Werken op rand van de waarheid
China op weg naar gedeeld leiderschap
PZC
PZC
feiten en meningen
2
Opwaardering
Clintons 'spin doctors' hebben zware dobber aan seksschandaal
20 maart 1948
vrijdag 20 maart 1998
Journalisten in politieke centra als Washington, Londen of
Den Haag leggen een enorme kuddegeest aan de dag. Het is
een van de bijverschijnselen van de televisiedemocratie. Poli
tieke verslaggevers hollen als een roedel wolven achter dat
ene verhaal aan. Dat geeft politieke adviseurs de kans de pers
een bepaalde richting uit te duwen. In Washington is die vaar
digheid tot kunst verheven, in de persoon van de 'spin doctor'.
Er is ruw weer op komst in de verpleegkunde. D(
Nederlandse Zorgfederatie (NZf) staat afwij
zend tegenover de salariseis van vijf procen:
waarmee de beroepsorganisatie NU'91 is gekomen
Ook over andere verlangens in de sfeer van verlaging
van de werkdruk en verbetering van de beroepsoplei
dingen verlopen de eerste besprekingen moeizaam.
Het gaat in deze onderhandelingen niet om het rituee!
waarbij werknemers en werkgevers er van meet af aar
wel van doordrongen zijn dat tussen eis en afwijzing
een breed veld ligt waarop men elkaar wel ergens za
ontmoeten ter ondertekening van een nieuw akkoord.
De onderhandelingen spelen zich af in een periods
waarin fundamentele problemen moeten worden opge
lost. In de komende jaren zullen er tienduizenden ver
pleegkundigen tekort zijn. De samenleving maakt ziel
terecht kwaad over te lange wachtlijsten in een lanc
waarover politici niet aflaten te melden dat het er voor
treffelijk gaat. Het tekort aan verpleegkundigen word'
veroorzaakt door elkaar tegenwerkende krachten: ont
groening en vergrijzing. Het aantal jongeren op zoel
naar een baan vermindert en het aantal ouderen, dai
extra zorg behoeft, neemt toe.
Onder schoolverlaters zal de animo om werk te zoeker
in de verpleegkunde niet vergroot worden zonder dal
een forse koerswijziging wordt ingezet. Velen ligt noj
goed in het geheugen hoe enkele j aren geleden complets
lichtingen werkers in het ziekenhuis aanstonds na di
plomering het bos in werden gezonden. Dat heeft hei
vertrouwen geschaad. Daar komt bij dat sprake is var
een uiteenlopende waardering van verpleegkundigen
Wie tijdens een verblijf in het ziekenhuis goed oplet, za!
respect krijgen voor de verpleegkundigen die lichame
lijk en psychisch zwaar onder druk staan. Dat aanzier
wordt niet zichtbaar gemaakt in de hoogte van het ba
sissalaris. Bovendien is er een grote ongelijkheid tusser
de beloning van aan de ene kant de verpleegkundiger
en aan de andere kant medisch specialisten en vee'
mensen met organisatorische banen in de gezondheids
zorg.
In de sector heerst terecht een zekere beduchtheid dal
de werkgevers oplossingen zullen zoeken door op gro
tere schaal Melkertwerkers aan te trekken. Zo'n keus
gaat regelrecht in tegen de noodzaak het werk aan hel
bed door goed geschoolde en goed gemotiveerde men
sen te laten doen. De beroepsorganisatie heeft alle ge
lijk van de wereld als ze zich daartegen teweer stelt.
De werknemers in de gezondheidszorg treffen thans
voorbereidingen voor acties, ook in Zeeland. Daar bi;
kiezen ze een goed moment. Zij hebben juist nu een sta
pel valide argumenten op grond waarvan een herwaar
dering van hun vak valt af te dwingen. Daarvoor zal dt
samenleving uiteraard moeten betalen. Als de bereid
heid daartoe echter nu ontbreekt, zal de rekening in de
komende jaren te sterk oplopen.
door John Wanders
Zoals een ervaren tennisser
'spin' geeft aan een bal
waardoor deze een curve maakt
en de raarste kanten op stuitert,
zo geven 'spin doctors' een draai
aan een politieke gebeurtenis
met (potentiële) nieuwswaarde.
