Weren varkenshouder moeilijker
r A
Radiotientje blijft een radiotientje
Architecten hadden
in 1997 een topjaar
Hydro Agri bouwt koolzuurgasfabriek
Eejd now roez: Gelukkig nieuwjaar
Fileparkeren blijkt
grootste probleem
oudere weggebruiker
Goes weigert tekort
Den Haag te dekken
Nu f30.- gratis
beltegoed. Extra bij
Libertel iZi.®
zeeuwse almanak
Arm beest
Dronken tweetal bezorgt
politie Goes onnodig werk
Raad van State twijfelt aan plicht om milieu-effecten te meten
'Nu bel ik tegen het
standaardtarief.
Volgende week tegen
Piek Dal tarief.
Heel iZi.'
i. Ik
zeeland
vrijdag 20 maart 1998
door Lianne Sleutjes
DEN HAAG - De provincies vol
doen niet aan het verzoek van de
regionale omroepen om het 'ra
diotientje' met een rijksdaalder
te verhogen. De provincies wil
len geen lastenverzwaring voor
de burgers. Die moeten immers
ook al tien gulden voor de regio
nale televisie betalen, vinden
zij.
Staatssecretaris A Nuis (Cul
tuur) ziet daarom geen nut in het
aanpassen van het Mediabesluit
opdat de provincies ƒ12,50 voor
de radio kunnen vragen, Hij
probeert wel via het Commissa
riaat voor de Media inzicht te
krijgen in de financiële situatie
van de radio-omroepen, liet hij
gisteren weten tijdens een over
leg met de mediaspecialisten in
de Tweede Kamer,
De Stichting Regionale Omroep
Overleg en Samenwerking
(ROOS) verzocht Nuis in een
brief het radiotientje met 2,50
te verhogen omdat de regionale
radio-omroepen anders in de
problemen zouden komen. Al
sinds 1988 staat de radio-bij
drage vast op tien gulden terwijl
de kosten voor de omroepen,
bijvoorbeeld de lonen, zijn ge
stegen, aldus ROOS.
De provincies, verenigd in het
Interprovinciaal Overleg, stel
len dat verhoging van de radio
opslag negatieve gevolgen heeft
voor dunbevolkte provincies
zoals Zeeland en Friesland. Die
krijgen nu extra geld uit de pot
voor de algemene omroep. De
radio-tientjes zijn niet genoeg
om een volwaardige radio-zen
der in de lucht te houden. Door
de wijze van financiering zou
die extra aanvulling omlaag
gaan als de opslag wordt ver
hoogd. De Zeeuwse gedeputeer
de G. de Kok heeft er nooit voor
gevoeld het radio-tientje te ver
hogen.
De regionale televisieomroepen
en de STER, de reclameorgani
satie voor de landelijke publie-
VLISSINGEN - Architecten
hebben vorig jaar een record
aan nieuwe opdrachten ont
vangen. De ontwerp-op-
drachten voor particulieren,
bedrijven en overheidsin
stellingen in Zeeland verte
genwoordigen gezamenlijk
een bouwwaarde van 624
miljoen gulden, meer dan een
verdubbeling ten opzichte
van 1996.
Uit recente cijfers van het
CentraalBureau voor de Sta
tistiek blijkt dat 1997 een
topjaar is geweest voor ar
chitecten. De waarde van al
le nieuwe opdrachten in Ne
derland bedroeg 24,7 miljard
gulden. In 1996 bleef de
bouwwaarde op 20 miljard
gulden steken.
