Piramidespel steekt kop weer op
Provincie wacht zware strijd
voor behoud van Intercity
Verhaal achter grenspalen te boek
F ractie voorzitter
RPF/GPV verlaat
Provinciale Staten
Anderhalve meter
zeepaling spoelt
aan in Vlissingen
Organisatie van gedupeerden signaleert bijeenkomsten in Biervliet
Politie blijft onder curatele
zeeuwse almanak
Koken
Terneuzense
jongeren willen
bioscoop in stad
Beurs gerold
met 1200 gulden
Cocaïnedealers
aangehouden
in Schoondijke
pzc zeeland
donderdag 26 februari 1998
Grenspalen zijn er genoeg in Zeeuws-Vlaai
dóór Wout Bareman
KOEWACHT - Grenspalen heb je... grens
stenen ook. Kantpnpalen, hekpalen, maar
ook Tiendepalen, Juridisctie- of banpa
len, Generaliteitspalen, Douanepalen,
Oostenrijkse palen, stoeppalen en am-
bachtspalen... Palen zat. Maar wat is hun
betekenis? „De grens is ontstaan door po
litiek en niet door onze cultuur en volks
aard", schreef wijlen gemeentesecretaris
M. A Aalbregtse van Oostburg in 1976 in
een boekwerkje over al die markerings
punten.
De Terneuzeiiaar P. W. Stuij stelde al eer
der (in '90) de resultaten van uitgebreid
onderzoek naar grenssloten, grensdijken,
grensbomen, grenspennen, grenspalen en
al die andere afbakeningsseinen te boek.
Hij doet het nü weer. Toen kreeg zijn boek
werk de titelZeeuwsch-Vlaanderende
geschiedenis van een grensgebied' mee.
De titel van het boek dat hij nu in voorbe
reiding heeft, is nog onbekend. Hij put on
getwijfeld uit hetzelfde reservoir. Immers,
de palen staan er nog, de markeringspun
ten zijn nog op ontelbare plaatsen in de
grensstreek terug te vinden. Die grenspa
len? De meeste geven simpelweg de grens
aan tussen Nederland en België, maar er
staan ook palen die de grens met Oosten
rijk ten tijde van Karei VI aanduidden.
Bijvoorbeeld...
Karolingen
Stuij wist zich ook acht jaar geleden al
verzekerd van financiële steun van het
Anjerfonds en andere vrijgevigen. Nü
zoekt hij opnieuw steun voor een publica
tie naar aanleiding van de studie, gewijd
aan de ontstaangeschiedenis van de grens
tussen de Nederlanden en Frankrijk. Te-
foto Charles Strijd
rug naar de Karolingische tijd, toen Karei
de Grote het grootste deel van West-Euro
pa bestuurde. Térug' naar de periode erna,
toen het rijk werd opgedeeld in het West-,
Midden- en Oostenrijk. Met Nederland
als Middenrijk en België als deel van het
zelfde Middenrijk én het Westrijk. „Een
gedeelte van de grens tussen het Westrijk
en het Middenrijk liep dus dwars door de
Nederlanden. Meer in het bijzonder liep
deze grens dwars door het huidige
Zeeuws-Vlaanderen (Temeuzen, Oost-
burg)", heeft Stuij vastgesteld.
Het boek wordt, op initiatief van de Ter-
neuzense uitgever Pim Broekhuijsen, ko
mend najaar uitgebracht. Broekhuijsen
verzorgde eerder de uitgave van het Ter-
neuzens Kroegenboek, het gedenkboek
over de ondergang van de Engelse oor
logsbodem Valentine voor Terneuzen en
het gedenkboek '40 jaar Porgy Bess'.
grensstreken nog steeds vrij
spel. Vandenabeele: „En dat
moedigt de organisatoren aan
gewoon door te gaan." Plij weet
dat de opkomst op de wekelijkse
bijeenkomsten is gekelderd.
„Maar de organisatoren blijven
vindingrijk. Lukt het ze niet in
Zeeuws-Vlaanderen, dan ver
huizen ze prompt naar de Bel
gisch-Duitse grens. Daarom
hebben we nu ook de Duitse re
gering per brief gevraagd in ac
tie te komen." In België loopt
inmiddels een aantal gerechte
lijke procedures tegen organisa
toren. Half maart doet de recht
bank van Hasselt uitspraak in
een eerste zaak.
