Annan wellicht naar Bagdad
PZC
Brussel wil subsidie hennepteelt
verlagen uit vrees voor euro-wiet
Europa mikt op
verdere verlaging
van melkprijs
aftrap van
jubileumjaar
Hulp aan Afghanistan vertraagd
Londen vraagt om
uitsluiting Sinn Fein
bij besprekingen
Duitse magistraat
haakt doodsbang af
voor proces-Papon
buitenland
Franse president Chirac verwacht dat diplomatieke oplossing mogelijk is
Algerijns leger
doodt tientallen
moslimrebellen
Habibie vrijwel zeker
vice-president Indonesië
Bedligwedstrijd nachtmerrie
Journaliste Gellhorn overleden
Man perst Mercedes af
Libië nodigt paus uit
Centrale verwarming op wodka
Ontvoerde in Jemen krijgt pillen
Denen betalen
oma's voor
oppas van
kleinkinderen
WIW
dinsdag 17 februari 1998
van onze redactie buitenland
BAGDAD - Wereldwijd wordt
koortsachtig gewerkt aan een
diplomatieke uitweg uit de
Irak-crisis. De kans is groot dat
de secretaris-generaal van de
Verenigde Naties, Kofi Annan,
nog deze week een bezoek
brengt aan de Iraakse president
Saddam Hoessein om te bemid
delen.
Volgens diplomatieke bronnen
praat Annan morgen in Parijs
met de Iraakse minister van
Buitenlandse Zaken, Al-Sah-
hafAls Annan naar Parijs gaat,
dan is het voor 99 procent zeker
dat hij doorreist naar Bagdad,
was gisteren in diplomatieke
kringen in Londen te horen. De
Iraakse bewindsman zelf maak
te eerder gisteren bekend dat hij
een ontmoeting met Annan zou
hebben.
Een bij de onderhandelingen
met Irak betrokken diplomaat
zei dat Annan alleen met Al-
Sahhaf praat als hij voldoende
zekerheid krijgt dat Irak in
stemt met een onbeperkte
inspectie van presidentiële
complexen op massavernieti
gingswapens. Die onbelemmer
de toegang tot de uitgestrekte
terreinen is het hete hangijzer in
het conflict tussen Bagdad en de
Verenigde Naties over de wa
peninspecties.
Annan wacht op de bevindingen
van drie VN-experts, die de acht
complexen in kaart moet bren
gen die Irak tot verboden terrein
verklaarde voor de inspecteurs
van de speciale VN-ontwape-
ningscommissie Unscom. De
VN-chef gaat ervan uit dat het
team binnen drie of vier dagen
zijn werk voltooit.
PARIJS - Algerijnse veilig
heidstroepen hebben zeker vijf
tig moslimrebellen gedood en
meer dan 150 elitestrijders van
de Gewapende Islamitische
Groepen, onder wie de gevrees
de commandant Antar Zouabri,
ingesloten in de regio Saïda. Ge
wapende moslims vermoordden
daar zaterdag zeventien bur
gers en militieleden. RTR/EFE
Een reis naar Irak hangt ook af
van de steun die Annan krijgt
van de VN-Veiligheidsraad. De
voorman hoopt op eenstemmige
rugdekking van de Verenigde
Staten, Groot-Brittannië, Rus
land, China en Frankrijk.
Annan spreekt morgen met de
Franse president Chirac, een
fervent tegenstander van mili
taire interventie. Chirac spreekt
vandaag met Al-Sahhaf in Pa
rijs. De. Franse president uitte
gisteravond de verwachting dat
een diplomatieke oplossing
'technisch' binnen bereik ligt.
Volgens een woordvoerder van
Chirac stuurde Irak Parijs een
lijst van presidentiële paleizen
die het zonder tijdslimiet wil
openstellen voor VN-wapenin-
specties. Al-Sahhaf zei gisteren
tij dens zij n bezoek aan Libanon
dat Irak alles wil doen om de
missie van Annan te laten sla
gen.
