Voor Chanel prostitutie in
Eigenlijk rust
er een taboe
op de liefde
PZC
reportage
33
Hebzucht maakt
hoertjes in Tokyo
Naomi Wolf,
sexualiteit
en meisjes
België niet
alleen maar
kommer
en kwel
zaterdag 7 maart 1998
sbw
Onschuldig klinkt het:
'Telefoonclubs', 'mannetjes
jagen' of 'betaalde uitjes'. Achter
deze termen steekt echter een harde
werkelijkheid: schoolmeisjes die
zich prostitueren om exorbitant
dure mode-accessoires te kopen.
Een Versace portemonnee, een
Prada rugzak of Chanel lippenstift -
zonder die spullen hoor je er niet bij.
Tienduizenden Japanse scholieren
verkopen uit hebzucht hun lichaam.
Mariko duwt haar schoolboeken in het
kastje bij de ingang van het klaslo
kaal. Een draagbaar telefoontje, een buz-
zer/pager, een agenda vol fotostickertjes,
een deodorantspray en een gróte toilettas
blijven in haar rugzak achter. Ze haast
zich naar de metro, op weg naar Shibuya,
een groot winkel- en uitgaanscentrum in
West-Tokyo. In de trein haalt ze de toilet
tas te voorschijn en maakt zich uitgebreid
op. Het gezicht van het vijftienjarige
meisje verandert in dat van een fotomo
del. Haar blik blijft echter even onschul
dig en jeugdig. Daar houden de mannen
van. Net als van haar schooluniform,
waarvan de rok met een ceintuur naar mi
ni-hoogte is opgetrokken. De slobberkou
sen zijn in perfecte nonchalance aan de
kuiten vastgeplakt.
Bij Shibuya aangekomen controleert ze
haar buzzer. Ze belt het haar doorgegeven
nummer op haar telefoontje. Met de onbe
kende man aan de andere kant van de lijn
maakt ze een afspraak. Om vier uur ont
moeten ze elkaar bij Hachiko, het stand
beeld van een hond op het plein, Tokyo's
beroemdste ontmoetingsplaats. Het is pas
twee uur. Dus draait ze een ander nummer
dat ze uit haar hoofd kent. Meneer Yoshi-
da, net zo oud als haar vader. „Gaat u
maar eerst het love hotel in. Ik kom tien
minuten later. De politie patrouilleert
daar tegenwoordig. We moeten dus niet
samen naar binnen gaan". Mariko ver
dwijnt in een drukke winkelstraat op weg
naar een achterafstraatje vol 'love hotels',
waar je een kamer voor een uur kanhuren.
Geen schuldgevoel
Mariko is een van de vele Japanse school
meisjes die hun zakgeld verdienen met
'enj okosai'betaalde uitjes. Het begon on
schuldig toen ze zich met een aantal
vriendinnen bij een telefoonclub aan
meldde. D aar stond ze voor veertig gulden
per uur mannen te woord. Uit die ge
sprekjes kwamen afspraakjes. Ook die
waren eerst onschuldig. Samen ergens
eten, hand-in-hand door het park lopen,
samen karaoke zingen en zijn knie aaien.
Zo'n half uurtje leverde al snel 150 gulden
op. Of de 'papa-san' kocht iets moois voor
haar, een Gucci ceintuur of een hoedje van
Dior. Sommige mannen wilden meer, en
waren bereid daarvoor het dubbele of
tienvoudige te betalen. Dan kon Mariko
haar wensdroom, een Louis Vuitton
schoudertas, aanschaffen.
Ze heeft er even over nagedacht voor ze
het deed. In een donkere kamer dan, met
ogen dicht en een fluisterend 'gomen-ne'
(het spijt me) tegen zichzelf. Nee, leuk
vond ze het niet. Maar ze is wel blij met de
tas..
Tienduizenden Mariko's zouden naar
schatting van de politie via enj okosai hun
extra geld verdienen. Met zorg kijkt de Ja
panse maatschappij ernaar Niet alleen
omdat het aantal gestaag toeneemt, maar
vooral vanwege de redenen waarom de
meisjes het doen. Soms gaat het om moei
lijke gevallen: eenzaam, gescheiden ou
ders, of slecht op school. Het schokkende
is, zo meldt het maandblad Japan Echo,
dat het vaak om 'heel gewone meisjes van
goede families' gaat.
