Bosnische Serviër belijdt schuld
PZC buitenland
Legerchef Indonesië dreigt met
hard optreden tegen protesten
Nederland eist
grenzen aan
EU-betalingen
Zalm sluit Italië
weer in de armen
Broek biedt Clinton
excuses aan voor
Paula Jones-verhaal
WHO: passief roken
verhoogt wél kans op
krijgen longkanker
Koning Fahd
in ziekenhuis
Verdachte Kunarac bekent voor Joegoslavië-tribunaal verkrachtingen Liberalen Colombia blijven baas
Ruzie over graf Goldstein
Ex-SS'er Hass terug naar Italië
Voedsel Seoul naar Noord-Korea
Frans-Duitse werklozenactie
Megabundeling
aluminiumsector
doorSimone van Priel
DEN HAAG - Een Bosnische
Serviër heeft gisteren voor het
Joegoslavië-tribunaal bekend
dat hij in 1992 in Bosnië her
haaldelijk moslimvrouwen
heeft verkracht. Bragoljub 'Za-
ga' Kunarac (37) gaf toe dat hij
in Foca in het oosten van Bosnië
drie vrouwen, die als slavinnen
werden vastgehouden, herhaal
delijk heeft verkracht en dat hij
heeft deelgenomen aan groeps
verkrachting.
Kunarac pleitte schuldig aan
een misdaad tegen de mense-
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - David Brock,
de freelance-journalist die in
1993 het seksschandaal rond
Paula Jones in gang zette, heeft
gisteren de Amerikaanse presi
dent Clinton excuses aangebo
den. Hij heeft nu twijfels over de
betrouwbaarheid van zijn bron
nen.
RIYAD- Koning Fahd van
Saudi-Arabië is gisteren
met een ontstoken gal
blaas opgenomen in het
Koning Faisal Ziekenhuis
in Riyad, zo heeft het Sau-
dische staatspersbureau
bekendgemaakt.
Bijzonderheden over de
toestand van de vorst wer
den niet vermeld.
Over dë gezondheid van
de koning is druk gespe
culeerd sinds hij in no
vember 1995 getroffen
werd door een beroerte en
hij een maand later de re
geringsmacht tijdelijk in
handen legde van kroon
prins Abdallah. Sinds de
beroerte heeft de koning
moeite met het geheugen
en de concentratie en ge
bruikt hij een rolstoel.
Ook lijdt de in 1924 gebo
ren Saudische koning al
jaren aan suikerziekte en
artritis. AP
In een open brief schrijft Broek
dat 'vijanden van Clinton' ach
ter zijn publicatie in de conser
vatieve American Spectator
blijken te zitten. Hij meent dat
hij met zijn verhaal Clintons
privé-leven overhoop heeft ge
haald.
Broek haalde in zijn artikel van
vier jaar geleden twee veilig
heidsbeambten aan die voor
Clinton werkten toen hij gou
verneur van Arkansas was. De
twee zeiden dat ze regelmatig
vrouwen voor hem 'regelden'.
Brock is er thans van overtuigd
dat de twee beambten zich lie
ten leiden door wrok en heb
zucht.
Rechtszaak
Een van de vrouwen die de twee
in Brocks verhaal noemde, was
'Paula', ofwel Paula Jones. Zij
spande vervolgens een rechts
zaak tegèn de president aan om
dat hij haar in 1991 zou hebben
gevraagd hem te bevredigen in
een hotel in Little Rock.
Jones' advocaten kwamen ver-
volgens Monica Lewinsky op
het spoor, een stagiaire die een
affaire met de president zou
hebben gehad. Een Grand Jury
onderzoekt nu of Clinton haar
onder druk zou hebben gezet om
onder ede over hun verhouding
te liegen.
