Biker Richard Stark versiert rijkelui
mode
car
Ontwerper voor
hip Hollywood
35
Boven: Karin Kosters
Onder: Jorien van Hee.
foto Lex de Meester
foto Lex de Meester
dinsdag 10 maart
De één doet niets liever dan haar liefde voor kleding overbrengen, de ander wil zich
via mode beter voorbereiden op een andere opleiding. De derde maakte van haar
hobby haar werk en de vierde vindt mode wel leuk, maar stapt over naar een andere
branche als daarin meer te verdienen valt. Karin Kosters, Jorien van Hee, Naomi
Goozen en Frank van der Male zijn ieder op hun eigen manier met mode bezig. Ze
vertellen over de band die zij met mode hebben.
Boven: Naomi Goozen. foto Lex de Meester
Onder: Frank van de Male foto Willem Mieras
Karin Kosters (33) is eigenares
se van modevakschool Ele
gance in Goes. Ze heeft de particu
liere ENSAID-vaksehool gedaan
in Hengelo. Nu geeft ze zelf les.
,,De ENSAID-opleiding kan zon
der vooropleiding worden ge
volgd. Het gaat puur om de creati
viteit van de mens zelf; die moet je
ontwikkelen", vertelt Karin Kos
ters. Vijf jaar geleden kwam de
Hengelose naar Goes, omdat haai
man terug wilde naar zijn geboor
tegrond. Ze geeft naailes en ver
zorgt de ENSAID-opleiding aan
haar modevakschool.
De opleiding bestaat uit acht exa
menonderdelen; modinette,
costumière, tailleuse, coupeuse,
coupeuse-leidster, handwerkont-
werpster, modiste en lerares cou
peuse. Bij het onderdeel hand-
werkontwerpster komen ook
vakken aan de orde als pitriet
vlechten, koper slaan en hout be
werken. Het onderdeel mocliste
richt zich op het maken van hoe
den.
„Gemiddeld duurt de opleiding
zo'n zes jaar, omdat de meesten het
in de avonduren moeten doen.
Maar het tempo bepaal je zelf; het
is een zelfstudie. Er kan ook één
onderdeel gevolgd worden."
„Ik begon op mijn zeventiende
met naailes. Mijn moeder en oma
waren coupeuse en hadden een ei
gen atelier, dus ik werd flink gesti
muleerd. Een paar jaar later
begon ik aan de ENSAID- oplei
ding."
In 1991 slaagde Karin Kosters
voor haar laatste examen. Daar
vóór gaf ze al zo'n vijf j aar naailes
Ze spreekt gepassioneerd over
haar vak: „Je geeft iets door. Het is
zo'n rijkdom dat je een stukje cre
ativiteit uit iemand haalt.. Je helpt
iemand zich te ontplooien. Het be
langrijkste van dit vak is enthou
siasme overbrengen."
„Je moet met de tijd meegaan, ver
frissend zijn, ook voor je leerlin
gen", vindt zé. Door het bijhouden
van verschillende bladen en bij
eenkomsten van de Bond van
Kleermakers doet ze nieuwe idee-
en op. „Ik laat ook bladen uit Italië
komen om te zien wat de mode
daar doet. En ik kijk wat de (top-
)ontwerpers doen. Maar je moet
het ook naar de leerlingen toe kun
nen vertalen."
Haar opleiding heeft Karin Kos
ters een grote mate van vrijheid
gegeven. „Je kunt tekenen, naai
en. Je begint zelf te creëren. Je
kunt maken wat je wilt, je hoeft in
principe nooit meer wat te kopen.
Jorien van Hee (15) zit in de vier
de klas van het vbo op het Zwin
College in Oostburg. Ze doet de
richting mode/kleding/ verkoop
praktijken. Volgend jaar wil de
Oostburgse naar de MDGO in
Vlissingen om de opleiding activi
teitenbegeleiding te doen.
„Ik heb voor die richting gekozen
om wat creatiever te worden en
meer te weten te komen over tex
tiel. Voor activiteitenbegeleiding
moet j e creatief zijn en kunnen im
proviseren. Als iemand iets niet
kan moet je naar alternatieven
zoeken. Zo zorg je dat die persoon
geen lage dunk krijgt van zich
zelf. Een andere reden voor haar
keuze is dat ze dan wat makkelij
ker doorstroomt. „Je moet kunnen
tekenen en met textiel kunnen
werken. Ervaring is niet verplicht,
maar het is wel een pluspunt als je
het hebt."
