Voor en na de stembus
Het kan nog beter in Goes
Vlissingen vraagt vertrouwen
Altijd iets nieuws in Borsele
gemeenteraadsverkiezingen
4 maart
donderdag 26 februari 1998 bw
De Vlissingse collegepartij en CDA,
PvdA en WD schreven in 1994 in hun
beleidspuntenprogramma: 'Door de snel
le veranderingen loopt de politiek het ge
vaar dat ze zich concentreert op proble
men van gisteren.' Bovendien, besturen is
vooruit zien, en dus ging de afgelopen ja
ren veel aandacht uit naar de toekomst.
De meeste burgers denken echter niet zo
ver vooruit. Zij vinden het belangrijker
dat de problemen van vandaag snel en
adequaat worden opgelost. Getuige het
aanhoudende gemor vinden de Vlissin-
gers dat him bestuurders hierin de afgelo
pen vier jaar zijn tekortgeschoten.
Het beleidspuntenprogramma 1994-1998
is een programma op hoofdlijnen, flexibel
(kunnen) inspelen op ontwikkelingen
daarin het uitgangspunt. 'De politiek
dient midden in de samenleving te staan
en haar standpunten af te zetten tegen de
werkelijke maatschappelijke vraag.
De koers is gericht op een goed leefbare
gemeente met een volwaardige deelne
ming van alle burgers zonder vorm van
discriminatie of achterstelling.
Het college nam deze zinnen niet zonder
reden op in het beleidspuntenprogram
ma. De politieke onvrede waarvan de
Vlissingers bij de verkiezingen in 1994
blijk hadden gegeven, was nog nooit zo
groot geweest. De Centrum Democraten
profiteerden ervan en marcheerden met
maar liefst drie vertegenwoordigers de
gemeenteraad binnen. Pijnlijk genoeg
was de winst van de CD in het Middenge
bied gelijk aan het verlies van de PvdA,
vanouds de grootste partij in deze wijk (en
in Vlissingen).
Geen wonder dus dat wijkgericht werken
tot een van de hoofdlijnen in het college
programma werd bestempeld. Plet wijk
gericht werken was cle jaren daarvoor
ingezet en moest krachtig worden uitge
bouwd. Dat gebeurde ook. In 1995 ver
scheen het eerste Plan van Aanpak voor
het Middengebied, in 1997 het tweede. De
investeringen beliepen ruim 5,5 miljoen
gulden. Gok voor de andere wijken en
voor Souburg enRitthem werden maatre
gelenplannen opgesteld.
Integrale aanpak, luidde de toverformu
le, uitgewerkt in de vier V's: minder Ver
keer, minder Viezigheid, meer Veiligheid,
meer Verlichting, Het wijkbeheer kreeg
een steeds grotere rol. Om kleine proble
men als losliggende stoeptegels snel (bin
nen 24 uur) te verhelpen, werd in 1996 bo
vendien een Serviceteam Openbare
Ruimte geformeerd. De formule werkte,
de leefbaarheid werd verbeterd.
De grootste verandering in de beleidsvoe
ring met voorgaande jaren was dat de
burgers via inspraakavonden en informa
tiebij eenkomsten vanaf het allereerste
begin bij plannen werden betrokken. Het
gemeentebestuur bleek te hebben geleerd
van het verleden en van de verkiezings
uitslag. De reden voor de kiezers protest
stemmen uit te brengen op de CD was im
mers dat zij het gevoel hadden dat er niet
naar hen werd geluisterd. Dat verwijt zou
hen niet meer kunnen worden gemaakt,
namen de bestuurders zich in 1994 voor.
Daarom werden bovendien in 1994 een
commissie bezwaar- en beroepschriften
en in 1995 een ombudscommissie inge
steld.
Tóch bleef er wantrouwen ten opzichte
van de politiek. Wantrouwen dat verder
werd gevoed door het - overigens niet he
lemaal terechte - idee dat het gemeente
bestuur zich meer bezighoudt met grote
projecten dan met de echte problemen.
Een ontwikkelingsvisie voor de Spuikom,
de verhuizing van de Koninklijke Schelde
Groep naar Vlissingen-Öost, een ontwik
kelingsvisie voor het Scheldeterrein, de
hoogbouw op de boulevard, het bouwen
van grote aantallen nieuwe woningen,
een nieuw maritiem museum in hét
Lampsinshuis, een nieuwe bibliotheek,
weer een nieuwe strategische visie voorde
binnenstad. En sinds november 1997
wordt - met de burgers, dat wel - gedis
cussieerd over de toekomst van Vlissin
gen in 2010.