Volgens een enquete doet 35 procent het
om het geld en bijna even veel uit nieuws
gierigheid. Schuldgevoelens ontbreken
volledig. Het gaat immers niet om het be
drijven van liefde. De meisjes zien het als
een economische transactie.
Verboden
Enj okosai komt niet alleen in Tokyo voor.
Het begon eigenlijk op het platteland.
Maar omdat het overal behalve in Tokyo
en de provincie Nagano (waar de Olympi
sche Winterspelen plaats vonden) nog
niet via verordeningen was verboden, kon
de politie in Tokyo niets aan de tiener-
prostitutie doen. Het ging immers om
vrijwillige seks tussen twee partijen. Van
daar dat Tokyo in het weekeinde veel
mannen van buitenaf aantrok. Het Ha-
chiko-plein in Shibuya veranderde 's
avonds in een plein vol hoertjes. Sinds af
gelopen december is ook in Tokyo een wet.
van kracht die de kinderen moet bescher
men, en wel een die nog strenger is. Niet
alleen mogen kinderen tot 18 jaar niet
prostitueren. In Tokyo zijn ook de man
nen die die meisjes 'kopen' strafbaar: zij
kunnen maximaal een jaar cel of een geld
boete van 500.000 yen (7500 gulden) op
gelegd krijgen.
Een dag na het van kracht worden van de
wet werd de eerste overtreder opgepakt:
een 48-jarige priester van een boeddhisti
sche tempel. Weer trekt het schaamrood
over de kaken van de gemiddelde Japan
ner. Want niet alleen de meisjes zijn van
het gewoonste soort, ook de hoerenlopers
horen tot de schijnbaar voorbeeldigste
burgers. De grootste angst die de meisjes
hebben is. volgens onderzoeker Katsushi
Kuronuma, dan ook dat ze op een dag met
hun eigen vader of leraar in een love hotel
hebben afgesproken. Het besef neemt toe
dat het probleem van de tienerhoertjes
niet zou bestaan wanneer de Japanse
mannen zich moreel correct zouden op
stellen. Enjokosai bedekt een veel groter
maatschappelijk probleem.
Volgens een enquete van het dagblad Asa-
hi Shinbun biedt 25 procent van de scho
lieren hun diensten wel eens aan aan een
telefoonclub. Zo'n vier procent van de on
dervraagde schoolmeisjes doen aan enjo-
kosai. Dit zijn cijfers van dit jaar, dus na
dat jeugdprostitutie is verboden. „Het zal
me een worst wezen, die nieuwe wet. Ik
word niet gepakt. Ik moet toch zelf weten
of ik mezelf wil verkopen of niet", was het
commentaar van een 17-jarig" meisje in
Shibuya dat net de telefoon terug in haar
tas stopte met het onoverwinnelijke elan
dat eigen is aan de jeugd.
Behalve het verlies van haar onschuld en
eigenwaarde bedreigt haar nog een ander
gevaar, zo waarschuwen gezondheidsin
stanties in Japan. Terwijl in het algemeen
abortussen en geslachtsziekten onder de
bevolking afnemen, stijgen onder tieners
de cijfers razendsnel.
Judith Stalpers
Naomi Wolf, de feministische
sensatie uit Amerika, heeft een
nieuwe discussie aangezwengeld met
haar boek over de 'verwarrende tijden'
voor meisjes die seksueel ontluiken in
het tijdperk van de pil. Een pleidooi voor
een nieuwe seksuele moraal.
Ze zit in de Amsterdamse hotellobby-
weggedoken in een net bij new age-cen
trum Oibibio aangeschaft boek. Zeprijst
de collectie spirituele werken die er te
koop is. Naomi Wolf (35) houdt van Am
sterdam. „De stad heeft dezelfde open
heid als San Francisco, waar ik vandaan
kom. Ik voel me hier thuis."
Behalve bij Oibibio is ze ook een seks
shop op de hoek van de straat binnenge
lopen. Om te kijken wat daar zoal werd
aangeboden. Tachtig procent bondage.
„Er kwamen ook twee 17-jarige meisjes
binnen, aan wie je kon zien dat ze uit een
warm gezin komen. Ik vond het jammer
dat ze zo geconfronteerd werden met sa
domasochisme en gewelddadige seks."
