Specialiseren werpt
vruchten
af
PZC
Buurman helpt Björn Dahlie
Goudkoorts
in Nagano
Prins waagt zich op klapschaatsen
niet eens superdag
sport donderdag 19 februari 1998 28
Kuur Kwan
lust voor oog
de visie van leen pfrommer
NAGANO
NAGANO - Een dag voor de
verplichte ktir werd de Ameri
kaanse kunstrijdsters gevraagd
te poseren voor de fotografen.
Met veel tegenzin gaven Tara
Lipinski, Michelle Kwan en Ni
cole Bobek gehoor aan dat ver
zoek. Kwan ging alvast in het
midden staan, zelfverzekerd als
ze was, Lipinski en Bobek ston
den links en rechts van de aan
staande olympisch kampioen.
Dat is vooral voor Lipinski een
hard gelag, de jongste wereld
kampioene ooit. Vorig jaar was
ze veertien toen de wereld aan
haar nog lang niet volgroeide
voeten lag. Ze had zojuist Kwan
verslagen, een jaar ouder, maar
qua uitstraling veel volwasse-
ner dan de kleine opdonder uit
Philadelphia. Kwan verspeelde
die dag haar titel, maar niet
haar goodwill. De elegantste
schaatsster uit het circuit ge
draagt zich al als een vrouw on
der de meisjes. Van Lipinski is
bekend dat ze zich nog steeds
vermaakt met poppen.
Gisteravond waren de verschil
len klein, maar al wel onover
brugbaar. Kwans verplichte
dans in Nagano werd beter ge
waardeerd door de jury, Li
pinski staat na de eerste dag
tweede. Kwans kür was een lust
voor het oog, Lipinski liet een
paar vuiltjes op het netvlies
achter. Alleen Bobek viel uit de
Amerikaanse maat. De 20-jari-
ge ster uit Chicago, de beoogde
bronzen medaillewinnares, leek
op steunzolen het olympische ijs
te beroeren. Huilend verliet ze
na haar teleurstellende zeven
tiende plaats de arena van de
White Ring. GPD
mammmi
Fantastische ontknoping estafette langlaufen
door Henk Stouwdam
HAKUBA - De buurman
kroonde Björn Dahlie uitein
delijk tot Koning van de Win
terspelen. Thomas Alsgaard,
die in Nannestad bij Dahlie in
de straat woont, bezorgde
Noorwegen het goud op de 4 x
10 km estafette door in een
adembenemende sprint de Ita
liaan Silvio Fauner met het
puntje van de ski te verslaan.
Noorwegen de beste, Dahlie de
allerbeste.
De zekerheid dat hij de beste
olympische wintersporter ooit
is - zowel wat betreft het aan
tal gouden (zeven) als het to
taal aantal (elf) medailles -
bracht Dahlie in Hakuba al
lerminst uit zijn evenwicht.
Hij reageerde zelfs uitgespro
ken nuchter op dat historische
feit. „Omdatikme niet met dat
record bezighoudt", sprak hij
met een koele blik.
Dahlie is geen man die koket
teert prijzen. Het is simpelweg
plichtsgetrouw en gedreven.
De nuchtere Noor doet altijd
zijn best. En een sporter met
die opvattingen wordt vanzelf
beloond, redeneert die man
wiens naam met gouden let
ters in de geschiedenisboeken
wordt bijgeschreven. Of hij
dat nu leuk vindt of niet.
Overdreven
Natuurlijk laat het record
Dahlie ook weer niet geheel
onberoerd, maar al die aan
dacht vindt hij overdreven.
„Het belangrijkste is dat
Noorwegen goud heeft gewon
nen. Ik heb me met de wed
strijd beziggehouden, niet met
het record. Het was geen doel
op zich. Later,'als ik grootva
der ben en ik met kleinkinde
ren nog eens op mijn sport-
loopbaan terugkijk, bestaat er
een gerede kans dat ik de bij
zonderheid van mijn presta
ties zal inzien. Maar nu? Ach,
het is leuk, meer niet. Voor mij
heeft die gouden medaille en
de revanche op de Italianen,
die ons vier jaar geleden in Lil-
lehammer nipt versloegen,
veel meer waarde. Dat record
is met name leuk voor de me
dia."
