is inmiddels vrijwel
het gehele historische centrum veranderd in
een bouwval. Aan de kathedraal ontstond gis
teren nieuwe schade. In Gualdo Tadina zijn
meer dan driehonderd woningen en het zieken
huis ontruimd.
Seismologen vrezen dat in het gebied nog meer
aardbevingen zullen volgen. De aardschokken
van vrijdag waren tot in de hoofdstad Rome te
voelen. RTR/DPA
PALE - De internationale vredesmacht SFOR is gisteren in
Pale doorgegaan met het machtsvertoon rond het onderko
men van de voormalige Bosnisch-Servische leider Radovan
Karadzic. Ongeveer 200 Italiaanse en Duitse blauwhelmen
controleerden de identiteit van de Servische politiemensen en
inventariseerden hun wapens.
Net als donderdag stonden op kruisingen pantservoertuigen.
SFOR-troepen inspecteerden de gebouwen van de speciale
politie van de Bosnisch-Servische leider. Ze droegen de Ser
viërs op verschillende wachtposten voor belangrijke rege
ringsgebouwen te ontruimen.
Karadzic is door het Joeg'oslavïë-Tribunaal aangeklaagd we
gens volkerenmoord en misdaden tegen de menselijkheid tij
dens de oorlog in Bosnië. DPA
ZÜRICH - De Zwitserse familie Biundo heeft na drie dagen
een experiment opgegeven waarbij ze een maand lang" in een
etalage moest leven. Plet gezin van vier moest in vier etalage
ruimten van een warenhuis in Zürich wonen.
Frank Baumann, tv-presentator en directeur van een recla
mebedrijf, koos de Bi undo'suit zestig kandidaat-families we
gens hun 'normaalheid'. Voor een maand etalage kregen ze
13.000 gulden.
Veel bezoekers kwamen naar het warenhuis om de Biundo 's te
bekijken en eisten soms op agressieve wijze spektakel. Vol
gens Baumann is daarmee na drie dagen het voyeurisme van
het publiek aangetoond, waardoor de voortzetting van het
experiment overbodig is geworden. AFP
PEKING - De Chinese politie heeft gisteren de prominente
dissident Xu Wenli opgepakt voor ondervraging. Zijn compu
ter, brieven en foto's zijn in beslag genomen.
Xu (54) is een van de drie mensenrechtenstrijders die vorige
maand een open brief schreven over de veroordeling van dis
sident Yang Qinheng tot drie jaar werkkamp. Hij was een van
de leidende figuren binnen de democratische beweging eind
jaren zeventig. In 1981 kreeg Xu vijftien jaar gevangenisstraf
voor het oproepen tot hervormingen en het verdedigen van
mededissident Wei Jingsheng. In 1993 kwam Xu vrij. RTR
WILLEMSTAD - Na een verblijf van acht jaar is de Konink
lijke Marechaussee deze week vertrokken uit Sint Maarten.
De marechaussees werden in 1990, op verzoek van het ei-
landsbestuur, aangetrokken om de toen snel groeiende mis
daad te helpen bestrijden.
Het was eigenlijk de bedoeling de marechaussee maar één
jaar op Sint Maarten te stationeren. Op verzoek van het ei-
landsbestuurwei'd deze termijn telkens verlengd. Inde begin
jaren verbleven ongeveer twintig leden van het korps op het
eiland. De laatste jaren was dit aantal sterk verminderd. ANP
NEW YORK - De 26-jarig'e Palestijn Eyacl Ismail is gisteren
tot 240 jaar cel veroordeeld voor de dodelijke aanslag op het
World Trade Center in New York in 1993.
Door de aanslag op het reusachtige gebouw vielen zes doden.
Ongeveer duizend mensen liepen verwondingen op. Ismail
was op 12 november schuldig bevonden, nadat hij had bekend
de bestelwagen te hebben bestuurd waarin een zware explo
sieve lading lag. Hij zei niets van de lading te hebben geweten.
De 29-jarige Pakistaan Ramzi Youssef, die werd beschouwd
als het 'brein' achter de aanslag, werd in januari tot levens
lange gevangenisstraf veroordeeld. Vier medeplichtigen wer
den in 1994 al veroordeeld tot 240 jaar gevangenisstraf. RTR
i door Hans Hoogendijk
MOSKOU - Rusland krijgt geen
coalitieregering en ook geen 're
gering van nationaal vertrou-
wen'. Dat verklaarde Jeltsins
woordvoerder Jazterzjemksi
vrijdag in Moskou tegenover het
I persbureau Interfax. „Deze va
rianten zijn voor de president
absoluut onaanvaardbaar. Er
moet een regering komen waar
van het beleid is gebaseerd op
een rigoureuze financiële poli
tiek, het recht op privébezit, een
i stabiele roebel en controle van
de inflatie", aldus Jazterz-
jemski.
