Middelburg in greep van Kanaal
PZC
LTO: handen af van grondgebonden varkensrechten
Westmonsterkerk geeft geheimen prijs
Reimerswaal zit
Zeeuwind dwars
zeeland
14
Stad wacht nieuwe grote bloei bij demping
Raadszitting Veere
over energiebesparing
gemeentehuis afgelast
ZMF in beroep tegen
vergunning Hydro Agri
Centrumrapport Goes
dicht Bekhof bewust
geen detailhandel toe
donderdag 19 februari 1998
door Marcel Modde
TERNEUZEN - De provinciale land
bouworganisaties - LTO-Zeeland -
houden vast aan het principe van
grondgebonden varkensrechten.
Wordt die regel daadwerkelijk losge
laten, dan heeft dat funeste gevolgen
voor een aantal kleine varkensboeren
in de provincie, zei Woordvoerder J.
Ramondt gisteren in een inhoudelijke
toelichting op het besloten overleg dat
de boeren dinsdagavond hadden met
minister Van Aartsen in Terneuzen.
Megabedrijven
Van Aartsen wil binnen het kader van
zijn herstructureringswet voor de
varkensstapel de grondgebondenheid
vervangen door contracten op basis
waarvan varkensrechten kunnen
worden gekocht.,Dus wil een Zeeuw
se boer in de toekomst varkens gaan
houden, dan moet hij zien ergens in
Brabant rechten te kopen. Daar voe
len wij niks voor. D at is één van de din
gen die wij de minister hebben meege
geven. De problemen waar we nu met
z'n allen mee te maken hebben, zijn
veroorzaakt door de'megabedrijven.
Maar de kleintjes hebben straks het
zwaarst te lijden van de maatregel.
Hoeveel kleine varkensboeren (met
maximaal 1000 mestvarkens of 150
zeugen) daadwerkelijk in de proble
men zullen komen, kon Ramondt nog
niet aangeven. Volgens hem is dat
sterk afhankelijk van wat de markt
prijzen gaan doen voor een varken.
„Maar dat het een aantal de kop gaat
kosten als dit doorgaat, dat is zeker."
Acties
Acties zijn er vooralsnog in Zeeland
niet te verwachten, aldus de land-
bouwvoorman. „We zullen afwachten
of er inderdaad overleg komt met
LTO-Nederland en wat dat dan ople
vert."
door Edith Ramakers
MIDDELBURG - Middelburg
zal weer tot bloei komen als een
gedeelte van het Kanaal door
Walcheren gedempt wordt of als
het Veerse Meer zo wordt ver
groot dat het de stadsgrenzen
van Middelburg raakt. De oude
binnenstad moet autoluw ge
maald: worden en daaraan ge
koppeld moeten de voorzienin
gen voor het langzame verkeer
verbeterd worden. Dat waren
enkele opmerkelijke opmerkin
gen tijdens de eerste ronde van
twee gespreksbijeenkomsten
waarin Middelburgers zich uit
spreken over de toekomst van
hun stad in 2030.
Gespreksleider Leen Verbeek
van het Utrechtse stedenbouw
kundig bureau BVR wilde
woensdagmiddag van ambte
naren en deskundigen horen
met welke problemen Middel
burg te kampen heeft. „Laat u
niet door bestaand beleid aflei
den. Spreek vrijuit. Het is nu
noodzakelijk om een toekomst
visie te maken, voordat beslui
ten worden genomen over de in
vulling van het Stationsgebied
en de Mortieren."
Stellingen
Met enkele prikkelende stellin
gen daagde hij de deelnemers
uit. Hij trapte af met de stelling:
Om de stad gezond te houden is
een flinke economische groei
noodzakelijk. Architect Johan
de Koning was het daarmee on
eens. „In de winter heeft Mid
delburg voor mij het meest te
bieden. Mijn ideële wens is om
de inrichting van de stad te ba
seren op 20.000 inwoners. Kies
voor kwaliteit." Verbeek meld
de dat het winkelbestand in
Middelburg is afgestemd op een
dubbel aantal inwoners. In
schaalgrootte doet Middelburg
onder voor dorpjes als Nieuwe-
gein en Lelystad. Is het realis
tisch om het aantal voorzienin
gen op een deel van het seizoen,
het hoogseizoen, af te stemmen?
