Goese politiek mist cultmirgevoel
De Osseberg brengt vijfmaal naakt
PZC
Zeeland heeft meer
politie en specialisten
nodig volgens CDA
Niet te duiden herinneringen
Nieuwe stichting
haalt Van Dik Hout
naar Oostburg
zeeland
Artistieke veld signaleert lauwheid in verkiezingsprogramma's
lezers schrijven
kunst cultuur
Van studie tot beeld
dinsdag 17 februari 1998
bw 14
door Marten de Jongh
GOES - Weinig onderwerpen
in Goes die zo gevoelig liggen
als de strijd om de schouwburg.
Het verhaal is bekend: het za
lencomplex de Prins van Oran
je gaat over enkele maanden
dicht en een nieuw theater laat
nog een paar jaar op zich wach
ten. Dat een centrumgemeente
als Goes het enkele jaren moet
stellen zonder schouwburg,
daarvan spreekt menigeen
schande. Te laat zou de ge
meente zijn begonnen met het
ontwikkelen van een heus cul
tuurbeleid. De verkiezings
campagnes bieden de politiek
een kans beterschap te belo
ven. De culturele boodschap
van de partijen lijkt tot dusver
echter kracht te ontberen.
Artistiek leidster van Stichting
Dansz Lia Sorber mist een dui
delijke stellingname van de
politiek.
„Cultuur is toch een vergeten
stukje in Goes. Tegenwoordig
gebeurt er wel wat, dat is waar.
Maar nog altijd is de terughou
dendheid groot."
Te lijden
Net als enkele andere amateur
gezelschappen heeft Stichting
Dansz te lijden onder de voor
tijdige sluiting van de Prins
van Oranje. De clubs die ge
bruik maken van het gebouw
moeten noodgedwongen elders
onderdak zoeken. Tevergeefs
smeekten zij de politiek het
voortbestaan van de Prins te
rekken. Nu vechten de gezel
schappen ervoor dat Goes die
beloofde nieuwe schouwburg
zo snel mogelijk krijgt. De be
lofte is gedaan, toch houdt Sor
ber haar hart vast.
Minimaal
„Ik ben bang dat ze het nieuwe
theater minimaliseren tot een
veredeld verenigingsgebouw."
De artistiek leidster van Dansz
denkt dat de Goese raad een
paar nieuwe mensen nodig
heeft die bereid zijn keihard te
vechten voor het schouwburg
en cultuurbeleid. Naar haar
idee spreekt op dit moment al
leen D 6 6 klare taal. Van de hui
dige cultuurwethouder mr. S. J.
Heijning (WD) verwacht zij
weinig. „Best een schattige
man hoor. Maar hij is meer ge
ïnteresseerd in financiën dan
in cultuur."
Teleurgesteld
Ook programmeur J. Boonman
van de Prins van Oranje heeft
weinig lovende woorden voor
wethouder Heijning.
„Je zou toch van de WD mo
gen verwachten dat ze er een
echt item van maken. Dat ze
zich nadrukkelijk inzetten
voor een nieuw theater. Tot nu
toe merk ik daar weinig van."
Boonman is ook teleurgesteld
in het gebrek aan gedrevenheid
bij andere partijen. „Alleen
PvdA en D66 steken duidelijk
hun nek uit voor een goed
schouwburgbeleid.
Waar die lauwheid van andere
partijen vandaan komt? Boon
man heeft wel een idee. „De
Goese politiek is gewoon te
weinig betrokken bij het cultu
rele leven in de provincieIk zie
maar heel weinig raadsleden
bij culturele voorstellingen in
de Prins. Misschien dat er een
paar naar Podium 't Beest
gaan, maar verder zie je ze nau
welijks."
Vermaak
Coordinator R. van Dokkum
van 'Trechter Vijf, een stichting
die zich richt op beeldende
kunst, denkt dat cultuur te
vaak wordt aangeboden als
vorm van vermaak. Cultuur
verdient volgens hem dezelfde
aandacht als economie of ge
zondheidszorg. Dat mist hij nu.