Legaal
Uitbater Jack van Harn van De
Gentsche Poort' in Biervliet
haalt de schouders op. „Ik bied
hier inderdaad wekelijks on
derdak aan de Businessclub
Mundia'le, maar op welk gebied
die club actief is, weet ik niet. Ze
verkopen attributen geloof ik en
zoeken daarvoor wederverko
pers. Dat gebeurt al sinds sep
tember, oktober vorig jaar. Maar
alles is puur legaal hoor, van il
legale praktij ken is geen sprake.
En ik ben nu eenmaal gerech
tigd om binnen de letter van de
wet ruimtes te verhuren."
Van Harn, ook voorzitter van
het district Zeeuws-Vlaanderen
van Horeca Nederland en uit
dien hoofde goed op de hoogte
met de problemen die de pira
midespelen in het recente verle
den in de grensstreek veroor
zaakten (een korte gijzeling in
Sluis en een nét verijdelde ge
wapende oveival in IJzendijke):
„Ik heb de hele zaak laten toet
sen door de juridische dienst
van de horeca-bond. Alles is in
orde. Mundiale is trouwens in
geschreven in het handelsregis
tervan de Kamer van Koophan
del." Vandenabeele: „Dedjü!
Mundiale? Daar zitten dezelf
de mensen achter als toen in
Sluis!"
door Richard Hoving
MIDDELBURG - RPF/GPV-
fractievoorzitter P. Roose (61)
verlaat na ruim 16 jaar de Sta
ten van Zeeland. De inwoner
van Hoek legt zijn functie om
gezondheidsredenen neer. De
Middelburger J. J. van Oosten
(39) volgt hem op.
Roose kwam in 1982 als tweede
man van de combinatie Refor
matorisch Politieke Federatie-
/Gereformeerd Politiek Ver
bond in Provinciale Staten. Vijf
jaar later ging hij als lijsttrekker
de verkiezingen in. De
RPF/GPV behield haar twee ze
tels. Roose, lid van het GPV,
werd fractievoorzitter. Na de
Statenverkiezingen in 1991
kwam hij aan het hoofd van een
driemansfractie te staan,
Roose baseerde zich in zijn sta-
tenwerk, dat hij sinds eind vorig
jaar niet meer verricht, nadruk
kelijk op de bijbel.
Door het vertrek van Roose ver
liest de GPV de meerderheid in
de combinatie GPV/RPF Twee
van de drie plaatsen in de sta
tenfactie worden nu nog door
GPV'ers ingenomen. Roose's
opvolger Van Oosten is lid van
het RPF. De enig overgebleven
GPV'er, J. J. van Ginkel, wordt
voorzitter van de fractie. Het of
ficiële afscheid van Roose vindt
waarschijnlijk plaats tijdens
een Statenvergadering in april.
door Lianne Sleufjes
DEN HAAG - Minister Dijkstal
(Binnenlandse Zaken) heeft het
Zeeuwse politiekorps opnieuw
onder preventief toezicht ge
plaatst. Dat houdt in dat voor
grote uitgaven toestemming
aan Den Haag moet worden ge
vraagd. Dijkstal en het korps
streven ernaar om in 2 001 de be
groting sluitend te hebben.
Daartoe heeft het korps tot en
met 2001 een extx-a bijdrage van
alles bij elkaar 9,9 miljoen ge
kregen. Samen met Binnen
landse Zaken is een sanerings
plan opgesteld. Zeeland kampt
sinds 1994 met structurele te
korten. De politie in deze regio
staat sinds 1995 onder preven
tief toezicht. Bij het koi-ps zijn in
veihouding tot de rest van het
land veel oudere en dus duurde
re agenten werkzaam. Ook moet
de Zeeuwse politie door de aan
wezigheid van de Westerschelde
een aantal voorzieningen dub
bel hebben, hetgeenin de papie
ren loopt.
Veel korpsen kunnen volgens
Dijkstal hun begroting alleen
nogrond krijgen door hun reser
ves aan te spreken. De minister
vindt interen op de reserves on
gewenst. Dijkstal laat daarom
onderzoeken of de normvergoe-
ding toereikend is.
De Goesenaar die zich dezer
dagen telefonisch tot ons
wendde, was zeer ontevre
den. Hij had in deze courant
een recept aangetroffen voor
gevulde tortilla's en daar kon
hij niets mee aanvangen. Hij
had namelijk in geen enkele
winkel de ingrediënten ge
vonden waarmee het smake
lijke gerecht bijeengehouden
moest worden.
