Ajax komt in het risico-hoekje
NS-reiziger wordt
een balorige klant
De Consumentenbond
helpt ook doe-het-zelvers
PZC
Beursspel goede
kennismaking
met beleggen
economie dinsdag 17 februari 1998
Voetbalaandelen zijn nieuwtje voor Amsterdamse beurs
Telecom veiling verloopt vlotter
Onrust over CAO bibliotheken
Groene fondsen renderen
SAS vliegt lucratiever
Stimulans Duitse bouwsector
Robeco biedt fondsen concurrent aan
economie wijzer
door Raymond Peil
AMSTERDAM - 'Ajax keldert
op de beurs na ontslag trainer
Olsen; beleggers zien miljoe
nen verdampen'. Zo'n nieuws
bericht behoort binnenkort tot
de mogelijkheden. Krijgt de
Amsterdamse voetbalclub een
plaats tussen ondernemingen
als Ahold, Shell en Philips, dan
is één ding zeker: de effecten
beurs krijgt er een risicovolle
belegging bij.
Analisten plaatsen beursgeno
teerd topvoetbal in de catego
rie amusement, in het rijtje En-
demol en Polygram. Flopt het
jongste album van U2 of een
dure film met Mister Bean, dan
loopt het aandeel Polygram
klappen op. Haalt Endemol
een zeperd met de musical Joe
dan straffen de markten het
aandeel af.
Volgens een bankier die bedrij
ven bij hun beursgang bege
leidt, zal het aandeel-Ajax nog
meer gelden als 'voor de leuk'.
„Dingen die normaal zwaar
tellen om beleggers zover te
krijgen dat ze geld in een on
derneming steken, zoals 'het
vertrouwen in het manage
ment' en 'de toekomst van de
onderneming' zullen veel min
der een rol spelen. Hier tap je
toch uit een ander vaatje. Veel
mensen zullen het vooral leuk
vinden een aandeel Ajax te
hebben, voor zichzelf of voor
hun kinderen.
In elk geval zijn voetbalaande
len geen bezit waar de belegger
rustig bij slaapt. In Groot-Brit-
tannië knarste en kraakte vori
ge week de koers van Chelsea,
één van de anderhalve dozijn
beursgenoteerde Britse clubs.
Ruud Gullit kreeg zijn congé en
de Chelsea-aandelen raakten
in een adembenemende duik
vlucht. Nota bene de dag voor
dat het nieuws uitlekte dat
Ajax zich op het glibberige
beurspad zou willen begeven.
De gevolgen van een beursgang
voor Ajax of de andere clubs
die een beursgang overdenken
- PSV, Feyenoord, Heerenveen,
AZ, Vitesse - zijn niet gering.
Allereerst moet het voetb albe-
drijf uit de vereniging worden
gelicht en in een naamloze ven
nootschap (NV) onderge
bracht. Compleet met een di
Ajax-trainer Morten Olsen informeert bij rechtsbuiten Babangida hoe het met zijn blessure is. Als sterspelers van de Amsterdamse
voetbalclub lange tijd niet inzetbaar zijn, dan kan dat leiden tot een koersval van het aandeel-Ajax. foto Co r M u Ider/AN P
rectie of raad van bestuur en
commissarissen. Maar voor de
leden van Ajax zal het belang
rijk zijn dat ze een deel van hun
zeggenschap gaan verliezen:
naast de ledenvergadering is er
straks de aandeelhoudersver
gadering waar directie en com
missarissen verantwoording
afleggen.
Beursfraude
In het algemeen zal de raad van
commissarissen bij tegenval
lende prestaties of grote rellen
in of rond de stadions de direc
tie kunnen ontslaan. De club
dient een jaarverslag te publi
ceren maximaal zes maanden
na het afsluiten van de boeken,
gecontroleerd door een externe
accountant. Er is een plicht tot
publicatie van halfjaarcijfers.