Toch ziet Van Dokkum ook
vooruitgang. Met het project
Gronden heeft Trechter Vijf de
aandacht weten te trekken.
De organisatie hoopt op een
jaarlijkse gemeentelijke bij
drage voor die activiteiten. Bij
de bestuurders zou er wel be
reidheid bestaan.
Over de schouwburgperikelen
houdt Van Dokkum zijn mond.
Hij is er niet goed genoeg in
thuis.
Eén ding weet hij wel. „De cul
tuur die een schouwburg pre
senteert wordt beïnvloed door
de politiek. Bij ons komt de stu
ring van onderaf. Wij zorgen er
wel voor dat we met eigen acti
viteiten aandacht krijgen."
Aan de lange geschiedenis van de Prins van Oranje komt over enkele maanden een einde.
foto Willem Mieras
Presentatie
Kapelse
politiek
KAPELLE - De politieke
partijen die 4 maart een
gooi doen naar een zetel
in de Kapelse gemeente
raad, houden 28 februari
een verldezingsmarkt.
De bijeenkomst is be
doeld om de kiezers te la
ten kennismaken mét de
kandidaten en de be-
langrij kste standpunten
van CDA, Gemeentebe
lang, PvdA, SGP en WD.
Verder nodigen dé partij
en de bezoekers uit Om
bepaalde kwesties bij
hen onder de aandacht te
brengen. Ook is het mo
gelijk om te oefenen met
de stemcomputer. De
ver kiezingsmarkt is in de
Vroone In Kapelle en
duurt van 13 tot 17 uur.
door Maurits Sep
VLISSINGEN - Zeeland moet
de beschikking krijgen over
meer agenten. Om dat te beta
len moet kritisch worden geke
ken naar de verdeling van de
gelden voor politie. De Rand
stad kan met minder geld toe
en Zeeland moet er wat bij krij
gen. Dat zei Siem Buijs, de
Goese nummer drie van de
CDA-kandidatenlijst voor de
Tweede Kamerverkiezingen,
maandagavond op een verkie
zingsbijeenkomstvan zijn par
tij in Vlissingen. Veiligheid op
straat is volgens Buijs een van
de drie pijlers voor een goed
ouderenbeleid.
Behalve meer blauw op straat -
„Volwaardige agenten, geen
doekjes voor het bloeden zoals
Melkertbanen" - moet er ook
meer respect komen voor el
kaar. Dat moet kinderen in het
gezin en op school worden bij
gebracht. „Zie wat in Gronin
gen en Arnemuiden is gebeurd.
Daar ligt ook een stuk verant
woordelijkheid bij de ouders,
's Nachts wordt er bij mijn we
ten met gehonkbald."
gemeenteraadsverkiezingen
4 maart
Voor een goed ouderenbeleid is
een goede gezondheidszorg on
ontbeerlijk, stelde Buijs, in het
dagelijks leven (nog) huisarts.
Hij zei zich ernstig zorgen te
maken over de toenemende
wachttijden. Die veroorzaken
volgens hem een tweedeling in
de zorg. Hij legde de zwarte
piet bij het paarse kabinet. Er
zijn te weinig middelen be
schikbaar, er is een tekort aan
verzorgend personeel, de capa
citeit van de verpleeghuizen is
onvoldoende en ziekenhuizen
die te veel werk vernchten
worden financieel gestraft in
plaats van beloond. Zeeland
moet er specialisten bij krij
gen, vervolgde Buijs. „Het
aantal specialisten is hier het
zelfde als elders. Dat lijkt
rechtvaardig, maar is het niet.
De gemiddelde leeftijd is hier
veel hoger. Er moet rekening
worden gehouden met die ster
ke vergrijzing."
De derde pijler van het door
Buijs voorgestane ouderenbe
leid is de (langere) deelname
van ouderen aan de samenle
ving. „We moeten zuiniger om
gaan met de kennis van oude
ren, die niet wegsaneren met
vut-regelingen. Mensen boven
de vijftig moeten langer deel
uitmaken van het arbeidspro
ces, bijvoorbeeld in deeltijd
werk of via flexibele pensione
ring."
