Marnix van St Aldegonde verdeelt
400 jaar na dato de gemoederen
Protest van kiezer Goes afgewezen
PZC
Waardenberg en De Joeg
zijn verrassend veelzeggend
Goes eist vergoeding
sluiting asielcentrum
Minder busreizigers
op Noord-Beveland
Huiseigenaren bij
verkiezingen dupe
van trage gemeenten
zeeland zaterdag 7 maart 1998 14
KE3MX
Mulder
binnenhuis
kunst cultuur
Scholieren uit
St. Anealand
beste dammers
Beachpop strikt
zangeres Gala
Gemeente belooft beterschap voor verkiezingen Tweede Kamer
door Marten de Jongh
GOES - De Centrale Opvang
Asielzoekers (COA) is nog-
steeds geld schuldig aan de ge
meente Goes vanwege de voor-
textiles
INTERIEURSTOFFEN
exclusief bij:
speciaalzaak in
vloer- en vensterdecoratie
Kromme Weele 21-23 M'burs
0118-614077
tijdige sluiting van het asielzoe
kerscentrum (azc). Goes neemt
geen genoegen met de vijftig
mille die na veel touwtrekken is
toegezegd. De gemeente zou
recht hebben op nog eens onge
veer twintigduizend gulden.
De voortijdige sluiting van het
azc had ook gevolgen voor de
gemeente. Goes investeerde in
het vluchtelingonderwijs, bij
voorbeeld op het gebied van ac
commodatie en personeel. Het
eenzijdig opzeggen van het con
tract door COA betekende een
schadepost. Onderwijsperso
neel moest bijvoorbeeld op
wachtgeld worden gezet. De
COA haalde zich de woede van
Goes op de hals met de aanvan
kelijk halsstarrige weigering
daarvoor te betalen. Goes moest
extra kosten maken voor een
advocaat. Een investering die
vruchten afwierp: de COA be
taalde toch de gevraagde vijf
tigduizend gulden. De gemeen
te staat er nu echter op dat de
COA ook de rekening betaalt
voor de juridische procedure.
P. van der Schoot (rechts) tijdens de zitting van het hoofdstembureau in Goes.
foto Willem Mieras
door Lianne Sleufjes
DEN HAAG - Mensen stappen
minder vaak in de bus op
Noord-Beveland terwijl er toch
meer aanbod is door extra
vraagafhankelijk vervoer zoals
bijvoorbeeld de belbus.
Vervoersmaatschappij ZWN,
die in het gebied een proef uit
voert met geprivatiseerde bus
lijnen, zag de exploitatiekosten
stijgen en de totale opbrengsten
dalen.
Dit blijkt uit een meting die mi
nister Jorritsma naar de Tweede
Kamer heeft gestuurd. Noord-
Beveland is een van de twee ge
bieden waar wordt geëxperi
menteerd met het aanbesteden
vanbuslijnen. In Limburg, waar
Vancom experimenteert, zijn de
opbrengsten wel gestegen, ook
al gaat dat niet gelijk op met de
uitbreiding van het aanbod. De
twee proeven duren tot mei
1999.
ZWN heeft op Noord-Beveland
meer kosten dan voorheen om
dat zij behalve het invoeren van
de belbus ook het aantal over
stapmogelijkheden heeft ver
groot. ,Op het eerste gezicht
lijkt het een te dure grap waar
door je zou zeggen dat markt
werking in het openbaar
vervoer niet werkt", zegt direc
tiesecretaris E. peerdes van de
ZWN Groep. „Noord-Beveland
is echter zo'n klein gebied dat
het niet representatief is voor de
rest van het land."
Portret van Marnijt van Sint Aldegonde
door Harmen van der Werf
GOES - Honderden mensen
hebben woensdag bij de water
schapsverkiezingen niet kun
nen stemmen als huiseigenaar.
Zij waren nog niet in het be
stand van waterschap Zeeuwse
Eilanden opgenomen, omdat
veel gemeenten te laat waren
met het leveren van gegevens.
Het gaat vooral om mensen die
vorig jaar een nieuwbouwwo
ning hebben gekocht.
Met name in de gemeente Goes
heeft zich dit probleem voorge
daan, maar ook de gemeente
Tholen is bijvoorbeeld niet he
lemaal bij. „Wij hebben alles
wel in ons systeem zitten", ver
telt een ambtenaar uit Tholen.
„Maar wij krijgen de wijzigin
gen over 1997 er nog niet uit.