Dat kan een politiek debat zijn
of een belangrijke speech. Maar
het kan evengoed een gebeurte
nis zijn die de spin doctors zelf
hebben gecreëerd, bijvoorbeeld
om de aandacht te vestigen op
een thema dat zij belangrijk
achten. Of om de aandacht af te
leiden van een onderwerp dat
een politiek risico inhoudt voor
hun baas.
De spin doctor balanceert op de
rand van de waarheid. Hij voert
journalisten en andere opinie
leiders tijdens talloze telefoon
gesprekken langs halve waar
heden, roddels en geruchten. Je
treft de spin doctor veelvuldig
aan in de wandelgangen van de
macht. Maar ook op de tennis
baan, of de golfbaan, of gewoon
aan de bar van een hotel. De ene
keer geeft hij een tv-interview,
in een andere verhaal fungeert
hij als anonieme bron. Hij geeft
selectieve informatie want hij is
een functionaris met een missie
De ervaren spin doctor mijdt de
glasharde leugen. Hij weet dat
zijn effectiviteit nooit groter
kan zijn dan zijn geloofwaar
digheid. Politieke journalisten
mogen kuddedieren zijn, ach
terlijk zijn ze zelden. Een spin
doctor die zich laat verleiden
door de leugen is geen lange car
rière beschoren.
De spin doctor beschikt over een
uitgebreide trucendoos. Met
uitzondering van de aperte leu
gen is elk middel toegestaan.
Het strategisch lekken van in
formatie is zijn belangrijkste
wapen. Dit geeft de spin doctor
die de zittende macht vertegen
woordigt een aanzienlijk voor
deel ten opzichte van zijn arme
collega die de oppositie dient.
De regering kan de agenda be
palen, het politieke debat sturen
en de nieuwsstroom in banen
leiden. De draai die de spin doc
tor geeft aan dit debat kan het
verschil betekenen tussen winst
en verlies. Vandaar dat het spel
hard wordt gespeeld en de spin
doctor zichzelf soms beschouwt
als een soldaat. President Rea-
gans woordvoerder Larry Spea-
kes had op zijn werkkamer een
bordje met het veelzeggende op
schrift: „Jullie zeggen niet hoe
wij het nieuws moeten regisse
ren en wij zeggen niet hoe jullie
het nieuws moeten verslaan."
Vechtsport
De spin doctors van Reagan wa
ren meesters in de misleiding.
Zij beschouwden het dagelijkse
gevecht met de media als poli
tieke jiujitsu. Bij deze vecht
sport is het zaak dat je de kracht
van je tegenstander aanwendt
in je eigen voordeel. Het bete
kent dat j e de invloed van het in
dringende medium televisie
aanwendt ter ondersteuning
van je boodschap en ter verste
viging van het imago van je
baas. „Heb altijd maximale
greep op hetgeen de televisiekij
kers te zien krijgen", luidt sinds
Richard Nixon de basisregel in
'Spin City', een van de aardigste
bijnamen van Washington.
Politiek krijgt voor het grote
Amerikaanse publiek pas kleur
en vorm in de berichtgeving op
de televisie. Dit biedt de spin
machine van het Witte Huis elke
nieuwe dag de gelegenheid tot
het versturen van een p.r.-be
richt aan het Amerikaanse volk.
Het is de truc om de president
zijn boodschap met enige dra
matiek te laten verkondigen.
Hij moet zijn centrale thema in
een of twee pakkende zinnen
('soundbites') uitstoten. Dat le
vert het spul op waarmee televi
sieverslaggevers uit de voeten
kunnen. Reagan, die zich over
het algemeen keurig aan het
script van zijn spin doctors
hield, was daar goed in. Hij had
dan ook een lange ervaring als
acteur.
Ook onder Clinton werkt het
dan onder Reagan. Als ze aan
het eind van weer een vermoei
ende dag vaststellen dat ze
voortreffelijk gescoord hebben,
heffen ze tevreden het glas.