Buij s wil ouderen ook financië
le zekerheid geven: een 'hon
derd procent aow-garantie'.
Daarvoor moet onder meer het
financieringstekort worden te
ruggedrongen.
Toerisme
DeVlissingselijsttrekker!,. C.
Poppe-de Looff hield onder het
motto 'Vlissingen, wij blijven
erin geloven' een betoog voor
het uitbouwen van het toeris
me. Dat levert werk op, is goed
voor de economische ontwik
keling en vitaliteit van de stad
en moet, samen met het
aantrekken van kleine indu
strieën, de teloorgang van
werkgelegenheid bij de grote
bedrijven opvangen. Onont
beerlijk voor Vlissingen zijn
volgens Poppe-de Looff een
tweede binnenstadsontslui
ting en een blijvende verbin
ding met Breskens over de Wes-
terschelde.
door Nico Out
Het vrouwelijk naakt heeft in
de beeldende kunst een lan
ge traditie. Die loopt van
vruchtbaarheidssymbool via
'de verleidster' Eva tot de my
thologische vrouwen uit de
Renaissance. Kunstenaars pro
jecteren hun wisselende
schoonheidsidealen op het mo
del en voeren later vrouwelijk
bloot op als symbool voor hoge
re zaken. Pas in de 19e eeuw ko
men de mannelijke schilders
vaker uit voor hun erotische
verlangens. Schaars geklede
dames zijn zelfs een reis naar de
harems van Tanger waard. In-
gi'es spant met zijn volgepakte
'Turkse bad' de kroon.
De expressionisten zijn aan het
begin van de 2 Oe eeuw het meest
direct in hun heftig verbeelden.
Daarnaast komt een meer for
mele aanpak op die het model
vooral ziet als een boeiend volu
me in de ruimte.
Die visie sluit aan bij de ge
woonte om op de academie
naakt te tekenenen om zo de
menselijke figuur te leren ken
nen en wéergeven. De tentoon
stelling in Boerderijgalerie de
Osseberg komt voort uit dat
zelfde streven. Op het atelier
van Theo Jordans in Groede
kwamen tien jaar lang regelma-
7.:
Olieverfschilderij van Teunn Nijkamp.
tig kunstenaars en liefhebbers
samen om zich te wijden aan
modeltekenen. Vijf van hen -
onder wie Jordans zelf - tonen
nu een selectie uit de productie
van die avonden.
Jordans zocht met enkele fra
giele lijnen de essentie van de
vorm en voegt met enkele sub
tiel gedoseerde waterverfvlek-
ken plasticiteit toe. Zijn aanpak
houdt het midden tussen een
academisch realisme - in de goe
de zin des woords - en een vluch
tig impressionisme. Er zal veel
mislukt zijn, maar de paar bla
den die hij laat zien zijn mooi.
Gerard Menken koos ook voor
een studieuze verwerking. In
hetzelfde idioom als zijn teke
ningen van landschappen en
stillevens zet hij zijn model neer.
Zware contouren en hoekige ar
ceringen maken de tekeningen
krachtig. Als estheet in hart en
nieren brengt hij achteraf met
de roller kleurvlakken aan. Hij
benadrukt zo de compositori
sche spanning.
Leendert van der Pool is vooral
bekend als tekenaar van stille
venachtige situaties. Langzaam
kan hij daarin de compositie op
bouwen en een balans vinden
tussen vorm en kleur In de
zwart-wit tekeningen van het
naakt is hij daarin niet ge
slaagd. Wellicht door de korte
standen krijgt hij onvoldoende
greep op de complexe organi
sche vormen. Zo resteert vooral
het beeld van een worsteling
waarin de spanning tussen het
hoekige handschrift en de zach
te rondingen van het model niet
is opgelost.
Jozef van Mierlo kan gezien de
twee grotere beelden die buiten
Stijn Kriele in GHL
In GHL aan de Gravenstraat
in Middelburg is een instal
latie te zien van Stijn Kriele.