In het geval opa Dahlie ooit de
oude doos zal openen, kan hij
niet voorbij aan de estafette in
Hakuba. Dat was er één die als
historisch kan worden bijge
schreven. Nadat de startende
Noor Sture Sivertsen terrein
op Italië had moeten prijsge
ven, de tweede man Erling Je-
vne het gat niet kon dichten,
overbrugde derde starter Dah
lie hoogstpersoonlijk de in
middels opgelopen achter
stand van 14 seconden.
Paar centimeter
Alleen die zwaan-kleef-aan
van een Fabio MajItalië's der
de langlaufer, kon Dahlie niet
afschudden. Hij werd derhal
ve gedwongen zijn lot in han
den te leggen van Alsgaard, de
laatste Noorse skiër. Dahlie's
buurman leverde vervolgens
een adembenemende strijd
met Fauner, de laatste Itali
aanse troef. Een sprint a deux
besliste uiteindelijk over goud
of zilver. En wel of geen record
voor Dahlie. Alsgaard won,
maar het verschil was amper
waarneembaar. De lichtkrant
verschafte als eerste duide
lijkheid: 1. Noorwegen
1.40.55,7, 2. Italië op 0.2 se
conde! Het scheelde een paar
centimeter of Dahlie zou niet
de grootste olympische win
tersporter aller tijden zijn ge
worden.
Vervolgens gebeurde er met
Dahlie aan de finish niets.
Vanzelfsprekend, de Noren
Thomas Alsgaard op de schouders bij zijn teamgenoten. Rechts: Björn Dahlie, die met zijn zevende
gouden plak de succesvolste olympiër aller tijden op de Winterspelen is. foto Thomas Kienzle/AP
vierden uitbundig de gouden
medaille. En de hele club
moest verplicht op de foto met
de Noorse Willem Alexander,
kroonprins Haakon Magnus.
Voor het overige werden de
verplichte nummers afge
werkt. Dahlie werd gehuldigd
en geïnterviewd, om zich ver
volgens te douchen en zijns
weegs te gaan. Er was geen
feest in Hakuba, geen poespas,
niets van dat alles. Dahlie is
een grootheid, maar wenst
geen toeters en bellen. In een
voud is hij eveneens de groot
ste. GPD
Michelle Kwan
WÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊBÊÊÊÊUÊtÊÊKÊ
De Loor heeft
belofte nooit
kunnen inlossen
door Gijs van Oosten
NAGANO - Barbara de Loor
werd in Jong Oranje naar voren
geschoven als de nieuwe Karin
Kania en misschien had haar
toenmalige coach Leen Pfrom-
mer dat beter niet kunnen doen.
Ze heeft die belofte jarenlang op
haar schouders getorst maar
nooit kunnen waarmaken.
De Loor vertoont in weinig op
zichten overeenkomsten met de
krachtige DDR-kampioene van
de jaren tachtig. Kania was bij
na machinaal, De Loor kan in
een opwelling wel eens verras
sende en spontane dingen doen.
Vooral als ze niet op het ij s staat.
Ze heeft eens haar lang blonde
haar kort geknipt en rood ge
verfd. Omdat dat wat anders
was. Ook heeft ze wel eens een
ring door haar navel gejaagd.
Omdat ze daar zin in had.
De Loor (23), sinds het seizoen
'93-'94 lid van de kernploeg all
round, is op het ijs maar zelden
tot opvallende daden gekomen.
Ze was jarenlang de minste van
het kwartet dat buiten haar be
stond uit Annamarie Thomas,
Carla Zijlstra en Tonny de Jong.
De Loor kwalificeerde zich niet
voor de Spelen van Lilleham-
mer in 1994. Een jaar geleden
zei ze daarover: „Je bent de vier
de, mist toernooien, loopt erva
ring mis, dus spartel je er bij als
een debiel."