Dat ligt aan de software. Hope
lijk lukt het deze maand nog."
De gemeente Goes is tegen het
zelfde euvel opgelopen. Daar
werkt het des te harder door,
omdat in de gemeente Goes veel
wordt gebouwd; onder meer in
Overzuid en Het Goese Meer.
Veel mensen die daar wonen,
hebben geen oproepkaart van
het waterschap gekregen als
huiseigenaar.
„Bij ons speelt ook nog mee dat
de hertaxatie van woningen
voor de nieuwe Wet Onroerende
Zaken (WOZ) te veel tijd heeft
gevergd", vertelt hoofd financi
en D. Koomen. „Dat is door ons
en veel andere gemeenten fors
onderschat."
Bezwaren
Op 16.000 taxaties heeft Goes
3.000 bezwaarschriften gekre
gen. Die moeten bijna allemaal
nog worden verwerkt. „Huizen
moeten opnieuw worden ge
taxeerd. Taxatiebureaus kun
nen het werk landelijk nauwe
lijks aan." De gemeente Goes
loopt door de perikelen enkele
tienduizenden guldens aan ren
te mis, wat zij gedeeltelijk hoopt
te verhalen op het taxatiebu
reau. „Wij hebben een boete
clausule in ons contract."
De gemeenten Reimerswaal en
Vlissingen hebben ook niet alle
bezwaarschriften verwerkt. Zo
ernstig als in Goes schijnt de si
tuatie er niet te zijn. „Volgende
week is het merendeel van 650
bezwaren weggewerkt", ver
wacht een ambtenaar van Rei
merswaal. De gemeente Vlissin
gen heeft zich eerst op de veU
bezwaren van grote woningver.
huurders, zoals Basco, gestori
Tweeduizend particuliere huis.
eigenaren zijn de komends
maanden aan de beurt.
Wie bezwaar tegen zijn woning;
taxatie heeft gemaakt, heeft wei
kunnen stemmen voor het wa
terschap als huiseigenaar, laai
waterschap Zeeuwse Eilander
weten. Vooral mensen met eer
nieuwbouwwoning zijn buiter
de boot gevallen. „Maar niet al
leen zij", weet de Goese ambte
naar Koomen. „Ik woon al ze;
jaar in hetzelfde huis én heb ooi
geen oproepkaart gekregen."
Dat vele honderden mensen niei
hebben kunnen stemmen in dt
categorie gebouwd (huiseigena
ren), heeft volgens dijkgraaf
A Gosselaar geen gevolgen vooi
de verkiezingen. „Er is niet éér
bezwaar binnengekomen. Vrij
dag hebben wij de definitievi
uitslag vastgesteld."
Met de gemeente Goes heeft hel
waterschap nog wel een robber
tje te vechten, aldus Gosselaar
Goes heeft het waterschap er;
laat woninggegevens geleverd
waardoor het waterschap enke
le tonnen is misgelopen. Gosse
laar: „Daar gaan we over pra
ten."
GOES - De School met de Bijbé
uit Sint Annaland is winnaar
geworden van het Zeeuws dam
kampioenschap voor basisscho
len. hi de finale versloeg hel
winnende viertal Ter Tolne uil
Tholen met 6-2.
Het team uit Sint Annaland be
stond uit Harm Westdorp, Je
roen Oosdijk, Armando Lind;
hout en Arjen Heijboer.
De Rank uit 's-Gravenpolder er
de Prinses Ireneschool uit Goe
werden derde en vierde. Dal
geeft hen het recht deel te nemei
aan de halve finales voor hd
Nederlands kampioenschap
Dat geldt niet voor de Diaconie;
school uit Aagtekerke, Ooster-
burch uit Oosterland, Eber
Haëzer uit Tholen en Het Kom
pas uit Oost-Souburg die res
pectievelijk op de plaatsen viji
tot en met acht eindigden.
RENESSE - De zangeres Gala
is gestrikt voor het jaarlijkse
Beachpop-festival tussen Re-
nesse en Scharendijke. De
pop/dance-zangeres, die de
laatste jaren wereldwijd vier
hits uitbracht, is zowel in Eu
ropa en Japan als in de Ver
enigde Staten populair.
Haar bekendse single tot nu
toe is; Freed from desire ge
weest, maar ook met nummers
als Everyone has inside, Let a
boy cry en Come into my life
oogstte ze succes.
Beachpop wordt gehouden op
12 en 13 juni.