Druk
De druk op secretaris-generaal
Annan om naar Bagdad te gaan
in een uiterste poging de crisis
over de wapeninspecties te be
zweren, was de laatste dagen
steeds groter geworden. De Ara
bische landen intensiveerden
hun activiteiten op het diplo
matieke front.
De Egyptische president Moe
barak sloot zich aan bij de op
roep van een aantal landen voor
een initiatief van Annan, vol
gens hem de laatste kans voor
een vreedzame oplossing.
Duitsland, Jordanië en China
ondersteunden zondag oproe
pen van Rusland, Frankrijk en
Italië voor een bezoek van de
VN-secretaris-generaal aan
Bagdad om een militaire con
frontatie te voorkomen.
De minister van Buitenlandse
Zaken van de Golfstaat Qatar,
bondgenoot van Amerika in de
oorlog van 1991, bezocht giste
ren Bagdad in een poging een
militaire actie af te wenden. Het
is de tweede interventie van een
Golfstaat in enkele dagen tijd.
De Verenigde Arabische Emira
ten boden zondag aan in de cri
sis te bemiddelen, maar kregen
daar nog geen enkele reactie op.
Ondertussen houdt Washington
de druk op de ketel. Clinton
houdt vandaag een rede om de
bevolking voor te bereiden op de
mogelijkheid van een nieuwe
oorlog in het Golfgebied.
RTR/AFP
Amerikaanse mariniers oefenen in de woestijn van Koeweit op 48 kilometer afstand van de grens met Irak.
foto Raed Quetena/EPA
door Ronald Frisart
JAKARTA - Bacharuddin Jus-
uf Habibie wordt de nieuwe
vice-president van Indonesië
en daarmee de opvolger van de
76-jarige president Soeharto.
Dat wil zeggen: tenzij Soehar
to begin maart nog een konijn
uit de hoge hoed tovert. Terwijl
de commandant van de Indo
nesische strijdkrachten giste
ren zei dat onrust niet wordt
getolereerd, braken op twee
plaatsen nieuwe rellen uit.
De weg voor technologie-mi
nister Habibie werd gisteren
vrijgemaakt door voorzitter
Harmoko van regeringspartij
Golkar. Onlangs had de
Golkar-top zowel Harmoko
als Habibie op haar kandida
tenlijstje gezet. Harmoko
heeft zich naar eigen zeggen
teruggetrokken tijdens een ge
sprek met president Soeharto.
Zaterdag sprak de kleine In
donesische Democratische
Partij (PDI) zich al uit voor
Habibie, zondag volgde mos
limpartij PPP. Het wachten is
nu alleen nog op de kandidaat
van de strijdkrachten (ABRI).
Hoge militairen hebben de af
gelopen dagen laten doorsche
meren dat ook zij de 61-jarige
Habibie zullen steunen.
Daarmee is president Soehar
to de enige die nog voor een
verrassing kan zorgen. Som
mige diplomaten en waarne
mers sluiten dat niet uit, maar
algemeen wordt Habibie toch
als beschermeling van de pre
sident gezien.
Nieuwe onrust brak gisteren
uit in Pengalengan (West-Ja
va) en Pagar Alam (Zuid-Su-
matra). Honderden mensen
vielen uit boosheid over prijs
stijgingen winkels van Chine
se Indonesiërs aan. Ongeveer
tien winkels werden vernield.
In plaatsen op Java waai' zich
sinds afgelopen donderdag
rellen voordeden, was gisteren
veel leger en politie op straat.
President Soeharto beëdigde
gisteren Wiranto als nieuwe
commandant van de strijd
krachten (ABRI). Diens voor
ganger, Feisal Tanjung, gaat
met pensioen en wordt moge
lijk minister. Wiranto zei dat
zijn troepen de situatie in de
hand hebben en onrust beslist
de kop zullen indrukken. Hij
betwijfelde of de economische
toestand leidt tot de rellen.
Volgens Wiranto proberen 'be
paalde groepen' de crisis uit te
buiten. Hij zei niet wie hij be
doelde.
In Oost-Java zal de politie niet
aarzelen mensen 'die een grote
bedreiging voor anderen
vormen' neer te schieten.
