Narcis moet teer zijn
De hele familie op de muur
PZC
Denkende apparaten
kiezen het programma
Geurende
lentebode
bouwen en wonen zaterdag 4 april 1998 38
Een kind kan
de was doen
\De Nationale
Hypotheekbems
hypotheken
Advertentie
Huis kopen? Hypotheek inruilen voor lage rente?
Wanneer u via De Graaf Hypotheken uw hypotheek afsluit betaalt u door de spec
afspraken die zij hebben met bv. Postbank, Bouwfonds, PVF, ABN-AMRO e.a. vee
lagere renten dan in bovenstaande overzichten zijn vermeld. Bel voor een vrijblijvende
afspraak met één van onze adviseurs, bij u thuis Of op kantoor, overdag of 's avonds
De Graaf Hypotheken is niet gebonden aan een bank, verz. mij. of franchiseorganisatie.
BEL GRATIS 0800-022 14 15 of 0118-633 03S
Huishoudapparaten worden alsmaar
slimmer. Dank zij de fuzzy-
logictechniek leren ze 'denken en
beslissen'. De moderne wasmachine
beoordeelt de vervuilingsgraad en de
hoeveelheid was- of serviesgoed en
bepaalt zelf hoe het wasproces optimaal
verlopen kan. Microprocessoren in de
machine beslissen hoeveel water (en/of
wasmiddel) er nodig is voor het beste
resultaat. Wil men in de afwasmachine
slechts een halve lading wassen, dan
hoeft men daarvoor niet meer op een
speciale toets te drukken. De sensoren
voelen hoe de vlag erbij hangt en kiezen
het juiste programma. Zij kunnen niet
alleen hoeveelheden 'voelen', maar bij
voorbeeld ook de soort weefsels die men
in de wasmachine wil reinigen: wol,
katoen, synthetisch.
Deze techniek kan niet alleen
worden toegepast in vaat
wassers en wasmachines, maar bij
voorbeeld ook in magnetrons, Een
vochtigheidsvoeler herkent tijdig
het kookpunt van een gerecht en
schakelt vervolgens over op het
garingsproces. De gebruiker hoeft
niet meer te kiezen tussen alle mo
gelijke programmaknoppen. Het
bedieningspaneel kan aanmerke
lijk vereenvoudigd worden. Goed
uitgekiende programma's sparen
het milieu, energie en de porte
monnee. Er wordt nooit te veel
water, wasmiddel of stroom ver
bruikt.
Een kind kan dus de was doen,
maar toch willen veel mensen
graag weten wat de machine nu
precies doet. Bij vrijwel alle appa
raten - of het nu gaat om een was
machine, een droger, magnetron of
oven - wordt de gebruiker via
lichtknopjes of schermpjes geïn
formeerd over het verloop van het
proces. Zo leert men al doende wat
er allemaal kan met de nieuwe
technieken. Er zijn zelfs al (was-
)machines voorzien van een
programma dat bij storingen bin
nen vijf minuten alle kritieke on
derdelen kan analyseren, zodat
het mogelijk is de aard van de sto
ring exact vast te stellen.
Een volgende stap is dat men het
in een toestel geïnstalleerde pro
gramma kan aanpassen aan nieu
we ontwikkelingen. Bij voorbeeld
aan een nieuw wasmiddel dat
wassen bij lagere temperaturen
mogelijk maakt. Enkele grote fa
brikanten bieden de mogelijkheid
van updating al voor hun nieuwste
typen. Soms kan men er een geheel
nieuw programma instoppen,
Zo'n toestel zal technisch niet
gauw verouderen.
Het is niet ondenkbaar dat bestu
ringssystemen straks ook geheel
kunnen worden aangepast aan de
specifieke eisen en wensen van de
gebruiker.
De ontwikkelingen gaan snel.
Werd de fuzzy-logictechniek drie
jaar geleden nog uitsluitend toe
gepast in de topmodellen van een
aantal vooraanstaande fabrikan
ten, nu zijn de geavanceerde be
sturingssystemen ook doorge
drongen tot diverse series in de
subtop. GPD
Voor Zeeland:
GOES
MIDDELBURG
VLASMARKT 4 TEL. 01 13-251588
STATIONSSTRAAT 17 TEL. 01 18 65 1 122
VLISSINGEN
TERNEUZEN
ZIERIKZEE
BADHUISSTRAAT 137 TEL. 0118-413900
BROUWERIJSTRAAT II TEL. 01 15-648990
MANHUISSTRAAT 1 -3 TEL. 01 1 1 -420124'
Ook deze week noteerden wij weer wijzigingen in de hypotheekrenteta
rieven, te weten bij: ABP, Delta Lloyd/Woning, FBTO, HH/Houtv.,
Phil.P.F., Roparco, SPF beheer, ZA/Direktb., ZA/N.gein en ZA/Westhyp.