Wolf reageert verbaasd op de vraag wat
die twee frisse meisjes eigenlijk in de
seksshop te zoeken hadden. „Ze zijn
nieuwsgierig."
Ontluikend
Seksuele gevoelens van meisjes. Daar
gaat het nieuwe boek van de Ameri
kaanse bestseller-schi-ijver Naomi Wolf
over. Na haar eerste boek De zoete leu
gen of de mythe van de schoonheid,
waarin ze het onderdrukkende effect
aan de kaak stelt van het vrouwelijke
schoonheidsideaal, heeft ze met Verwar
rende tijden, de ontluikende seksualiteit
van meisjes in het tijdperk van de pil een
nieuwe discussie aangezwengeld.
Als vertegenwoordigster van de genera
tie die als kind de seksuele revolutie
heeft meegemaakt, pleit ze voor een
nieuwe seksuele moraal. Niet de moraal
van de jaren vijftig, waarin met seks
moest worden gewacht tot het huwelijk,
maar ook niet die waarbij meisjes de pil
krijgen en het verder maar moeten uit
zoeken. Zelf hun grenzen moeten zoeken
en er uiteindelijk over heen blijken te
gaan. „Hoeveel meisjes zeggen niet over
hun eerste keer dat ze teveel hadden ge
dronken of dat ze een soort black out
hadden?Je mag best van de wereld zijn,
maar dan van verliefdheid", zegt Wolf.
Uit gesprekken met 13-, 14-jarige meis
jes blijkt volgens Wolf nog steeds dat ze
zeggen geen vriendje te kunnen krijgen
als ze niet bereid zijn met hen naar bed te
gaan. „Het is ook moeilijk als er maar
één of twee meisjes zijn die tegen een
jongen zeggen: ik hoefje niet als je alleen
maar met me naar bed wilt. Maar als bij
na alle meisjes het zeggen, krijg je een
cultuur-omslag. Zo werkt dat bij sociolo
gische processen. Het begint altij d in een
kleine kring, totdat steeds meer mensen
zich achter zo'n idee scharen."
Over technische seksuele handelingen
worden meisjes wel ingelicht. Maar de
hoofdstukken gevoel en moraal blijven
onderbelicht, zegt Wolf. „Het is een ta
boe om over seksuele gevoelens van
meisjes te praten. Wat we daaraan kun
nen veranderen? Beginnen met het pro
bleem te benoemen, zoals ik met mijn
boek heb gedaan. Uit de respons van le
zers wordt duidelijk hoe het onderwerp
speelt. Op details zijn de verhalen mis
schien verschillend, de thema's komen
overeen. Moeders die zeggen dat ze lie
ver langer hadden geknuffeld dan me
teen gemeenschap te hebben."
„Moeders, vrouwen, hebben een hele
belangrijke taak in de overdracht van
gevoelens over seksualiteit. Je bent een
rolmodel. Ben je als vrouw gelukkig met
jezelf en met je lichaam? Meisjes zijn
sponsjes, ze nemen alles op. Als een
meisje vraagt over het verschil tussen li
chamen van jongens en meisjes - en dat
doen ze als drie zijn - en ze vragen of jon
gens ook borsten krijgen, dan zeg je: nee,
alleen jij, geluksvogel. Dat lijken kleine
dingen, maar als je dat jaar in jaar uit
uitdraagt, dan komt er een verandering
in houding en mentaliteit. Zekerheid,
dat is ontzettend belangrijk. En aan
dacht."
Wolf: „Het ontbreekt in seksualiteit zo
ontzettend aan aandacht. Als je porno
grafie ziet, zie je seks tussen mensen die
absoluut niet geïnteresseerd zijn in el
kaar. En pornografie is waar kinderen
mee opgroeien. Hier in Amsterdam,
maai- ook in een stad als New York wor
den pornografische briefkaarten en bla
den op kinderhoogte aangeboden. Ik ben
Naomi Wolf: „Nu het einde van het millennium nadert, gaat iedereen weer op zoek naar liefde."
foto Maurice Nel wan
ontzettend voor het recht op vrije me
ningsuiting en ik ben ook een pro-seks
feministe, maar kinderen hebben ook
rechten. Pornografie beschadigt de kin
dergeest. Het ontneemt hen het recht op
fantaseren. Ze zeggen ook dat ze niet los
kunnen komen van wat ze in een porno
film hebben gezien. Dat blijft door hun
hoofd spoken en het weerhoudt ze van
het echte houden van."