I Deze niet geringe taak zal moe-
ij ten worden uitgevoerd onder
j leiding van de j ong'e kandidaat-
j premier Kirijenko, die vorige
\yeek de oudgediende premier
Tsjernomyrdin opvolgde. De
stemming over de kandidatuur
I van de 35-jarige technocraat
werd vrijdag door de Doema
I verschoven naar volgende
I week.
Eerst zal een ronde-tafelconfe
rentie onder voorzitterschap
van Jeltsin worden gehouden.
Verwacht wordt dat daarbij de
communisten, de grootste frac
tie in het parlement, opnieuw
zullen aandringen op een kabi
net op brede basis. Ze eisen al
lang dat de staat veel meer con
trole over essentiële bedrijfs
takken krijgt en dat de hervor
mingen van 's lands economie op
een lager pitje worden gezet.
Maar na de verklaring vanoch
tend van Jeltsins woordvoerder
is de kans op bijstelling van het
beleid in de door de communis
ten gewenste richting vrijwel
nihil geworden. Aangenomen
wordt daarom dat kandidaat
premier Kirijenko in de Doema
niet de vereiste meerderheid zal
krijgen. Wijst het parlement Ki
rijenko driemaal af, dan heeft
Jeltsin het recht de Doema te
ontbinden. Hij heeft daar al mee
gedreigd. Delen van het parle
ment zijn Jeltsin vijandig ge
zind.
Gisteren meldde Interfax dat de
voorzitters van twee van de be
langrijkste parlementscommis
sies een orgaan in het. leven zul
len roepen om materieel te
verzamelen teneinde Jeltsin uit
zijn functie te zetten.
Een document van die strekking
is ondertekend door de commu
nistische voorzitter van de vei
ligheidscommissie Iljoechin, en
de voorzitter van de defensie
commissie, generaal Rochlin.
Indien voldoende bewijsmate
riaal is verzameld willen ze -
volgens Interfax Jeltsin bij het
Internationale Gerechtshof in
Den Haag aanklagen wegens
machtsmisbruik, hoogverraad
en volkerenmoord. GPD
door Bob Kroon
GENEVE - Met een ruime meer
derheid heeft de Verenigde Na
ties zich gisteren voor afschaf
fing van de doodstraf en uitstel
van executies in landen die de
'maximale vergelding' voorals
nog willen handhaven.
De jaarvergadering van de
Commissie voor de Mensen
rechten nam met 26 stemmen
voor, 13 tegen en 12 onthoudin
gen een Italiaans voorstel aan
voor 'een onmiddellijk morato
rium op executies, met het oog
op een volledige afschaffing van
de doodstraf in alle landen'. Het
yan onze redactie buitenland
LONDEN - De Britse en Ierse
premiers Blair en Ahern hebhen
gisteravond een compromis be-
reikt over een formule voor sa
menwerking tussen Noord-Ier-
j land en de Ierse Republiek. Zij
1 gaan ervan uit dat het compro-
j mis aanvaardbaar is voor zowel
j de katholieke nationalisten als
de protestantse loyalisten, ver
klaarden delegaties in Belfast.
Beide premiers beloofden in een
gezamenlijke verklaring dat zij
I in het weekeinde 'intensief con-
I tact' onderhouden. Zij uitten
kun vertrouwen dat een vredes-
,j akkoord voor Noord-Ierland
IJ kan worden bereikt na verdere
onderhandelingen. De Ameri
kaanse voorzitter van de
•Noord-Ierse vredesbesprekin-
S §en. George Mitchell, is op de
hoogte gesteld van de. vooruit-
ij gang.
Donderdag
I Blair, die wil dat de Noord-Ierse
Partijen donderdag een over
eenkomst bereiken, spreekt dit
weekeinde eveneens met de be
trokken partijen, verklaarde
zijn woordvoerder.
D e Britse premier zou er volgens
bronnen in Belfast mee akkoord
zijn gegaan een samenwer
kingsorgaan van Noord en Zuid
(Ierse Republiek) in te stellen,
ondanks weerstand van de pro-
Britse protestanten in Noord-
Ierland. Dit orgaan zou be
voegdheden krijgen voor heel
Ierland, op precies omschreven
terreinen zoals de economische
ontwikkeling.