Volgens Broek hebben Clintons
politieke vijanden zijn onthul
lingen aangegrepen om de pre
sident met juridische middelen
te bestrijden. First Lady Hillary
Clinton repte al eerder over een
groot rechts complot om haar
man te schaden. RTR/ANP
dinsdag 10 maart 1998
BOGOTA - De Liberale Pai-tij van president Ernesto Samper
behoudt haar meerderheid in het Colombiaanse parlement na
de verkiezingen op zondag. Bij geweld tijdens de verkiezings
dag kwamen elf militairen en acht marxistische rebellen om
het leven.
De Liberalen wonnen bijna 45 procent van de stemmen en
kunnen rekenen op ten minste vijftig van de 102 zetels in de
senaat. De Conservatieve Nationale Beweging behaalde 5
procent, goed voor achttien zetels. De opkomst in Colombia,
waar het vertrouwen in de politiek te midden van een ver
scheurende burgeroorlog en schrijnende comiptie gering is,
lag rond 40 procent. In totaal 88 partijen brachten ruim 7.500
kandidaten in het veld. RTR/AFP/EFE
KIRYAT ARBA - De leden van de gemeenteraad van Kiryat
Arba op de Westelijke Jordaanoever zijn tegen verplaatsing
van het monument voor Baruch Goldstein. Deze joods-ortho
doxe kolonist schoot op 25 februari 1994 29 Palestijnen dood
die in de Grot van de Patriarchen in Hebron in gebed bijeen
waren. Hij werd daarna door woedende omstanders gedood.
De gemeenteraad van Kiryat Arba, dat tegen Hebron aan ligt
en door 5.500 joodse kolonisten wordt bewoond, reageert met
zijn besluit op een voorstel van het linkse Israëlische parle
mentslid Ran Cohen. Deze bepleit verplaatsing van het reus
achtige, door de kolonisten opgerichte grafmonument omdat
het 'een bedevaartsoord' is geworden. AFP
ROME - De voormalige SS-officier Karl Hass, die zaterdag
door een militair tribunaal in Rome werd veroordeeld tot le
venslange gevangenisstraf, heeft zondagavond aangekon
digd dat hij uit Zwitserland naar Italië zal terugkeren. Hij zal
zich ter beschikking stellen van de Italiaanse Justitie.
In een verklaring zei de voormalige nazi te verwachten dat 'de
fout van de rechters van de krijgsraad in Rome niet zal wor
den herhaald door het Hof van cassatie'.
Een militaire rechtbank veroordeelde de 85-jarige Kaïi Hass
en de ex-nazi Erich Priebke zaterdag tot levenslange gevan
genisstraf wegens hun aandeel in het bloedbad in 1944 in de
Ardeatijnse groeven bij Rome. Daarbij werden 335 Italiaanse
gijzelaars, onder wie 75 joden, geëxecuteerd. RTR/AFP/ANP
Kunarac tussen twee veiligheidsbeambten voor het tribunaal in Den Haag. foto Jasper J u inen/AP
SEOUL - Zuid-Korea levert het rivaliserende Noord-Korea
50.000 ton graan. Seoul reageert daarmee op een oproep van
het VN-wereldvoedselprogramma (WFP). Details van de
hulpzending worden in overleg met de VN vastgesteld, zo
meldde het Zuid-Koreaanse ministerie van eenwording gis
teren.
De beslissing komt een week nadat het noorden met spoed
heeft gevraagd om voedselhulp omdat de graanvoorraden
medio deze maand opraken. De VS hebben al 200.000 ton toe
gezegd. De eerste zending zal begin april aankomen. AP
PARIJS - De werklozen van Frankrijk en Duitsland gaan op 8
mei gezamenlijk protesteren tegen de hoge werkloosheid in
de twee landen. Zij concentreren hun acties in de gi'enssteden,
waaronder Straatsburg, de zetel van het Europees parlement.
Ook bezetten de werklozen de bruggen over de Rijn.