Andere eisen die de Amster
damse beurs, AEX Exchanges,
verbindt aan een notering, zijn
onder meer dat de clubs mini
maal drie van de laatste vijf
jaar met winst hebben ge
draaid. Het eigen vermogen
(vooral aandelen) moet mini
maal tien miljoen gulden be
dragen, terwijl bovendien vol
doende aandelen in omloop
moeten zijn om een soepele
handel mogelijk te maken. De
beurs knijpt overigens wel eens
een oogje dicht bij de strikte
toepassing van de toelatingsei
sen.
Tevens rijst de vraag of de spe
lers in aandelen van hun eigen
club of tegenstanders mogen
handelen. Misbruik van voor
wetenschap in de aandelen
handel ligt op de loer: de voet
ballers weten immers vrijwel
continu wat zich achter de
schermen afspeelt. De Ajax-
selectie in de beklaagdenbank
wegens beursfraude?
Voetbalfonds
Een voetbalaandeel is voer
voor speculanten. Wat doet de
koers van het aandeel Ajax na
het verlies tegen, zeg, hekken
sluiter Volendam? Een over
winning op PSV zullen beleg
gers daarentegen positief
waarderen. Het koersverloop
van het aandeel Chelsea heeft
daar al voorbeelden van laten
zien. En als het slecht gaat,
gaan commissarissen en direc
tie dan onder druk van de aan
deelhouders ingrijpen?
Dat laatste is verre van denk
beeldig, zo leert de geschiede
nis. Bij Newcastle United kon
trainer Kevin Keegan twee
jaar geleden opstappen, omdat
de bank Natwest ontevreden
was over de prestaties van het
elftal. Bij slechte resultaten
was het volgens de bank, de be
geleider van de beursgang, niet
mogelijk een goede prijs voor
het aandeel te bedingen.
Aan de andere kant van Het
Kanaal bestaat zelfs al een be
leggingsfonds dat uitsluitend
in Britse voetbalaandelen be
legt. 'The Football Fund' van
de Londense zakenbank Sin
ger Friedlander begon vorig
jaar februari. Het in Dublin ge
noteerde fonds wordt gepro
moot door Alan Hansen, ex-
aanvoerder van de voetbalclub
Liverpool,
Ook in Italië en Argentinië
staan voetbalclubs aan de
beurs genoteerd, het Formule-
I-circus onderzoekt de moge
lijkheden en in de VS circule
ren sportaandelen van honk
bal- en basketbalclubs. Vorig
jaar ontvouwde Franz Becken-
bauer, voorzitter van Bayern
München, het plan tot een
beursgang. Bayern zou zo 550
miljoen gulden van beleggers
kunnen aantrekken. Het kapi
taal is bestemd voor onder
meer de bouw van een Duitse
Arena, aankoop van sterspe
lers en het opzetten van een ei
gen tv-zender.
De waarde van Manchester
United is momenteel ongeveer
1,5 miljard gulden. De beurs
waarde van Ajax bepalen is
'net zoiets als het invullen van
de toto'zei een analist. De club
moet een solide bedrijfsplan op
tafel leggen met een doortim
merde becijfering van hoeveel
geld er binnenkomt en de deur
uitgaat.
De officiële documenten voor
een beursgang, het prospectus,
dient voldoende informatie te
verstrekken, waarmee beleg
gers in spe kunnen beoordelen
wat de kansen en de risico van
het nieuwe aandeel zijn. In het
geval van Ajax gaat het dan om
zaken als de exploitatie van de
Arena, opbrengsten en kosten
van Ajax-hebbedingetjes en de
televisierechten.
Niet op de laatste plaats horen
aan- of verkopen van dure spe
lers vanzelfsprekend in het
prospectus-boekje thuis.
Evenals voorspellingen over
winst en verlies in de komende
jaren. Met een duidelijke waar
schuwing dat als Litmanen,
Dani, Babangida. Frank de
Boer of Blind hun biezen pak
ken of langdurig het zieken
huis in worden getrapt de
waarde van de belegging kan
verminderen.
'In het verleden behaalde re
sultaten bieden geen garantie
voor de toekomst', luidt de
standaardtekst bij aandelen
beleggingen. Voor sportaande
len geldt dit des te meer. Curi
eus trouwens dat algemeen di
recteur Oldenhof van Ajax vo
rig jaar het enthousiasme voor
een beursgang nogal temperde.