Des duivels
De protestantse Oranje-ordes in
Noord-Ierland waren gisteren
des duivels over een verbod op
een van hun traditionele mar
sen. „Dit is toegeven aan katho
lieke terreur", zei Oranje-voor-
man Alistair Simpson, nadat
een onafhankelijke commissie
had bepaald dat de 'mars van de
leerjongens' op tweede paasdag
in Belfast niet mag doorgaan.
Bij de protestantse woede komt
nog de ergernis over een nieuw
officieel onderzoek naar Bloody
Sunday, het drama van 26 jaar
geleden waarbij het Britse leger
in Londonderry veertien katho
lieke demonstranten dood
schoot. De drie rechters van het
tribunaal, een Brit, een Nieuw-
Zeelander en een Canadees,
openden dit gisteren met een
wandeling langs de route van de
demonstratie destijds.
Beide gebeurtenissen leken gis
teren protestantse politici te
sterken in him verzet tegen het
Brits-Iers vredesplan.
GPD/RTR/AFP
was de grootste meerderheid te
gen de doodstraf ooit in de Com
missie voor de Mensenrechten
behaald.
De Amerikaanse ambassadeur
Moose stemde tegen, maar toon
de begrip voor 'de gevoelens te
gen deze vorm van maximale
vergelding, die ook in de Ver
enigde Staten verhitte debatten
uitlokt'. Moose wees erop dat
volgens de Internationale Con
ventie voor Politieke en Burger
rechten regeringen het recht
hebben de doodstraf te hante
ren 'voor de allerzwaarste mis
daden', mits het recht naar de
mocratische normen volledig
zijn loop heeft gehad.
De Italianen, die werden ge
steund door alle EU-delegaties,
waren niettemin verheugd over
de uitslag. „De landen die de
doodstraf handhaven, worden
meer en meer in een isolement
gedrongen", zei de Italiaanse
activist tegen doodstraffen Ser
gio d'Elia, „Ter dood veroor
deelden kunnen nu in ieder ge
val een beroep doen op deze
resolutie om executie te voorko
men."
Wereldwijd hanteren nog steeds
81 landen de doodstraf, in 58
landen is de 'maximale vergel
ding' formeel afgeschaft en in
25 staten is de doodstraf wette
lijk nog mogelijk maar wordt
niet meer ten uitvoer gelegd.
Een zevental Oost-Europese
landen, zoals Rusland en de Oe
kraïne, hebben de Raad van Eu
ropa toegezegd af te zien van
executies. GPD
t V:ï- r
k», j. s&tin 'v** v- si .H
-it 1
V' -i .4,
is. «U
SARAJEVO - Een explosievenexpert bekijkt een door de oor
log in Bosnië beschadigd gebouw in het westelijk deel van Sa
rajevo. Sommige panden hebben zo van de gevechten te lijden
gehad, dat ze moeten worden gesloopt. Voordat slopers aan de
slag kunnen, moeten de ruïnes eerst geïnspecteerd worden op
de aanwezigheid van mijnen. foto Hidajet Delic/AP
van onze redactie buitenland
BORDEAUX - Het gerechtshof in Bordeaux
heeft de Franse ex-minister Maurice Papon
gisteren veroordeeld tot het betalen van 4,6
miljoen francs (ruim 1,5 miljoen gulden)
schadevergoeding en proceskosten. Papon
was bij deze zitting niet aanwezig.
Zeventien verenigingen van slachtoffers en
28 individuen ontvingen ieder het symboli
sche bedrag van 1 franc schadevergoeding.
Juliette Benzazon en negen slachtoffers, die
800.000 gulden hadden geëist, kregen geza
menlijk een half miljoen. Advocaten, die
van Papon voor cle zeventien jaar durende
rechtszaak onkostenvergoedingen van drie
miljoen gulden eisten, moesten zich tevre
den stellen met in totaal iets meer dan een
miljoen.
Donderdag veroordeelde het hof, voor de
gelegenheid aangevuld met negen juryle
den, .Papon tot tien jaar gevangenisstraf en
ontzegging van zijn burgen-echten wegens
misdaden tegen de menselijkheid vanwege
zijn betrokkenheid bij de deportatie van on
geveer 1600 joden tijdens de Tweede We
reldoorlog. De meesten van hen kwamen
later om in vernietigingskampen van de na
zi's.
