Leon Rasser wil vooral luisteren
5
Wandel eens met een
man zonder benen
Tom Poes en het Kukel Toonder Studio's
varia vrijdag 13 maart 1998
Na kwart eeuw weer protestantse dominee in Amsterdamse havens
levensbeschouwing
het weer
O
0i
puzzel
recept
Snelle bouillon
met prei
en gember
Bel ANWB
Rechtshulp
070 - 3147788
door Arie Bergwerff
Dominee Leon Rasser is sinds
kort als koopvaardijpredi-
kant werkzaam in de Amster
damse havens. Zijn werkgebied
omvat grofweg het Noordzee
kanaal, van IJmuiden tot Am
sterdam. Ook de haven van Den
Helder valt eronder. Zondag
middag om half drie wordt hij
tijdens een dienst in de Bethle-
hemkerk in IJmuiden officieel
in het werk ingeleid door zijn
Rotterdamse collega Van Dij
ken. Met de komst van Rasser is
er na ruim 25 jaar weer een pro
testantse koopvaardijpredikant
actief in het havengebied.
„Een schip dat net de Amster
damse haven is binnengelopen,
krijgt heel wat mensen aan
boord. Die komen vooral voor
de lading en alles wat daarmee
te maken heeft. Niemand heeft
echt aandacht voor de mensen
aan boord. Als koopvaardijpre
dikant ben ik vooral naar hen op
zoek. Ik vraag naar hun vrouw,
naar hun kinderen. Dat vinden
ze leuk. Ze hebben net twee
maanden op zee gezeten, met
voortdurend diezelfde koppen
om hen heen. Ze zijn blij dat er
iemand is die naar hen luistert."
„Ik ga aan boord van schepen
die net zijn binnengelopen en
meld dat ik van Seamen's Mis
sion ben. En dat kennen ze,
want dat zit overal ter wereld.
Ze nemen je mee naar de mess-
room, naar de kantine, en als ze
het niet te druk hebben, bieden
ze je koffie aan en kun je een
praatje maken. Natuurlijk word
je dan even uitgeprobeerd, wil
len ze weten of je ze komt beke
ren."
„Ik vertel bij zo'n bezoek altijd
over het Seamen's Centre, in de
buurt van het NS-station Slo-
terdijk. De club is helemaal ge
richt op zeelieden en voorziet
absoluut in een behoefte. Je
kunt er voor minder dan twee
gulden een biertj e drinken, voor
normaal tarief bellen en tegen
een normale koers geld wisse
len. En er wordt niet raar tegen
je aangekeken als je het Engels
niet goed machtig bent."
Leon Rasser constateert dat de
werkdruk op sommige schepen
zo hoog is dat de bemanning niet
eens tij d heeft om naar de club te
gaan. Tijd voor een praatje aan
boord is er soms ook al niet. Hij
is dan vaak snel weer vertrok
ken, maar laat in ieder geval een
Leon Rasser: „Dominees die voor eigen parochie preken moeten er ook zijn, maar zo'n type ben ik gewoon niet."
foto GPD/United Photos De Boer
internationaal krantje achter,
met informatie in vijf talen.
Het zijn vaak eenmalige ont
moetingen die hij heeft, vertelt
de jonge predikant. Dat eenma
lige biedt op een bepaalde ma
nier ook kansen, meent hij. „Je
zit aan boord dicht op elkaar. Je
moet met elkaar samenwerken
en met die boot je geld verdie
nen. Dan is het handig om jezelf
niet teveel prijs te geven. Je
kunt, na maanden op zee, beter
eens leeglopen bij die dominee
die aan boord is gekomen. En
die kan ook nog eens een keer
goed luisteren, want daar is hij
voor opgeleid. Bovendien kun je
alles aan hem kwijt, want hij
heeft geheimhoudingsplicht. Je
hebt heel nadrukkelijk de gele
genheid om aan te geven of je er
gens hulp bij nodig hebt."
Inmiddels weet Leon Rasser dat
geen enkele zeeman het fijn
vindt om lang van huis te zijn.
„Alleen de jongeren malen daar
niet zo om. Van de anderen krijg
je verhalen te horen dat ze bij
thuiskomst door hun kind 'oom'
worden genoemd in plaats van
'vader'En over hoe erg zoiets is.
Wat wij dan kunnen doen is luis
teren. En dat is meer dan je
denkt, hoor!"
Bij de gesprekken komt ook
nogal eens naar voren dat zee
lieden moeite hebben met de
manier waarop door de maat
schappijen met hen wordt om
gesprongen. Boten worden ver
kocht, contracten verlengd en
de bemanning weet van niets.