„Inderdaad, ter plekke neer
schieten", zo citeerde staats-
persbureau Antara gisteren
een regionaal politiewoord
voerder. GPD
WILD AU - De directie van een meubelzaak in het Oost-Duit
se Wildau betreurt de dag dat zij het beslui t nam een wedstrijd
te organiseren wie het langst in bed kon blijven liggen. De
winkel herbergt meer dan een maand na het begin van de pu
bliciteitsstunt nog drie in bed liggende stellen.
De directie vindt het welletjes, maar de deelnemers dromen
nog steeds van de in het vooruitzicht gestelde hoofdprijs van
ongeveer 10.000 gulden. Een van de nog in de strijd zijnde pa
ren zegt van plan te zijn tot Pasen in bed te blijven ondanks
een verleidelijk aanbod van de winkel om voor 5.000 gulden
uit de veren te komen. ANP
LONDEN - De Amerikaanse journaliste Martha Gellhorn, de
eerste oorlogscorrespondente ter wereld, is gisteren op 89-ja-
rige leeftijd overleden. Gellhorn gold door haar baanbrekend
werk als voorbeeld voor tal van vrouwelijke journalisten.
Gellhorn, in 1908 geboren, begon haar caiTière in de Spaanse
Burgeroorlog. Later versloeg ze de Vietnam-crisis en de Ara-
bisch-Israëlische ooi'logen. Ze was de derde echtgenote van
schrijver Ernest Hemingway. RTR
STUTTGART - De Duitse politie heeft zaterdag een 46-jarige
man gearresteerd die Daimler-Benz probeerde af te persen
met het dreigement dat hij Mercedes-rijders zou doodschie
ten. Dat heeft de politie in Stuttgart gisteren meegedeeld.
De man werd aangehouden op een vliegveld in de buurt van
zijn woonplaats, het Zuid-Duitse Kirchheim/Teck, waar de
overdracht van de geëiste 5 miljoen mark zou plaatsvinden.
Hij was bij zijn arrestatie gewapend. AP
VATICAANSTAD - Libië heeft gisteren paus Johannes Pau-
lus II voor een bezoek uitgenodigd. Vorig jaar maart knoopten
de Heilige Stoel en Libië diplomatieke betrekkingen aan.
De uitnodiging van kolonel Gadaffi kreeg de paus gisteren uit
handen van Hoessein-Foead Moestafa Kabazi, de eerste Libi
sche ambasadeur bij de Heilige Stoel. „De Libische leider
heeft grote bewondering voor u", zei Kabazi, die de paus zijn
geloofsbrieven overhandigde.
De kerkvorst heeft niet op de uitnodiging gereageerd. Wel zei
hij dat alleen op basis van de dialoog tussen de volkeren vrede
en wederzijds begrip kunnen ontstaan. AFP
MOSKOU - In de Russische stad Mezjdoeretsjensk wordt
sinds kort illegale wodka gebruikt als brandstof om huizen te
verwarmen. In totaal zal zes ton nepwodka worden opge
stookt in de centrale verwarmingsinstalltie. De wodka is in
beslag genomen van illegale handelaars. Volgens het stadsbe
stuur werkt de wodka prima als brandstof. AP
SANAA - Een koerier van de Nederlandse ambassade in Je-
men heeft zondag medicijnen gebracht naar de stam die een
week geleden de Nederlander J. Westgeest ontvoerde bij het
Ramada Hadda hotel in Sanaa. Dat hebben diplomatieke
bronnen gisteren gezegd.
Westgeest, die de medicijnen nodig heeft voor zijn hart, had
daar volgens de bronnen in een brief aan de ambassade om ge
vraagd. De ontvoerders van Westgeest, leden van de Toaiman
stam, eisen de vrijlating van drie stamgenoten die eerder deze
maand zijn aangehouden bij een poging een auto van de rege
ring te stelen. AP
doorWillem Stegenga
BRUSSEL - De gemiddelde
melkprijs in de Europese Unie
moet 15 procent dalen. Dat staat
in een interne nota die bij de Eu-
I ropese Commissie in Brussel
circuleert. Aanvankelijk was
het plan de melkprijs met 10
procent te verlagen om de toe
treding van landen uit Midden-
en Oost-Europa te vergemakke
lijken. De maïspremie zou ver
vallen, maar wordt nu weer op
gevoerd.