Wild water
Sinds 21 januari, de dag dat de
naam van Monica Lewinsky
voor het eerst de wereld over
ging, varen Clintons spin doc
tors in wild water. Tegen de
stroom op, wel te verstaan. Ze
moeten concurreren met een
uitzonderlijk en meeslepend
verhaal dat draait om seks,
macht, geld, list en bedrog. Alle
andere onderwerpen leggen het
hiertegen af, ongeacht of het nu
gaat om de uitbreiding van de
NAVO of om de situatie van de
kinderopvang in de VS. Mannen
als James Carville, de grappig
ste spin doctor op wie Clinton
kan leunen, zijn vooral bezig
met 'damage control', het be
perken van de schade voor de
president. Clintons spin doctors
opereren nu al negen weken als
de Iraakse luchtafweer bij het
uitbreken van de Golfoorlog.
Hun taak is het omlaag halen
van alle spelers die zich in deze
zedenschets tegen de presiden
tiële hoofdpersoon keren. Hun
dag begint vroeg - met het na
pluizen van de ochtendbladen
op berichten die moeten worden
ontkracht - en eindigt door
gaans laat.
Talkshows
De spin doctors maken graag
overuren op de zondagochtend
wanneer vijf landelijke televi
sieomroepen hun invloedrijkste
politieke talkshows uitzenden.
James Carville's echtgenote is
net als haar man spin doctor,
maar dan van de tegenpartijZij
wordt betaald om met modder
te gooien naar haar man's goede
vrienden Bill en Hillary Clinton.
Het echtpaar-Carville verzorg
de kort geleden een gezamenlijk
optreden in NBC's talkshow
'Meet the Press'. Dat was ver
makelijke televisie. Het ging er
hard aan toe (Zij: „Bek dicht,
Carville. Haal adem en tel tot
tien."). Al snel kwam de vraag
op hoe het in hemelsnaam mo
gelijk is dat deze politiek zo te
gengestelde spin doctors elkaar
gevonden hebben in de liefde.
Het antwoord bleef uit, maar de
twee verwachten binnenkort
weer een kind. GPD
zie ook pagina 5
Witte Huis graag met 'Het Ver
haal van de Dag', een enkel the
ma dat door de spin doctors
wordt uitgezet en - als het goed
is - het politieke nieuws van die
dag domineert. De spin doctors
begeleiden het verhaal van con
ceptie tot consumptie. Ze ma
ken de media erop attent dat er
iets zit aan te komen. En als de
president of wie dan ook het ei
heeft gelegd, zorgen ze er voor
dat die boodschap zo goed mo
gelijk bij het publiek aankomt.
Onder Clinton is dat niet anders
De presentatie van 'Bill Clinton's Little Black Book' - een beschrijving van het denkbeeldige liefdesle
ven van de president - werd aangegrepen voor een persiflage op Bill Clinton en Moncia Lewinsky. Tegen
dergelijke boekjes kunnen de 'spin doctors' van Clinton nauwelijks voldoende zware munitie in stelling
brengen. foto Ron Edmonds/AP
door Jan van der Made
Wat mij ook te wachten staat, of
het landmijnen zijn of een af
grond, ik zal niet aarzelen en mijn best
doen om mij tot aan de laatste dagen
van mijn leven aan het volk te geven.
Deze belofte deed Zhu Rongji gisteren
na afloop van het Nationale Volks
congres tijdens zijn eerste persconfe
rentie als premier van China.
Vooralsnog vinden veranderingen
uitsluitend op economisch gebied
plaats, op politiek gebied blijft alles
bij het oude. Het 'oordeel over het
bloedbad van Tiananmen' (toen
vreedzame demonstraties door het
Volksbevrijdingsleger bloedig wer
den neergeslagen) zal niet worden
omgedraaid; volgens Zhu 'heeft de ge
hele partij daarover een eensluidend
oordeel', wat zoveel wil zeggen dat
Peking niet zal erkennen dat het mili
tair ingrijpen fout was.