Op de NK afstanden in decem
ber van 1997 moest ze op haar
favoriete afstanden knokken
tegen Sandra 't Hart en Renate
Groenewold. Op de 1500 meter
(6e), 3000 meter (4e) en 5000 me
ter (7e) kon ze haar olympische
nominatie niet waarmaken en
moest ze de herkansingen in.
Op het EK allround in Helsinki,
waar ze als reserve inviel voor 't
Hart, kwam voor De Loor de
ommekeer. Ze reed zich na vier
afstanden naar een keurige zes
de plaats. Een week later tijdens
de World Cup in Innsbruck
dwong ze een olympisch start
bewijs af voor de 1500 meter en
de 5000 meter.
In Nagano startte De Loor
maandag in haar eerste olympi
sche optreden op de 1500 meter
en gleed in de schaduw van Ma
rianne Timmer naar een 22e po
sitie. Morgen is ze naast Zijlstra
en De Jong de derde Nederland
se vrouw op de vijf kilometer. Ze
is in Nagano vooral overdon
derd door de ambiance en
grootsheid van de Winterspelen
„De Spelen zijn totaal anders
dan andere toernooien. Ik ben
nog nooit zo nerveus geweest.
Het is een compleet nieuwe er
varing voor me."
Wat is het goud, van Postma, Timmer en Romme waard? Ik,
vind het een moeilijke vraag. Ik vind het zeer acceptabel
dat een topper goed betaald wordt. Het is alleen nooit genoeg.
Dan krijg je de belachelijke situaties dat een voetballer-mil
joenen verdient en een tennisser in één weekeinde een miljoen
rijker wordt. De bedragen lopen uit de hand.
Dat gebeurt ook in de schaatswereld. Hoeveel respect ik ook
voor Rintje heb, hij is de aanstichter van deze ontwikkeling.
De kemploegleden hebben het gevoel dat Rintje een vermo
gen verdient. Die zijn jaloers en zullen met het goud om hun
nek meer geld vragen. Ze willen het goud verzilveren. Het is
afwachten of het bedrijfsleven geïnteresseerd is. Als ik Rom
me was, zou ik kiezen voor een korte exposure. Dus optredens
in een autoshow, een reclamespot, een congres toespreken.
Dat soort zaken. Ik zou niet zoeken naar een grote sponsor.
Bedrijven staan niet in de rij om Romme in te lijven. Tenmin
ste, dat is mijn verwachting.
Natuurlijk is deze ontwikkeling niet tegen te houden. Vroeger
was een reclame-uiting al een doodzonde. Reclame maken
voor een flesje Solo, een Noors limonadedrankje, was al ver
boden. Ard Schenk dronk het na een wedstrijd. Hij verloor er
in 1971 bijna zijn am,ateurstatus mee. Schenk wilde naast de
12,50 gulden zakgeld per dag wel iets bijverdienen. Dat was
tegen de regels van de ISU. De schaatsers vonden het niet te
recht.
Dus Schenk was snel geïnteresseerd in een plan van de Ziveed
Johny Högling. Die ivas zo'n beetje aan het einde van zijn car
rière en ivilde wel wat verdienen aan het schaatsen. In het ge
heim werkten die twee plannen uit om buiten de ISU wedstrij
den te organiseren. Later trokken ze andere schaatsers aan,
onder wie Kees Verkerk, Eddy Verheijen enJanBols. Ze bena
derden mij als trainer, maar het was maar een part-timebaan.
Daar had ik niet zo'n trek in. Henk Gemser heeft hen nog wel
even getraind en er later een flinke uitbrander van de KNSB
voor gekregen.
Het plan werdeen fiasco. De tijd was nog niet rijp. De mentali
teit van de Nederlanders en de Noren was vroeger anders. Wij
waren net als de Noren erg chauvinistisch. Volgens de Neder
landers schaatsten Schenk en de zijnen niet voor het land,
maar voor het geld. Ze mochten ook niet meer meedoen aan
EK's en WK's. Toen ik met de KNSB-ploeg, met jongens als
Ha7is van Helden, Harm Kuipers en Piet Kleine in 1973 in
Grenoble goed scoorde op het EK, koos Nederland voor de
KNSB-ploeg en liet de prof competitie hard vallen. Daarmee
kwam een einde aan het avontuur van Schenk.