De rente op de kapitaalmarkt blijft al een tijdje op ongeveer hetzelfde ni
veau.
Hypotheekrente netto werkelijke
per
rente
afsluit
opgave rente bij fiscale
24 maart 1998
vast
provi
bank
besparing van
gedu
sie in
constant
rende
36,35%
50%
ABN AMRO
spaarhyp.
1,00
5,90
3,20
1,87
spaarhyp.
10 jr.
1,00
6,30
3,45
2,05
spaarhyp.
15 jr.
1,00
6,80
3,78
2,30
ann. hyp.
variab.
1,00
4,80
3,31
2,62
ann. hyp.
5 jr.
1,00
5,70
3,90
3,07
ABP
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5,50
2,97
1,72
spaarhyp.
10 jr
1,00
5,80
3,16
1,85
spaarhyp.
15 jr.
1 00
6,10
3,35
1,99
ann. hyp
1,00
5,30
3,64
2,87
ann.hyp.
10 jr.
1,00
5,60
3,83
3,02
Aegon
spaarhyp
5 jr.
1,00
5,40
2,94
1,71
spaarhyp.
15 jr.
1,00
6,10
3,38
2,02
AmevLeven
spaarhyp.
15 jr.
1,00
6,30
3,51
2,11
Bouwfonds
spaarv.hyp.
5 jr.
1,00
5,60
2,98
1,71
Combinatie
spaarv.hyp.
10 jr.
1,00
6,20
3,37
1,98
Centraal
spaargar.hyp.
5 jr.
0,25
5,60
2,92
1,68
Beheer
spaargar.hyp.
15 jr.
0,25
6,20
3,36
1,99
CVB
spaarhyp
10 jr.
1,00
6,40
3,53
2,12
ann.hyp
2 jr
1,00
5,00
3,44
2,72.
ann. hyp.
5 jr.
1,00
5,60
3,83
3,02
Delta Lloyd/
hyp.tot.plan
5 jr.
1,00
5,60
3,06
1,79
Leven
hyp.tot.plan
15 jr.
1,00
6,40
3,57
2,16
Direktbank
besp.dir.hyp.
5 jr.
1,00
5,60
2,98
1,71
FBTO
spaarhyp.
5 jr.
0,00
5,20
2,81
1,63
spaarhyp.
15 jr.
0,00
6,10
3,37
2,03
GWK-bank
spaarhyp.
1,00
5,60
3,06
1,79
ann. hyp.
1 jr.
1,00
4,50
3,12
2,47
ann. hyp.
5 jr.
1,00
5,40
3,70
2,92
HNG
spaarv.hyp.
5 jr.
1,00
5,50
3,00
1,75
spaarv.hyp.
10 jr.
1,00
6,10
3,38
2,02
HoogHuys/C
hyp.spaarpl.
5 jr.
1,00
5,80
3,11
1,80
ING-bank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5,80
3,13
1,82
spaarhyp.
10 jr.
1,00
6,40
3,52
2,10
ann. hyp.
0/1 jr.
1,00
4,80
3,31
2,62
ann. hyp.
5 jr.
1,00
5,60
3,83
3,02
Nationale
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5,60
3,06
1,79
Nederlanden
spaarhyp.
15 jr.
1,00
6,30
3,51
2,11
NOG verz.
garant hyp.
5 jr.
1,00
5,30
2,84
1,62
garant hyp.
10 jr.
1,00
5,80
3,15
1,84
garant hyp.
15 jr.
1,00
6,10
3,34
1,98
Postbank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5,70
3,11
1,82
spaarhyp.
5/7 jr.
1,00
6,10
3,36
2,00
spaarhyp. 10/12 jr.
1,00
6,50
3,62
2,19
ann. hyp.
2 jr.
1,00
5,00
3,32
2,61
ann. hyp.
5 jr.
1,00
5,50
3,65
2,87
PVF pens.
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5,20
2,78
1,58
spaarhyp.
15 jr.
1,00
6,00
3,28
1,93
ann. hyp.
5 jr.
0,75
5,00
3,43
2,71
ann. hyp.
10 jr.
0,75
5,60
3,82
3,01
ann. hyp.
15 jr.
0,75
5,80
3,95
3,11
Rabo.
sp.opt. hyp.
3 jr.