De acties zijn gericht op een verbetering in de situatie van de
werklozen. Ook zetten ze in op werktijdverkorting op grote
schaal, waardoor meer banen moeten ontstaan. Verder eisen
de werklozen het recht op een redelijk inkomen. Bewust is ge
kozen voor 8 mei omdat Frankrijk en Duitsland op die dag in
1945 de wapenstilstand sloten. AFP
lijkheid. Maar op drie punten in
de aanklacht wegens marteling
van de vrouwen verklaarde hij
niet schuldig te zijn.
De schuldbekentenis, waarvan
het tribunaal er pas een eerder
had meegemaakt (Drazen Er-
demovic), kwam voor aankla
gers en rechters als een grote
verrassing. Aanklager Hilde-
gard Uertz-Retzlatt zei zich te
moeten beraden of het tot een
proces moet komen, omdat Ku
narac de beschuldigingen van
marteling ontkent. Als de aan
klagers besluiten om die punten
te laten vallen, komen er alleen
hoorzittingen om de strafmaat
te bepalen. De zwaarste straf
die de rechters kunnen opleggen
is levenslang.
Kunarac meldde zich vorige
week woensdag vrijwillig bij
SFOR-troepen. Om die reden
was zijn advocaat, Slavisa Pro-
danovic, 'verrast dat de aankla
gers verrast waren' over de be
kentenis, Prodanovic stelde dat
Kunarac zich meer 'moreel
schuldig' dan schuldig in straf
rechtelijke zin voelt. ,,Hij is hier
gekomen om de waarheid te ver
kondigen". Op de vraag waarom
Kunarac alleen schuld bekent
aan verkrachting en niet aan
martelingen, die tot hetzelfde
punt behoren, antwoordde Pro
danovic: „Er moet een proces
komen. De aanklacht staat vol
met onjuistheden. Dat zal blij
ken tijdens een proces".
Bordelen
De aanklacht tegen Kunarac en
zeven andere Bosnische Ser
viërs is de eex-ste van het tribu
naal waai'in verkrachting en
ander seksueel geweld centraal
staan,. Het tribunaal is de eerste
instantie die verkrachting als
misdaad tegen de menselijkheid
heeft aangemexirt. Foca, waar
moslims 51% van de bevolking
uitmaakten en de Serviërs 45%,
werd tussen april en juli 1992
door het Bosnische Servische le
ger overgenomen. De troepen
kregen steun van paramilitaii'e
eenheden. 'Zaga' Kunarac was
leider van een groep Servische
vrijwilligers uit Montenegro die
in Foca huishield.
De moslimmannen werden vrij
wel allen opgesloten in een van
de grootste gevangenissen in
ex-Joegoslavië, de Foca Kazne-
no Popgravni Dom. De vrou
wen, kinderen en oudei'en wei"-
den vastgezet in huizexx, flats en
motels in Foca en omliggende
dorpen. Maar sommige vrou
wen wex'den opgesloten in als
bordelen opgezette huizen,
waar zij door vooral de parami
litairen werden verkracht en ge
marteld. Enkele slachtoffers
waren niet ouder dan twaalf,
Kunarac heeft volgens.de aan
klagers drie vrouwen herhaal
delijk verkracht en meegedaan
aan een groepsverkrachting.
'Zaga' is als commandant ook
'crimineel verantwoordelijk'
voor de misdaden die zijn man
schappen hebben begaan. De
aanklacht bevat onder meer het
huiveringwekkende relaas van
een 15-jarig meisje dat geduren
de acht maanden als slavin werd
vastgehouden en stelselmatig
blootstond aan groepsvex-
krachting en martelingen. Een
keer werd zij in drie uur tijd
door vij ftien mannen verkracht.
Ook 'Zaga' vergreep zich aan
deze 'getuige FWS-87'. Een an
dere slachtoffer kreeg van Zaga,
nadat hij haar had verkracht, te
horen dat zij nu 'Sex-vische ba
by's' zou krijgen. GPD
van onze redactie buitenland
JAKARTA - De Indonesische strijdkrach
ten zullen protesten tegen het bewind
hard de kop indrukken. Generaal Wiranto
zegt dat in een interview in het gisteren
gepubliceerde nummer van het blad Fo-
rumKeadilan. Wiranto is de hoogste mili
tair in Indonesië, Hij is vorige maand ge
promoveerd tot stafchef van ABRI, de
650.000 manschappen tellende strijd
krachten. Daartoe behoort ook de politie.