„Ze kunnen aan boord niet re
kenen op loyaliteit van hun
baas. Het is ongelooflijk hoe -
ook Nederlandse - reders met
hun arbeidskrachten omsprin
gen", aldus Rasser. „Ze weten
vaak niet waar ze aan toe zijn.
Dat maakt het werk buitenge
woon zwaar."
Collega's
Leon Rasser heeft twee colle
ga's: namens het Apostolaat ter
Zee doet pastor J. van der Zalm
er zijn werk en namens de Deut
sche Seemannsmission is pastor
C. Praeckel actief. Het Protes
tants Koopvaardijwerk Neder
land (PKW.N) besloot opnieuw
een predikant aan te stellen om
dat het steeds drukker wordt in
de Amsterdamse havens. De
komst van Rasser is financieel
vooral mogelijk gemaakt door
de Samen-op-Weg kerken.
Daarnaast is er de steun van de
Nederlandse Zeemanscentrale
en van kerkelijke gemeenten en
fondsen in Noord-Holland.
Zijn komst heeft te maken met
nog een belangrijke verande
ring, vertelt Rasser. „Beman
ningen worden steeds interna
tionalen Vroeger had je een
schip met alleen Nederlanders
of alleen Duitsers. En een Ne-
deilandse dominee ging naar
een Nederlands schip. Nu is het
zo dat er zes of zeven nationali-
teiten rondlopen op een schip.
Onduidelijk is welke dominee
verantwoordelijk is voor welk
schip."
Besloten is nu dat de landen hun
zeevarende landgenoten niet
meer over de hele wereld na hoe
ven te lopen. Nederland is nu
verantwoordelijk voor de Ne
derlandse havens, Groot-Brit-
tannië is verantwoordelijk voor
de Britse havens. „Zover is het
in de praktijk nog lang niet,
maar die kant moet het wel op.
De Duitsers en de Scandina-
viërs echter werken nog volgens
de oude methode."
Russisch leren
Rasser bedient zich in die inter
nationale wereld vooral van het
Engels. Daarnaast moet hij
Russisch leren. „Dat was voor
waarde bij mijn aanstelling.
Rusland en Oekraïne gelden als
de opkomende zeevarende na
ties. Ze hebben zeehavens en de
lonen zijn er laag. Een Rus doet
het al voor minder geld dan een
Filipijn. En de rivierschepen, de
zogenoemde Wolgaschepen, va
ren nu ook op Amsterdam: sche
pen van bijna dertig jaar oud,
die elf knopen varen. Dat zijn ei
genlijk de lïabanten van de
zee."
Rasser zegt graag te werken in
het grensgebied tussen kerk en
samenleving. „Dominees die
voor eigen parochie preken,
moeten er ook zijn, maar zo'n
type ben ik gewoon niet. Ik ben
iemand die belangstelling heeft
voor techniek. Ik ben voor ze
ventig procent actief als domi
nee, maar voor het andere deel
van mijn inkomen werk ik bij
een geluidsbedrijfIk wil weten
waar een schip gebouwd is, hoe
hard het loopt. Verder hou ik
van havens. De kerk is ook een
beet j e een haven in deze woelige
wereld. En waar kun je nu beter
een haven zijn dan in de haven
zelf?"