Deze jonge kunstenaar geeft er
met woorden van de schrijver
EC. Terbogh een motto aan: 'Of
zijn wij ons heimelijk bewust
dat wij het essentiële, dat wij
begeren nooit zullen zien?'
Kriele houdt zich bezig met
herinneringen: „De afstand
tussen 'toen' en 'nu' is ongrijp
baar en moeilijk te definiëren.
Een poging om die 'afstand'
toch helder te benoemen,
vormt de basis van mijn werk."
Als ik binnenkom beginnen
vier filmprojectoren te ratelen.
Ze staan op aan de wand beves
tigde glazen planken. Op elke
projector draait een eindeloos
filmpje dat door een spiegel op
een vrijhangend matglas zicht
baar is. Een horizontale rode
baan boven een grijzig doorte-
kend vlak; een bunker in het
veld; een 'rijdende' beweging
die over het dak van een bunker
de akkers laat zien; een witte
lamp die lijkt op een high-tech
paddestoel. In het aangrenzen
de klaslokaal begint een
vreemd klagelijk loeien wan
neer ik door de ruimte loop. Ik
zie een in een rood waas gehuld
filmbeeld van een weg met bo
men vanuit een rijdende auto
gezien. Op een muur hangen
vier kleine schilderijtjes in
grijs, zwart en wit. Niet meer
dan twee banen en in één geval
weer een bunker. Ernaast
hangt een computerprint:
zwart met een rood vlak boven
een lichtblauw vlak dat wel op
water lijkt. De vlakken vloeien
wolkachtig in het duister uit.
Het zijn beelden waarvan ik me
kan voorstellen dat ze zich zon
der te traceren reden vertonen
op je netvlies. De geprojecteer
de beelden zijn echter én vluch
tiger, de andere zetten zich vast
zonder dat ze daarmee duide
lijk worden.
Kriele wil een sfeer scheppen
'waarvan de kracht gelijk
waardig is' aan'zijn ervaringen
en herinneringen. Dat is moei
lijk te toetsen. Voor mij is de in
stallatie een aanzet die het
vreemde proces zichtbaar
maakt waarin herinneringen
zich aancüenen zonder dat je
erom vraagt en zonder dat je er
wat van snapt. Een boeiend
proces, dat zich bij Kriele het
sterkst manifesteert in de film
pjes op de gang.
Stijn Kriele, GHL, MiddelburgTot
en met 22 februari.
Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor reacties op in de PZC versche
nen berichten, artikelen of commentaren. De reactietijd beloopt uiter
lijk 7 dagen.
Open brieven, oproepen, gedichten en anonieme inzendingen worden
niet geplaatst. Bijdragen mogen niet langer zijn dan 250 woorden. De re
dactie behoudt zich het recht voor inzendingen te bekorten. Over ge
weigerde brieven wordt niet gecorrespondeerd.
Clubnaam
Toen ik de kop zag van de ru
briek 'Clubnaam' (PZC 6-2) viel
mijn mond van verbazing open.
Met grote letters stond er dat
Robur duivelse invloeden moest
uitbannen. Omdat de betreffen
de verslaggever mij had gebeld
over de herkomst van deze
naam, ben ik voor mezelf het ge
sprek nog eens nagegaan of ik
ook werkelijk iets over duivelse
invloeden gezegd had. Dat
bleek niet het geval te zijn. Ik
heb wel gezegd dat het in de ja
ren voor de Tweede Wereldoor
log gewoonte was dat katholie
ken, maar ook protestanten,
eigen verenigingen oprichtten
om hun leden tegen invloeden
van buitenaf te beschermen en
dat dat in die jaren ook heel nor
maal was. Over duivelse invloe
den heb ik absoluut niets gezegd
en het zou ook niet in me opko
men, omdat ik medemensen niet
als duivels kan zien.
A J. de Kok
Geldeloozehof 2, Goes
Harteloos-II
Over het schrijven van de heer
of mevrouw Bosma (PZC, 4-2)
wil ik het volgende opmerken.
