Annan bemiddelt in Irak
Toekomst Armeense enclave
doet Ter Petrosjan das om
Keniaanse oppositie
verstoort Kamerzitting
Deserteurs van Vukovar getuigen voor tribunaal
Extra geld voor
bescherming
burgers Israël
buitenland
P
Bossi roept
op tot oorlog
Secretaris-generaal VN probeert militaire actie te voorkomen
Wijdenbosch
verliest steun
DEZE WEEK IN
PARTY:
Op zoek naar lot in graf
Gif in potjes babyvoeding
Politie arresteert vier gangsters
Zwijntje redt bazen het leven
Pastoor bekent verkrachting kind
Frans-Italiaanse aanval
op kortere werkweek
woensdag 4 februari 1998
door Eëlco van der Linden
ROME - De leider van de
separatistische protest
partij Lega Nord, Umber-
to Bossi, zou hebben opge
roepen tot het gebruik van
geweld in de strijd tegen
wat hij 'de Italiaanse be
zettingsmacht in Pada-
nia' noemt.
Dit blijkt uit enkele ge
sprekken die zijn afge
luisterd in opdracht van
Guido Papalina, de open
baar aanklager die Bossi
en 40 andere'Leghisti'wil
berechten. Volgens de ma
gistraat heeft Bossi zich.
schuldig gemaakt aan de
licten die een levenslange
gevangenisstraf recht
vaardigen.
De medestanders van
Bossi meenden gisteren
dat de stem die onder an
dere zegt; 'we moeten de
mitrailleurs omarmen
niet dié van de Lega-lei-
der kan zijn vanwege een
duidelijk Venetiaans ac
cent. Bossi is afkomstig
uit Milaan. Ook stelde
men dat: het afluisteren
van een politicus zonder
toestemming van het par
lement tegen de grondwet
is' en dat het 'politieke
proces' van Papalia daar
om nooit zal plaatsvin
den.
Umberto Bossi zelf zei
gisteravond dat hij de
woorden best zou kunnen
hebben uitgesproken.
„Als je kwaad bent en tot
het uiterste wordt gesard,
zeg je van Mies", was zijn
laconieke commentaar.
Bossi blijft zich beschou
wen als een slachtoffer
van een 'fascistische, ma
gistraat' die vindt, dat de
Lega Nord 'geen recht
heeft op de vrijheid van
meningsuiting::
Premier Prodi liet giste
ren vanuit Estland weten
dat het taalgebruik van
Bossi 'een land vernietigt'
en schaarde zich daarmee
bij de personen die vinden
dat er opgetreden moet
worden tegen de Lega-se-
crètaris. De rechtse oppo
sitie is milder en stelt dat
het te letterlijk nemen van
de woorden van Bossi een
averechts effect heeft.
GPD
van onze redactie buitenland
BAGDAD - Terwijl de Ameri
kaanse minister van Buiten
landse Zaken Albright de Ara
bische bondgenoten afreist om
steun te verwerven voor een mi
litair ingrijpen in Irak, deed
VN-secretaris-generaal Kofi
Annan gisteren een ultieme po
ging via diplomatie de crisis
rond Irak op te lossen.
Annan belde met de Iraakse vi
ce-premier Tareq Aziz om te
praten over de huidige crisis. Na
afloop werd het gesprek als 'zeer
constructief' betiteld. VN-
woordvoerder Eckhard meldde
dat Annan en Aziz het erover
eens waren dat de 'pogingen om
een oplossing via bemiddeling
te vinden, zullen worden ver
sneld'. Annan sprak ook met de
Egyptische president Moebarak
over bemiddeling' door de Ara
bische Liga,
Moebarak sprak behalve met
Annan ook met de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Za
ken Albright, die op haar rond
reis door het Midden-Oosten
Egypte als laatste aandeed. Al
bright zei dat de belangrijkste
Arabische leiders het met de VS
eens zijn dat Irak verantwoor
delijk is voor de eventuele 'ern
stige consequenties' van het uit
cle hand lopen van de crisis. De
VS zitten volgens haar op een
lijn met Egypte, Jordanië, Koe
weit, Saudi-Arabië, Bahrein en
de Palestijnse Autoriteit.