„Ik wil niet dat de natie uiteen valt door
toedoen van onverantwoordelijke lie
den", aldus Wix-anto. „Als heetgebakerde
mensen de symbolen van de staat wensen
aan te tasten, zal ik dat voorkomen. Als zij
desondanks vastbesloten zijn, ben ik
vastbesloten".
Wiranto's waarschuwing viel samen met
nieuwe studentenprotesten. In Jakaxta,
Bandoeng' en'Yogyakarta kwamen giste-
x~en op universiteitstexTeinen weer dui
zenden studenten bijeen. Pelitie en leger
zagen er op toe dat de betogers zich niet op
de openbare weg begaven. Het protest
gold vooral de hex*veikiezing van presi
dent Soeharto. Vermoedelijk nemen de
betogingen vandaag en morgen nog in
omvang toe. Soeharto wordt vandaag
voor zijn zevende ambtstermijn van vijf
jaar unarxiem 'gekozen' door het Raadge
vend Volkscongres (MPR).
Conflict met IMF
Het sluimerend conflict tussen Indonesië
en het Internationale Monetaixe Fonds is
gisteren verscherpt door de waarschu
wing van een minister aan het adres van
internationale financiële instellingen.
„We zijn graag bereid hulp van het Inter
nationale Monetaire Fonds en de Wei'eld-
bank te aanvaarden", zei minister van
nationale ontwikkelingsplanning Gi-
nandjar Kartasasmita. Maar 'als da t bete
kent dat zij hun wil aan ons kunnen opleg
gen of ons vernederen, dan zijn we hen
liever kwijt'citeerde de krant Indonesian
Obsexver de minister, die een hoge positie
bekleedt in de regerende Golkarpartij.
Zondag stelde president Soeharto dat de
vexregaande hervormingen die het IMF
van het land eist in ruil voor een reddings
pakket van 43 miljard dollar, zich niet
verdragen met de grondwet van Indone
sië.
Voedsel
Het staatsmonopoliebureau Bulog deelde
gisteren zakken rijst en kokosolie uit aan
duizenden mensen die gratis waren toege
laten in een attractiepax-k in het noorden
van Jakarta. Bezoekers - vooral vrouwen
en kinderen - liepen weg uit de zeehon
den- en dolfijnenshows om in de rij te
gaan staan voor de voedselpakketten.
Australië beloofde gistei-en dat het 254
miljoen dollar zal uittrekken om de leve
ring van graan aan Indonesië voor de rest
van dit jaar veilig te stellen. Premier John
Howard zei dat de maatregel allereerst
bedoeld was om de Australische expor
teur te beschermen - Australië is een be
langrijke graanlevex-ancier van Indonesië
- maar ook om de 'gewone bevolking van
Indonesië' van voedsel te voorzien. GP-
D/AP
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - Nederland wil zijn
betalingen aan de Europese
Unie aan een maximum binden.
Minister Zalm (financiën) heeft
dit verzoek gisteren schriftelijk
aan voorzitter Santer van de
Europese Commissie overhan
digd.
Het gaat om een gecoördineerde
actie samen met Duitsland,
Oostenrijk en Zweden, die
eveneens om een maximum-
grens vragen .Door als blok op te
treden, hoopt het viex-tal de an
dere EU-lidstaten mee te krij
gen.