Na de eerste twee basisjaren moe
ten alle vbo'ers kiezen uit mode-
/kleding/verkooppraktijken, ver
zorging, motorvoertuigen, metaal
en bouw.
Bij de richting mode krijgen de
scholieren naast de 'gewone' vak
ken als Nederlands, Engels en
aardrijkskunde ook verkoopprak
tijken en textiele werkvorming.
De scholieren leren naaien, kle
ding maken naar patronen en pa
tronen overnemen en aanpassen.
Er wordt aandacht besteed aan
handwerktechnieken, het verven
van stof en het herkennen van ver
schillende soorten textiel. Bij ver
kooppraktijken krijgen de scho
lieren naast veel theorie over het
reilen en zeilen van een winkel ook
kunstgeschiedenis, etaleren, ad
vertenties maken en tekenen.
„Het leukste vind ik het maken
van kleding en etaleren. En ont
werpen. Soms, als we tijd over
hebben, maak ik ook weieens iets
voor mezelf. Ik haal ideeën uit
tijdschriften. Ik kijk wat popster
ren dragen en wat er op school ge
dragen wordtwat er in de mode is
Ik kijk zelf naar de Backstreet
Boys, maar ook naar de techno-
band The Prodigy. Naar piercings
en zo. Ik heb er zelf geen, maar
waarschijnlijk verandert dat over
niet al te lange tijd.
Naomi Goozen (19) uit Ritthem
zit in het tweede jaar van de
kunstacademie in Rotterdam,
waar ze de richting mode en vorm
geving doet.
„Iedereen kijkt éérst naar het ui
terlijk. Als je leuk gekleed bent
voel je je toch veel beter dan wan
neer je er niet uitziet. Kleding is
een manier om je identiteit te laten
zien. Punkers bijvoorbeeld kleden
zich op een bepaalde manier om
zich tegen de maatschappij af te
zetten", verklaart Naomi Goozen
haar interesse in mode. „Mode is
overal. In kleding, huizen en zelfs
bestrating. Het is een stroom die
nooit ophoudt. Mode is wat men
sen op een bepaald moment inte
resseert."
Voordat ze aan de kunstacademie
in Rotterdam begon, wist Naomi
nog niet of ze voor mode zou kie
zen: „Het enige wat ik al jarenlang
wist was dat ik iets met mijn han
den wilde doen." Het werd mode.
„Ik denk ook dat het erin is geslo
pen omdat ik er al zo vroeg mee be
zig was. Toen ik een jaar of tien
was kreeg ik een speelgoednaai
machine. Ik maakte kussentjes en
poppenkleertjes. Ik heb zo spelen
derwijs leren naaien. Ik heb ook
veel hoedjes en tasjes gemaakt, als
hobby."
Ze is nu bezig om van haar hobby
haar vak te maken. Als ze klaar is,
is de olijke Ritthemse mode-ont
werpster. „Ik zou na mijn studie
het liefst een eigen boetiek opzet
ten, met exclusieve kleding. Ik wil
maken wat ik zelf mooi vind. Er
zijn zeker ook andere mensen die
dat mooi vinden. Ik ga niet tegen
mijn zin iets maken, dan ben je
minder gemotiveerd en zou je
sneller iets afraffelen. Ik zou van
eenmodel maar twee of drie exem
plaren maken, in verschillende
maten. Niet zoals bij H&M, dat je
honderd exemplaren van één mo
del hebt."
Op school leert Naomi waar ze in
spiratie vandaan kan halen. „We
hebben het vak idee-ontwikke
ling. Daarbij gaat het puur om de
ideeën die je uitwerkt, je leert van
het ene idee op het andere te ko
men. Je bent niet specifiek met
kleding bezig. Je kunt ook boetse
ren of hout bewerken. Vanuit het
materiaal of een bepaalde vorm
krijg je weer ideeën voor andere
dingen. Die vertaal je naar kle
ding. Het is een heel belangrijk
vak, want als je geen ideeën meer
hebt kun je niets meer maken."
Mode wordt haar vak, maar hoe
modebewust is ze zelf? „Je moet je
niet tevéél van mode aantrekken.
Je moet niet roekeloos dragen wat
anderen dragen, omdat het mode
is. Je pikt indrukken op en ver
werkt ze. Daarbij moet je je eigen
identiteit houden en gewoon dra
gen waar je je lekker in voelt."