De medewerkster die hem
aan de lijn kreeg, had hem
best te woord willen staan,
maar dat lukte niet. Vergeefs
trachtte ze hem antwoord te
geven op zijn klachten, maar
hij bleef doorratelen. Het
aanbod de kwestie tot de bo
dem uit te zoeken en hem dan
terug te bellen, drong niet tot
hem door. Zeer aangebrand,
dat ivas hij.
Hij beëindigde het gesprek
op een ruwe manier. „Met u
kom ik ook niks verder", riep
hij, waarna hij de hoorn op de
haak wierp.
Onze medewerkster nam het
prettig op.
„Heeft hij toch nog lekker
kunnen koken", concludeer
de ze.
„Van woede."
door Miriam van derSchot
VLISSINGEN - Bij Boule
vard Evertsen is woensdag
een zeepaling van anderhal
ve meter aangespoeld. Het
komt niet vaak voor dat deze
soort alen stranden bij de
Zeeuwse kust, aangezien ze
vooral bij Groot-Brittannië
leven.
Zeebioloog J. van der Veen
van het maritiem attractie
centrum Het Arsenaal in
Vlissingen vermoedt dat de
paling in aanvaring is geko
men met een scheepsschroef
De achterste twintig centi
meter van het dier was flink
beschadigd. De paling moet
later aan zijn verwondingen
bezweken zijn.
De in Vlissingen gevonden
aal was ongeveer acht jaar
oud. De dieren kunnen
twaalf jaar worden en twee-
enhalve meter lang. Roeland
Rommens, Benjamin van
Geersdaele, Danny Bomer en
Sjors van de Bulck vonden de
vis. Het viertal waarschuwde
daarop de stichting Stads-
toezicht.
Azoren
Zeepalingen leven bij Groot-
Brittannië. De volwassenen
trekken ieder jaar naar de
Azoren om te paren. Daarna
gaan zij dood. De jongeren
komen terug naar de Europe
se kust. Het zijn schuwe vis
sen die vooral 's nachts leven.
Overdag kruipen ze het lief
ste in een spleet.
Het is de tweede keer binnen
een week dat een zeepaling
op Walcheren aanspoelt. Vo
rige week lag er een dood
exemplaarop het strand na
bij Dishoek,
door Wout Bareman
BRUGGE - De Vlaamse organi
satie Gedupeerden Piramide-
netwerken trekt opnieuw ten
strijde tegen de activiteiten, die
de organisatoren van piramide
spelen nog steeds ontwikkelen
in Zeeuws-Vlaanderen. Voor
zitter Daniël Vandenabeele
heeft naar eigen zeggen gecon
stateerd dat in horeca-etablis-
sement De Gentsche Poort in
Biervliet nog wekelijks bijeen
komsten plaatsvinden om
'klanten' te werven voor derge
lijke praktijken. „Het is schan
dalig dat die molen a'-^aar
doordraait. Terwijl het zoveel
menselijk leed veroorzaakt."
Vandenabeele grossiert sinds
vorig j aar in klachten van gedu
peerden van de piramidespelen,
die in België weliswaar verbo
den zijn, maar daar wel tiendui
zenden slachtoffers hebben ge
maakt. „In België zijn tot nu toe
meer dan 55.000 ldachten inge
diend tegen de malafide prak
tijken van die netwerken. Als
iedereen zich zou melden ont
stijgen we zeker de lOO.9OO.Het
is - in Nederlandse guldens uit
gedrukt - een fenomeen waarin
honderden miljoenen guldens,
zoniet miljarden omgaan. Het is
waanzinnig dat de bankinstel
lingen aan al die naïeve deelne
mers onbeperkt kredieten be
schikbaar stellen, want het leed
Waarmee wij worden gecon
fronteerd is absoluut niet meer
te overzien."
De organisatie van Vanden
abeele richtte z'n pijlen al eer
der op Zeeuws-Vlaanderen.
Ruim een jaar geleden poogde
de 'vereniging zonder winstoog
merk' de ronselpraktijken in het
zalencomplex De Vlaanderen in
Sas van Gent te dwarsbomen.