Papon gaat in beroep bij het Hof van Cassa
tie en spant een procedure aan bij het Euro
pees Hof van de Rechten van de Mens. Tot
dat het Hof van Cassatie uitspraak doet, dat
.kan nog jaren duren, blijft hij op vrije voe
ten. AFP
van onze redactie buitenland
JERUZALEM - Duizenden Pa
lestijnen hebben gisteren in de
Westelijke Jordaanoever en Ga-
zastrook betoogd om te protes
teren tegen Israël, dat volgens
hen verantwoordelijk is voor de
dood van Hamas-leider Sharif.
Israël stuurde een hoge veilig
heidsfunctionaris naar de Pa
lestijnse president Arafat om te
vertellen dat de Israëliërs niets
van doen hebben met de dood
van Sharif. Het hoofd van de
binnenlandse veiligheidsdienst
Shin Bet, Ami Ayalon, ontmoet
te Arafat in de nacht van don
derdag op vrijdag in diens kan
toor in Gaza.
Later op de dag betoogden op de
Westelijke Jordaanoever en in
de Gazastrook duizenden Pa
lestijnen na het vrijdaggebed.
Zij riepen pro-Harnas leuzen en
eisten wraak. Twee Israëliërs
raakten in Bethlehem gewond
toen hun auto werd getroffen
door stenen die Palestijnen
gooiden.
De militaire vleugel van de radi
cale Harnas wees de Israëlische
verklaring van onschuld af en
zwoer wraak op joodse doelen in
en buiten Israël, Het was het
tweede dreigement sinds
woensdag bekend werd dat het
lijk van Sharif in Ramallah bij
een ontplofte auto was gelegd.
Sharif werd beschouwd als de
opvolger van de bommemnaker
Ayyash, die in 1996 in Gaza
werd gedood toen zijn mobiele
telefoon ontplofte. De aanslag
werd in brede kring toegeschre
ven aan Shin Bet.
De Israëlische premier Ne
tanyahu verklaarde gisteren
ook dat Israël niets te maken
heeft met Sharifs dood. Hij
noemde uitlatingen over het te
gendeel door Palestijnse func
tionarissen, onverantwoorde
lijk, „Deze uitspraken scheppen
een explosieve atmosfeer en
zouden kunnen leiden tot
aavallen op Israël", zei hij.
Het Palestijnse parlement zei
donderdag al dat Sharifs dood
een 'misdaad' was die Israël
heeft begaan. Een Palestijnse
functionaris bevestigde dat de
Autoriteit aan Harnas heeft ge
vraagd van vergeldingsacties af
te zien om het vredesproces met
Israël niet in gevaar te brengen.
De rechtse regering van Israël
heeft een verdere terugtrekking
van troepen van de Westelijke
Jordaanoever afhankelijk ge
steld van een optreden van de
Palestijnse leiding tegen mili
tante groepen. Israël heeft de
veiligheidsmaatregelen in ste
den en dichtbevolkte gebieden
na de dreigementen van Harnas
uitgebreid. RTR/EFE/AFP
Erbakan trad in juni af als pre
mier na maandenlange clruk
van de seculiere toplaag en het
machtige leger wegens zijn po
gingen gematigde islamitische
hervormingen door te voeren.
Rechtbanken in Turkije zijn een
reeks vervolgingen begonnen
van prominente islamitische
leiders in het kader van een op
treden tegen het islamitische
activisme dat door het invloed
rijke leger wordt geëist,
Het Turkse leger ziet zichzelf als
hoeder van een op westerse leest
geschoeid Turkije, waar een
strikte scheiding tussen religie
en staat dient te bestaan. Plet
heeft de afgelopen jaren diverse
regeringen onder druk gezet de
plannen van moslimpolitici om
de islam een belangrijkere roL in
het staatsbestel, de Turkse
maatschappij en het openbare
leven te 'laten spelen te dwars
bomen. RTR
van onze redactie buitenland
ANKARA - Turkse aanklagers
zijn gisteren een rechtzaak be
gonnen tegen de vroegere pre
mier Erbakan. Zij eisen tegen
hem een gevangenisstraf van
tussen de drie maanden en an
derhalf jaar wegens het 'beledi
gen van het constitutionele hof'.
Erbakan werd in januari uit het
parlement gezet en raakte zijn
parlementaire onschendbaar
heid kwijt na een vonnis van het
constitutionele hof. Zijn funda
mentalistische Welvaartpartij
werd verboden wegens het on
dermijnen van de scheiding tus
sen kerk en staat.
De meeste afgevaardigden van
de Welvaartpartij zijn inmid
dels overgestapt naar een nieu
we islamitische partij, die met
142 afgevaardigden weer de
grootste in het parlement is.