GPD
DEN KLAAG - De veiling voor de nieuwe mobiele telefoonfre
quenties verloopt vlotter dan verwacht. Donderdag en vrij
dag, de eerste dagen van de veiling, brachten de gegadigden al
25 keer een bod uit op de begeerde frequenties,
Ook gisteren ging de veiling, die alleen op werkdagen tijdens
kantooruren plaatsvindt, in hoog tempo van start. Vandaag
gaat de veiling verder.
De veiling gaat om twee landelijke DCS-1800/Extended
GSM-frequenties. Hiervoor zijn vijf consortia van telecom-
bedrijven en banken in de markt. De winnaars zijn verplicht
binnen twee jaar een landelijk dekkend netwerk op te zetten.
Daarnaast worden zestien kleinere kavels van DCS-1800 fre
quenties geveild, die aaneengesloten ook weer een landelijke
dekking kunnen bieden. ANP
ZOETERMEER - De openbare bibliotheken stappen naar de
rechter om de loonsverhoging van het personeel ongedaan te
maken. De AbvaKabo snapt hier niets van omdat de werkge
versvereniging van de bibliotheken (WOB) eerder aanraadde
de 2,1 procent extra over 1997 gewoon uit te betalen.
De rechter vindt dat de salarissen van de 11.000 werknemers
van openbare bibliotheken zowel in 1997 als in 1998 met 2.1
procent moeten worden verhoogd.
WOB-voorzitter Zwarte: ,,De bonden krijgen nu de verhoging
voor 1998 zomaar in de schoot geworpen, zonder ook maar
een dag onderhandeld te hebben." ANP
ZEIST - Het resultaat van de drie groene beleggingsfondsen
van de Triodosbank is in 1997 gestegen'tot 102,4 miljoen.
Dat is een verdubbeling ten opzichte van 1996.
Triodos Bank beheert drie groene fondsen, waarvan alleen
Biogrond Beleggingsfonds beursgenoteerd is. Dit haalde in
1997 een rendement van 5,13 procent. Het Windfondsnoteer
de een plus van 4,81 procent, teiwijl Het Groene Beleggings
fonds een rendement van 4,74 procent, behaalde. ANP
KOPENHAGEN - Scandinavian Airlines Systems (SAS)
heeft een redelijk jaar achter de rug. De winst voor belastin
gen ging omhoog met bijna 23 procent tot 2,2 miljoen Zweed
se kroon, bij een omzetgroei van 11 procent tot 38,9 miljoen
kroon. De verbetering vloeide voort uit een betere bezettings
graad en uit de wereldomspannende Star-alliantie.
Begin vorig jaar kwam SAS maar moeizaam op gang. In de
tweede helft kwam de luchtvaartmaatschappij pas los, vooral
door een toenemende vraag naar business-classtickets. Uit
eindelijk noteerde SAS een groei van het passagiers vexvoer
van 4,2 procent.
Vergeleken met de groei van 10 procent die de Europese lucht
vaartmaatschappijen vorig jaar doormaakten, bleef SAS
achter-. ANP
BONN - De regering van Duitsland wil dit jaar de activiteit in
de bouwsector flink stimuleren. Bonn mikt daarbij op extra
investeringen van ongeveer 22 miljard mark.
De plannen moeten leiden tot het behoud van 100.000 banen.
De relatief goedkope kredieten moeten verder vooral jonge
gezinnen aan een eigen woning helpen. Bovendien kunnen
ook huiseigenaren die hun woning willen uitbreiden of verbe
teren op gunstige leningen rekenen.
Volgens Oswald kost de uitbreiding van steunprogramma 's de
Duitse overheid niets. De staatskredietbank wendt voor de
leniningen haar eigen middelen aan, zonder daarbij voor her
financiering bij de staat aan te kloppen. DPA
(Advertentie)
Dus vul snel de onderstaande
bon in en pak bijna f 90,- voordeel.