Verdubbelen
Washington liet weten dat het
het voorstel van Kofi Annan
steunt om Irak toe te staan de
olie-exporten bijna te verdub
belen. De Verenigde Naties vin
den het goed als Irak per half
jaar voor ruim vijf miljard dol
lar olie verkoopt om primaire
levensbehoeften te kopen, zoals
voedsel en medicijnen.
Deze humanitaire uitzondering
op de sancties is al van kracht
maar betreft nu twee miljard
dollar per half jaar. Irak noemde
het VN-voorstel een politieke
manoeuvre, bedoeld om de posi
tie van Irak te ondermijnen.
De Britse minister van Buiten
landse Zaken Cook praat van
daag met vertegenwoordigers
van Saudi-Arabië en Koeweit
over aanpak van de crisis rond
Irak.
Het Russische parlement, de
Doema, nam gisteren met over-
Terwijl hun handtasjes aan een hek hangen, marcheren Iraakse schoolmeisjes heen en weer tijdens een militaire training in Bagdad.
foto Enric Marti/AP
weldigende meerderheid een
ontwerpresolutie aan waarin
gesteld wordt dat, als een mili
taire aanval op Irak wordt
gedaan zonder dat deze gesanc
tioneerd is door de Veiligheids
raad, Rusland zich niet meer
gebonden acht aan het interna
tionale embargo tegen Irak.
Eerder op de dag verklaarde de
Russische minister van Buiten
landse Zaken Primakov dat
'Moskou noch een ander land ter
wereld kan voorkomen dat de
VS een militaire actie tegen Irak
beginnen'. „Maar als Washing
ton zich tot de Veiligheidsraad
wendt, zullen wij van ons veto
recht gebruik maken", aldus
Primakov. RTR/AFP/GPD
PARAMARIBO - De regering-
Wijdenbosch is haar meerder
heid in de Nationale Assemblee
kwijtgeraakt door het opstap
pen van parlementslid Anand
Seetal. De coalitie telt nu 25 le
den en de oppositie 26.
Seetal zei niet tevreden te zijn
over de manier waarop het land
geregeerd wordt. „Grote delen
van het.volk worden in de steek
gelaten. Er worden enge, per
soonlijke belangen behartigd."
Hij gaat niet in op steunverzoe
ken van de oppositie die de rege
ring naar huis wil sturen. ANP
poor Hans Hoogendijk
"JEREVAN - De 52-jarige Ar-
meense president Ter Petrosjan
heeft gisteravond zijn vertrek
aangekondigd. Ter Petrosjan,
de kleine ex-Sovjetrepu-
bliek zeven jaaj; geleden naar de
- onafhankelijkheid leidde, is het
slachtoffer geworden van de
-machtsstrijd over de toekomst
van door Armeniërs bewoonde
Azerbeidzjaanse enclave Na-
korno-Karabach.
strijd leidde tot een onher-
stelbare breuk in Ter Petrosjans
Hpartij en de regeringscoalitie.
•®Nadat zijn minister-president,
r een aantal ministers, de burge-
:c meester van de Armeense
hoofdstad Jerevan en de presi
dent van de centrale bank uit
over Ter Petrosjans be-
leid hun ontslag hadden aange
boden, was diens positie on-
- houdbaar geworden.
Nakorno-Karabach, een chris
telijk Armeens eiland in het is
lamitische Azerbeidzjan, werd
tien jaar geleden na een oorlog,
waarin vele duizenden doden
vielen, door de Armeniërs ver
overd. In 1994 werd een breek
baar staakt-het-vuren bereikt
tussen Azerbeidzjan en Arme
nië. Maar Armenië was geruï
neerd en door de boycot door de
buurlanden Azerbeidzjan en
Turkije daalde daarna de le
vensstandaard sterk.