„De directheid onder zeelieden
staat me ook aan. Je hoeft niet
met fluwelen handschoenen
pastoraat te bedrijven. Het gaat
er vrij grof aan toe en er wordt
scherp geformuleerd. Daar voel
ik me wel thuis bijIk vind het
prachtig om met mijn auto door
de haven te rijden en ergens een
gangway op te klimmen, terwijl
je geen idee hebt wat je aan
boord aantreft. Elke dag is an
ders. Daar geniet ik van." GPD
Zeeland: Weinig zon
Het weerbeeld blijft de komende da- Door: Gerald van der Grijn
gen wisselvallig met af en toe regen
of een bui. Bovendien is er voor de zon maar een bescheiden rol
weggelegd. Wel wordt het met name na het weekeinde iets zach
ter. De oorzaak van het overwegend bewolkte weerbeeld is een
standvastig hogedrukgebied boven de Atlantische oceaan. Deze
laat met een noordwestelijke stroming storingen over Nederland
trekken. Vandaag trekt de eerste storing langzaam over onze regio
naar het zuiden. De dag begint bewolkt met wat lichte regen of
motregen. Vanochtend verandert daar in eerste instantie weinig
aan. Later wordt het echter geleidelijk droger waarna het in de
tweede helft van de middag overwegend droog is. Af en toe kan
dan zelfs de zon even doorbreken. De maximumtemperatuur komt
uit omstreeks 9 graden bij een matige westenwind. Vanavond zijn
er opklaringen en is het nog steeds droog. De wind draait geleide
lijk naar meer noordwestelijke richtingen. Pas vannacht kan er op
nieuw enige neerslag vallen
maar dan in de vorm van en
kele buitjes. Met minima
rond 6 graden is het overi- Motregen - m j Qjll
gens niet koud. Zaterdagoch- j'n'go r I^g»|li40|
tend zijn er naast wolkenvel- FilFL
den ook enkele zonnige mo- '-"'f W4
menten. Een paar verspreide 'lAi 1
buien blijven echter ook r- -
overdag mogelijk. De tempe- i- r--4il~~^T]
ratuur komt opnieuw uit om- j
streeks 9 graden. Nazater- |Lft_4LJ r
dag blijft het wisselvallig met
van tijd tot tijd regen. Zondag
is er veel bewolking met mo
gelijk wat regen maar vooral
op maandag is het bewolkt
en regenachtig. Met maxima
rond 11 graden is het dan wel
een stuk zachter.
Vooruitzichten
maandag
weer
zaterdag
maandag
max.
9°
11°
11°
min.
6°
6°
6°
wind
NW 4
NW 4
WNW 4
vrijdag
onder 18.45
zaterdag
op 7.01
5°
WNW 5
Maan
vrijdag
onder7.11
zaterdag
op 20.07
Nautisch bericht
Meest matige west-zuidwestenwind, 4 Beaufort. In de loop van de
dag draait de wind naar west-noordwest. Zicht is goed. Tempera
tuur kustwater circa 7 graden.
op Zoon
Waterstanden
VRIJDAG
Hoog water
Laag water
13 MAART
VM
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
Vlissingen
02.21
220 14.37
232
08.39
208 20.45
186
Terneuzen
02.41
244 14.57
256
09.07
217 21.15
195
Bath
03.43
290 15.57
304
10.16
243 22.18
220
Roompot Buiten
02.20
160 14.30
177
08.30
158 20.35
135
Zierikzee
04.00
157 16.20
167
10.05
154 22.05
131
Stellendam Buiten
02.45
13814.55
161
08.35
096 20.40
075
Wemeldinge
04.00
181 16.20
192
10.00
170 22.10
148
Philipsdam West
04.30
171 16.40
179
09.55
163 22.05
141
ZATERDAG
14 MAART
Vlissingen
Terneuzen
Bath
Roompot Buiten
Zierikzee
Stellendam Buiten
Wemeldinge
Philipsdam West
Laag water
uur
cm uur
cm
uur
cm uur
cm
02.52
227 15.07
235
09.12
211 21.20
191
03.10
251 15.25
261
09.42
219 21.48
201
04.13
296 16.29
308
10.47
241 22.53
225
02.55
167 15.05
179
09.05
16021.15
139
04.30
162 16.50
168
10.25
156 22.35
136
03.20
14415.30
163
09.05
095 21.10
076
04.30
186 16.50
193
10.30
172 22.40
152
05.00
172 17.10
178
10.25
166 22.40
147
L Lagedrukgebied
H Hogedrukgebied
O
zonnig
lichte sneeuw
mist
matige sneeuw
AA
Koufront
licht bewolkt
W—B
lichte regen
yV hagel
Warmtetront
matige regen
fÉÜa
zwaarbewolkt /////f
Samengesteld tront
zware regen
Isobaar
Europa: Zon en sneeuw
door Dick Hofland
Daar is Astor met zijn baasje.
De herdershond springt een
gat in de lucht en vangt moeite
loos een tennisbal met zijn bek.
Astor mag vier keer per dag in
het park rennen en dollen. Van
achter het raam kijkt een oude
man naar dit tafereel. Hij zit in
een rolstoel en wordt door een
verpleegster opgehaald. Het
beeld vervaagt en er verschijnt
een tekst: 'Uw hond komt vaker
buiten'.
Met andere woorden: waarom
zou je niet eens een ommetje
maken met iemand die in een
verpleeghuis de help dag uit het
raam zit te staren? Omdat de
maatschappij dat maar moet
doen? Maar die maatschappij
ben je toevallig wel zelf. Dat is
dan ook de strekking van dit
filmpje van Sire, onderdeel van
een gisteren begonnen campag
ne die jaren gaat dureh.