Wel gaf Zhu garanties voor Hong
kong. „Het is de vrijheid van de inwo
ners van Hong Kong om te demonstre
ren", aldus Zhu Rongji, zolang de
acties 'binnen de regels van de Basis
wet (Hongkongs mini-grondwet) blij
ven'.
De mogelijkheid voor directe presi-
dentsveihiezingen binnen China wees
Zhu niet zonder meer af, maar hij
merkte op dat 'het proces van demo
cratische verkiezingen in China an
ders is dan in het buitenland'. Zhu:
„We hebben tijd nodig om daarnaar te
kijken, en het is moeilijk voor mij te
voorspellen wanneer zo'n verkiezing
plaats kan hebben." Voorlopig zweert
hij trouw aan 'de derde generatie lei
ders met Jiang Zemin als kern' die
opereert volgens 'de theorieën van
Deng Xiaoping'.
Groei
Het nieuwe kabinet zal zich vooral
met de economie bezighouden. Chi
na's nieuwe kabinet garandeert een
economische groei van acht procent
en een inflatie lager dan drie procent
en belooft dat de nationale munt, de
Renminbi, niet zal devalueren. Daar
naast zal Peking streven naar het om
vormen van het huidige conglomeraat
van staatsbedrijven tot een systeem
met 'moderne bedrijfsvoering', waar
bij miljoenen arbeiders ontslagen
moeten worden. Tevens zal China's
banksysteem grondig worden geher
structureerd. De Chinese Volksbank,
de centrale bank, zal een sterk contro
lerende functie krijgen. De bijna tien
commerciële banken zullen meer zelf
standig moeten gaan opereren.
Graanoverschot
Het aantal ministeries wordt terugge
bracht van veertig tot 29. Binnen drie
jaar zullen ook nog eens vier miljoen
ambtenaren moeten worden omge
schoold. Volgens Zhu is dit nodig om
dat de ministeries in de loop der jaren
Een vrouw haalt de theekopjes weg die de afgevaardigden tot het Nationale Volkscongres hebben gebruikt tijdens de bij
eenkomst in de Grote Hal van het Volk. foto Greg Baker/AP
'groter werden en alle belastinggel
den hebben opgeslokt'. Het vrijgeko
men geld gaat naar wetenschap en on
derwijs.
Daarnaast wil het kabinet de circula
tie van graanproducten verbeteren.
Er is zoals Zhu zei 'genoeg graan is om
twee jaar van rampen te overleven'.
Maar vanwege de enorme voorraden
die dure opslagplaatsen vereisen en
door een kreupel distributiesysteem
zullen landbouwsubsidies stijgen.
Zhu beloofde ook dat het systeem van
investeringen zo wordt aangepast dat
China in aanmerking komt voor lid
maatschap van de Wereld Handelsor
ganisatie, iets waar Peking al elf jaar
op aast.
Belangrijke stappen zullen worden
genomen op het gebied van de behui
zing voor de stadsbevolking: Zhu
kondigde aan dat in de tweede helft
van dit jaar de huursubsidies voor
ambtenaren zullen worden afge
schaft. Arbeiders zullen door middel
van een nog te perfectioneren systeem
van hypotheeksubsidies, in staat ge
steld worden hun eigen huis te kopen.
Ook wordt later dit jaar een nieuw na
tionaal systeem voor ziektekosten van
kracht, naar voorbeeld van het Ame
rikaanse Meciaid en Medicare.
De laatste 'hervorming' houdt een
verbetering in van het nationale be
lastingsysteem. Volgens Zhu wordt de
bevolking zwaar overbelast ten ge
volge illegale heffingen door plaatse
lijke overheden. De voorstellen van
Zhu moeten de komende drie jaar in
wetten worden gevat. De gisteren af
gesloten zitting van het negende Na
tionale Volkscongres was hiertoe de
springplank.
Graadmeter
De verkiezingen die een keer in de vijf
jaar door het Volkscongres worden
gehouden vormen een mooie graad
meter voor het democratisch gehalte,
dat, zo bleek ook dit maal weer, niet
bijster hoog ligt. Alle voorstellen voor
personele veranderingen, werkrap
porten en commissies genoten een ge
middelde steun van 95 procent. Maar
het aantal tegenstemmen varieert, en
vormt een indicatie voor onvrede die
leeft onder de afgevaardigden.