Een deelnemer vond dat het
aantal winkels wat hem betreft
gehalveerd kan worden, als
kwaliteit en diversiteit maar
bewaakt worden. Ook zou voor
de bouw van een schouwburg
gekeken moeten worden naar
buurgemeenten. „Is het niet te
ambiteus als er zowel in Goes als
op Walcheren een schouwburg
komt. We spreken dan nog maar
over zo'n 120.000 mensen",
prikkelde Verbeek. „Middel
burg is te traag in besluitvor
ming. In maart liggen er hier op
de Markt nieuwe stenen, loopt
Vlissingen met het zwembad
weg en eist Goes de schouwburg
op", mopperde een ambtenaar.
Weinig tegenstand hoorde Ver
beek op de plannen om een deel
van de Mortieren als bedrijven
terrein in te vullen. Die uitvoe
ring is nodig om een achterstand
in te halen. Bedrijven verlaten
Middelburg en er vestigen zich
heel veel minder nieuwe bedrij
ven.
Kwaliteit
In economisch opzicht moet
Middelburg gebruik maken een
stad met cultuur-historische
waarde te zijn. De toeristische
sector kan welvarender worden
als die kwaliteit, Middelburg
behoort bij de top tien van mo
numentale steden, als toege-
door Nicole Kluijtmans
KOUDEKERKE - Het Veerse
college van burgemeester en
wethouders heeft woensdag te
elfder ure een raadsvergadering
afgelast. Op de agenda stond het
beschikbaar stellen van 534.000
gulden voor extra energiebe
sparende maatregelen van het
nieuwe gemeentehuis in Dom
burg. Het college van B en W re
kende op een subsidie van ten
minste 375.000 gulden van de
NOVEM (Nederlandse Onder
neming voor Energie en Milieu).
De CDA-fractie reikte dinsdag
informatie waaruit bleek de
toekenning van de subsidie on
zeker is. Daarop werd de raads
zitting geschrapt.
Zonder die subsidie zijn de ex
tra maatregelen niet rendabel,
constateerde het college. De
door het CDA aangereikte gege
vens die nu op tafel liggen kun
nen zo worden geïnterpreteerd
SLUISKIL - De Zeeuwse Mi
lieufederatie (ZMF) gaat bij de
Raad van State in beroep tegen
de vergunning die de provincie
heeft verleend aan kunstmest-
producent Hydro Agri Sluiskil
(HAS). De ZMF vindt het vooral
een bezwaar dat in de vergun
ning geen eindtermijn is gesteld
voor het werken met een verou
derde techniek, waarbij veel
schadelijke stoffen vrijkomen.
De provincie verleende op 16
OOST-SOUBURG
Buggybeurs - Peuterspeelzaal
de Paddestoel in Oost-Souburg
houdt woensdag 18 maart een
bed-, box- en buggybeurs.
Naast bedden, boxen en iimggy's
wordt tweedehandskinderkle-
ding" verkocht. Een deel van de
opbrengst gaat naar de peuter
speelzaal voor nieuw speelma
teriaal. De beurs wordt van
19.00 tot 20.00 uur gehouden in
de peuterspeelzaal aan de Van
Ginkelstraat 4 in Oost-Sou
burg. Mensen die van hun kin
derkleding' af willen kunnen de
avond ervoor tussen 19.00 en
19.30 uur of op de dag zelf van
13.00 tot 14.00 uur de geprijsde,
schone kleertjes afgeven.
voegde waarde uitgebuit wordt.
Na zon, zee en strand is er altijd
een aantal mensen dat ook van
kunst wil genieten. Hoe Middel
burg de culturele voorzieningen
frisser of voor een breder pu
bliek toegankelijk moet maken,
wisten de lokale deskundigen
niet direct te beantwoorden.