Intussen blijven burgers klagen over cri
minaliteit en overlast door drugshandel.
De bereikbaarheid van de binnenstad
lijkt met het jaar slechter te worden. Een
gedegen jeugdbeleid is er nog steeds niet.
Enkele welzij nsinstellingen legden het
loodje. En nu dreigt Vlissingen ook nog
eens haaroverdag permanent bezette
brandweerpost te verliezen.
Deze problemen overschaduwen de goede
dingen die in Vlissingen zijn gebeurd. Zo
als de aanpak van het Middengebied. En
zoals de aandacht voor naschoolse op
vang van kinderen (het project verlengde
schooldag), de ruimere inspraakmoge
lijkheden voor burgers, het aantrekken
van nieuwe bedrijven, het vergroten van
de verkeersveiligheid op een aantal be
langrijke plekken (waaronder de Paul
Krugerstraat) en de stadsdebatten over
de toekomst van de stad in de 2 le eeuw.
Het gemeentebestuur heeft wel degelijk
veel bereikt. Het blijkt alleen onvoldoen
de in staat dat over te brengen en zo het
vertrouwen van de Vlissingers terug te
winnen. Het probleem in Vlissingen was
en is de gebrekkige communicatie tussen
bestuurders en burgers. Wellicht leiden de
stadsdebatten tot een beter wederzijds
begrip. Vlissingen zou erbij gebaat zijn.
MauritsSep
Met de verkiezingen voor de deur is het de hoogste tijd om even te
kijken hoe onze vertegenwoordigers zich de afgelopen vier jaar
staande hebben gehouden. Verkiezingspraatjes van aanstaande
raadsleden staan bol van goede bedoelingen. Helaas voor de
redenaars is de praktijk weerbarstiger dan de theorie. Het beloofde
zwembad blijkt bij nader inzien toch een bodemloze put, de geplande
speeltuin voor de kleintjes sneuvelt omdat buurtbewoners bang zijn
in hun middagdutje gestoord te worden.
Op deze twee pagina's worden de gemeenten op de Bevelanden,
Tholen en Walcheren, waar woensdag de stemlokalen geopend zijn,
tegen het licht gehouden. Wat ging er mis, wat werd er een succes en
hoe staat het met de plannen voor de nabije toekomst? Wie volgende
week gaat stemmen en vooral die bestuurders in het zadel wil helpen,
die bewezen hebben op het lokale vlak uit de voeten te kunnen, hoort
van de hoed en de rand te weten.
De leden van de Borselse gemeente
raad lachen nogal eens tijdens verga
deringen. Het is typerend voor de be
stuurlijke sfeer in Heinkenszand. Borsele
heeft een vitaal gemeentebestuur dat lol
heeft in het politiek spel. Het hoge grap-
pengehalte heeft ook een keerzijde. Voor
sommige toeschouwers straalt het iets uit
van 'Wat hebben we het met onszelf ge
troffen'. En burgers die iets kwijt willen,
voelen zich niet altijd serieus genomen.
Borsele is een eigenzinnige gemeente. Bij
de installering van de huidige gemeente
raad in 1994 durfde ze het aan om de
raadscommissies af te schaffen. Geen
kleine groepjes gespecialiseerde raadsle
den meer, die voorstellen van het dage
lijks gemeentebestuur bespreken voordat
de voltallige raad erover beslist. Het is
slechts één van de manieren waarop Bor
sele besloot invulling te geven aan het be
grip bestuurlijke vernieuwing. Een ande
re wijziging was dat de gemeenteraad
twee in plaats van één keer in de maand
ging vergaderen. Ook kwamen de 19 leden
regelmatig bij elkaar om te brainstormen
over nieuw beleid op een bepaald terrein.
Aan zo'n brainstorm ging een informatie
avond vooraf, die antwoord gaf op de
vraag 'Wat doen we nü op dat gebied?'
De nieuwe opzet bleek nogal hoog gegre
pen. Veel raadsleden bleken moeite te
hebben met brainstormen. Ze waren niet
gewend zo maar in het wilde weg iets te
roepen over een onderwerp, zonder eerst
ruggespraak te houden met de rest van de
fractie. Ook misten ze het bijgepraat wor
den over tal van onderwerpen, zoals dat
tijdens commissievergaderingen gebeur
de. Halverwege de afgelopen raadsperio
de is het nieuwe systeem aangepast. De
frequentie van de raadsvergaderingen
werd weer teruggebracht tot één keer in
de maand. Het gevolg was dat de bijeen
komsten regelmatig heel lang duurden.