Of dat lukt moet dit najaar blij
ken, wanneer de lidstaten de fi
nanciering van de EU vanaf het
jaar 2000 bespreken. Als de bij
drage van de vier inderdaad
wordt bepei'kt gaat dit vooral
ten koste van Groot-Brittannië,
verzekeren Brusselse diploma
ten. Engeland heeft als enige al
sinds 1984 recht op een kox-ting
op zijn EU-bijdrage. Dat
scheelt de Britten 6,6 miljard
NEW YORK - Het Amerikaanse
concei'n Alcoa gaat zijn positie
als grootste aluminiumprodu-
cent ter wereld verder verster
ken door de overneming van
branchegenoot Alumax. De
twee maakten gisteren bekend
het eens te zijn geworden over
een bod van 3,8 miljard dollar
7,8 miljard) in aandelen en
contanten, inclusief de overne
ming van schulden.
Door de fusie onstaat een groep
met ongeveer 100.000 werkne
mers en een jaaromzet van 17
miljard dollar 35 miljard). Al
coa, voluit Aluminum Company
of America geheten, is met een
omzet van 13 miljard dollar ver
reweg de grootste van de twee.
Het concern sloeg vorig jaar al
een slag met de aankoop van het
Spaanse staatsaluminiumbe-
drijf Inespal.
De niexiwe combinatie heeft 250
vestigingen in dex'tig landen,
waaronder Nedexiand en Suri
name, waar Alcoa's dochtex-be-
drijf Suralco aluminium wint.
Alumax heeft een recyclingbe
drijf in Kerkrade. Ook Alcoa is
in Nederland actief. KRF/ANP
gulden per jaar. Dat bedrag zal
aanzienlijk dalen als ook andex'e
landen voor een dergelijke kor
tingsregeling in aanmerking
komen.
De brief van het kabinet aan
Commissie-voorzitter Santer
volgt op maanden van kritiek
over de hoogte van de nettobij-
drage (betaling minus ontvang
sten) aan cle EU. Terwijl de
Nederlander de achtste plaats
inneemt op de welvaartsladder
binnen Europa, betaalde hij in
1996 jaarlijks het meest van ie
dereen aan de EU: 330 gulden
volgens het ministerie van fi
nanciën. Dat is meer dan de EU
een Duitser kost (286 gulden) of
een Belg (ruim twee gulden).
Het vex'schil ontstaat omdat Ne
derland relatief weinig aan
spraak kan maken op de Euro
pese subsidieregelingen. Door
de komende uitbx-eiding van de
EU wordt dat verschil nog veel
groter.
Weeffout
Zalm wij st er in zijn brief op dat
in 1984 reeds is afgesproken dat
alle landen die 'buitensporig'
veel aan de EU bijdragen, voor
een correctie in aanmerking ko
men. Het systeem van een 'net
tobegrenzer' zoals dat voor
Groot Brittannië geldt, staat
dus voor alle veel-betalers open.
In zijn verdoek aan Santer
vraagt Zalm dan ook een alge
meen correctiesysteem in te
voeren. De huidige uitzonde
ringspositie van Engeland
noemt Zalm een 'ernstige struc
turele weeffout in het financiële
stelsel van de Unie'.
De Commissie - het dagelijks
bestuur van de EU - is uiterst
huiverig om de discussie over de
bijdrageregeling te openen. Zij
vreest dat als één land gaat
schuiven, het hele financiële
kaartenhuis in elkaar klapt.
Zalm blijft daar laconiek onder:
„Als ik alleen zaken zou mogen
voorstellen die de Commissie
leuk vindt, kon ik net zo goed in
Den Haag blijven". Naast het
verzoek om de bijdrage aan een
maximum te binden, is Neder
land ook dx-uk bezig om meer
subsidies uit de EU te halen. Vo
rige week schreef premier Kok
een brief hierover aan Commis
sie-voorzitter Santer. Als ge
volg van de nieuwe subsidiere
gels dreigt Nederland vanaf
2000 een deel van zijn hxxidige
subsidies te verliezen. GPD
van onze redactie buitenland
GENÈVE - Passief roken ver
hoogt wel cle kans op longkan
ker. Mensen die veelvuldig in de
de buurt zijn van rokers, hebben
20 procent meer kans om long
kanker te krijgen.