Een nieuwe seksuele moraal in een sa
menleving waarin bijna niets meer géén
erotische lading heeft, seks totaal ver-
commercialiseerd is? „Het is een moeilij
ke uitdaging, maar ik ben optimistisch",
zegt Naomi Wolf. Niet alleen voor meis
jes en vrouwen, stelt ze nadrukkelijk.
„Ook voor de politiek". Ze gaat op het
puntje van haar stoel zitten. „Politici, ik
kan me er zo kwaad over maken! Een op
de vier meisjes onder de achttien in de
Verenigde Staten raakt zwanger. Wat
zeggen poli ticiook vrouwelij ke? Ze pra
ten over armoede, gebrek aan zelfver
trouwen, geen toekomst. Maar over twee
dingen praten ze niet: de kosten van an
ti-conceptie en de seksuele gevoelens
van meisjes. Veel meisjes denken dat ze
een man alles moeten bieden. Ze moeten
de liefde verdienen, met seks en door
perfect te zijn. Hun eigen gevoelens ko
men niet aan bod."
Dat moeders hun ervaringen niet delen
met hun dochters komt volgens Naomi
omdat, vrouwen in het Westen dat niet
gewend zijn. „Om nog maar niet te spre
ken over het kwart van de vrouwen dat
seksueel en lichamelijk wordt mishan
deld in een relatie, iets dat je niet .wilt de
len met je dochter, Toch is het goed om je
ervaringen te delen. De positieve, maar
ook de negatieve."
Wolf wil niet beweren dat de seksuele re
volutie alleen maar negatieve gevolgen
heeft gehad. Ook al weet ze er wel een
paar: gezinnen die uit elkaar vielen om
dat de vaders en moeders andere vrien
dinnetjes en vriendjes kregen. Voor
dochters ontstond er door het ontbreken
van een stabiele mannelijke factor een
probleem bij het ontwikkelen van hun
seksuele identiteit. „Een vader; moet een
dochter laten weten dat ze voor zijn lief
de niets hoeft terug te doen."
Masturbatie
„De seksuele revolutie heeft veel positie
ve kanten gehad. De clitoris is een keer of
wat herontdekt. De bevrijding van ho
moseksuelen is positief, het opheffen
van schuldgevoel. Maar de revolutie-is
niet afgemaakt waar het gaat om de ge
voelens van vrouwen. Ik zou willen dat.
scholen en kerken ook hun rol spelen,
onder meer bij het leren van masturba
tie. Daarmee kan gemeenschap worden
uitgesteld.
„Vrouwen zullen hun gedrag zelf ook
moeten veranderen. Maar ik vraag me af
hoeveel mannen tegen hun zoons zeggen:
jongen, je hebt sterke seksuele gevoelen,
heftige fantasieën, maar het is leuker als
er liefde bij komt kijken, Er heerst nog
altijd de mentaliteit van 'je bent iets als
je het met twintig meisjes doet en mets
voor hen voelt de volgende morgen'."
Naomi Wolf concludeert dat er eigenlijk
een taboe op de liefde rust. „Hoe dat
komt?" Naomi Wolf grijpt haar dikke
donkere haar vast en somt op: „Tot de ja
ren zestig was de liefde het werk van
vrouwen. In de jaren zeventig wilden de
vrouwen niet langer de producenten van
liefde zijn. Daarna zat iedereen zonder-
liefde en ging dat compenseren met
tweede auto's en consumeren. Maar nu
het einde van het millennium nadert,
gaat iedereen weer op zoek naar de lief
de."
Maaike Opper
Het is de luchtige toon van
de Franse journalist die
mijn eten doet afkoelen. Met
het bord op schoot, nog naril-
lend van de Belgische ziekte
die de commissie-Dutroux
heeft vastgesteld - corruptie
en vriendjespolitiek met do
delijke afloop - hoor ik mijn
Franse collega op de Belgi
sche tv uitleggen waarom het
in dit land toch zo prettig toe-
Vol trots verhaalt de man hoe
hij zijn gepaste straf voor véél
te hard rijden kon ontlopen.