Burgemeester ing. J. H. M. van
Rest wees de actievoerders erbij
die gelegenheid fijntjes op dat
de organisatoren zich netjes aan
de (wettelijke) regels hielden en
dat ex-, afgezien van enige par
keerproblemen, geen bezwaar
was tegen de activiteiten, die
bovendien in besloten sfeer
plaatsvonden.
Vandenabeele kan daar nu nog
héél boos over worden. „Het
standpunt van die burgemees
ter ging volledig voorbij aan de
menselijke kant van de zaak.
Toen ik haar vroeg of ze mis-
schienbanden hadmet die orga
nisatoren, hoefde ik m'n kopje
koffie niet eens meer leeg te
drinken." Hij hoopt bij burge
meester drs. R. C. E. Barbé van
Temeuzen te kunnen rekenen
op meer begrip. „Ookhemzalik
wijzen op de ellende die pirami
despelen veroorzaken. Zelf
moorden, echtscheidingen...
Hopelijk is de man daaivoor ge
voelig. Probleem is dat de Ne
derlandse regering de pirami
despelen wil uitbannen, maar
dat het wetsvoorstel nog steeds
niet is gepasseerd."
Door de lankmoedige houding
van de Nedexiandse wetgever
hebben de organisatoren van de
piramidespelen in met name de
TERNEUZEN - De jeugd van
Terneuzen wil een bioscoop te
rug in de stad. Volgens woord
voerder Leon Verlinde van de
plaatselijke jongerenorganisa
tie van het CDA is die wens na
drukkelijk naar voren gekomen
tijdens de campagne van het
CD JA op dè diverse scholen.
De mogelijkheid van een bio
scoop wordtbekeken binnen het
kader de gemeentelijke plan
ontwikkeling van het nieuwe
theater. Het CDJA wil via haar
vertegenwoordiger (Ronny den
Exter) op de CD A-lijst voor de
raadsverkiezingen wijzen op
het belang van een filmzaal.
HULST - Een 69-jarige vrouw-
uit Lieshout is in Hulst slachtof
fer geworden van een zakken
roller. Haar portemonnee met
daarin 1200 gulden werd door
een gauwdief ontfutseld.
SCHOONDIJKE - De politie
heeft in Schoondijke drie man
nen aangehouden op verden
king van handel in harddrugs.
Het gaat om een 35-jarige inwo
ner van die plaats en twee man
nen uit Den Haag. In de auto van
de Schoondijkenaar werd één
ons cocaïne gevonden.
Op last van de rechter-commis-
saris werd dinsdag huiszoeldng
verricht in zijn twee woningen.
Daarbij stuitte de politie op nog
eens 45 gram cocaïne en enkele
duizenden guldens. In de auto
van de Hagenax-en werd even
eens een paar duizend gulden
aangetroffen.
De drugs en het geld zijn in be
slag genomen. De drie verdach
ten zijn ingesloten en worden
nog deze week voorgeleid.
De politie in Zeeuws-Vlaande
ren hield de verdachte al enige
tijd in het oog. Zij sluit niet uit
dat nog meer aanhoudingen
volgen.
door Harmen van der Werf
VLISSINGEN - Het plan om de
kleine Zeeuwse NS-stations in
1996 te sluiten lijkt achteraf
slechts de voorbode te zijn ge
weest van veel groter onheil.
Zeeland dreigt nu zelfs zijn In
tercityverbinding kwijt te ra
ken, als het ministerie van Ver
keer en Waterstaat zijn zin
krijgt. De kleine stations zijn
na massaal verzet behouden.
De vraag is of het deze keer
weer zo 'gemakkelijk' zal gaan.
Aan de provincie Zeeland en
gemeenten met een Interci
tystation zal het niet liggen.
Gedeputeerde Staten hebben
minister A JoiTitsma (WD) al
vast een protestbrief geschre
ven, nog voor de vermaledijde
ontwerpvisie 'De derde eeuw
spoor' in het kabinet is ge
weest. „Dat is niet gebruike
lijk", erkent gedeputeerde J.I.
Hennekeij (WD), „maar soms
moet je wel vroegtijdig reage
ren." De provincie kruipt in de
huid van actievoerder.
Hennekeij sliep tot vorige
week nog rustig. De Zeeuwse
lijn zou tot het landelijke
spoorwegennet blijven beho
ren. De Intercity door Zeeland
zou blijven na het jaar 2000.
Alles wees daarop. Middelburg
stond in elk geval op een lande
lijke lijst met Intercitystations.