Onder internationale druk en
om 's lands economie weer wat
lucht te verschaffen, wilde Ter
Petrosjan wel enige concessies
doen wat betreft de toekomst
van Nakorno-Karabach. Afge
lopen herfst verklaarde hij zich
bereid te onderhandelen over
een akkoord waarbij Nakorno-
Karabach de facto zijn onaf
hankelijkheid zou krijgen, maar
technisch deel van Azerbei
dzjan zou uitmaken. Met zijn
Azerbeidzjaanse collega Alijev
kwam hij overeen het conflict
vreedzaam en met politieke
middelen definitief te regelen.
De Armeniërs in de enclave zou
den veroverd gebied op moeten
opgeven. Daar zou een interna
tionale vredesmacht worden ge
stationeerd.
In Azerbeidzjan en het hele ge
bied rond de Kaspische Zee lig
gen gigantische olie- en gas
voorraden, waar vele miljarden
in worden geïnvesteerd. Ter Pe
trosjan is ervan overtuigd dat
als de rust in dit gedeelte van de
Kaukasus is teruggekeerd, zijn
land als doorvoergebied voor
gas en olie een welvarende toe
komst tegemoet kan gaan. Maar
zijn bereidheid om Azerbei
dzjan tegemoet te komen, viel
volstrekt verkeerd bij zijn pre
mier Kotsjarjan, die de politiek
leider van de enclave was. GPD
Advertentie
Parlementsleden van de Keniaanse oppositie roepen 'genocide, genocide' en zwaaien met
protestborden. foto Jean-Marc Bouju/AP
door Frans van den Houdt
NAIROBI - De oppositie in Kenia is het het op
brute wijze afslachten van onschuldige bur
gers door bendes zat. De regering van presi
dent Daniel arap Moi doet nauwelijks iets om
dit moorden te stoppen. Oppositieleden ver
stoorden gisteren de opening van de nieuwe
parlementszitting om hun onvrede met het re
geringsbeleid duidelijk te maken.
De oppositie heeft de bevolking voorts opge
roepen vandaag te staken om tegen het lakse
optreden van de overheid te pi-otesteren en de
slachtoffers van het etnisch geweld te herden
ken.
Genocide
Mwai Kibaki, leider van de grootste oppositie
partij DP, beschuldigde het Moi-regime eivan
'te hebben aangezet tot de genocide tegen Ke-
niaans Kikuyu's'. De slachtoffers van het et
nisch geweld, dat in twee weken aan meer dan
honderd mensen het leven heeft gekost, zijn
hoofdzakelijk Kikuyu's. De daders zijn Kalen
jins, een groep van stammen waartoe ook die
van Moi behoort.. De Kikuyu's hebben tijdens
de laatste verkiezingen overwegend tegen Moi
en voor de oppositie gestemd.
Overigens stonden niet alle oppositiepartijen
achter de protestactie in het parlement.
De actie begon met de weigering van leden van
de oppositie om op te staan, zoals traditie voor
schrijft, toen president Moi binnenkwam. Ver
volgens werd een luid gezang aangeheven en
verschenen spandoeken met 'Gij zult niet do
den' en 'Genoeg is Genoeg'. Moi wekte tijdens
het hele gebeuren de indruk zich zeer verne
derd te voelen.
De officiële oppositieleider in het parlement,
Kibaki, begon ondertussen aan een betoog dat
vroegtijdig werd verstoord doordat zijn micro
foon werd dichtgedraaid. De staatszender
KBC besloot de rechtstreekse uitzending van
de parlementsopening gedurende twintig mi
nuten te staken. Uiteindelijk werd de rust her
steld en konden alle in december vorig jaar
gekozen volksvertegenwoordigers worden ge
ïnstalleerd.