De woningbouw-opdrach-
ten die in 1997 vanuit Zee
land zijn verstrekt vertegen
woordigen een bedrag van
351 miljoen gulden. Het
Zeeuwse bedrijfsleven heeft
nieuwbouwplannen laten
uitwerken waarvan de uit
eindelijke realisering 102
miljoen gulden kost. Over
heidsinstellingen hebben
ontwerp-opdrachten gege
ven waarmee 133 miljoen
gulden is gemoeid. De aange
vraagde herstel- en ver
bouwplannen zijn goed voor
38 miljoen gulden.
ke omroep, zijn het eens gewor
den over samenwerking. De
STER biedt haar landelijke ad
verteerders de mogelijkheid in
de regio op de beeldbuis te ver
schijnen. In ruil daarvoor krijgt
de STER provisie. Zo wordt
concurrentie tussen de publieke
landelijke en publieke regionale
omroepen voorkomen. Het
voordeel voor de landelijke ad
verteerder is dat hij via één loket
zaken kan doen.
Gedwongen
Nuis dwong de regionale om
roepen tot samenwei-king met
de STER. De regionale omroe
pen snoepen volgens de staats
secretaris reclame-inkomsten
van de STER af en dat zou weer
nadelig zijn voor de landelijke.
Dat wilde Nuis niet. Als de re
gionale omroepen niet met de
STER tot een akkoord zouden
komen, verspeelden zij een deel
van de rijksbijdrage.
Nuis verdubbelt de bijdrage die
een provincie aan de omroep be
schikbaar stelt. Zeeland haalt
dit jaar zelf 1,4 miljoen gulden
op, de staatssecretaris legt er
nog eens zo'n bedrag bij.
Daarbovenop krijgt Zeeland
van hem 2,4 miljoen gulden ex
tra omdat de provincie dunbe
volkt is. Ze kan daardoor bij de
bevolking niet voldoende geld
halen.
Met het oog op het begin van
de lente en de daarmee toene
mende kans op milder weer
had die Middelburger de
camper van stal gehaald ten
einde achter zijn woning en
kele noodzakelijke ingrepen
te plegen in de machine die
de beweegkracht levert, zeg
maar de motor.
Het karwei liet zich niet snel
klaren. De man sloot na uren
zwoegen de camper af om een-
week later het sleutelen te
hervatten. Toen hij daarmee
aanstalten wilde maken-
werd zijn oog getroffen door
iets harigs dat in de camper
op de bank lag. De man
schrok toen hij er de kat van
de buren in ontdekte.
Ach, het arme beest, schoot
het door hem heen. Die kat is,
toen ik een iveek geleden aan
het werk ivas, natuurlijk op
een onbeioaakt moment naar
binnen geglipt en ingesloten
en heeft nu het avontuur bij
gebrek aan eten en drinken
met de dood moeten beko
pen.
Juist op dat moment kwam er
beweging in het harige baal
tje.
De kat kwam overeind, rekte
zich behaaglijk en omstandig
uit en trippelde naar de cam
perdeur om buiten gelaten te
worden.
Via de bodem van het vehikel
langs het openliggende mo
torblok naar binnen klim
men was een uur eerder nog
een hele toer geweest.
door Conny van Gremberghe
SLUISKIL - Kunstmestfabri-
kant Hydro Agri Sluiskil is de
ze week begonnen met de bouw
van een nieuwe koolzuurgasfa-
briek.
De nieuwe productie-eenheid
vergt een investering van 25
miljoen gulden. In de loop van
dit jaar is de fabriek, waar de
reststoffen van de ammoniak-
productie verwerkt, worden om
toegepast te kunnen Worden in
de voedingsmiddelen-indu
strie, operationeel. Nieuwe ba
nen levert de koolzuurgasfa
briek niet op, wel behoorlijk
wat indirecte werkgelegen
heid. Op het terrein van HAS
staan volgens J. van Damrne,
manager milieu en veiligheid
van Hydro Agri, al drie kool
zuurgasfabriekjes. De vierde is
nodig om de productiviteit op
te kunnen vijzelen. „De kool
zuurgas-productie past in het
kader van de diversificatie van
onze activiteiten. We zijn wel
iswaar kunstmestfabrikant,
maar de sector waarin we ope
reren is nu niet bepaald de
makkelijkste. Kun je als con
cern je activiteiten verbreden
door je reststoffen te gebruiken
voor winstgevende doeleinden,
dan moet je dat niet nalaten om
te doen", aldus Van Damme.