Treinen zouden dan gemakke
lijk kunnen doorlijden naar
het eindstation Vlissingen, om
daar te keren. „Wij moesten
Voor de provincie hoeft de NS
niet per se in Zeeland te blij ven
rijden. „Het maakt niet uit of
de NS of bijvoorbeeld een
Duitse spooiwegmaatschappij
op Zeeland rijdt", zegt ambte
naar Lindenberg. „Als er maar
een Intercity blijft."
M. Lootens van reizigersver-
eniging Rover vindt dat iets te
simpel. Zij vreest een chaos
door opdeling van het spoor
wegnet in internationale,
landelijke en regionale verbin
dingen. „Als je straks van Vlis
singen naar Rotterdam wilt,
moet je dan een nieuw kaaitje
in Roosendaal kopen, omdat
daar een ander bedrijf rijdt? De
NS kan wel een concun'ent ge
bruiken, maar als dat de gevol
gen zijn, is de reiziger de dupe."
Fundamenteel
Dat de NS een winstgericht be
drijf moest worden, is overi
gens al niet onopgemerkt aan
Zeeland voorbijgegaan. De
koffieverkopers zijn verdwe
nen, loketten en fietsenstallin
gen gaan eerder dicht. Toch
zijn volgens gedeputeerde
Hennekeij de problemen niet te
wijten aan de
concurrentiedrift die zich van
het ministerie van Verkeer en
Waterstaat meester heeft ge
maakt. Het heeft te maken met
een andere fundamentele keu
ze. Of Zeeland een directe
verbinding met de rest van Ne
derland waard is of niet? Het
antwoord op die vraag heeft de
provincie gegeven.
De vier vinders van de zeepaling: (vlnr) Roeland Rommens,
Benjamin van Geersdaele, Danny Bomer en Sjors van de
Bulck. foto Ruben Oreel
dan alleen nog maar knokken
voor Goes als Intercitysta
tion", stelt provincie-ambte
naar C. Lindenberg. „Dat was
een eenvoudiger gevecht dan
waar wij nu voor staan.
Dat Zeeland van de nationale
spoorwegkaart dreigt te ver
dwijnen, heeft te maken met
wat iedereen al weet. Zeeland
is dunbevolkt. Er stappen wel
redelijk veel reizigers in, maar
verspreid over diverse stations.
Een Intercity kan daardoor
nooit echt hard rijden. Natio
nale voorzieningen zijn er niet
in Zeelaxrd. Een veerverbin-
ding met Engeland zou gehol
pen hebben. En toeristen ko
men met de auto. Alleen
dagjesmensen willen nog wel
eens treinen.
„Toch stond de Zeeuwse lijn
steevast op het nationale
spoorwegennet ingetekend",
laat gedeputeerde Hennekeij
weten. „Ze hebben nu blijk
baar andere normen gehan
teerd, terwijl het toch duidelijk
is dat de spoorlijn de. ruggen
graat vormt van het openbaar
vervoer in Zeeland. Als daar
geen Intercity meer rijdt, zal
dat ook negatieve gevolgen
hebben voor het busvervoer.
Nu kunnen treinreizigers in Zeeland nog gebruik maken van de Intercity. foto Wil lem Mie ras
Voor het provinciebestuur zit
daar de knijp. Zij heeft sinds 1
januari de verantwoordelijk
heid voor het busvervoer ge
kregen. Hennekeij: „En wij
willen best wel een deel van het
treinvervoer overnemen, de
stoptreinen. Wij willen daar
dan ook voldoende geld voor
hebbenMaar die zekerheid
hebben wij niet."
De ongebruikelijk snelle reac
tie van het provinciebestuur-
vloeit voort uit angst, omdat
het alleen lijkt te staan. Zee
land verliest in het voorstel van
Verkeer en Waterstaat als enige
provincie zijn Intercityverbin
ding.
Eén bondgenoot lijkt de pro
vincie Zeeland wel te hebben:
NS Reizigers. Algemeen direc
teur NS Reizigers H. Huisinga
vertelaarde in de laatste editie
van het NS-personeelsblad De
Koppeling dat 'de NS een sterk
voorstander is van een samen
hangend netwerk van Interci
ty-, snel- en stoptreindiensten
op het kernnet'. De clou zit 'm
in het woord 'kernnet'. De
vraag is of de Zeeuwse lijn tot
het kernnet gaat behoren.