Er werd wel genoteerd dat het
toeristisch product en het
woongenoot aantrekkelijker
gemaakt moesten worden. De
kunstmatige tweedeling, die
veroorzaakt is door het spoor en
het Kanaal door Walcheren,
bleek een last. Toen in de vorige
eeuw het Kanaal door Walche
ren werd aangelegd, besefte
waarschijnlijk niemand dat de
snelste verbinding niet de beste
was. Zonder gevoel voor cultuur
doorkliefde het kanaal een deel
van de stadswallen. Verbeek
lokte uit: „We zouden het deel
waar de bruggen over het Ka
naal door Walcheren gaan, kun
nen dempen. Daardoor kunnen
de verkeersopstoppingen bij de
Schroebrug tot het verleden be
horen."
Peter Sijrxke, gemeentearchiva
ris, sneed aan dat demping of
omleiding tot cultuurherstel
kan leiden. De toegang voor-
verkeer tot Middelburg wordt
verbeterd en er komen meerdere
mogelijkheden voor de invul
ling van het Stationsgebied. De
ruimtelijke ordening daarente
gen verandert ernstig en hoe
moet het met de scheepvaart
vanuit Vlissingen naar Middel
burg of het Veerse Meer?
Verbeek concludeerde dat het
niet te vroeg is om aan een lange
termijn visie te werken. Aan de
hand van alle gesprekken
maakt het bureau BVR een ana
lyse en werkt enkele scenario's
uit. Eind mei volgen nieuwe be
sprekingen met de burgers van
Middelburg.
dat de gemeente helemaal niet
in aanmerking komt voor een
NOVEM-bijdrage. Ook is het de
vraag of het nog te bouwen ge
meentehuis ooit kan voldoen
aan de lagere EPC-norm (ener
gie-prestatie-coëfficiënt)
Het college van B en W heeft be
sloten eerst de nieuwe informa
tie na te trekken. Ook wacht het
op een reactie van de adviseur.
Daar-voor is meer tijd nodig dan
een dag. Pas als B en W alle in
formatie op een rijtje hebben,
willen ze een (nieuw) besluit ne
men. Het is mogelijk dat het col
lege afziet van de extra energie
besparende maatregelen.
Wanneer het (nieuwe) voorstel
door de raad wordt behandeld is
niet duidelijk. Volgens de ge
meentesecretaris J. S. de Regt is
het ook mogelijk dat er geen
aparte vergadering meer wordt
belegd en het voorstel op de
agenda van de aanstaande
raadsvergadering belandt.
door Hans Heijt december een vergunning voor
de ureumafdeling van de HAS.
De vergunning moest worden
verleend, omdat de oude niet
meer actueel was. Bovendien
was deze nodig om de productie
van een nieuwe mestsoort, ure-
as, mogelijk te maken. De pro
vincie verklaarde de bezwaren
van de ZMF tegen het verstrek
ken van een vergunning onge
grond. Daarom heeft de ZMF
zich met een aantal bezwaren
tot de Raad van State gericht.
De ZMF vindt het een groot be
zwaar dat in de nieuwe vergun
ning niet de voorwaarde is op
genomen dat binnen een termijn
van twee jaar gestopt moet wor
den met de kunstmestproductie
volgens een verouderde tech
niek. De milieufederatie geeft
aan dat bij die werkwijze jaar
lijks circa 464 ton ammoniak en
569 ton ureumstof vrijkomen.
Een grote varkensmesterij stoot
circa tien ton ammoniak per-
jaar uit. De ZMF stelt dat het
technisch en bedrijfsecono
misch haalbaar is om binnen
twee jaar tijd over te schakelen
op een methode die veel milieu
voordeel oplevert. Uit schattin
gen blijkt dat het mogelijk is de
uitstoot van ureumstof met
driekwart te verminderen en de
ammoniakuitstoot te halveren.