De organisatie legde eerder al
onder anderen De Kast, Char-
ly Lownoise Mental Theo en
het heropgerichte 2 Unlimited
vast.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Precies vier
honderd jaar na zijn overlijden
houdt Marnix van Sint Alde
gonde de gemoederen in Zee
land volop bezig. Moet de ge
leerde import-Zeeuw, ooit de
rechterhand van Willem van
Oranje, in Zeeland worden her
dacht? En zo ja, hoe dan? Met
een passende herdenking in
West-Souburg, vindt J.P. Deij
van de aldaar gevestigde Stich
ting Aldegonde. Met een weten
schappelijk congres van
nationale allure, vindt de Mid
delburgse Marnix-kenner drs C.
Rooker. Marnix hoeft niet zo no
dig in Zeeland te worden her
dacht, vindt het Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der We
tenschappen. „Het onderwerp
is te weinig Zeeuws."
Op 15 december is het vierhon
derd jaar geleden dat Philips
van Marnix, heer van Sint Alde
gonde overleed. Volgens de En
cyclopedie van Zeeland wordt
hij beschouwd als een 'geleerd
en geletterd man, welsprekend
redenaar, kundig diplomaat,
moedig veldheer en achtens
waardig edelman'. Hij was een
belangrijk adviseur van Willem
van Oranje, was enige tijd bur
gemeester van Antwerpen en
maakte een eigen psalmberij
ming. Nog altijd twisten geleer
den over de vraag of Marnix
wel, niet, of gedeeltelijk de au
teur is van het Wilhelmus.
West-Souburg
Tussen 1579 en 1590 woonde
Marnix een aantal jaren in het in
de achttiende eeuw gesloopte
kasteel van West-Souburg. In
1598 stierf Marnix in Leiden
aan de pest. Het verhaal gaat
dat zijn stoffelijke resten latei-
naar Souburg zijn overge
bracht, maar dat is nooit bewe
zen. De Geuzenbond van
Antwerpen het in 1872 een ge
denknaald voor Marnix neer
zetten in West-Souburg.
„Zonder de Tachtigjarige Oor
log zou Marnix ongetwijfeld een
prominente hoogleraar zijn ge
worden", denkt Rooker. „Nu
neemt hij een belangrijke posi
tie in onze geschiedenis in. Als
hij Antwerpen niet zo stuntelig
had verdedigd tegen de Span
jaarden zou het misschien nooit
tot een opdeling van Nederland
en België zijn gekomen. Ook zijn
theologisch belang was groot.
Hij was de Calvijn van Neder
land."
Genoeg redenen kortom, om
aan de figuur van Marnix een
wetenschappelijk congres te
wijden en een officieel gedenk
boek samen te stellen. Maar in
dat streven wordt Rooker in
Zeeland niet gesteund. Hij be
naderde onder meer het Zeeuws
Genootschap en het provincie
bestuur. Van de eerste kreeg hij
nul op het rekest, van zijn brief
aan Gedeputeerde Staten ont
ving hij zelfs geen ontvangstbe
vestiging.
Deij benaderde Rooker wel met
de vraag om aan zijn herden
kingsactiviteiten in West-Sou
burg mee te werken. „Ik vind
dat initiatief sympathiek", zegt
Rooker. „Maar het spoort niet
met mijn ideeën." Volgens
Rooker is Deij in de weer met lo
kale activiteiten, terwijl zijn
plan een congres met nationale
uitstraling behelst. Hij weet dat
de Vrije Universiteit in Amster
dam een symposium in decem
ber voorbereidt. „Ik weet niet
hoe dat ervoor staat, maar ik
heb begrepen dat het moeizaam
gi ng. Wat is voor de hand liggen-
der als een gezaghebbende
Zeeuwse organisatie, dus het
Genootschap of het provincie
bestuur, een brief schrijft naar
de VU en zegt: 'Kom het maar
hier doen'? Ik kan dat als parti
culier niet. Ik wil mezelf ook
niet naar voren dringen. Ik vind
het alleen een blamage als in
Zeeland dit jaar rond Marnix
van Sint Aldegonde niets seri
eus van de grond zou komen."
Navraag leert dat de organisatie
van het symposium aan de VU
nagenoeg rond is. „Meneer
Rooker weet van niks", zegt
professor M. Spier van de VU
bits. „Ik ken hem niet persoon
lijk, wel van zijn publicaties
over Marnix. En die heb ik niet
zo hoog zitten. Er is geen enkele
reden waarom het symposium
hier niet doorgaat. Volgende
week sturen we het programma
rond."