In de zaak van de familie uit
Borssele is, zoals het behoort in
een democratische staat, recht
gesproken met als gevolg terug
zending naar het land van her
komst. Dat een ieder zich niet
met deze uitspraak kan vereni
gen, kan ik begrijpen en ik heb
respect voor die overtuiging.
Maar de wethouder van de ge
meente Borsele, mevrouw Elen-
baas-Murre, heeft natuurlijk
ook haar eigen overtuiging en
die heeft zij niet om er door te
genstanders en zéér zeker niet
vanuit de bevolking daarvan te
worden afgebracht, een moedig
en standvastig besluit dus. Want
had zij dat niet dan staan er bin
nenkort weer andere, uitgepro
cedeerde families te trappelen
om dezelfde weg te volgen om
hier te mogen blijven (ketting
reacties). En als laatste wil ik
nog even kwijt, dat ik de opmer
kingen aan het adres van de
wethouder (lid van welke poli
tieke partij dan ook) laag bij de
grond vind geschreven door ie
mand met een te laag IQ. En de
wijze waarop over anderen
wordt gedacht doet mij denken
aan een citaat uit een boek der
dertiger jaren: 'Wie nietvóórmij
is - is tegen mij en zal ik vernieti
gen'.
T. M. Muller
Pr. Rooseveltlaan 178
Vlissingen
Kunst-II
Plotseling hebben we een daad
krachtige wethouder van Cul
tuur in Middelburg. Geweldig!
De Vleeshal, dat elitaire paleis,
zal eindelijk eens de goede rich
ting uitgestuurd worden. Om
niet de schij n van onwetendheid
op zich te laden, heeft de wet
houder eerst onverdachte des
kundigen geraadpleegd. Beves
tigd werd het hoge niveau van
de tentoonstellingen (PZC, 5-2),
Geen twijfel over het beleid dus.
Een totale afbraak zou het ima
go van de stad geen goed doen.
Helaas blijft het feit dat de ten
toonstellingen maar geen grote
publiekstrekkers willen wor
den. Gelukkig weet wethouder
Strous daar wel raad op: de
kunst moet de straat op en het
aantal exposities gehalveerd.
Waren er geen deskundigen die
hem het verschil hadden kun
nen uitleggen tussen stadsver-
fraaiing en kunst die het denken
en verbeelden prikkelt? Voor dit
laatste wordt (de woorden van
wethouder Strous citerend:) ne
ver nooit niet op het moment
zelf een groot publiek gevon
den. Maar de geschiedenis van
cultuur (zelfs die van Middel
burg) leert ons dat het de brood
nodige brandstof is voor het le
vendig houden van de geest. De
uitwerking daarvan staat ga
rant voor een groter publiek dan
ad hoe gevonden kan worden.
Vooralsnog vind ik de pogingen
van directeur Lex ter Braak om
in bredere kring interesse te
wekken voor moderne kunst -
door onder andere lezingen, dis
cussies, De Verborgen Stad (zijn
idee, niet dat van wethouder
Strous), een consequent exposi-
tiebeleid, dat zeker het huidige
aantal tentoonstellingen per
jaar behoeft, wil het niet tot in
cidenten vervallen - interessan
ter en veelbelovender dan de
grabbelton-ideeën van de wet
houder.
Jeltje Ratsma
Bogardstraat 31, Middelburg
staan bogen op een degelijke
anatomische kennis. Die stelt
hem in staat gemakkelijk de
vormen van het naakt te verta
len in vlot geboetseerde beeld
jes. De klei of dé was wordt in
losse brokjes opgebracht, wat
het beeld een levendig karakter
geeft. De grote variatie aan hou
dingen is prima gekarakteri
seerd. Van Mierlo verwerkt
soms zijn beeldjes tot meer dan
studies. Een opengewerkt
bronsje wordt zo een herinne
ring aan de vluchtigheid van de
dans.