Ommezwaai
Eén van de langste vergaderingen was
zonder twijfel die over de Westersehelde-
tunnel (Dat was overigens in de periode
dat de raad nog twee keer per maand be
sluiten nam). Een meerderheid van het
dagelijks gemeentebestuur verbaasde
vriend en vijand door najaar 1994 een po
litieke ommezwaai te maken in deze
kwestie. Op wethouder drs. P.J. Vollaard
nabesloot het college zij n verzet tegen de
komst van de Westerscheldetunnel te sta
ken in ruil voor een reeks van toezeggin
gen van de provincie. De beslissing riep
emotionele reacties op bij de tegenstan
ders van de nieuwe verbinding. Maar
liefst twaalf mensen maakten gebruik
van het inspraakrecht voorafgaand aan
de vergadering. Ze kregen ieder vijf mi
nuten, waardoor de vergadering sowieso
al een uur later begon.
De verdeeldheid binnen het college leidde
niet tot een verzwakking van zijn positie.
Integendeel, zou je haast zeggen. Het da
gelijks gemeentebestuur van Borsele laat
zich niet gemakkelijk op de knieën dwin
gen. Aanvallen van de raad worden door
gaans met een spervuur van informatie
verdedigd. En voorzitter Mandos is niet te
beroerd om de raad uit te dagen een beter
alternatief te presenteren voor een colle
gevoorstel.
De burgemeester noemt zijn gemeente
graag ambitieus. Borsele wil nog wel eens
de nek uitsteken. Een goed voorbeeld is de
voorbereiding voor de herinrichting van
het centrum van Heinkenszand. De ge
meente belegde een symposium voor
politici, bewoners van Heinkenszand en
deskundigen (waaronder de stedebouw-
kundige professor Frieling). In vier groe
pen mochten de deelnemers zich uitleven
op de toekomstige inrichting van het cen
trum van Heinkenszand. Alles was moge
lijk: gebouwen slopen of verplaatsten,
wegen aan- of verleggen, bomen planten
of rooien. De vier schetsen vormden de
basis voor een uitgewerkt plan voor de
toekomst van het dorp. Toen dat eenmaal
op tafel lag, kwamen de reacties pas goed
los. Betrokkenen voelden zich overvallen,
ondanks het feit dat ze bij de voorberei
ding betrokken waren geweest.
Pas toen het plan tot in details was uitge
werkt, realiseerden de inwoners van
Heinkenszand de gevolgen ervan. Ze be
seften dat er parkeerplaatsen zouden ver
dwijnen, dat de kerktuin dreigde te wor
den opgeofferd aan een nieuwplein en dat
ontmoetingscentrum De Stenge voortaan
schuil zou gaan achter een nieuw Rabo-
bankgebouw. Dorprsraad, winkeliers en
kerkbestuur zetten de hakken in het zand.
Ze verzetten zich tot aan de rechter toe te
gen de komst van het nieuwe bankge
bouw, dat een eerste stap was op weg naar
de herinrichting van het centrum.
De relatie tussen burger en bestuur heeft
afgelopen raadsperiode wat deuken op
gelopen, odanks de goede intenties (be
stuurlijke vernieuwing was immers be
doeld om die relatie te verbeteren). Het is
echter de vraag of het veilrouwen in het
gemeentebestuur over de hele linie is af
genomen. Gezien de doorgaans goed ge
vulde publieke tribune tijdens raadsver
gaderingen, is de Borselse burger nog
steeds redelijk geïnteresseerd in de ge
meentepolitiek. En dat lijkt een goed te
ken.
Caroline Moerland
Goes, waar ligt dat ook alweer. Vraag
het iemand uit Winterswijk of Woer
den en hij zal waarschijnlijk even moeten
nadenken. Middelburg en Vlissingen, ja,
dat weten de meeste mensen wel te vin
den. Maar Goes. Een eerste kennismaking
met de stad leidt vaak tot verbaasde reac
ties. Goh, nooit geweten dat het zo'n grap
pig plaatsje is, hoor je dan. Het schamele
verwachtingspatroon moet de gemeente
aan het denken zetten. De bestuurders la
ten geen gelegenheid onbenut om Goes uit
te roepen tot centrum van Zeeland. Nou
nog de buitenwereld daarvan zien te over
tuigen.