U krijgt de kaarten voor gratis
toegang tot Klus 98 en de Woon-
manifestatie thuisgestuurd en daar
naast het welkomspakket van de
Consumentenbond, met hierin het
februarinummer van de Consumen
tengids en het boek Zelf Klussen:
'Badkamers en toilet vernieuwen'.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Stuur mij:
een jaar lang de consumentengids
het boek 'Zelf klussen': Badkamer en toilet vernieuwen
twee toegangskaarten voor Klus 98 en de Woonmanifestatie
in de Jaarbeurs in Utrecht van 4 tot en met 8 maart
(normale toegangsprijs f 17,50 per persoon)
Ik betaal f 44,- Mijn voordeel is f 89,50
Naam
Adres
Postcode
telefoonnummer
Handtekening
Dit aanbod geldt tot 27 februari 1998.
van onze redactie economie
ROTTERDAM - Robeco Groep
gaat beleggingsfondsen van
concurrenten aanbieden. De
Rotterdamse vermogensbe
heerder wil inspelen op de
groeiende behoefte van beleg
gers aan een breder aanbod.
„Als one-productshop kan je
niet overleven", weet J. Koele-
wijn, hoofd strategie van Iris,
het gezamenlijk onderzoeksbu
reau van Robeco en de Rabo
bank. Het plan bevindt zich
volgens hem nog in de inventa
risatiefase. ,,Op korte termijn
zal het zeker niet gebeurenVoor
2000? Aan zo'n voorspelling
waag ik me niet."
Albert Heijn
Dat Robeco fondsen van con
currenten gaat aanbieden, is ze
ker. „Je moet het zien als een Al-
bert Heijn. Die heeft behalve
zijn eigen merk pindakaas ook
Calvé op de schappen staan. Een
klant neemt geen genoegen met
één merk en zo is het ook bij be-
Volgend jaar
Welke fondsen Robeco in zijn
pakket neemt, is nu nog niet
duidelijk. Het ligt voor de hand
dat grote Amerikaanse beleg
gingsfondsen van Fidelity, Tem-
pleton of Flemings in de porte
feuille worden opgenomen.
Mogelijk gaat Robeco ook fond
sen van Nederlandse concur
renten aanbieden.
De ochtendkrant meldde eni
ge tijd geleden dat de NS de
tarieven voor de spits willen
verhogen. En de spits moet wor
den uitgebreid om de geldigheid
van de kortingskaart te beper
ken. Althans, dat stelt het
nieuwste business plan. Verder
willen de NS een zakelijker per
soneelsbeleid. Dit alles omdat
het rendement op het aandeel
houderskapitaal omhoog moet.
De conductrice die mijn kaartje
kwam controleren vond het
maar niets. Het houdt maar niet
op, verzuchtte ze. En de trouwe
treinreiziger vouwde verslagen
de krant op.
Ik vraag me af wie de publieke
relaties bij de NS onderhoudt.
De relatie van de NS met de rei
zigers is toch al niet florissant.
De vele vertragingen en de af
schaffing van Hilversum als In
tercity-station hebben ons ge
frustreerd, de stampei over de
meest recente tariefverhogin
gen is nog maar net achter de
rug, en nu dit. Blijkbaar maakt
de NS-leiding zich meer zorgen
over haar aandeelhouders dan
haar reizigers. Waarom zou ze
anders zo bezorgd zijn om het
rendement? Verbijsterd las ik
dat de NS-leiding verwacht met
dit beleid het aantal klanten te
vergroten. Hogere prijzen en
meer klanten: dat wordt tover
kunst.
De stommiteit van de NS-jon-
gens is blijkbaar dat ze zich als
harde zakenmensen willen gaan
presenteren. De aanzet daar
voor was de privatisering. Nu de
NS op eigenbenen moetenstaan
en dus niet bij ieder wissewasje
bij minister Jorritsma kunnen
aankloppen voor steun, denken
de voormannen in markt-ter-
men. Je hoort het ze zeggen:
„Wij hebben een product dat we
op de markt tegen de hoogst mo
gelijke prijs afzetten."
Product, prijs, markt: het is de
taal van de markt. De taal blijkt
besmettelijk. Na de gezond
heidszorg en de universiteiten is
nu ook de NS overstag gegaan.
Volgens dit taalgebruik worden
reizigers 'klanten' en het perso
neelsbeleid wordt 'zakelijk'.