De Goese tapijthandelaar Saroek bij de voorwerpen en vruchten in de etalage die het Perzisch nieuwjaar symboliseren.
foto Willem Mieras
door Peter Urbanus
GOES - Wie een dezer dagen de Perzi
sche- tapijtenhandel Saroek op de hoek
van het Magdalenastraatje en de Koning
straat in Goes passeert, merkt mogelijk
een kleine uitstalling van voorwerpen en
vruchten in de etalage op. Dit symboli
seert het Perzische nieuwjaar, Eejd now
roez. Vanavond, vrijdag, begint het
nieuwjaarsfeest, dat niet toevallig sa
menvalt met het ingaan van het voorjaar
in het Westen.
Rond 21 maart stallen alle gezinnen in
Iran, het voormalige Perzië, zeven voor
werpen en vruchten uit, die alle een sjm-
bolische betekenis hebben, vertelt, eige
naar Nosrat Fatemizadeh van Saroek. Dé
appel, 'sieb' in het Perzisch, staat voor de
hemel. Muntgeld (sekxe) staat voor
macht. Jonge tarwe (sabzie) symboliseert
vruchtbaarheid. Sinjit, een inheemse
vmcht, verbeeldt de liefde en ook weer de
vruchtbaarheid, knoflook (sier) staat
voor gezondheid en samanoe, een tarwe-
product, staat voor eten, liefde, weldaad
en God. Azijn (serke) tenslotte, staat voor
vloeistof, drijven. In het oude Perzië was
dit wijn, maar onder invloed van de Islam
werd dit vervangen door azijn. Behalve
deze zeven vaste ingrediënten worden
meestal nog water (reinheid), eieren
(vruchtbaarheid), kaarsen (licht en
warmte), vis (vers en fris), een spiegel
(zonlicht) en eswant (een geurig kruid te
gen boze geesten) toegevoegd.
Het ingaan van het Perzisch nieuwjaar
valt nooit op precies hetzelfde tijdstip.
Vanavond begint het om 20.26 uur en 31
seconden. Dit tijdstip is gebaseerd op
sterrenkundige berekeningen. Overigens
gaan de Iraniërs niet 1998 in, maar het
jaar 1377. Dit wijkt ook weer af van de
Arabische jaartelling.
Geen toeval
Dat het ingaan van het Perzische nieuw
jaar samenvalt met het begin van ons
voorjaar is geen toeval. „Het heeft alles te
maken met de natuur", vertelt Fatemiza
deh, ,In de winter is alles stil en doodMet
het voorjaar begint het nieuwe leven en
gaat alles weer groeien." Het Pei'zisch
nieuwjaarsfeest bestrijkt een periode van
twaalf dagen. „De mensen zoeken elkaar
in die tij d op om een gelukkig nieuwjaar te
wensen. De kinderen bezoeken hun ou
ders, en twee dagen later gaan de ouders
op bezoek bij de kinderen. Daarbij wor
den geschenken uitgewisseld en bijna ie
dereen krijgt nieuwe kleren. En op de
laatste dag gaan alle mensen de deur uit
om te picknicken. De hele stad staat dan
op z'n kop." De geschiedenis van het Per
zische nieuwjaarsfeest gaat duizenden ja-
ren terug. Het is volgens Fatemizadeh een
van de weinige van de traditionele Perzi
sche gebruiken die de komst van de Islam
hebben doorstaan.
Deze Wijze van nieuwjaar vieren komt
ook voor in Afghanistan en in delen van
andere landen. Het Perzische rijk heeft
zich ooit uitgestrekt tot ver buiten de
grenzen van het huidige Iran. Dat zeven
voorwerpenhet nieuwe jaar symboliseren
is ook geen toeval, denkt Fatemizadeh.