Eerder op de dag werd nabij het parlement ge
demonstreerd door mensenrechtenactivisten
tegen het etnisch geweld. 'Moi is een moorde
naar' was een van de leuzen die werden gescan
deerd. De para-militaire GSU werd ingezet om
de demonstranten uit elkaar te slaan. Zeker
tien mensen werden gearresteerd. GPD
Moor Marjolijn de Cocq
ïfóEN HAAG - „Ze zeiden dat ze
nauwelijks konden wachten tot
tjzcin Vukovar waren en alle Kro
mten konden uitmoorden." Haj-
nwDodaj was in augustus 1991
fis jonge Albanees in het door
[Serviërs gedomineerde Joego-
|javisch Volksleger (JNA) met
eenheid op weg naar de
woatisehe stad Vukovar. Vol
gens orders moest die met de
'wond worden gelijkgemaakt.
']Pe haat jegens niet-Serviërs
finnen het leger was zo sterk
voelbaar gewox-den, dat Dodaj
in september met vier anderen
desei-teerde. Middenin het beleg
van Vukovar door het JNA en
Sex-vische paramilitaire eenhe
den als die van de beruchte ul-
tranationalistische leiders Se-
selj en Arkan, liep hij over naai
de Kroatische kant. Hij ont
snapte aan de massaslachting
die de Sei-viëi-s aanrichtten na
inname van de stad. Zijn overlo
pen kwam hem 'slechts' te staan
op ernstige mishandelingen en
twee jaar cel wegens 'desertie,
muiterij en wapendiefstal'.
Dodaj getuigde gisteren voor
het Joegoslavië-tribunaal in
Den Haag in het proces tegen de
Servische Kroaat Slavko Dok-
manovic, die wordt beschuldigd
van betrokkenheid bij de mooi'd
op ten minste tweehonderd
Kroaten die in het ziekenhuis
van Vukovar verbleven. De oud
burgemeester van Vukovar
werd gearresteerd op basis van
een geheime aanklacht.
Toen Vukovar op 18 november
1991 na een beleg van drie
maanden was ingenomen, werd
afgesproken dat het ziekenhuis
onder toezicht en bescherming-
van het Internationale Rode
Kruis zou worden geëvacueei'd.
Vele Kroaten, maar ook Dodaj
en enkele van zijn mede-deser-
teurs, hadden er hun heil in ge
zocht. Maar terwijl de zieken
huisdirectie in de kelder aan de
praat wex-d gehouden door
JNA-officieren, werden ruim
vierhonderd patiënten, artsen,
verplegers, burgers en soldaten
op 20 november door JNA-troe-
pen afgevoerd.
Mannen en vrouwen wei-den
van elkaar gescheiden. Twee
honderdvijftig mannen werden
onder de vreselijkste dreige
menten in bussen naar een col
lectieve boerderij gebracht in
het vijf kilometer verderop gele
gen Ovcara. Onderweg werden
ongeveer dertig van hen vrijge
laten. Op voorspraak van zie
kenhuispersoneel en familiele
den waren zij door Servische
officieren op een speciale lijst
geplaatst. Enkelen van hen ge
tuigden gisteren voor het tribu
naal hoe zij voor hun vrijlating
door mannen van Seselj en Ar
kan en paramilitairen van de
SANTIAGO DE COMPOSTELA - De erfgenamen van een
76-jarige man die in januari ter aarde is besteld, hebben ge
vraagd om opening van het graf. Zij vermoeden dat het lot dat
de man kort voor zijn overlijden had gekocht en waarop een
prijs van ruim 66.000 gulden is gevallen, in het graf ligt.