'Populairste' gekozen persoon is de
Tibetaan Pagbalha Geleg Namgyai
die met vijf tegenstemmen als een van
de negentien vice-voorzitters van het
Volkscongres werd gekozen. Generaal
Chi Haotian, herkozen als vice-voor-
zitter van de Centrale Militaire Com
missie, kreeg eveneens maar vijf te
genstemmen.
Minst populair waren voormalig
premier Li Peng, die met 200 tegen
stemmen en 126 onthoudingen werd
gekozen als parlementsvoorzitter
(vergelijk: zijn voorganger Qiao Shi
werd in 1993 gekozen met 44 tegen
stemmen en diens voorganger Wan Li
in 1988 met 64 tegenstemmen) en
Jiang Chunyun, die met 395 tegen
stemmen en 99 onthoudingen als een
van de vice-voorzitters van het Volks
congres werd geïnstalleerd.
Absolute 'verliezer' was Han Zhubin.
Met 687 stemmen tegen en 344 ont
houdingen werd hij gekozen als open
baar aanklager. Han, een opportunist
die er zelfs tijdens de Culturele Revo
lutie (1966 - 1976) in slaagde om lei
dende posities te bekleden, zou 'ge
brek aan ervaring' op juridisch gebied
verweten worden; als voormalig mi
nister van Spoorwegen lagen zijn ver
antwoordelijkheden duidelijk op een
ander terrein. Han is echter een be
schermeling van Jiang Zemin, en bin
nen China's patronagesysteem is dat
belangrijker dan werkervaring.
De vele negatieve stemmen tegen Han
Zhubin kunnen ook worden uitgelegd
als een vorm van protest tegen wijd
verbreide corruptie en groeiende mis
daad. Zo kreeg het werkrapport van
Han Zhubin's voorganger Zhang Si-
qing donderdagochtend maar liefst
845 tegenstemmen en 447 onthoudin
gen. Dit was de laatste, maar tevens
meest negatieve stemming van het
Volkscongres.
In feite mogen de nadruk op economi
sche hervormingen en personele ver
anderingen die tijdens het Volkscon
gres 'besloten' werden, geen verassing
heten. Reeds vorige maand werd een
volledige lijst met alle beleidsbeslis
singen en personele veranderingen
gesanctioneerd door het Centrale Co
mité van de communistische partij
China, zij het na intensief lobbyen.
Volgens het politieke Hongkongse
roddelblad Cheng Ming zou Jiang Ze
min aanvankelijk van plan zijn ge
weest twee van zijn beschermelingen
(de partijsecretaris van Shanghai,
Iiuang Ju, en diens ambtsgenoot in de
zuidelijke provincie Guangzhou, Xie
Fei) op de post van vice-premier te be
noemen, maar dit stuitte op weer
stand van Qiao Shi (de voormalige
parlementsleider) en Zhu Rongji.
Uiteindelijk lijkt de macht van Zhu
het snelst toe te nemen. Zowel hij als
Li Peng en Jiang Zemin hebben ver
trouwenspersonen op een sleutelposi
ties. De vertrouweling van Jiang Ze-
min is Zeng Qinghong, kandidaat-lid
van het politburo en een onopvallende
technocraat die achter de schermen
een reusachtige invloed heeft dankzij
zijn positie als directeur van het Alge
meen Kantoor van het centraal partij -
comité. Jiang ontleent bovendien een
deel van zijn macht aan het feit dat hij
de aangewezen opvolger van Deng
Xiaoping is, en formeel wordt be
schouwd als 'de kern van de derde ge
neratie leiders'.
Driemanschap
Li Peng's steunpilaar is de 'staatskan
selier' Luo Gan (tevens volledig lid
van het politburo) die als vice-voor-
zi tter van het Comité ter Bescherming
van Staatsgeheimen toegang heeft tot
alle archieven en persoonlijke dos
siers. Zhu Rongji's fixer is de voorma
lige voorzitter van de Staats Plan-
nings Commissie Wang Zhongyu die
woensdag tot staatskanselier en se
cretaris van het Volkscongres werd
benoemd. Maar Zhu zal vooral de
steun genieten van het merendeel van
de nieuw gekozen ministers die in gro
te lijnen achter zijn ideeën van econo
mische hervorminge staan.