Frank van der Male (20) woont
in Goes en volgt aan het ROC
in Middelburg de mbo-opleiding
mode/handel. Hij zit in het derde
en tevens laatste jaar en wil na zijn
examen in Rotterdam de HBO-op-
leiding Management, Economie
en Recht (MER) gaan doen.
,Ik houd van mooie kleren. Ik loop
er graag modieus bij", zegt Frank
van der Male. „In principe worden
we opgeleid voor een kledingzaak,
maar uiteindelijk gaat het om de
middenstandspapieren. Je kunt
ook iets anders dan een kleding
zaak openen. Ilt zou best een eigen
kledingzaak willen hebben. Maar
je moet echt met iets origineels ko
men om het daarin te redden.Een
ander probleem is dat de wensen
van de consument steeds verande
ren. „Het is heel moeilijk om daar
met kleding op aan te sluiten. Dat
doe je door je heel goed te informe
ren, bijvoorbeeld bij de fabrikan
ten wiens merk j e verkoopt. Er zij n
ook bureaus die de markt doorlo
pend in de gaten houden."
„We werken op school veel met
praktijkopdrachten op het gebied
van mode", vertelt hij. „We heb
ben bijvoorbeeld naar aanleiding
van een bestaande mode-progno
se collages van sfeer en vormen
moeten maken. Ook moesten we
van een bestaande schoen een fan
tasieschoen maken."
„Er wordt op school ook aan het
exterieur en aan het interieur van
de winkel aandacht besteed. Dat
heeft ook met mode te maken. Je
moet met je interieur op trends
aansluiten. Lange-termijn-den-
ken is daarbij belangrijk. Een
paar jaar geleden waren bijvoor
beeld felle kleuren erg in. Nu zijn
het meer de aardse kleuren die het
goed doen, donkerbruin, ecru,
zwart."
rière
De student studeert verder in Ma
nagement Enonomie en Recht,
„Misschien kom ik wel helemaal
niet in de detailhandel terecht. De
groothandel trekt mij ook wel.
Daar heb je meer functies, dus
meer mogelijkheden om op te
klimmen."
En mode? „Van de winkels die ik
zie, interesseren de modezaken me
het meest, maar geld verdienen is
het belangrijkste.
Anouk Mommer
me Hearts moet je kunnen dragen als een
eigentijds harnas. Zijn dochtertje Jesse
Jo moet erop kunnen overgeven. Je moet
er even makkelijk mee aan een diner
aanzitten' als er een knokpartij mee uit
vechten.
Toegegeven, het prijskaartje is er dan
ook naar. Maar wie het niet kan betalen,
die laat het toch gewoon hangen, vindt
Hollywoods kleermaker. Chrome Hearts
mikt niet op de massa. Maar uitsluitend
op de happy few, hip en vooral erg rijk.
Hans Toonen
Zangeres Cher pronkt alleen met zilver, gesmeed door Chrome Hearts.
Filmster Nicolas Cage heeft net dik twee ton neergeteld voor drie uit leer
en ebbenhout opgetrokken zetels, handgemaakt door Chrome Hearts. Steven
Seagal omgordt zich graag met een solide riem van 900 dollar, op maat
gesneden in dit mode-atelier in Los Angeles. Ontmoeting met Richard Stark,
de kleermaker van de 'hipset' van Hollywood.
Cher, het boegbeeld van
Chrome Hearts.
Mode-ontwerper Richard Stark
met dochtertje Jesse-Jo.
vijftig coupeuses, timmerlieden, stof
feerders en zilversmeden het tot de zil-
verzwarte mode- en meubellijn van
Chrome Hearts. „Omdat ik verantwoor
delijk ben voor de topkwaliteit van mijn
producten wil ik niet afhankelijk zijn
van andermans vakmanschap. Stel dat
ik het stofferen van mijn stoelen uitbe
steed dan moet ik maar afwachten of het
uiteindelijk 'mijn' stoelen worden", ver
duidelijkt Stark zijn on-Amerikaanse
manier van produceren.