I Ter compensatie krijgen de
melkveehouders een toeslag op
het inkomen. Daar is een inge-
wikkelde berekening voor op
gezet. De veehouders krijgen
een toeslag per koe die 5800 ki-
logram melk geeft. Voor Neder-
land pakt dat gunstig uit, aldus
j ingewijden in Brussel. In Ne
derland geven de koeien meer
j melk. Om het quotum vol te
krijgen hebben de boeren dus
minder koeien nodig dan wan
neer ze 5800 kilogram zouden
geven. Volgens het voorstel
speelt dat geen rol.
Het quotum wordt gedeeld door
5800 kilogram. Over het aantal
koeien dat daar uitkomt wordt
de premie uitgekeerd. Neder
landse boeren krijgen derhalve
een premie voor ongeveer een
half miljoen koeien die ze niet
hebben. De hoogte van de pre
mie is bepaald op 222 gulden
(100 ecu) per koe. Aanvankelijk
was dat 322 gulden. Die 100 gul
den per koe gaat nu in de natio
nale pot. Daar mag de minister
van landbouw, natuurbeheer en
visserij mee doen wat hij wil.
Het gaat om zo'n 90 miljoen gul
den.
Quotum
De Europese landbouwcom
missaris Franz Fischler zou ook
overwegen om het melkquotum
te verruimen. Door extra aan
bod zou er prijsdruk ontstaan,
waardoor eerder de 15 procent
lagere melkprijs is gerealiseerd.
Het laten vervallen van de hui
dige subsidies op export naar
landen buiten de EU en het te
gen betaling uit de markt nemen
van overschotten aan boter en
mager melkpoeder is waar
schijnlijk onvoldoende.
De boeren zelf zijn niet onver
deeld blij met de voorstellen.
Die pakken voor een deel van de
boeren slecht uit, zeg voorzitter
Vogelaar van de vakgroep Melk
veehouderij van de Land- en
Tuinbouw Organisatie Neder
land. Hij doelt op de 90 miljoen
gulden die in een nationaal
fonds wordt gestopt. Vogelaar
vreest dat minister van land
bouw Van Aartsen daar een deel
van zijn natuurbeleid mee wil
betalen.
„Dat kan natuurlijk niet. Na
tuurbeleid is prima, maar dat
moet niet worden betaald uit de
inkomenscompensatie voor
boeren." GPD
(Advertentie)
KOPENHAGEN - Deense
oma's kunnen worden be
taald om op him kleinkin
deren te passen, zoals an
dere oppassers dat ook
worden. Dit heeft meer
dan de helft van de ge
meenteraden in Dene
marken gisteren besloten.
De gemeentes hebben de
circa tienduizend ouders
die wachten op een plaats
in een kinderdagverblijf
voorgesteld particuliere,
hulp in te schakelen,
eventueel een familielid.
De gemeente zou dan
tweederde van het loon
van de oppas voor haar re
kening nemen.
Een vrouwelijke arts, die
voor de televisie reageer
de op het besluit, zei er
geen enkel bezwaar tegen
te hebben haar moeder te
betalen om op haar zoon
tje te passen. „Zij doet
goed werk dat beloning
verdient."
De oma zei van haar kant
het ook niet vreemd te vin
den geld te krijgen om bij
haar kleinzoon te blijven.
„De gemeente doet goede
zaken, want deze formule
kost veel minder dan een
plaats in een crèche of een
kinderdagverblijf", zei
zij. AFP
■S
Ontheemden verlaten het rampgebied in Afghanistan.
van onze redactie buitenland
RUSTAK - Slecht weer heeft
gisteren twee toestellen van de
Verenigde Naties met hulpgoe
deren voor duizenden overle
venden van de aardbeving in het
noordoosten van Afghanistan
doen terugkeren. Bovendien
konden in Afghanistan twee an
dere toestellen die in Pakistan
goederen zouden oppikken, niet
opstijgen.