De bon die hij kreeg opge
stuurd, was namelijk in het
Nederlands opgesteld. Dat
snapte hij natuurlijk wel, de
ze man van de wereld, maar
slinks als hij was, vroeg hij om
een Franse versie. Dat recht
heeft iedere burger nu een
maal in het tweetalige België.
,,U begrijpt, ik heb er nooit
meer wat van gehoord", gnif
felt onze held. „Nee, dit is echt
een heel fijn land om te wo
nen."
Ik moet even slikken bij het
relaas van deze kleine krab
belaar. Vertwijfeld grijp ik
met mijn vrije hand naar de
afstandsbediening en zap
voor de zekerheid nog eens
langs alle twee de Belgische
publieke kanalen. Nee, dit is
toch echt hét prime-time pro
gramma waarin een drietal
zorgvuldig geselecteerde gas
ten mag reageren op de wan
toestanden bij de Belgische
politie en justitie die diezelf
de dag door de commissie-
Dutroux zijn blootgelegd.
Wantoestanden die vier jonge
meisjes het leven kostten.
Triomfantelijk
De afstandsbediening klet
tert op de grond als 'studio-
gast.' minister Stefaan de
Clerck van justitie de gulle
gniffel van de Fransman tot
de zijne maakt. 'Ons Stefaan'
is heel blij met deze bijval
voor de 'prettige' kanten van
België. „Allezt'is, zoals u ziet,
niet allemaal kommer en
kwel", klinkt het met een tri
omfantelijk grijnsje.
Ik hap even naar adem als m'n
bord de afstandsbediening
achterna gaat. Dat De Clerck
het hoofd heeft van de ideale
Jezuïetenschoonzoon kan hij
natuurlijk niet helpen. Maar
dat de man met de kille bewij
zen van vier vermoorde meis
jes op schoot nog kan lachen
om de fouten bij politie en j us-
titie
De Belgische ziekte is geen
onschuldig voorjaarsgriepje
dat met twee paracetamolle-
tjes en een nachtje goed sla
pen is genezen. Integendeel.
Het is een voortwoekerend
gezwel van alledaagse lullig
heid, vergaande laksheid,
'vriendendiensten' en kleine
corruptie dat de fouten van de
machtigen onbestraft laat. De
ziekte voedt het klimaat
waarin veearts Van Noppen
vermoord kon worden en het
onderzoek ernaar gefrus
treerd. Waarin toppolitici
smeergeld kregen, vooralsnog
zonder straf. En waarin de
meisjes Julie en Mélissa kon
den verhongeren in de kelders
van Dutroux.
Beter
Ook Nederland was ziek, let
terlijk dan, een paar jaar gele
den. Als genezing hebben we
toen simpelweg de definitie
veranderd. Van de ene op de
andere dag waren WAO'ers
niet meer half ziek maar hele
maal beter. Een weinig ver
heffende bezigheidstherapie
die de PvdA dan ook terecht
eenvijfde van haar zetels
heeft gekost.
Maar in ieder geval was de
Nederlandse politiek het er
over eens dat de ziekte be
stond. Zo niet in België. 'La
ten we onszelf niet in de put
praten', roepen de oude poli
tieke krokodillen, hun schuld
verdoezelend. 'Het is nog veel
erger', blaast het Vlaams Blok
de onvrede verder aan. 'Geen
paniek, de Belgische ziekte
bestaat al jaren', bezweert het
huidige establishment.
Cynisch
Vooral dat laatste maakt mij
verschrikkelijk cynisch. Als
de machthebbers van nu roe
pen dat de commissie-
Dutroux niets nieuws presen
teert, waarom is er dan nooit
wat gebeurd? Omdat hun ei
gen positie dan in het geding
komt? En blijft die politieman
die weigerde een huiszoeking
te doen bij de moordenaar van
de kleine Loubna dan ook 'ge
woon' in dienst? Diezelfde po
litieman die wel tot huiszoe
king overging nadat hij ver
moedde dat zijn gestolen au-
towielen zich in de in de gara
ge van de moordenaar bevon
den.
Nee, mijn -Franse collega
heeft gelijk. België is inder
daad een heel prettig land, als
je er met 180 kilometer per-
uur doorheen scheurt.
Mare Peeperkorn
Schoolmeisjes in Tokyo, die aan prositutie doen om dure mode-accessoires te kunnen kopen.