Dit getal speelt in alle wereldgodsdien
sten een belangrijke rol.
door Ondine van der Vleuten
VLISSINGEN - Fileparkeren is
het ergste. Daarna komen voor
rang geven, zien wat de andere
weggebruikers doen, verkeers
pleinen en rotondes en korte in-
voegstroken. Dat is de top vijf
van moeilijkheden die 50-plus-
sers in de auto ondervinden.
Veilig Verkeer Nederland (VVN)
hield een enquête onder oudere
automobilisten, die volgens
Zeeuwse cijfers tot de kwetsba
re verkeersdeelnemers behoren.
In 1996 kwamen vijftien 50-
plussers om het leven in het ver
keer en werden er 92 in het zie
kenhuis opgenomen. Eén op de
25 ondervraagden was de afge
lopen drie jaar bij een ongeval
betrokken.
In 1997 heeft cle WN zo'n 1500
senioren voorlichting gegeven
over veiligheid in het verkeer.
De vereniging raadt senioren
aan gebruik te maken van op
friscursussen en seniorenritten
die in Zeeland gegeven worden.
Dit omdat uit het onderzoek
blijkt dat bij de meeste rijbe
wijsbezitters in de loop der ja
ren ook wat praktijk betreft
aardig wat fouten insluipen en
nieuwe regels onvoldoende be
kend zijn.
„Het is goed dat ze dat doen bij
oudere mensen", zegt de Vlis-
singse C. Pot (70). „Zelf hou ik
de verkeersregels altijd bij. Zo
als laatst, ergens bij Goes, ik
dacht wat is dat voor een bord?
Nooit eerder gezien. Ik heb het
nagekeken in de lesboekjes van
mijn kleinkinderen. Voorsorte
ren had ik ook nooit geleerd, dat
was net na de oorlog nog niet zo
nodig blijkbaar. Daar heeft mijn
kleindochter me op attent ge
maakt."
Andere conclusies uit het on
derzoek zijn dat 85 procent van
de senioren een rijbewijs bezit
en dat meer dan de helft het rij
bewijs al tussen de 27 en de 40
jaar heeft. Ongeveer de helft ge
bruikt medicijnen, vaak voor
hart- en vaatziekten. Tenslotte
blijken vooral bij het overste
ken relatief vaak ouderen het
slachtoffer te zijn. Dat zou vol
gens VVN kunnen komen door
slechtere ogen, waardoor de
snelheid van medeweggebrui
kers minder goed kan worden
ingeschat. De ondervraagde 179
ouderen geven zelf ook aan vaak
moeite te hebben met het waar
nemen van andere weggebrui
kers. Het advies is dan ook,
jaarlijks de ogen te laten contro
leren.
C. ten Haken vindt dat voor
zichzelf in ieder geval niet no
dig. „Ik ben 84 en ik rij al zestig
jaar perfect auto. Ik kan het met
mijn ogen dicht. Mijn reactie
vermogen is uitstekend en mijn
ogen ook." Hij wil graag een
kanttekening zetten bij de aan
bevelingen vanWN. „Eigenlijk
is het onbillijk. Er zijn genoeg
jongeren die onvoorzichter zijn
dan al die ouderen bij elkaar. Ik
geloof, als je statistisch kijkt,
dat er bij de oudjes minder aan
te merken is dan bij vele jonge
ren. Zo'n Marco Bakker bij
voorbeeld, dat zou een oudje
nooit doen. Niet dat hij zó jong
is, maar het is een jonge streek
geweest om zo weg te rijden."
WN stelt overigens dat een óp-
friscursus van tijd tot tijd voor
alle weggebruikers een zinvolle
zaak zou zijn.