Belangeloos
Sire, de stichting voor ideële re
clame, is ondermeer bekend van
acties als 'Een beter milieu be
gint bij jezelf' en 'Je bent een
rund als j e met vuurwerk stunt'
Campagnes die gericht zijn op
Advertentie
het welzijn van mensen en die
veelal alleen tot stand komen
omdat velen zich belangeloos
inzetten. Zo ook bij dit aanzien
lijk moeilijker te vatten thema,
waarin het gaat over normen en
waarden, verantwoordelijk
heidsgevoel, individualisering
en saamhorigheid.
„Het onderwerp is zo groot,
zwaar en veelomvattend, dat we
hebben gekozen voor een cam
pagne waarin we steeds een as
pect belichten. De ene keer is
dat heftig, zoals het zinloze ge
weld, de andere keer heel klein,
zoals een kapot stoplicht. Maar
de rode lijn is dat we steeds een
beroep doen op het gevoel van
verantwoordelijkheid van men
sen", zegt Jaap Toorenaar. Hij
ontwierp de campagne, die be
gint met een grote advertentie in
de dagbladen waarin alle Ne
derlanders worden aangespro
ken als dorpsgenoten. „Dat is
een poging om dat onoverzich
telijke, onpersoonlijke begrip
samenleving te verkleinen tot
iets overzichtelijks, iets liefs,
iets gezelligs", verklaart hij.
Autistisch
Dat lieflijke dorp schrok nog
niet zo lang geleden op van de
moord op Meindert Tjoelker.
Willekeurig geweld nadat ie
mand een beroep op anderen
had gedaan om geen fiets te ver
nielen. „Je zag", zegt Toorenaar,
„dat er toen in heel Nederland
iets ontstond van: de grens is be-
reikt, het gaat echt de verkeerde
kant op met onze maatschappij.
Je kunt mensen blijkbaar niet
meer aanspx-eken op hun vei-
antwoordelijkheid zonder de
kans te lopen op een doodschop.
De individualiseiing is zo ver
doorgeschoten dat mensen zich
in hun eigen huis, hun eigen ge
zin hebben teruggetrokken en
zich niets meer van hun omge
ving aanti-ekken. We zijn bijna
een autistische samenleving ge
worden. Deze Sire-campagne is
al ver voor de dood van Tjoelker
ontstaan, dus die gebeurtenis is
niet de aanleiding, maar geeft
wel heel goed aan waar het om
gaat. Als we willen dat het met
onze maatschappij niet hele
maal fout gaat, dan zullen we
daar zelf iets aan moeten doen.
Je kunt je niet verschxxilen ach
ter opmerkingen als: 'daar moet
de i'egering maar voor zox'gen'
of: 'dat is een taak voor de poli
tie'. Wij zeggen: zou je zelf niet
iets willen doen? Wij vragen
geen geld, je kiijgt nooit een
px-achtige samenleving door er
alleen maar voor te betalen."
GPD
Doorloper
1 2 3 4 5 6 7
HORIZONTAAL:
1. Vruchtenmoes, bijzonder onder
wijs; 2. automerk, hersenen; 3. zake-
lijkleider, selenium; 4. schil van een
vrucht, echter; 5. Frans voornaam
woord, dierengeluid, lidwoord,
familielid; 6. imiteren; 7. op een
nieuwe regel, metaal; 8. buisver
lichting, holte, dierengeluid; 9. stad
in Vlaanderen, Japans spel, gram
mofoonplaat; 10. zinneprikkeling,
rinforzando; 11. procureur-gene
raal, gerecht; 12. voedsel, electrisch
geladen deeltje, oorlogsgod; 13.
beproeven, Spaanse uitroep.
VERTICAAL:
1. Samenvoeging, hoofddeksel; 2.
siersteen, overgevoeligheid voor
een stof;3. persoon, Nijlreiger, ver
zekeringscontract; 4. dialect, als on
der,ontkenning, wilde haver; 5. ri
vier in Siberië, gehannes, nummer,
hij, neon; 6. deel van een trap,
groente, persoon; 7. roem, wind
richting, korte kous, voor; 8. nog
maals, afstandsmaat, ooievaar,
mager; 9. Engels telwoord,
plant,periode.
Oplossing
donderdag
Spook, studio, spaak, kwaad, dor
pel, doorn, koper, narwal, clown,
waard, tekort, piket, dosis, staart.
Het citaat is van Bear-Oberdorf:
"De leeuw weet niets van de streken
van ratten".