Een inwonertal dat flink groeit, nieuw
bouwwijken die de grond uitschieten, uit
dijende bedrijvenparken; Goes heeft de
wind mee, al een paar jaar lang. Ook de
nabije toekomst lijkt veelbelovend. De
gemeente profiteert van het compacte,
historische stadscentrum en het relatief
goede voorzieningenniveau. Maakt
dankbaar gebruik van de gunstige ligging
op het snijpunt van belangrijke weg- en
spoorverbindingen. De Westerschelde
tunnel zal de Goese aantrekkingskracht
op mensen en bedrijven nog vergroten.
Voorwaarden scheppen om nieuwe inwo
ners, ondernemingen en woningbouwers
te ontvangen, het gaat de bestuurders
goed af. Geen kunst, zeggen sommige
zwartkijkers. Goes hoeft de deur maar
open te zetten. Die opvatting doet de ge
meente tekort. Al was het maar omdat het
vinden van de deurklink sommige andere
gemeenten moeilijk af gaat. Het Goese ge
meentebestuur werkte de afgelopen jaren
ijverig aan de uitvoering van vele mooie
voornemens, Voornemens die betrekking
hebben op wijkuitbreidingen als
Overzuid en Goese Meer. Op verdere ont
wikkeling van bedrijventerreinen, op
verbetering van infrastructuur. Wijk- en
dorpsverenigingen kregen grotere in
breng, het minimabeleid kwam van de
grond, stadswachten verschenen in het
straatbeeld en de kanaaloevers werden
hersteld. Er kwamen beleidsplannen voor
ouderen, jongeren en vluchtelingen. Met
de restauratie van de Grote Kerk is een
begin gemaakt en de wijkverbetering van
de Goese Polder krijgt vorm.
Betekent het dat er een krachtig gemeen
tebestuur aan het roer staat? Dat is nog
maar de vraag. Gevoelens van twijfel zijn
moeilijk te onderdrukken. Groei mogelijk
maken is nog wat anders dan ingewikkel
de problemen oplossen of politieke tegen
stellingen overbruggen. De keerzijde van
het succes wordt duidelijk in de netelige
kwesties rond schouwburg, Bekhof, bin
nenstadsontwikkeling en het gedoogbe
leid voor softdrugs. Soms is het pech,
soms gebrek aan visie en soms zijn het po
litieke tegenstellingen waardoor proble
men ontstaan. Het vernis van de vaak ge
prezen eensgezindheid blijkt dun als het
gaat over extra parkeerruimte in de bin
nenstad of het aanwijzen van te gedogen
koffieshops.
Twijfels
Het wachten is op het bewijs dat de poli
tiek dergelijke problemen kan oplossen.
De Goese raadsfracties geven het college
doorgaans veel speelruimte. Een strenge
re opstelling lijkt soms op zijn plaats.
Twijfels over de Goese politiek leven ook
bij de Goese burgerij. Typerend is de on
zekerheid die in cultuurkringen blijft be
staan over het heilige raadsvoornemen
een nieuw theater te bouwen. Politiek on
vermogen kenmerkte immers de martel
gang die leidt tot de voortijdige sluiting
van de huidige schouwburg Prins van
Oranje.
Vuiltje
Geen collegelid of hij heeft wel een vuiltje
weg te werken. Cultuurwethouder mr.
S. J. Heijning (WD) is de man van het the
ater. Wie wil weten hoe het staat met de
eindeloos vertraagde bouwplannen voor
het Bekhof kan terecht bij wethouder
C.R.M.M. Linssen (CDA). Wethouder
D.W. van de Merwe (D66)kanallesvertel-
len over de bewonersopstand die recent
ontstond rond de plannen voor een sport
en spel voorziening in de Goese Polder. En
rekenwonder M.L. 't Hart (PvdA) weet
precies hoe het komt dat de gemeente zich
vorig jaar een miljoentje te rijk rekende.
Blijft over burgemeester drs. D.J. van der
Zaag (CDA). Hij is het die het college rug
gengraat verschaft. Die met de vuist op
tafel durft te slaan. Maar Van der Zaag
kon niet verhinderen dat binnen de Goese
raad op de valreep verdeeldheid ontstond
over de uitvoering van het gedoogbeleid
voor softdrugs.
Ondanks deze akkefietjes blikt Goes opti
mistisch vooruit. Het dagelijks gemeente
bestuur presenteerde onlangs een visie
Goes 2030. Onderdeel ervan is een ambiti
eus plan om het bedrijventerrein rond het
havengebied op te offeren voor'woning
bouw. Een hele kluif. Goes kan ermee be
wijzen dat het meer is dan een gemeente
die alleen goed draait met de wind in de
rug. Als de politiek slaagt kan Goes mis
schien echt nog eens uit de schaduw krui
pen van Middelburg en Vlissingen.
Marten de Jongh