Bovendien is het karakter van
de door de Stichting Aldegonde
geïnitieerde activiteiten niet
meer lokaal te noemen. Deij
heeft de Antwerpse Marnixrin-
genbij zijn herdenking weten te
betrekken. Hij beroemt zich op
een aanbevelingscomité waarin
de commissaris van de konin
gin, de burgemeesters van Vlis
singen, Middelburg en Antwer
pen en de gouverneur van
Antwerpen zitting hebben. Al
leen van de eerste twee kon dat
vrijdag worden bevestigd.
Exposities
Er zijn drie exposities in voor
bereiding. Een daarvan wordt
eind dit jaar in de Zeeuwse Bi
bliotheek in Middelburg geor
ganiseerd door het Zeeuws Do-'
cumentatiecentrum en het
Provinciaal Archeologisch Cen
trum. Daarbij zal ook een publi
catie verschijnen. Deij hoopt
dat prins Willem-Alexander die
op 12 december in de Burger
zaal van het stadhuis in Middel
burg in ontvangst wil nemen. De
gemeente Middelburg bevestigt
dat een aanvraag is ingediend
om de Burgerzaal te gebruiken,
maar burgemeester en wethou
ders hebben daarover nog geen
besluit genomen. Dezelfde dag
heeft Deij in West-Souburg een
aantal activiteiten gepland,
waaronder een kranslegging bij
Marnix' gedenknaald.
Rooker en Deij verschillen niet
in hun onbegrip over de manier
waarop het Zeeuws Genoot
schap zich afzijdig houdt van
een Marnixherdenking. „Het is
fantastisch als die plaatsvindt",
zegt secretaris J. Schwartz van
de werkgroep Historie en Ar
cheologie. „Maar wij hebben
het geld niet om dat financieel te
ondersteunen. We vinden het
ook geen onderwerp voor onze
landelijke studiedag. We kun
nen wel heel trots zijn dat Mar
nix hier heeft gewoond, maar
zijn belang voor de historie van
Zeeland is te mager."
Zonder overgang verwisselen
Waardenberg en De Jong vanro!
en herhalen dezelfde scene keei
op keer wat tot hilarische tafe
relen leidt. Uit het niets ver
schijnt een zwevende balk oi
een gammele hangbrug waarot
halsbrekende toeren worde!
uitgehaald. Het pubhek houdj
angstig de adem in. Zoeken!
naar de balans in de menselijk!
verhoudingen kon geen beten
metafoor gevonden worden. Ii
de disco of de friettent komt o[
schrijnende wijze de contactar
moede aan het licht. In alle treu
righeid eincügen deze episode;
steevast met een lach. Zo wetec
deze heren steeds, met een ver
rassende wending, te ontsnap
pen aan een verstikkende emo
tie. Hun timing is daarbij goed
gekozen. Spanning en spot, kol
der en drama wisselen elkaar ir
hoog tempo af. Naast de acroba
tische capriolen zijn er ander*
fysieke elementen in hun spel
Er wordt agressief gemept of
mens en object. Verbale knok-
partijtjes worden niet ge
schuwd. Zo ontkomen de ge
broeders Reve, technologie ei
de Amerikaanse filmindustri!
niet aan de spot van deze tw«
alleskunners. Op geestige wijzi
krijgen ze allen een veeg uit dt
pan.
Als een rode draad, bedoeld of
niet, loopt communicatie of
miscommunicatie door de hek
voorstelling heen. Een knap
staaltje is de onderwaterscen!
waarbij gebaren en ondefr
nieerbare geluiden meesterlijk
veelzeggend zijn. Verbaal en
nonverbaal wordt er afgeran
seld en getroost. Maar wanxieel
op het einde de storm en de cha
os losbreekt, fantastisch vorm
gegeven door licht- en geluids
effecten, blijkt dat ondank!
alles - agressie, afstoten en aan
trekken - er altijd een redding?
boei is te vinden. Daarvoo?
moest het pubhek op de voorst!
rijen nog enkele angstige mm
menten doorstaan.
Nog te zien op 7 maart (vandaag)
hei Zuidlandtheater in Temend
en op 22 en 23 mei in Schouwbuii
De Maagd in Bergen op Zoom.
door René Schrier
GOES - In Goes is bezwaar aan
getekend tegen de gang van za
ken rond de gemeenteraadsver
kiezingen. Peter van der Schoot,
contactpersoon van de Socialis
tische Partij, deed dat namens
Johan Smits uit Goes, die zelf
verhinderd was. Het bezwaar
was het gebrek aan privacy tij
dens het uitbrengen van de
stem. Het hoofdstembureau van
Goes vergaderde gistermorgen
om de definitieve uitslag vast te
stellen en dat was meteen de ge
legenheid om bezwaar te ma
ken.