Doel is niet meer iets goeds als
het bevorderen van openbaar
vervoer, maar een zo groot mo
gelijk rendement op geïnves
teerd kapitaal.
Efficiënte bedrijfsvoering en zo
De NS lijken zich uit te rangeren.
hoog mogelijke prijzen zijn
daarvoor de middelen. Het.
klinkt goed, maar is dat het wel?
Ongetwrjfeld hebben economen
de NS-jongens geadviseerd.
Want wie anders bedenkt het
om de prijzen omhoog te gooien
wanneer de vraag het grootst is?
Tijdens het spitsuur willen de
meeste mensen mee dus dan
kunnen de NS geld verdienen.
Een reis per Intercity heeft een
groot voordeel boven het reizen
met een stoptrein dus daar kun
nen de NS ook meer voor vra
gen. Pakken waar je het pakken
kan, is het motto van economen.
Goede daad
Deze manier van denken werkt
goed voor commerciële onder
nemingen, en zeker wanneer
mensen zich gewillig in de ma
ling laten nemen door uitge
kookte marketingstrategieën.
Maar het is de vraag of de NS er-
verstandig aan doen zich als een
commerciële onderneming te
profileren en een onvervalste
marktstrategie te volgen. Het
effect van deze koers zou wel
eens het tegengestelde kunnen
zijn van wat beoogd wordt, dus
lagere efficiëntie en lagere ren
dementen.
Want de NS zijn niet zo maar een
bedrijf. Veel mensen reizen per-
trein uit ideëele overwegingen.
De trein houdt ons weg van de
reeds overvolle wegen, beperkt
het wagenpark en is goed voor
liet milieu. Ook ik heb steeds
wanneer i k de trein neem het ge
voel een goede daad te doen.
foto Koen Suyk/ANP
Daarom word ik niet al te onge
durig wanneer de trein weer
eens te laat is en accepteer ik
zonder veel pijn een prijsverho
ging, Maar ik slik veel alleen
omdat ik er van uit. ga dat de
NS-jongens net als ik zich voor
de goede zaak inspannen.
Nu die jongens het commercieel
willen gaan spelen, verandert
mij n houding ten aanzien van de
NS. Behandelen ze me als klant
dan zal ik me ook als klant gaan
gedragen. Wanneer de prijzen
omhoog gaan, zal ik dat moeten
accepteren maar dan wil ik ook
waar* voor mijn geld. Dus als een
trein nu te laat is, zal ik ontevre
den wordenIs een vertraging de
reden dat ik te laat kom voor een
afspraak, dan wil ik de kosten
op de NS verhalen.
Van mijn loyaliteit hoeven de
NS ook niks meer te verwach
ten. Komt er een concurrent
langs, een trein van Lovers bij
voorbeeld, dan stap ik daar net
zo lief in, ook al zijn Fransen de
eigenaar van die trein. Daarbij
komt de auto als aantrekkelijk
alternatief. Word ik hard be
handeld dan zal ik ook zelf hard
gaan handelen.
De Fransen zouden overigens
wel eens geïnteresseorcTfeunnen
raken in overname van de NS
wanneer het rendement inder
daad omhoog gaat. De NS-jon
gens mogen dan naar huis en
van Nederlands openbaar ver
voer is geen sprake mee.
Arjo Klameris hoogleraar in de eco
nomie van kunst en cultuur aan de
Erasmus universiteit.
van onze verslaggever
Hans Noot
Driehonderdduizend gul
den op een rekening en
alle vrijheid om die drie ton
te beleggen in aandelen, op
ties, obligaties of andere be
leggingsinstrumenten: dat is
de uitdaging die de Nationa
le Beurscompetitie dit jaar
voor de zevende keer biedt.
De bedoeling van deze beleg
gingswedstrijd is uiteraard
om in de tien weken die het
spel duurt een zo hoog moge
lijk rendement op de porte
feuille te behalen. Deelne
mers lopen geen enkel risico.
De drie ton is fictief en het
eventuele verlies hierop be
staat na afloop van het spel
niet meer, de winst dus ook
niet meer.