De KNSB zal in de toekomst een tussenstation worden. Een
opleidingsinstituut voor de jonge talenten. Jong Oranje moet
overeind blijven. Tic denk dat het die kant uitgaat. Deze ont
wikkeling is niet gevaarlijk, mits het goed geredigeerd wordt.
De bo?id doet er verstandig aan mee te werken, maar moet ook
verantwoordelijk zijn voor de selectiecriteria voor de grote
wedstrijden. Die moeten eerlijk zijn. Voor het WK in. Heeren
veen plaatst alleen de Europees kampioen zich, Rintje dus. Ik
las dat Gianni ook naar het WK wil, maar geen NK wil rijden.
Dat kan niet, want dan gaat de bond sjoemelen met de regels.
Romme moet zich gewoon via het NK plaatsen. Die jongens
willen natuurlijk het WK rijden om hun marktwaarde nog
verder te verhogen.
De schaatsers moeten zich ivel één ding realiseren. Van het to
tale budget van de ISU komt ruim tien procent voort uit het
langebaanschaatsen. Het grootste deel komt van het'künstrij-
den. Veel ISU-leden hebben niets met langebaanschaatsen.
Als de ISU dat onderdeel uit de organisatie stoot, is het ge
beurd met het langebaanschaatsen. De commerciële ploegen
moeten dat goed in de gaten houden en misschien zelfs een
deel van het sponsorgeld in de jeugdopleiding van de KNSB
steken. De Noren hebben de jeugdopleiding verwaarloosd en
krijgen nu de rekening gepresenteerd.
door Renze Lolkema
NAGANO - Met de grootste moeite heeft
Prins Willem Alexander gisterochtend
een half uurtje op het olympische ijs van
Nagano gestaan. Het toekomstige IOC-lid
mocht in eerste instantie de baan niet op
omdat hij daarvoor geen accreditatie be
zit.
Een. poging van Ard Schenk, de Neder-
landse chef de mission in Japan, mislukte.
Uiteindelijk haalde de Fries Jan Chart si-
usvoorzitter vande technisch commissie
van het Internationaal Olympisch Comi
té, de directie van de M-Wave over de
prins te laten schaatsen met een deel van
de Nederlandse deelnemers aan de acht
tiende Winterspelen.
Willem Alexander, gehuld in een zwarte
trainingsbroek en een groene sweater van
de Northwestern University, schaatste in
1986 de Elfstedentocht en was na de
Olympische Spelen van '88 al eens te gast
op het ijsgala in een bruisend Thialf. De
Prins wist zich in Nagano omringd door
de trainers Henk Gemser en Wopke de Ve-
gt. Bovendien schaatste Schenk in zijn
kielzog mee. De Prins van Oranje, die zijn
rondjes in de M-Wave op klapschaatsen
reed en om 11.00 uur Japanse tij d de baan
weer verliet, had niet veel haast.
Hij nam uitgebreid de tij d om van gedach
ten te wisselen met de schaatsbelg Bart
Veldkamp en de Nederlanders Gianni
Romme, Ids Postma, Bob de Jong en Rint
je Ritsma. Een dag eerder had hij Romme
diens tweede gouden plak omgehangen.
De plak die de troonopvolger bij die gele
genheid zelf om zijn nek had hangen refe
reerde aan zijn IOC-lidmaatschap. GPD
Nederland verklaart Winterspelen heilig Gianni Romme had
Prins Willem Alexander geeft tijdens een trainingsritje met de Nederlandse schaatsers de toon aan. foto Marcel Antonisse/ANP
door Renze Lolkema
NAGANO - Gianni Romme
weet inmiddels wat het is om
twee keer goud te winnen in Na
gano. Gistermorgen, vlak na de
training met Prince Willy, zoals
hij de toekomstige koning van
Nederland noemt, werd hij
overvallen door honderden Ja
panners. Meisjes, jongens, vrou
wen en mannen, allen dromden
samen rond de 25-jarige Bra
bander, die tot in het Holland
House werd achtervolgd door de
bewoners van de olympische
winterstad van 1998.