Slachtoffers
Uit de Zeeuwse cijfers blijkt ook
dat van de 41 doden die in 1996
te betreuren vielen, er binnen de
leeftijdsgroep vijftig jaar en ou
der vijf als fietser om het leven
kwamen. C. Pot rijdt weliswaar
al vanaf haar zeventiende auto,
maar pakt toch bij voorkeur de
fiets. „Dan voel ik me behoorlijk
kwetsbaar. Het lijkt soms net of
automobilisten je niet zien.
Wandelaars ook trouwens. Dan
denk ik: ben ik er nog of ben ik
een of andere geest. Net of ze
door je heen willen of denken:
zo'n oud mens, daar kun je best
overheen."
GOES - Goes gaat er tegen pro
testeren dat de Nederlandse ge
meenten moeten meebetalen
aan het tekort op de begroting
van de gemeente Den Haag.
PvdA-wethouder M.L. 't Hart
sprak gisteren van een schanda
lige zaak. Goes heeft de afgelo
pen jaren veel dingen niet kun
nen invoeren omdat er gëen geld
was. Door de korting op de uit
kering uit het gemeentefonds
moet Goes nu net als andere ge
meenten meebetalen aan het gat
in de kas van Den Plaag. Dat
komt voor Goes neer op een
jaarlijks bedrag van vier ton. En
dat is volgens 't Hart allemaal
het gevolg van een zeer slecht fi
nancieel beleid van Den Haag.
Advertentie
PE Wie nu Libertel iZi Totnal of.i'Zi GO! neemt, krijgt direct
maar liefst f 30,- extra beltegoed. Gratis. Bovenop de l"60,- die u al
standaard krijgt. Heel voordelig. 1-Icel iZi. Bel voor meer informatie-
of de dichtstbijzijnde verkooppunten gratis Libertel 0800 05 60.
LIBERTEL
ledereen bereikbaar, bereikbaar voor iedereen.
Libertel iZi® is o.a. verkrijgbaar bij: BCC; BclCompany; Brezan; Combi foto; Compute
Company; Coinshop; Correct Telecom; De Block: Dc Grote Eén; Electro World;
EP:ElcctronïcParlncr: Europa Foto; Expert; Filmpost; Flandria; Foto Klein;
Free Record Shop; Halfords; HORN Elektra: In Car Quality Center; It's Electric; Kijksh
Kinorama; MEGAPOOL; M1KRO Electro; Objectief: Office Centre; PHONES4«;
Polcciro; RoadPhonc; Radio ModcrnF.lcctromcs; Raft Scheer Foppen; Steenweg;
Telecom Today; Tele Masters; Telcgaranl; United Retail; Vogelzang.
GOES - Twee Dordtenaren heb
ben in de nacht van woensdag
op donderdag de politie inge
schakeld omdat zij hun auto
waren kwijtgeraakt. Enigszins
aangeschoten spraken zij op de
Grote Markt enkele agenten
aan.
De mannen zeiden zeker te we
ten dat zij hun auto eerder op de
dag op de markt hadden gepar
keerd. Het vermoeden rees dat
de wagen gestolen zou zijn en op
het bureau werd aangifte ge
daan. Even later werd toch nog
gezocht in het centrum van
Goes, en jawel: de wagen stond
op een ander, veel kleiner, plein,
aan de Koningsstraat. Eén van
de mannen, die inmiddels we
gens overmatig alcoholgebruik
een rijverbod van zeven uur had
gekregen, hield vervolgens bij
hoog en bij laag vol dat de wal
gen zonder hulp van de auto
sleutel of van een afstandbedie
ning van de Grote Markt naar
het andere plein was verplaatst.
Naast het iZi standaardtarief nu ook Piek Dal-tarief.
Libertel kwam als eerste met iZi. Oftewel mobiel bellen
zonder abonnement. En maakt dat nu nog flexibeler. Want naast
het standaard gesprekstarief, kunt u ook kiezen voor 'n Piek Dal-tarief.