De VN-vliegtuigen konden geen
gat in het wolkendek vinden.
Het vliegveldje van Rustak be
schikt niet over radar en de ber
gen eromheen maakten het te
riskant een landing te wagen.
De mislukte missie betekent dat
de hulpverlening aan het gebied
opnieuw wordt vertraagd. Zon
dag kon nog wel een vliegtuig
landen, maar dat was het eerste
toestel in drie dagen.
Oorlogvoering, sneeuw en mist
maken de hulpverlening bijzon
der zwaar en gecompliceerd.
Helikopters zijn ingezet om de
meest afgelegen dorpen te be
voorraden. Konvooien doen er
over de weg vier tot zes dagen
over om vanuit Tadzjikistan en
Oezbekistan het rampgebied te
bereiken. De VN en het Rode
Kruis hebben ongeveer 5 mil
joen gulden gevraagd voor
voedseldroppings boven
Rustak. De hulporganisaties
ontvingen inmiddels toezeggin
gen voor ongeveer 2 miljoen
gulden van de Verenigde Staten,
Groot-Brittannië, Zweden en
Denemarken.
Het gebied is op 4 februari ge
troffen door een aardbeving met
een momentmagnitude van 6,1.
Zeker 4.500 bewoners van de re
gio vonden de dood onder het
puin van hun huizen en modder
en steenlawines. AP
Lange Vorststraat - Goes
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - Een beetje coffee
shop zou de nieuwe smaak on
middellijk aan zijn assortiment
toevoegen: de euro-wiet. Na de
zwarte en rode Libanon, de Af
ghaan 'onze' nederwiet, zou de
met EU-geld geteelde pretsiga-
ret immers een welkome aan
vulling zijn op de markt van
geestverruimende genotmidde
len. De Europese Commissie
deelt die vrees en wil daarom de
subsidies voor de teelt van hen
nep (de moederplant voor de
wiet) met een kwart verlagen.
Het voorstel van de Commissie -
het dagelijks bestuur van de Eu
ropese Unie - valt op omdat alle
andere landbouwpremies nage
noeg gelijk blijven. Minstens
net zo opvallend is echter dat
het aantal hectaren in Europa
waarop hennep wordt ver
bouwd de laatste jaren is ver
viervoudigd. De Commissie
vermoedt dan ook oneigenlijk
gebruik van de subsidierege-
ling.
Vooral naar Nederland en
Duitsland wordt met een scheef
oog gekeken. Nederland staat
onderhand bekend als expor
teur van kwalitatief zeer goede
wiet. Het THC-gehalte (de
werkzame stof) in de nederwiet
is zo hoog dat zij bijna als hard
drug beschouwd kan worden.
Kwestie van plantenveredeling.
De hennepteelt in Nederland is
de afgelopen jaren gestaag toe
genomen. Besloeg de teelt in
1996 nog een kleine negenhon
derd hectare, een jaar later was
dit al ruim 1.300 en verdere
groei (met name in Oost-Gro-
ningen) is voorzien. Per hectare
spijkerde EU 1.800 gulden bij,
want de hennepteelt was
bedoeld als alternatief voor
voedingsgewassen als graan
waaivan jarenlang overschot
ten bestonden. De hennepvezels
vinden gretig aftrek in de indu
strie, onder meer voor tassen,
touwen en dashboards.
Een kwart minder premie
scheelt de Oost-Groningse hen
nepbouwers al gauw ruim een
half miljoen aan inkomsten.
Voor Nederland is het Commis
sie-voorstel dan ook 'onaccep
tabel'. Temeer daar deskundi
gen erop wijzen dat de soort
plant die voor de hennepvezels
van onze redactie buitenland
DUBLIN - De Britse regering
heeft gisteren formeel gevraagd
Sinn Fein uit te sluiten van de
vredesbesprekingen over
Noord-Ierland. Het verzoek
door de Britse minister voor
Noord-Ierland Mo Mowlam,
kwam nadat de politie het ver
boden Ierse Republikeinse Le
ger (IRA) verantwoordelijkstel-
de voor een aantal recente
moorden in Belfast. Sinn Fein is
de politieke vleugel van de IRA
Het verzoek om uitsluiting werd
al enige tijd vernacht, nadat
IRA-terroristen in verband wa
ren gebracht met recente
moordaanslagen in Belfast. De
ronde-tafelconferentie beslist
uiterlijk vanochtend over uit
sluiting van Sinn Fein.