Dit blijkt uit een uitgebreid on
derzoek naar de effecten van
meeroken door een gerenom
meerd kankex'instituut in Lyon,
Frankrijk, in opdracht van de
Wereldgezondheidsorganisatie
(WHO). De uitkomsten van dit
onderzoek zijn het afgelopen
weekeinde verkeerd door The
Sunday Telegraph naar buiten
gebracht, zo stelt de organisa
tie.
De krant berichtte dat de
(WHO) publicatie van de studie
zou liebben tegengehouden.
Volgens een woordvoerder van
de organisatie heeft de „tabaks-
inclusti-ie de uitkomsten van het
onderzoek vexrieerd geïnterpre
teerd".
Hij wilde verder niet ingaan op
het onderzoek. De WHO komt
op korte termijn met een schrif
telijke reactie. Het onderzoek is
nog niet gepubliceerd.
Eerdere onderzoeken wezen
ook uit dat meeroken de kans op
het krijgen van longkanker ver
hoogt. Ook voor andere aandoe
ningen als astma is passief ro
ken slecht. RTR
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - Minister Zalm (fi
nanciën) vreest niet langer dat
de Italiaanse en Belgische deel
name aan de euro de nieuwe
eenheidsmunt boterzacht zal
maken. De minister is zeer te
spreken over de plannen van de
twee landen om financieel orde
op zaken te stellen en hun toren
hoge staatsschuld terug te drin
gen.
„Dit is echt een belangrijke
dooi'braak, ik ben tamelijk te
vreden", verklaarde Zalm giste
ren na afloop van een bijeen
komt van de Eui'opese ministers
van financiën.
Opmerkelijk
De opgetogenheid van de minis
ter is des te opmerkelijker om
dat hij samen met zijn Duitse
collega Waigel de financiële po
sitie van Italië de afgelopen
maanden steevast op de korrel
nam. De Italianen zouden met
boekhoudkundige trucs het fi-
nancieringstekoit laten dalen
om zo te voldoen aan de drie-
procentsnorm die geldt voor
deelname aan de euro. Is dit ge
lukt - Italië komt uit op 2,7 pro
cent - de staatsschuld steekt met
121,6 procent van het bruto bin
nenlands produkt nog altijd
ruim boven de norm van zestig
procent uit, De Belgische
staatsschuld bedraagt zelfs
122,2 procent.
Beide landen hebben volgens
Zalm beloofd zich extra in te
spannen om die hoge schulden
af te bouwen. De Italiaanse mi
nister Ciampi zegde toe de
opbrengst van verdere privati
seringen aan te wenden voor
vermindering van de schuld.
Nog veel belangrijker vindt
Zalm de verzekex-ing van Ciam
pi dat het Italiaanse parlement
zich vóór 1 mei - de datum waar
op het aantal euro-landen
wordt vastgesteld - over de fi
nanciële plannen zal uitspx-e-
ken. „Met de steun van het pai-
lement zijn die vooxmemens veel
overtuigender", aldus Zalm.
België zal vasthouden aan het
straffe begx-otingsbeleid van af
gelopen jaren waaxin begro
tingsoverschotten systematisch
voor de staatsschuld werden ge-
bx-uikt. Ook hier geldt dat het
parlement daar voor 1 mei zijn
goedkeuring aan zal geven. Vol
gens de Belgische minis ter May-
stadt levert dat geen enkel pro-
bleem op.
Zalm betitelde de beloftes van
beide landen als 'uitstekende
berichten'. Ze tonen volgens
hem aan dat de kritiek van Ne
derland en Duitsland zijn
vruchten heeft afgeworpen.
Feit is evenwel dat de landen die
meedoen aan de euro sowieso
aan strenge financiële regels
zijn gebonden. De Europese
Centrale Bank ziet daar op toe.
GPD
Studenten van de Universtileit van Indonesië (UI) dragen maandag een spandoek mee met de tekst 'UI weigert Soeharto'.
foto Romeo Gacad/AP