Dankzij de verminderde invloed van
Li Peng en de opkomst van Zhu Rongji
ziet het er naar uit dat China in de ko
mende jaren door een driemanschap
bestuurd zal worden waarvan de le
den in macht niet voor elkaar onder
doen. Maar zoals triumviraten in de
Romeinse oudheid reeds hebben be
wezen: slechts een van de drie kan kei
zer zijn. GPD
Amerikaanse gift
De Watton High School in
New York heeft 250 dollar ge
schonken aan de Rijks HBS in
Oostburg. Met het geld is voor
200 dollar kleding gekocht. De
overige 50 dollar zijn besteed
aan een basketball, twee voet
ballen, een pomp en 144 stuk
ken zeep.
Marshallplan
De commissie voor buiten
landse zaken van het Ameri
kaanse Huis van Afgevaardig
den heeft haar goedkeuring
gehecht aan het Europees her
stelplan. Op voorstel van mi
nister Marshall zal voor 5,3
miljard dollar aan hulp wor
den verstrekt aan zestien lan
den die te lijden hebben gehad
van oorlogsgeweld.
De democraten stemden tegen
omdat zij bezwaar hebben te-
gen het opnemen van Grieken
land, Turkije en China in de
lijst van hulp ontvangende
landen.
Dialect
De VARA .zendt over Hilver
sum II een programma uit in
het Zeeuws dialect. Aan de,
uitzending verlenen Jaap uit
Wilhelminadorp en lange Pier
Flupse met zijn familie hun
medewerking.
Grote Beer thuis
De s.s. Grote Beer keert van
daag terug uit Batavia. Het
schip, dat zal afmeren in de
Amsterdamse haven, heeft
1300 militairen aan boord, on
der wie een aantal zieken.
Uitgever:
W. F. de Pagter
Hoofdredactie:
A. L. Oosthoek
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie
Postbus 18
4380 AA Vlissirigen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax: (0118) 470102
's avonds op zondag t/m
vrijdag: vanaf 19.00 uur
in het weekeinde,
verwijzing via de
telefonische boodschap
op de kantoren
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Fax. (0118) 472404
Goes: Voorstad 22
4461 KN Goes
Tel. (0113) 273000
Fax. (0113) 273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
4537 AK Terneuzen
Tel. (0115) 694457
Fax. (0115)620951
Axel: Nassaustraat 15
4571 BK Axel
Tel. (0115) 568000
Fax. (0115)561415
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax. (0114)373840
Zierikzee: Oude Haven 41
4301 JK Zierikzee
Tel. (01111415380
Fax. (0111) 414126
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17 00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17,00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8,00 tot 10.30 uur
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV
City OnLine Internet
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
http://www.city.nl
e-mail- pzcredcity1@pzc ril
Bezorgklachten: maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 14.00 uur;
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20 30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur:
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100
Abonnementsprijzen:
per kwartaal 95,00,
franco per post 125,50;
per maand 34,75;
per jaar 366,50;
franco per post 485,00,
bij automatische afschrijving
per termijn 1,50 korting;
losse nummers
maandag t/m vrijdag 1,75,
zaterdag 2,50 p.st.;
(alle bedragen inclusief 6 pet. btw);
Postrek.nr.: 3754316
t.n.v. PZC ab.rek. Vlissingen
Advertentietarieven:
184 cent per mm; minimumprijs per
advertentie 27,60;
ingezonden mededelingen
2,5 x tarief;
speciale posities: tarief op aanvraag,
voor brieven bureau van dit blad
7,-meer(excl. 17,5 pet btw),
volledige tarieven met
contractprijzen op aanvraag;
(alle advertentieprijzen
exclusief 17,5'pct. btw)
Giro: 35 93 00, Uitgeverij
Provinciale Zeeuwse Courant B V.
Vlissingen