Volgens de regionale krant La Voz de Galicia gaan de nabe
staanden ervan uit dat cle weduwnaar Juan Villasante Paz in
hetzelfde kostuum is begraven als hij droeg toen hij het lot
kocht, een dag voor zijn plotselinge dood door een hartin
farct. Als het briefje niet in het graf wordt gevonden, dan wil
de familie een klacht indienen tegen de begrafenisonderne
ming. Zij gelooft namelijk niet dat het briefje 'met de man ten
hemel is gevaren', aldus een neef. AFP
FRANKFURT - Onbekenden hebben in cle omgeving van
Stuttgart potjes babyvoeding van het Duitse merk Alete met
plantengif vergiftigd om het bedrijf geld af te persen. Dat
heeft de eigenaar van Alete, het voedingsmiddelenconcern
Nestlé, gisteren bekendgemaakt,
Uit voorzorg zijn alle potjes van de betreffende perensoort uit
de winkels gehaald en vervangen door nieuwe. AP
ANTWERPEN - De Antwerpse politie heeft de afgelopen da
gen vier zware criminelen gearresteerd die mogelijk iets te
maken hebben met de overval op het geldtransport bij Borg
worm. Twee geldkoeriers kwamen daarbij om het leven.
Bij een huiszoeking in een garage, gehuurd door een van cle
verdachten, troffen agenten een groot aantal zware wapens
aan, waaronder granaatwerpers en aanvalsgeweren. Tevens
vond de politie een zwarte overall en springstoffen. De gevon
den spullen kunnen een belangrijk spoor zijn naar de bloedige
overval van 12 januari. Directe bewijzen voor betrokkenheid
van het viertal ontbreken nog.
Een van de vier bendeleden is een man die vorig jaar juli ont
snapte uit de gevangenis van Verviers. Hij zat claar een straf
uit van twintig jaar voor gewapende overvallen.
Een controle van een 33-jarige Antwerpenaar, die cocaïne op
zak bleek te hebben, leidde naar de bende. Tussen zijn papie
ren vond de rijkswacht het huurcontract van de garage op
naam van een 36-jarige beruchte gangster. ANP/Belga
RAMSEY - Het anderhalf jaar oude hangbuikzwijntje Ho
neymoon heeft haar bazen het leven gerecl door ze wakker te
maken toen hun huis in brand stond. Pam en Fred Abma lagen
te slapen toen het vuur om zich heen greepmaar het varkentj e
krabde zo hard aan de deur van de slaapkamer dat ze zich nog
net het vege lijf konden redden.
Uit het hele verhaal blijkt volgens Honeymoons baas maar
weer eens dat varkens een stuk slimmer zijn clan honden.
„Onze twee honden sliepen overal doorheen." RTR
GENT - Een 48-jarige pastoor van het Belgische Overboelare
heeft bekend dat hij een kind heeft verkracht. De priester ga f
ook toe een ander slachtoffer misbruikt te hebben.
Het gerecht in Oudenaarde hield de priester zondag aan op
verdenking van aanranding en verkrachting van een minder
jarige.
De feiten hebben plaatsgevonden in de Sint-Aldegondisparo-
chie in Geraardsbergen.
De zaak kwam aan het licht toen een nu 19-jarig slachtoffer
bezwarende verklaringen tegen de pastoor af had gelegd, zo
meldde het dagblad Het Volk maandag. De feiten hebben be
trekking op februari 1994 en juli 1996. Belga
door Ad Bloemendaal
TEL AVIV - Het Israëlische par
lement heeft gisteren 150 mil
joen gulden uitgetrokken om de
bescherming van de burgerbe
volking op een hoger peil te
brengen. De maatregel is een
antwoord op de kritiek, zowel in
de oppositie als in de regerings
partijen, op de mate waarin het
land is voorbereid op een chemi
sche of biologische oorlog. Zo is
gebleken dat er honderdduizen
den gasmaskers te weinig zijn.