Als enige van de exposanten ex
poseert Teunn Nijkamp een
werk dat veel verder gaat dan
het visueel verkennen van het
naakt. Hij schilderde het afge
beelde doek dat in een gamma
van blond en groen licht werpt
op de vrouw als persoon. Door
het zorgvuldig aftasten van de
uitgekiend belichte vormen ver
beeldt hij zowel een innerlijke
als een uiterlijke wereld. In zijn
tekeningen gaat hij uit van een
grijs fond van houtskool waarin
hij met lichte vlekken de vor
men zichtbaar maakt. Zo krij
gen ze iets geheimzinnigs, dat
ondanks de helderheid in dit
schilderij ook daaruit spreekt.
Vijfmaal model. Werk van vijf kun
stenaars in de Osseberg, Singelweg,
Middelburg/Sint Laurens. Tot en
met 28 februari.
archieffoto Lex de Meester
Fragment van de installatie van Stijn Kriele.
foto Ruben Oreel
door Hans Heijt
OOSTBURG - Het concert van
de Nederlandstalige band Van
Dik Hout in sporthal De Een
hoorn in Oostburg op 31 mei is
het eerste wapenfeit van de
stichting Wall of Sound. De
stichting wordt gevormd door
West-Zeeuws-Vlaamse mu
ziekliefhebbers die enkele ke
ren per jaar een grotere band
naar de regio willen halen, re
gionale bands gaan begeleiden
en een maandelijkse jamsessie
nastreven.
De stichting Wall of Sound is
vorige week opgericht en be
staat uit Jan-Bart van Bohee-
men, Luciën Haertjens en Na
thalie van Rijswijk. Haertjens
legt uit dat de oprichters grote
muziekliefhebbers zijn, regel
matig concerten bezoeken en
samen drummen. „We volgen de
Zeeuws-Vlaamse popscene
goed en vonden dat er op het ge
bied van concerten niet zoveel
gebeurde. Daarom wilden we
zelf iets gaan doen."
Haertjens en Van Boheemen
Vinden het een goede zaak dat
de sector Jeugd- en Jongeren
werk van de stichting Welzijn en
andere instanties regelmatig
concerten verzorgen, maar stel
len dat er meer mogelijk is. Van
Boheemen: „Op Ledelpop
speelden de laatste keer goede
bandsmaar ik geloof dat er niet
meer dan driehonderd mensen
waren. Wij willen enkele keren
per jaar een wat grotere band
naar Zeeuws-Vlaanderen halen
en een regionale groep voor het
voorprogramma contracteren."
De beide muziekliefhebbers
stellen dat het mes op die manier
aan twee kanten snijdt. De
Zeeuws-Vlamingen krijgen een
bekendere band in de eigen
streek te zien en een regionale
band kan voor een groter pu
bliek optreden.
Begeleiding
Daarnaast wil de stichting Wall
of Sound Zeeuws-Vlaamse
groepen begeleiden bij het rege
len van optredens, het opnemen
van demo's en andere zaken.
Haertjens: „We zijn ook een da
tabank aan het opzetten met
informatie over bands en muzi
kanten uit de regio. We kunnen
bands dan in contact brengen
met muzikanten en ook het om
gekeerde doen. We willen aan
alle stijlen aandacht besteden."
Deleden van de stichting probe
ren zoveel mogelijk optredens
van regionale bands te bezoe
ken om in contact te komen met
muzikanten uit de regio. Daar
naast is het de bedoeling elke
maand een jamsessie te houden.
„We hebben al een locatie op het
oog en willen zelf een vaste in
stallatie aanschaffen", aldus
Van Boheemen.
Haertjens en Van Boheemen ste
ken zelf geld in de installatie,
omdat ze muziekliefhebbers
zijn. Ook het contracteren van
Van Dik Hout, met in het voor
programma de regionale band
Absolute Beginners, is voor de
stichting een risico. Haertjens;
„Maar we gaan ook nog op zoek
naar sponsors." De stichting
Wall of Sound is gevestigd op
Weststraat 25, 4501 JE Oost
burg.