Het is slechts een voorproefje
van wat hem in Nederland te
wachten staat. „Ik word nu al
geleefd. Interviews, fotosessies
- het gaat de hele dag door. Ter
wijl ik dolgraag nog wat andere
dingen wil doen. Ik heb nog
niets van Nagano gezien behal
ve dan het olympisch dorp en de
M-Wave. En de weg hier naar
toe."
Wayne Gretzky
Als het even kan wil Romme ook
nog andere sporten aanschou
wen. Nee, Wayne Gretzky de be
roemdste olympiër in Nagano,
heeft hij nog niet ontmoet. „Ik
heb inmiddels wel naast een be
roemde Amerikaanse ijshoc
keyer gezeten. Maar ik zit niet
zo in die sport. Die vent keek al
zo verbaasd dat ik hem niet spe
ciaal behandelde, begreep ik la
ter van een Amerikaanse
schaatser. Die ijshockeyer had
dat trouwens prachtig gevon
den. Eindelijk iemand die nor
maal tegen hem deed."
De tweede gouden medaille,
analyseerde Romme gisteren,
had niet veel met talent te ma
ken. „Ik ben niet het superta
lent. Ik heb bij voorbeeld nooit
in Jong Oranje gezeten. Talent
komt op jonge leeftijd boven
drijven. Ik heb vooral geïnves
teerd in kracht en mentaliteit.
Mijn beste prestatie in de jeugd
was ooit een derde plaats op het
NK voor A-junioren. Ik won
nooit wat, alleen de lange af
standen. Ik ben een karakter
winnaar, geen talent."
Nog niet zo lang geleden, het
was de winter van 1995, kreeg
de gewestelijk rijder Gianni
Romme de kans zich in de kern
ploeg te schaatsen. In Davos
stond een wereldbekerwed
strijd op de kalender en omdat
de Madenaar zich vanwege
structureel goede tij den op de
drie en vijf kilometer in de kij-
Gianni Romme
ker van de kernploeg had gere
den, werd hem de kans zich ge
gund zich in een internationaal
veld te bewijzen. Maar over
spannen zenuwen gooiden bijna
roet in het eten. Voor aanvang
kon hij niet eens zijn veters
strikken. Een collega hielp hem
een lus te leggen.
„Toen heb ik het predikaat ge
kregen dat ik een zenuwpees
zou zijn. Maar man, iedereen
riep tegen me 'dit is je enige kans
om in de kernploeg te komen'.
Daar word je toch ook nerveus]
vain." Romme wilde zo graag.'
Van die nervositeit heeft hij nog
wel eens last, zo bleek voor de'
wereldbekerwedstrijd in Inns
bruck, eind januari. „Twijfel'
hoort bij een topsporter. Ik was
ziek geweest en wilde me op
nieuw bewijzen. Vooral voor;
mezelf, voor niemand anders.*
Dat brengt stress met zich mee.
Ontspannen
Tot twee keer toe in Nagano
bleek Romme stressbestendig.*
„Ik was zo ontspannen voor die'
vijf kilometer. Zo kende ik me
zelf helemaal niet. Ik wist ook
niet dat ik zo in elkaar stak:
Maar je leert iedere dag weer,,
vooral van jezelf."
Over zijn voorganger Johann
Olav Koss„Ik vind het raar dat
ik plots op dezelfde lijn als Koss
wordt gezet. Hij was de super-,
kampioen, op gewone schaat
sen. Ik vind die vergelijking dus
niet terecht. Zijn prestaties wa
ren ook groter, hij won immers
ook nog de 1500 meter. En wat
betreft zijn techniek, daar kan
ik me niet aan spiegelen. Ik sta
nog altijd niet in zijn schaduw."