Tom Poes boog zich peinzend over de greppel, die hij terzijde van de
weg ontdekt had en wierp er een blik in. In deze beschouwing werd
hij echter gestoord door Wammes Waggel.
„Hallo, zeg!", riep deze uit. „Kijk eens wat ik hier heb!"
„Hm", zei Tom Poes afwezig. „Een oude radio lijkt me. Leuk hoor
„Ja, reuze!hernam Wammes trots. „Heb ik gevonden tussen ouwe
rommel. Een echte radio, met een toeter en alles. Vind je hem niet
enigjes? Het is alleen jammer, dat hij niet spelen wil. Ik heb er nog
wel een nieuwe batterij ingezet - maar hij doet het niet. Hoe zou dat
komen, zeg?"
„Je moet hem aarden, denk ik", mompelde Tom Poes. Hij boog zich
weer over het gat, want dat vond hij belangrijker dan de vondst van
Waggel.
„Het is diep", dacht hij. „Hm, die vreemde ventjes huizen onder de
grond, dat is duidelijk. En ze zijn vast hier uit gekomen om het kukel
van Bulle Bas te meten. Maar ik kan toch niet zo maar in deze put
naar beneden gaan? Dat is te gevaarlijk. Als er nu maar een andere
manier was om ze hier beneden te bespieden..."
Hij begon te peinzen zonder zich te storen aan de bedrijvigheid van
Wammes Waggel, achter hem.
Die was bezig een lang ijzerdraad in de bodem te steken - en omdat
de aarde zacht was ging dat vrij gemakkelijk.
„Aarden? Een goed idee", prevelde hij. „Een meter of drie zal wel
genoeg zijn, zou het niet? En als ik nu het einde van de draad in dit
pief je steek is het gepiept!"
Hij voegde de daad bij het woord en tot zijn verrassing sloeg er een
grote blauwe vonk uit het kastje.
„Grutjes!", riep hij uit. „Wat een enig toestel!"
Janny van der Lee
(4 personen)
Ook met bouillon van een blokje
kunt u snel een heerlijke soep
maken, of om het nog fraaier te
zeggen zoals de Fransen: een con
sommé.
Ingrediënten:
2 dunne preien
stukje verse gemberwortel
van 3 cm
boter om te fruiten
2 bouilonblokjes
7,5 dl water
2,5 dl witte wijn.
Bereiding:
Maak de preien schoon en snijd ze
in dunne ringen. Schil het stuk
gemberwortel, snijd de gember
eerst in plakken en snijd de plak
ken in reepjes.
Verhit wat boter in een pan en fruit
hierin de prei en gember ongeveer
3 minuten onder voortdurend om
scheppen. Schenk de boter uit de
pan en voeg de bouillonblokjes,
het water en de witte wijn toe.
Roer tot de bouillon is opgelost en
laat de soep op laag vuur onge
veer 5 minuten koken.
Serveer met stokbrood of warme
toast.
Met een hogedrukgebied wat zich de komende dagen ten westen
van Ierland bevindt, wordt wat onstabiele lucht naar het noord
westen van Europa aangevoerd. In Engeland en Duitsland resul
teert dit in bewolking en regen. In Noorwegen en Zweden zorgt
een storing voor veel sneeuw, mogelijk zal er plaatselijk ongeveer
10 a 15 cm sneeuw bijkomen. In Duitsland, zal de temperatuur de
komende dagen schommelen tussen maximum waarden van 4 en
9 graden. Rond het hogedrukgebied is het beter weer zoals in
Spanje en Frankrijk. In Spanje komen er aan de noordkant wel wat
buitjes binnendrijven, maar in het binnenland en vooral aan de
Spaanse Rivièra is het mooi zonnig weer. Het kwik kan daar oplo
pen naar net boven de 20 graden, tegen 12 a 14 in het noorden.
Ook in Frankrijk krijgt men langs de kust, van Brest tot Bordeaux
enkele buien. In de rest van het land is het vrij zonnig, waarbij het
kwik oploopt naar 13 tot 18 graden. Er is wel een storing in het
Middellandse zeegebied die wat roet in het eten gooit voor in het
zuiden van Italië en Joegoslavië. Naast bewolking en buiige regen,
zullen er ook een paar onweersklappen te horen zijn. IJsland ligt
vandaag en de komende dagen onder bewolking, die van tijd tot
tijd dik genoeg is om wat regen en sneeuw te laten vallen.
Juridische
problemen
tijdens uw
vakantie!
Het komt voor.
Hoe nu verder?
De ANWB helpt
met gratis
juridisch advies
voor ANWB-leden
ANWB rechtshu'P