1,00
5,50
2,93
1,67
(adviesrente)
sp.opt. hyp.
10 jr.
1,00
6,30
3,43
2,02
SNS bank
spaarhyp.
ideaal
1,00
5,60
3,02
1,75
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5,80
3,15
1,84
ann. hyp.
1 jr.
1,00
4,90
3,38
2,67
ann. hyp.
5 jr.
1,00
5,60
3,83
3,02
Westland Utr.
lage last.
7 jr.
1,00
6,10
3,38
2,02
Zwoische Alg
hyp.-gar-plan
5 jr.
1,00
•5,50
2,84
1,57
De vermelde tarieven hebben betrekking op standaard hypotheken met na
tionale hypotheekgarantie. De netto werkelijke rente (nwr) is gebaseerd op
de totale netto lasten van de hypotheek. De vermelde nwr-percentages gel
den voor een man van 30-jarige leeftijd en een hypotheek ad ƒ150.000,-.
Voor vrouwen en/of bij andere leeftijden kunnen andere nwrpercentages
gelden. Bij andere hypotheekbedragen wijkt de nwr soms enigszins af.
De Romeinse dichter Ovidius
verhaalt hoe de knappe
godenzoon Narcissus in het water
keek en op slag verliefd werd op zijn
eigen spiegelbeeld. Een betere naam
voor het bolgewas Narcissus is dan
ook niet te bedenken. Een tere
bloem die graag groeit bij de
waterkant en het kopje bescheiden
laat hangen. Tenminste, zo zag de
narcis er vroeger uit. Ijverige
bollenkwekers hebben de bloem
opgeblazen tot het volume van een
roomsoes, die brutaal de wereld in
kijkt. Gelukkig zijn de oude,
verdwenen soorten nu weer te zien
bij Josephine Dekker in Oterleek.
(Advertentie)
In een Noord-Hollandse stolp
boerderij op de grens van Oter
leek en Stompetoren woont Jose
phine Dekker, samen met haar
moeder, zes slome katers en een
hyper-actieve hond. De narcissen
groeien er in smalle gele linten tot
aan de horizon, luisterend naar
vergeten namen als Mrs. Langtry,
White Lady, Stella en Golden
Spur.
In kringen van kenners is Josephi
ne inmiddels een begrip. De Royal
Horticultural Society in Londen
bestudeert de soorten die ze achter
haar boerderij weer tot leven heeft
gewekt. En op de Chelsea Flower-
show, het Britse florale equivalent
van de AutoRAI in Amsterdam,
kreeg de stand waarin het resul
taat van haar arbeid vorig jaar te
zien was, een gouden medaille.
Ze erfde de boerderij van haar va
der, die het akkerbouwbedrijf op
zijn beurt weer had overgenomen
van zijn vader.
Erg enthousiast was "ze aanvanke
lijk niet. „Ik stond er wat ambiva
lent tegenover. Ik had andragogie
gestudeerd, en hoopte daarin een
baan te vinden. Maar de werkloos
heid in de sociale sector was zo
groot, dat zat er gewoon niet in."
Uiteindelijk koos ze voor de boer
derij, al was het oppervlak van 25
hectaren te klein om het bedrijf
winstgevend te kunnen houden.
Naast suikerbieten, tarwe, aard
appelen en kool zocht ze naar een
nieuw produkt. Haar oog viel op
de narcissen langs de vaart voor de
boerderij, met hun witte bloem
blaadjes en een lichtgroen cupje.
„Een neef van mij wist te vertellen
dat het een zeldzame soort moest
zijn. Dus ben ik die bollen gaan
opplanten. In de boomgaard
kweekte mijn grootvader al
sneeuwklokjes, en dat liep al jaren
goed. Toen dacht ik: waarom zou
dat met narcissen niet ook lukken"
Oude geuren
In korte tijd ontwikkelde ze een
scherp oog voor oude soorten, die
ze veel verfijnder vindt.
„Tegenwoordig selecteren de
kwekers niet meer op geur, dus die
is verdwenen. De oude soorten
geuren nog. Bovendien overlap
pen de bloemblaadjes elkaar niet,
maar staan apart. De nieuwe soor
ten laten hun kopjes niet meer
hangen maar kijken je recht aan."
Op autotochten door de kop van
Noord-Holland speurt ze in tuinen
van oude herenhuizen en boerde
rijen. „Als ik een oude soort zie,
bel ik aan en vraag of ik de bollen
mag ruilen voor een moderne
soort."