Net als vorig jaar is de PZC
ook dit jaar betrokken bij de
Nationale Beurscompetitie
van ESEC Educational En
tertainment, die 23 maart
van start gaat e"h tien weken
duurt. Deelnemers krijgen
een korting van twintig gul
den op het inschrijfgeld van
99,95 en betalen dus 79,95.
De PZC besteedt iedere week
aandacht aan de Zeeuwse
deelnemers. Hun wordt ge
vraagd naar het reilen en zei
len van hun portefeuille: de
missers en de gouden grepen.
De PZC vervat de Zeeuwse
resultaten iedere week in een
klassement.
Drempelvrees
Wie de beurs al enige tijd
volgt, aandelen leuk en inte
ressant vindt maar drempel
vrees heeft om echt te gaan
beleggen, krijgt nu de gele
genheid om 'droog te zwem
men". De belegger- die al mee
draait in de beurscaroussel
maar zich nog nooit aan op
ties heeft gewaagd, kan het
beursspel aangrijpen om
daarin ervaring op te doen en
thuis te raken in de verschil
lende optietermen.
Het theorieboek (voor begin
ners of gevorderden) dat in
het spelpakket zit, biedt een
goede houvast. Het zet veel
termen op een rijtje en ver
taalt ze in begrijpelijk Ne
derlands. Verder bevat het
pakket een competitieboek
waarin een gebruiksaanwij
zing voor de orderlijn, de
spelregels en andere wetens
waardigheden. Daarnaast
krijgen deelnemers elf weken
lang het blad Beleggers Be
langen toegestuurd. Dit blad
licht bedrijven door, analy
seert resultaten en beursbe-
wegingen en geeft tips.
Het beursspel ontstond tien
jaar geleden als vermaak
voor Groninger studenten
maar begon al snel serieuzer
vormen aan te nemen. Twee
jaar later konden, met name
onder impuls van hoofd
sponsor de Rabobank, stu
denten uit het hele land deel
nemen en in 1991 werd de
competitie voor iedereen
opengesteld. Vorig jaar
schreven zo'n 19.000 mensen
in voor het spel, waarvan
zo'n 230 via de PZC-actie.
De deelnemers aan de com
petitie kunnen in twee cate
gorieën worden ingedeeld: de
helft is beginneren de andere
helft is ervaren. Daarnaast is
er nog een kleine groep die
puur de prijzen najaagt. De
hoofdprijs van 20.000 gulden
is daar niet vreemd aan. On
derzoek van de organisator-
van het spel, ESEC Educa
tional Entertainment weet
uit onderzoek dat achter ie
dere inschrijving gemiddeld
drie mensen schuilgaan.
Wat in tien weken mogelijk is
met een startkapitaal van
drie ton liet Bart van den
Broek uit Nieuwerkerk vorig
jaar zien. Hij was de winnaar-
van het PZC-klassement met
een portefeuille van
1.162.609 gulden waarmee
hij landelijk 107de werd. De
landelijke winnaar, Geert.
Pelzer uit Venray, maakte
van drie ton bijna vier mil
joen gulden.
Wie wil deelnemen aan het
beursspel, vindt elders in de
ze krant een inschrijfbon.
Deze bon staat de komende
weken regelmatig in de PZC.
door Arjo Klamer
Hoe verander ik de badkamer
volgens mijn eigen idee? Hoe
knap ik zelf het kleinste kamertje
op? Dit komt u allemaal te weten
wanneer u nu lid wordt van de
Consumentenbond. Als lezers
premie krijgt u niet alleen een
voordelige lidmaatschap ter ken
nismaking voor slechts f44,- in
plaats van f66,- per jaar (ingaand
1 februari 1998). Maar bovendien
ontvangt u gratis het boek 'Zelf
Klussen': 'Badkamer en toilet ver
nieuwen' (verkoopprijs voor niet-
leden f32,50).
En om u nieuwe ideeën aan
de hand te doen, krijgt u van de
Consumentenbond ook nog
eens gratis kaarten ter waarde
van f 17,50 per stuk (maximaal
2 personen) voor Klus 98 en
de Woonmanifestatie die gelijk
plaatsvinden in de Jaarbeurs in
Utrecht van 4 tot en met 8 maart.