Zo belt u 's avonds en in het weekend al voor f 0,75 per minuut.
En u bent vrij om van tarief te wisselen wanneer u dat uitkomt. Heel
flexibel. Heel iZi. Bel voor meer informatie of de dichtstbijzijnde verkoop
punten gratis Libertel 0800 05 60.
LIBERTEL
ledereen bereikbaar, bereikbaar voor iedereen.
door Arjan Schuiling
en Theo Giele
DEN HAAG - De Raad van Sta
te dreigt de provincie Zeeland
en de gemeenten een wapen uit
handen te nemen in hun pogin
gen grote varkensmesterijen
van hun grondgebied te weren.
Raad van State-rechter E, Berg
uitte donderdag grote twijfel
over de rechtsgeldigheid van de
provinciale verordening die
varkenshouderijen met meer
dan duizend mestvarkens ver
plicht een milieu-effect-rap
portage (mer) te overleggen.
Het ontbreken van een mer was
voor de gemeente Tholen reden
om de aanvraag voor zeven mes-
terijen - samen goed voor hon
derdduizend vleesvarkens - niet
in behandeling te nemen. Na
mens de aanvragers eiste mr. J.
van Groningen dat Tholen de
aanvraag alsnog binnen twee
weken afdoet.
Criteria
Rechter Berg wees de gemeente
er gistermorgen op dat in deze
i gevallen twee criteria van be
lang zijn bij het voorschrijven
van een mer. Is er sprake van een
verontreinigd gebied of is er
sprake van een gebied met een
uitzonderlijke natuurwaarde.
Gemeentewoordvoerder C.
Stouten erkende dat bij de ze
ven aanvragen in zijn gemeente
aan geen van die twee criteria
wordt voldaan.
Niettemin voelde het bestuur
van de gemeente Tholen zich
verplicht de provinciale veror
dening na te leven en de vergun
ningaanvragen niet i n behande
ling te nemen zonder mer-
rapport.
Oppervlaktewater
Een woordvoerder van de pro
vincie zei gistermiddag na de
zitting in een reactie dat het op
pervlaktewater in bijna de hele
provincie te veel nitraat bevat.
De hele provincie kan dus als
verontreinigd gebied worden
beschouwd en dus is de mer-
plicht volgens hem wel van toe
passing. Mocht de mer-plicht
voor varkenshouders met meer
dan duizend dieren vervallen,
dan betekent dit volgens de pro
vincie niet dat de deur wagen
wijd openstaat. De mer is
slechts een aanvullende voor
waarde, bedoeld om aanvragen
zorgvuldiger af te kunnen we
gen.
Van Groningen, die de zeven
varkenshouders uit Brabant en
Zeeland vertegenwoordigde,
stelde dat Gedeputeerde Staten
van Zeeland de grens voor de
mer-plicht bewust zo hebben
gekozen (duizend mestvarkens)
dat zij allen nog net onder die
plicht vallen. Van Groningen is
het met rechter Berg eens dat de
wettelijke basis voor een mer-
plicht ontbreekt. Zelfs als de ge
meente Tholen alle aanvragen
van zijn cliënten zou honoreren,
dan bestaat er in Zeeland nog
altijd een mesttekort en zullen
Zeeuwse akkerbouwers mest
blijven importeren, aldus van
Groningen tijdens de hoorzit
ting in Den Haag.
Inmiddels hebben GS aan vijf
van de zeven cliënten van Van
Groningen ontheffing van de
mer-plicht verleend.
Burgemeester en wethouders
van Tholen willen, alvorens op
de aanvragen te beslissen, eerst
afwachten of die ontheffingsbe-
sluiten onherroepelijk worden.
De advocaat wil daar niet op
wachten en een uitspraak van
de Raad van State forceren
waarin B en W worden verplicht
binnen twee weken de aanvra
gen af te doen.
De Raad van State doet op 26
maart uitspraak.