Op die manier doet ze de ene ont
dekking na de andere. „Ik ben wel
eens bij iemand gekomen, die een
berg oude bollen bij de groenbak
hacl liggen. Ik mocht ze wel heb
ben. Het bleek de Seagull te zijn,
uniek in Nederland, ik heb hem
daarna nooit meer aangetroffen."
Bij een 86-jarige vrijgezel zag ze
ooit een prachtig perk in de tuin
staan. Het bleek de Mrs. Langtry
te zijn, vernoemd naar de mai-
tresse van de Engelse koning Ed
ward VII, een zacht-gele bloem, in
stijl van de Art Nouveau voorzien
van spitse blaadjes. De man stond
op het punt te verhuizen naar een
bejaardenhuis en Josephine
mocht meenemen wat ze wilde.
„Nu is er van die tuin niets meer
over; ze hebben er een geasfalteer
de parkeerplaats van gemaakt. Ik
had geen dag later moeten ko
men."
Naamloos
Bij elkaar heeft ze nu vijftien oude
soorten in haar assortiment,
waaronder zelfs de oervariant van
de trompetnarcis, de Pseudo-nar
cissus princeps, ooit in Nederland
te vinden in oude beekdalen. En
kele vondsten zijn nog naamloos.
„Sommige herken ik gewoon niet,
die laat ik bloeien en stuur ik ter
determinatie op naar de Royal
Horticultural Society. Pas als de
soort is achterhaald, zet ik hem op
het land. Want de handel wil per se
een naam hebben."
Aan de overzijde van het Kanaal
wordt de bloemen-archeologie op
de Hollandse boerderij met grote
belangstelling gevolgd. Is het niet
merkwaardig, dat de meeste nar-
cissensoorten Engelse namen dra
gen, maar in Groot-Brittannië
verdwenen zijn?
Josephine: „Ik heb wel eens een
Engelse dame gesproken, een heu
se Lady, die me wist te vertellen
hoe dat kwam. Ze zei: 'Er was geen
belangstelling meer voor, we heb
ben ze allemaal weggedonderd'."
Kees van der Linden
Het zelf ontwerpen van gor
dijnen en behang is weer wat
makkelijker geworden. Zin in de
portretten van de hele familie op
gordijn, wandkleed of behang?
Of een zelfbedacht dessin of te
kening? Dat kan. Elke afbeelding
kan worden gedrukt op gordij
nen, vitrages en grand foulards,
precies zoals men het hebben wil.
Dank zij de mogelijkheid om met
moderne inktjettechniek in klei
ne oplagen te drukken, komt deze
mogelijkheid binnen het bereik
van de particulier.
Liefhebbers kunnen voor dit di
gitale drukwerk terecht bij Sou-
verein Projects in Amsterdam.
Dit bedrijf verzorgt al jaren het
bedrukken van materiaal voor
televisie- en theaterdecorbouw,
winkels en kunstexposities. Bij
zonder is vooral dat men dit op
katoen naadloos tot een lengte
van 10 meter kan doen.
Men hoeft geen woningbrede
hoeveelheden af te nemen, maar
er is wel een bescheiden bestel
lingvan minimaal acht vierkante
meter vereist om als
opdrachtgever te worden geac
cepteerd. Men kan het eigen ont
werp op tekening, een foto, nega
tief of dia aanleveren. Als dat
nodig is kan het origineel op de
computer worden aangepast. Fo
to's kunnen desgewenst aan el
kaar worden geplakt en foutjes
weggewerkt.
Het beeldmateriaal wordt inge-
scand., waarna de inktjetprinters
de afbeelding direct op het mate
riaal spuiten. Door de toegepaste
techniek kan op alle mogelijke
materialen gespoten worden, als
zemaarflexibelzijn.Nahetspui-
ten kan het materiaal verder
worden bewerkt. Het kan bij
voorbeeld op maat worden ge
sneden, aan elkaar genaaid., van
ringen of een spanband worden
voorzien. Men kan het zelfs laten
voorbewerken om er het plafond
mee te bespannen. De prijs is af
hankelijk van het aantal te
bedrukken vierkante meters
waarbij men ook rekening moet
houden met aanloopkosten. Per
vierkante meter komt het neer op
een drukprijs vanaf 100 gulden.
Thea Wamelink
Info: Souverein Projects, Amster
dam, 020-696 67 99.
Bij Souverein in Amsterdam worden de reusachtige foto's afgedrukt.
foto Roland de Bruin
Vlnr Stella, pseudo-narcissus Princeps, Golden Spur en Mrs. Langtry.
Josephine Dekker kweekt op haar Noord-Hollandse stolpboerderij oude narcissen-soorten.