Na een discussie achter gesloten
deuren besloten de leden van
het hoofdstembureau het be
zwaar af te wijzen. Wel beloofde
de Goese burgemeester drs.
D. J. van der Zaag beterschap
voor de Tweede-Kamerverkie
zingen in mei. Goes zal ervoor
zorgen dat de wachttijden voor
mensen die hun stem uit willen
brengen de wereld uit zijn en dat
er maatregelen worden geno
men om de verkiezingen nog
Waardenberg en De Jong in Bandkaai. foto Clemens Rikker
zorgvuldiger te laten verlopen,
zoals Van der Zaag het formu
leerde.
De Goesenaar Smits heeft zijn
stem uitgebracht in het stembu
reau dat was ingericht in Ter
Weel in Goes. Hij had zich voor
al gestoord aan de medewerk
ster van de gemeente Goes die
aanwijzingen gaf aan de men
sen die kwamen stemmen. Ze
stond volgens Smits veel te
dicht bij de stemcomputer: op
een afstand van twee tot drie
meter. De verklaring daarvoor
was dat de bewuste vrouw niet
zo goed kon zien en daarom wel
dicht bij de apparatuur moest
staan. Volgens de gevolmach
tigdevan Smits, Van der Schoot,
moet de stemming ongeldig
worden verklaard wegen het
schenden van de privacy.
Na het besloten beraad ant
woordde Van der Zaag dat de
medewerkster van de gemeente
die bij de stemcomputer stond
aan de heer Smits gevraagd had
of hij hulp behoefde. Daar is be
vestigend op gereageerd, aldus
de Goese burgemeester, en daar
om heeft ze hem geassisteerd.
Daar is volgens Van der Zaag
niets verkeerd bij gegaan en er
was ook geen sprake van beïn
vloeding. Hij voegde eraan toe
dat het het hoofdstembureau
vrij staat om achter gesloten
deuren te vergaderen. „Het be
sluit is in de openbaarheid mee
gedeeld, daar gaat het om", al
dus de Goese burgemeester, die
tevens voorzitter van het hoofd
stembureau is.
Van der Schoot zei van tevoren
dat hij niet verwachtte dat het
bezwaar ook daadwerkelijk iets
uit zou halen en dat het tot een
herstemming zou komen. Hij
vond het wel van belang dat er
over de gang van zaken in Goes
wordt nagedacht, zodat het
wellicht een volgende keer beter
gaat. In Goes is de laatste dagen
veel kritiek te horen op de gang
van zaken bij de verkiezingen
voor de gemeenteraad afgelo
pen woensdag. In verschillende
stembureaus ontstonden lange
wachttijden door slecht of traag
werkende computers. Verder
waren er verschillende kritische
opmerkingen over het ontbre
ken van privacy. Tot slot bleek
de uitslag van de gemeente Goes
ernstig te werden vertraagd
door haperende computers. De
gemeente Goes had als enige in
Zeeland een afwijkend systeem
gekozen voor de elektronische
verwerking van de stemmingen.
TERNEUZEN, Zuidlandthea
ter
'Bandkaai' totaaltheater door
Martin van Waardenberg en
Wilfried de Jong geproduceerd
door Harry Kies Theaterpro-
dukties.
doorTreesvan Herpen
In tien scenes en een grote fina
le laten Waardenberg en De
Jong zien wat communicatie is.
Alle theatrale middelen worden
door hen op vaardige wijze in
gezet met als gevolg dat alle
emotionele registers bij het pu
bliek worden aangeboord, maar
de lach overheerst. Verrassing is
van al hun kunsten de grootste
troef.
'Bandkaai' is de zesde voorstel
ling van dit duo. In de voorgaan
de afleveringen leerden we hen
kennen als ietwat rumoerige
schreeuwerds die viezigheid en
acrobatiek aan humor wisten te
koppelen. Waardenberg was do
minant, De Jong personifieerde
de sul. Nu zijn ze gelijkwaardi
ger en subtieler.
In een decor van bruine zeildoe
ken en scheepsattributen zetten
de twee Rotterdamse veertigers
zichzelf en het publiek steeds op
het verkeerde been. Met of zon
der woorden spelen ze een spel
van aantrekken en afstoten.