De archeologen werken met man en macht om de Westmonsterkerk in kaart te brengen, terwijl de werkzaamheden aan de Markt ge
staag en snel doorgaan. foto Dirk-Jan Gjeltema
Een oude kopergravure van de Westmonsterkerk op de Middelburgse Markt.
door Miriam van der Schot
MIDDELBURG - De contouren van de
Middeleeuwse Westmonsterkerk in Mid
delburg worden iedere dag een beetje dui
delijker. Het grootse gedeelte van de fun
dering is inmiddels blootgelegd voor de
herinrichting van de Markt. Hoewel in
1943 een deel van de kerk in kaart is ge
bracht, zijn de archeologen al op diverse
verrassingen gestuit.
Een van die verrassingenis de vondst van
een kerkhofmuur-, Deze muur heeft om de
kerk heen gestaan. Tussen de kerkhof
muur en de oude kerk in stonden indertijd
enkele huisjes. „Dat wisten we echt niet",
zegt projectleider Paul van Kempen. „Het:
bijzondere ervan is dat de vloeren van die
huisjes op verschillende hoogten liggen."
Een andere vondst is de fundering van een
kapelletje dat later aan de kerk is ge
bouwd. Tevens is het de allereerste keer
dat de zuidkant van de Westmonsterkerk
in kaart wordt gebracht.
Snel
Het onderzoek naar de kerk verloopt snel
Een stuk grond dat normaal in drie maan
den wordt onderzocht, moet in verband
met de herinrichting van de Markt nu in
anderhalve dag worden gedaan. „Eigen
lijk was het beter geweest als de gemeente
ons eerder had laten graven", zegt Paul
van Kempen. Zodra een stuk fundering in
kaart is gebracht, wordt de opgraving
weer dichtgegooid met zand om de herin
richting niet te lang op te houden. „We
moeten nu jakkeren om de leidingtrek
kers endebestratersvoortezijn.Indetus-
sentijd moeten we nauwkeurig de platte
grond tekenen en foto's nemen. De water
pas wordt door tijdgebrek niet gebruikt."
Als de archeologen eerder hadden gegra
ven, hadden ze volgens Van Kempen ook
iets dieper de grond in gekund. „Nu vin
den we alleen de funderingen uit de veer
tiende, vijftiende eeuw. Dieper in de grond
liggen de eerste funderingen van de West
monsterkerk. Die stammen uit de twaalf
de, dertiende eeuw."
Voorlopig zijn de archeologen nog wel
even bezig op de Markt. Gisteren en van
daag graven zij de gevonden grafkelders
uit en vrijdag gaat het gedeelte van het
plein aan de kant van het stadhuis open.
De werkzaamheden moeten 20 mei klaar
zijn.
door Mieke van derJagt
BATH - Het Reimerswaalse col
lege van burgemeester en wet
houders is tegen de vervanging
van drie kleine windmolens bij
het Spuikanaal in Bath, door-
drie grote. Het college vindt dat
grotere molens dan de drie
kleintjes, de eerste molens die
de Coöperatieve Vereniging
Zeeuwind tien jaar geleden
plaatste, niet passen in het land
schap en in de beleidsvisie die de
gemeente heeft vastgesteld.
De aanvraag van Zeeuwind om
de drie molens te mogen vervan
gen, kwam niet onverwacht. De
molentjes bij het Bathse Spuik
anaal waren de allereerste
windmolens waarmee
Zeeuwind stroom opwekte voor
liet nutsnet. Ze hebben maar een
capaciteit van 75 kiloWatt. De
laatste molen die Zeeuwind
bouwde heeft een capaciteit van
600 kiloWatt. Vervanging door
dergelijke molens past in het
streven om in Zeeland in het
jaar 2000 ten minste 250 mega-
Watt aan windenergie te hebben
staan.