GPD
door Renze Lolkema
NAGANO - Toen Johann Olav
Koss in de zomer van 1994 be
sloot zich nooit meer op schaat
sen voort te bewegen, slaakte
Nederland een zucht van ver
lichting. De Noor had de Oran
je-schaatsers een paar maanden
eerder een optater van jewelste
verkocht en het duurde heel
lang eer de Nederlanders daar
van hersteld waren. Het ant
woord vond Oranje in speciali
satie, pas twee jaar later.
In 1996, tijdens het eerste mon
diale afstandentoernooi in Ha-
mar, sloegen de eerste Holland
se experts toe. Jeroen Straathof
bleek plots 's werelds snelste op
de 1500 meteren Gianni Romme
op de 10.000 meter. Maar dat
WK betekende
nog niet het
definitieve
einde van het
allround-tijd
perk op de in
dividuele af
standen. Ids
Postma bij
voorbeeld
werd in Noor
wegen toen
wereldkampi
oen op de 5 ki
lometer.
Toch groeide
het besef dat er
wat moest ver
anderen. Koss
is waarschijnlijk de laatste
schaatser ter wereld die drie
gouden medailles op uiteenlo
pende disciplines als de 5 km,
1500 meter en 10 km won. Rits-
ma, die in zijn hart in Nagano
dezelfde doelen nastreefde,
kwam er al snel achter dat dat in
19 9 8 te veel gevraagd is voor een
allrounder. Op de 1000 meter na
(Ids Postma) dolven alleen maar
specialisten goud voor Neder
land in Japan. Dat is vooral een
hard gelag voor Rintje Ritsma,
samen met Postma de enige all
rounder in de M-Wave.
Zweet
Postma is meer getalenteerd
dan Ritsma. Hij werkte zich ja
renlang in het zweet om de we
reld te verslaan. Postma had
minder tijd nodig om hetzelfde
niveau te bereiken. Ritsma be
kwaamde zich vooral 'in het
kweken van een voorbeeldige
vechtlust. Die combinatie met
zijn lief de voor het schaatsen le
verde hem echter nooit goud op.
Omdat er altijd talenten waren
die op de Olympische Spelen
echt wakker werden (Koss,
Sondral) of omdat er specialis
ten waren die de Winterspelen
als heilig beschouwden.
Nederland is zich net op tijd
gaan specialiseren. Het aan
trekken van Peter Mueller
bracht het sprinten in Neder
land eindelijk tot leven. Boven
dien leerde Mueller de snelste
Oranje schaatsers dat de Olym
pische Spelen het hoogtepunt
van welke sportloopbaan ook is.
Die typisch Amerikaanse hou
ding heeft de nuchtere Holland
se ploeg inmiddels overgeno
men. Jan Bos huilde tranen met
tuiten toen hij het goud op de
1000 meter misliep, Erben Wen-
nemars eerste
vraag na zijn
onfortuinlijke
val op de 500
meter aan de
arts was of zijn
Spelen nu ge
vaar liepen.
De Nederland
se mannen
hebben de
Olympische
Spelen, geluk
kig, heilig ver
klaard. In de
jaren vooraf
gaand aan de
Spelen in Lil-
lehammer
vonden Falko Zandstra en Rint
je Ritsma allrounden veel leu
ker. Omdat een vol Thialf nou
eenmaal trok vanwege de gezel
ligheid, Voor een specialist
loopt de Friese schaatstempel
nooit vol. Gianni Romme, de
beste lange-afstandsrijder van
het moment, verlangt niet voor
niets naar het WK allround, vol
gende maand in Heerenveen.
Kan hij worden gadegeslagen
door 12.000 uitzinnige fans.
Lager pitje
Voor het Nederlandse schaatsen
op wereldniveau was het hoog
nodig dat allrounden op een la
ger pitje werd gezet. Ameri
kaanse journalisten zien twee
keer in de vier jaar schaatsen.
De eerste keer tijdens de trials,
de tweede tijdens de Spelen: die
zijn alles, de rest geldt slechts
als voorbereiding of afreageren.
Dat besef kleurde de Olympi
sche Spelen in Nagano Oranje.
GPD