Limousine
Dat hij filmsterren kleedt als Cher, Ste
ven Seagal, Nicolas Cage, Danny Clover
en popsterren als Madonna en Lenny
Kravitz hoor je niet van de baas zelf,
maar van zijn staf. Van deze zogeheten
'name dropping', o zo goed voor de pu
blic relations, wil Richard zelf weinig
weten. Voor je het weet, loop je naast je
schoenen, in dit geval afgetrapte laar
zen. En rijden ze je, net als in Japan, rond
in een limousine. Vooral in dat land is Ri
chard Stark 'wereldberoemd'. In zijn ei
gen Amerika kan Stark gewoon zichzelf
zijn. En erbij lopen zoals hij wil: altijd
die leren broek en dat zwarte tricootje,
uiteraard van Chrome Hearts.
Waar deze rocker meer aan hecht, is de
draagbaarheid van zijn modelijn. Chro-
Of een le
ren jack
van afge
rond 4.000
dollar ook
tegen een
stootje kan?
Richard
Stark aar
zelt geen moment. Gooit het uit zwaar
Italiaans leer gesneden j ack op de grond.
En klost er met zijn joekels van motor
laarzen overheen.
Richard Stark, halverwege de dertig, is
dan ook geen gewone mode-ontwerper.
Eeuwig is hij gestoken in zwart. Zijn
leren broek trekt al dik negenhonderd
dagen onafgebroken met hem op. Tatoe
ages van een barok kruis, zijn handels
merk, en van JoJo, bijnaam van zijn bij
na vier jaar oude dochtertje Jesse Jo,
brandmerken het lenige lijf van deze ex-
Chippendaler.
Ook zijn woonstelc is opvallend. Hoezo
een kapitale villa in Beverly Hills? Niks
poenig pand aan Rodeo Drive, 's werelds
duurste winkelstraat. Hij huist in een
trailer. Die kost dan wel twee ton en staat
op een paradijselijke plek in de Santa
Monica Mountains. Want daar wil deze
'leermeester' samen met zijn vrouw Lori,
bijgestaan door de - ook met een trailer
meegekomen - schoonouders
Herman en Rita Solomon, een
ranch-met-goddelij ke-sunset
overeind trekken. Zijn veesta
pel bestaat uit drie paarden,
acht geiten en één koe, na zons
ondergang aangevuld met
ratelslangen en coyottes. Inder
daad, privé is de wereld van Pe
ter Stuy vesant ver zoek bij deze
kleermaker van Hollywood met
filialen in New York, Londen,
Berlijn, Genève en Tokio.
Toch leunt zijn goudgerande im
perium van ongewoon zwart leer
en zwaar zilver op de bankreke
ningen van hippe rijken. Aan
wie anders dan de very rich raak
je het met zijde gevoerde Ultie
me Motorcycle Jack van 10.000
dollar kwijt? Of een honkbal
pet van 180 dollar of een zon-
nebrillenetui van 200 dollar?
Of een fauteuil van 22.000 dol
lar,. handgesneden uit Europa's
beste leer en Afrika's hardste
hout?
Wat Chrome Hearts maakt, is niet te
geef. Wel moet het een leven lang mee
gaan. Elke knoop, gesp, rits, sleutelring
is dan ook gesmeed uit sterling zilver, af
gehangen met een Middeleeuws zwaard
ven jaar geleden trok ik
hier in Los Angeles veel
op met bikers; allemaal
kerels die met de surf
plank op de Harley naar
Malibu Beach trokken.
Mijn vriend en ik had
den voor onszelf een le
ren broek gemaakt met
als kniestuk een lang le
ren zwaard. Even later
maakten we ze ook voor
vrienden. En weer even
later konden we de be
stellingen niet bij slof
fen."
Over deze, ook in zwart
katoen uitgevoerde broek
doet deze mode-ontwerper
niet moeilijk. „Hoezo eigen
design! Levi Strauss heeft
het voorwerk gedaan",
grijnst Stark tijdens een
rondleiding door zijn atelier,
een onopvallende fabriekshal
nabij Hollywood Boulevard. Verder
houdt Richard Stark graag alles in eigen
hand. Alleen de aankoop van het uitgele
zen basismateriaal zoals leer uit Italië en
ebbenhout uit Afrika laat hij over aan
importeurs.
Eenmaal in huis, verwerken in totaal
of een orthodox kruis,
symbolen van Chrome Hearts.
Ook de leren jeans, gilets, rokken, laar
zen en jacks ogen zwaarder dan ze pas
sen. Deze modelijn zegt alles over Ri
chard Starks voorliefde voor rockers.
Richard legt uit: „Vergeet niet dat. Chro
me Hearts bij toeval is ontstaan. Zes, ze-