Maar als het aan B en W ligt,
gaat het niet door. Burgemees
ter A Verbree van Reimerswaal:
„Wij hebben niets tegen wind
energie, integendeel. Als we on
ze zin la-ij gen en in de Anna Ma-
riapolder twintig molens zijn
bijgebouwd, is Reimerswaal de
gemeente met de meeste wind
molens van Zeeland. We hebben
wel afgesproken dat nieuwe
molens een achtergrond van
verticale elementen moeten
hebben. De molens bij de
Kreekraksluizen vallen weg te
gen de sluizen en in de Anna Ma-
riapolder hebben we het indu
striegebied van Antwerpen wat
op de achtergrond een behoor
lijk woordje meespreekt. Voor
Bath geldt dat tachtig procent
van de achtergrond bestaat uit
vrij zicht op het open landschap
Die kleine molentjes zijn dan
ook niet hinderlijk, maar veel
grotere wel. Zeeuwind mag de
drie molens best vervangen
maar dan wel met apparaten
met dezelfde ashoogte en de
zelfde rotordoorsnee."
Volgens J. Springer van
Zeeuwind heeft dat laatste geen
enkele zin, „Renoveren van de
molentjes kost alleen maar geld
en geeft geen enkele milieuwin
st. Voor de vervanging door
nieuwe, geldt hetzelfde. Die ou
derwetse Lageweitjes worden
trouwens niet meer gemaakt."
Springer' is overgens bij lange
na niet overtuigd door de argu
menten van het Reimerswaalse
college. „Als deAnnaMariapol-
der doorgaat, wat natuurlijk
prima zou zijn, ver-valt dat argu
ment van de landschappelijke
storing. Dan worden de twintig
nieuwe molens de achtergrond
voor die drie bij het Bathse
Spuikanaal, Bovendien denk ik
dat het college zich ook verkijkt
op de ashoogte. De molens bij de
Kreekrak zijn twintig meter ho
ger dan de molens die we zouden
willen bouwen. Daarmee zijn ze
wel groter, maar ook veel slan
ker. Ze zijn veel minder hinder
lijk dan de gedrongen molens,
waaraan het college het oordeel
relateert."
Senioren
Academie
VLISSINGEN - De Hogeschool
Zeeland verzorgt komend voor
jaar vijf cursussen voor de
Zeeuwse Senioren Academie.
Ze zijn bedoeld voor vijftig
plussers.
De cursussen omvatten vijf
middagen in maart en april.
Drie van deze cursussen richten
zich op werken met de compu
ter. De andere twee richten zich
op muziek en filosofie. Wat de
computercursussen betreft gaat
het om leren werken met de per
sonal computer, om surfen op
het Internet en werken met het
tekstverwerkingsprogramma
Word. De muziekcursus behan
delt de wereld van de pianist,
componist en dirigent Johannes
Brahnrs. De filosofiecursus be
handelt het oosters denken. De
cursussen worden gegeven in de
hogeschool aan de Edison weg in
Vlissingen.
Hulst verbouwt
stadskantoor
HULST - Li het Hulster stads
kantoor vinden de komende
maand aanpassingen plaats.
Het bureau bevolking kan
woensdag 25 februari niet wor
den bezocht, omdat de loketten
ingrijpend worden veranderd.
Het bureau onderhoud en groen
krijgt twee dagen eerder een ei
gen loket op de tweede verdie
ping. Het bureau sociale zaken
kan na de verbouwing cliënten
meer privacy bieden door nieu
we loketten en spreekkamers.
door Marten de Jongh
GOES - Het is buitengewoon
belangrijk goede afspraken te
maken over de samenwerking
tussen gemeente en onderne
mersorganisaties bij de ontwik
keling van de binnenstad. Wet
houder C. R. M. M. Linssen
(CDA) van de gemeente Goes
liet zich woensdagmiddag in die
zin uit tijdens de bespreking in
de commissie ruimtelijke orde
ning van het rapport 'Samen
werken aan kwaliteit'. Het door
een 'denktank binnenstad' op
gestelde stuk presenteert een vi
sie op de toekomst van het cen
trum.
De denktank binnenstad stelt
voor de samenwerking vorm te
geven in een stichting Centrum
management. Dat management
zou het beleid voor de binnen
stad verder moeten uitwerken.