Stafchef luitenant-generaal
Shachak vertelde gisteren in
een bijeenkomst met Knessetle-
den dat de kans op een Iraakse
raketaanval uiterst klein is. En
als Sacldam Hoessein oncon
ventionele wapens gebruikt,
kan Israël tegenmaatregelen
nemen. „Er is geen enkele reden
voor paniek, niet in Israël en
evenmin in de buurlanden", zei
Shachak.
Irak beschikt naar zij n informa
tie nog over 'misschien een of
twee' verborgen raketlanceer-
inrichtingen. Maar de Irakezen
hebben al vele j aren niet kunnen
oefenen in het lanceren van ra
ketten. Shachak zei zich alleen
een aanval te kunnen voorstel
len in het geval Sadclam ten ein
de raad is, bijvoorbeeld als zijn
regime op het punt van instor
ten staat. Voor dat ergste geval
heeft Israël 'redelijke defensie
ve maatregelen' getroffen om
het hoofd te kunnen bieden aan
chemische of biologische wa
pens.
Shachak weigerde commentaar
op de beschuldiging van de op
positie dat er geen gasmaskers
voorradig zijn voor enkele hon
derdduizenden gastarbeiders
en andere buitenlanders die in
Israël verblijven. Onder meer
om die reden heeft de Knesset
nu 150 miljoen gulden uitge
trokken om cle bescherming van
de bevolking te verbeteren.
Avraham Shohat, in de vorige
regering minister van Financi
en, zei dat het kabinet-Ne-
tanyahu heeft bezuinigd op gas
maskers. Op de vraag of een deel
van de bevolking nu gevaar
loopt in het geval van een biolo
gische of chemische aanval ant
woordde hij: „Absoluut."
Een officier van de militaire in
lichtingendienst vertelde de
parlementsleden dat de combi
natie van gasmaskers en een met
tape dichtgeplakte kamer nog
altijd de beste bescherming
biedt tegen non-conventionele
wapens. Het effect van biologi
sche wapens wordt pas na 24
uur merkbaar, zei hij, en dat be
tekent dat slachtoffers kunnen
worden behandeld. GPD
eenheid 'Witte Adelaars' met
stokken en ijzeren staven half
dood werden geslagen.
De gevangenen die doorgingen
naar Ovcara, wachtten uren van
systematische mishandelingen
in een hangar, waarna zij
werden geëxecuteerd. Hun li
chamen verdwenen in een mas
sagraf, dat in 1996 door forensi
sche experts van het tribunaal
werd blootgelegd. De lichamen
van 198 mannen en twee vrou
wen werden aangetroffen. Zij
zijn de stille getuigen van het
proces tegen Dokmanovic. GPD
van onze redactie buitenland
PARIJS - Werkgevers uit
Frankrijk en Italië hebben
gisteren een gezamenlijk
front tegen de invoering van
een kortere werkweek ge
vormd. Een inkrimping tot
35 uur zoals de regeringen in
Parijs en Rome voorzien, zou
slechts leiden tot een ver
zwakking van concurrentie
positie van beide landen, zo
vrezen de werkgevers.
De Franse CNPF en de Itali
aanse Cofinindustria slaan
hun handen ineen in een pe
riode dat het Franse parle
ment debateert over de in
voering van een kortere
werkweek. De regering van
premier Jospin wil de 35 uur
vanaf het jaar 2000 voor alle
grote en middelgrote bedrij
ven verplicht stellen en vanaf
2002 ook voor cle kleinere on
dernemingen.
De Franse werkgeverstop
man Seillière erkent dat de
maatregel misschien nieuwe
banen zal opleveren, maar
onderstreepte dat deze daar
naast ook veel arbeidsplaat
sen gaat kosten. Hij wees
hierbij op lagere investerin
gen, op verplaatsing van ves
tigingen naar het buitenland
en op minder interesse van
jonge ondernemers. Zijn Ita
liaanse collega Fossa stelt
dat een vermindering van de
werktijd niet automatisch
betekent dat het aantal wer
kenden stijgt. AFP