De pro-Britse Ulster Democra
tische Partij (UDP) is al uitge
sloten van de gesprekken, nadat
gewapende mannen die gelieerd
waren aan de UDP vorige
maand drie katholieken hadden
doodgeschoten. De UDP-dele
gatie wordt volgende week
maandag weer welkom geheten
aan de conferentietafel.
Woedend
Sinn Fein reageerde woedend
op het Britse verzoek de partij
uit te sluiten, maar volgens de
Ierse minister van Buitenlandse
Zaken, Andrews, was het ver
zoek onvermijdelijk. Een optie
is nu Sinn Fein, net als de UDP,
tijdelijk uit te sluiten.
Volgens de Britse krant The
Guardian heeft de Amerikaanse
president Clinton er op aange
drongen Sinn Fein vóór 17
maart weer toe te laten. Dan is
het namelijk St. Patrick's Day,
de belangrijkste feestdag voor
de Ieren, die ook op het Witte
Huis gevierd zal worden.
RTR/DPA/ANP
gebruikt wordt absoluut onge
schikt is voor de productie van
wiet: je krijgt er verschrikkelij
ke hoofdpijn van.
De discussie over het Commis
sieplan zal nog maanden duren.
Dat biedt voldoende gelegen
heid om ook eens een blik te
werpen op Spanje, waar de hen
nepteelt steeg van 1.450 hectare
in 1996 naar ruim 15.000 hecta
re dit jaar. De Commissie stelt
gerust: deze explosieve groei
duidt er geenszins op dat de
Spanjaarden massaal in de eu
ro-wiet vluchten. De hennep
daar wordt namelijk überhaupt
niet gebruikt, verzekert een
Commissie-ambtenaar. Zij ligt
gewoon weg te rotten op het
land en wordt slechts geteeld
omwille van de premie. GPD
van onze redactie buitenland
BORDEAUX - Rolf Holfort,
procureur bij het gerechtshof
in Keulen, is gisteren doods
bang en onder politiebe
scherming vertrokken uit
Bordeaux. Hij zou daar ge
tuigen in het proces tegen de
87-jarige oud-minister Pa-
pon, die wordt verdacht van
betrokkenheid bij de depor
tatie van joden in de Tweede
Wereldoorlog.
Holfort heeft in zijn hotel in
Bordeaux een anonieme
brief gekregen, waarin hij
met de dood wordt bedreiga
als hij zijn mond opendoet.
'Vichy leeft nog. Geen Duitse
getuigenverklaringen of je
bent dood', stond erin. Hol
fort heeft hartklachten. Zijn
Franse collega bij het hof in
Bordeaux is niettemin ra
zend over zijn vertrek.
Holfort zou zijn licht doen
schijnen op de wijze waarop
de Duitse justitie heeft ge
handeld in de zaken tegen de
Duitse nazi's Lischka en Ha
gen. Die waren in de oorlog in
Frankrijk verantwoordelijk
voor de deportatie en de dood
van joden.
Inzet
Papon was tot 1944 secreta
ris-generaal van de prefec
tuur in Bordeaux en daarmee
de hoogste Franse ambte
naar ter plaatse. Hij staat
sinds oktober terecht omdat
hij mede-verantwoordelijk
zou zijn voor de dood van
1.560 joden. Die zijn dankzij
zijn inzet van Bordeaux naar
de Duitse vernietigingskam
pen gedeporteerd.
Papon ontkent alles, beweert
joden te hebben gered, niet
op de hoogte te zijn geweest
van de anti-joodse wetten
van de met de Duitsers colla
borerende Vichy-regering
van maarschalk Pétain of
van de eindbestemming van
de joden. ANP