Bedoeling is de stichting te
voorzien van voldoende finan
ciële middelen. Via een nader te
bepalen verdeelsleutel moeten
de betrokken partijen geld bij
dragen. De gemeente en de on
dernemersorganisaties OOG,
OCG en Horeca Goes dienen in
elk geval in de stichting verte
genwoordigd te zijn.
„Belangrijke vraag is: waar leg
je de verantwoordelijkheden",
zei Linssen. Dat er goede werk
wijzen mogelijk zijn, daarvan is
de wethouder overtuigd. Hij
kent echter ook voorbeelden
van centrummanagement el
ders in het land die weinig suc
cesvol zijn. Dat de Goese poli
tiek in beginsel positief staat;
tegenover het rapport bleek
dinsdagavond al tijdens een al
gemene ledenvergadering van
de Ondernemersorganisatie
Goes (OOG). Ook OOG zelf ziet
het als een goed uitgangspunt.
Bekhof
Binnen de commissie ruimtelij
ke ordening leefden nog wel en
kele vragen, hoewel ook daar
waardering bestaat voor de op
zet van het rapport. S. de Putter
(SGP/RPF/GPV) wees erop dat
het plan ervan uitgaat dat het
Bekhof van het toneel verdwijnt
als winkelgebied. „Het is opval
lend dat zoiets gebeurt zonder
politiek overleg." De opmer
king bood Linssen de gelegen
heid nog eens duidelijk te ma
ken dat het rapport geen stuk is
van het dagelijks gemeentebe
stuur. Het is een nota van een
denktank. Daarin zitten behal
ve medewerkers van de gemeen
te ook vertegenwoordigers van
bijvoorbeeld ondernemersorga
nisaties, woningbouwvereni
ging RWS, banken enmakelaar-
dij. Linssen liet zich niet uit over
de huidige stand van zaken rond
het Bekhof. Zo bleef ook de
vraag onbeantwoord of winkels
nog deel uitmaken van nieuwe
plannen.
Kwaliteit
Prioriteit in het rapport ligt bij
kwaliteitsverbetering van het
bestaande aanbod van het cen
trum. Toeristisch-recreatieve
elementen, het wonen en de cul
tuur- en uitgaansfunctie van de
binnenstad verdienen net zo
goed versterking als de winkel
functie. Belangrijk is om dat al
les te combineren in een com
pacte binnenstad. De wijze
waarop dat wordt uitgewerkt,
daarover- zijn nog de nodige dis-
cussies te ver-wachten. Want de
politici zijn het zeker nog niet
eens over alle concrete beleids
voornemens. Net als dinsdag
avond bleek woensdag opnieuw
dat nog geen eensgezindheid
bestaat over de juiste oplossing
van de parkeerproblemen in de
binnenstad.
KORTGENE
Hobbybeurs -Dorpshuis De
Pompweie in Kortgene biedt op
zaterdag 21 maart onderdak
aan de jaarlijkse hobby- en ver-
zamelbeurs. Er zijn 25 deelne
mers met uiteenlopende collec
ties.
OOST-SOUBURG
Snuffelmarkt - Budosportver-
eniging Kiai houdt zaterdag 28
februari in de Dojo naast Sport
hal Souburg aan het Koop
mansvoetpad in Oost-Souburg
een snuffelmarkt. De snuffel
markt begint om negen uur en
duurt tot drie uur 's middags.
VLISSINGEN
Wandeltocht - De Wandelsport-
vereniging Willen is Kunnen uit
Vlissingen houdt zaterdag 28
februari de laatste winterwan-
deltocht. Deelnemers kunnen
kiezen uit afstanden "Can 5, 10,
15, 25 en 40 kilometer. Wande
laars voor de lange afstanden
kunnen zich tussen 9.00 en
.10.00 uur aanmelden bij het
clublokaal aan de Adriaen Co-
ortelaan 1 in Vlissingen. Tussen
10.3 Oen 14.00 uur kunnen wan
delaars voor de 5,10 en 15 kilo-
metertochten zich inschrijven.
