Afscheid met een bloedend hart
Smirnov wil nog één keer vlammen
PZC
Spelen een ramp voor Nagano
Carla Zijlstra gaat
over de hele wereld
Geesink durft zelfs
voorrang te verlenen
sport
27
Voor schaatscoach Kemkers is nomadenbestaan niet langer aanvaardbaar
NAGANO
Goldberger tekent verklaring
IOC vreest militaire actie Irak
Japanse schaatsers stoïcijns
Aan voedsel geen gebrek
Derde Spelen 17-jarige Holum
woensdag 4 februari 1998
ünor Henk Stouwdam
NAGANO - Schaatsen in de
Verenigde Staten: waarin een
jjoot land klein kan zijn. Vraag
'iet Gerard Kemkers, die in Na-
Ijano aan één van zijn laatste
klussen met de Amerikaanse
ploeg begint. Om binnenkort
iuet mixed feelings een land te
verlaten waar hij als coach van
sen kleine sport groot is gewor
den. De Nederlander houdt de
schaatswereld voor gezien. Met
bloedend hart, maar het noma
denbestaan langs de ijsbanen
vindt hij sociaal en privé niet
langer aanvaardbaar.
Je zou de houding van Kemkers
inmiddels als typisch Ameri
kaans kunnen omschrijven. Hij
presenteert zich zelfverzekerd
en is volledig overtuigd van zijn
mogelijkheden. Zelfs nu hij
beeft besloten een nieuw be
staan buiten de schaatsbaan op
[ebouwen en terug te keren naar
Nederland.
En een baan buiten het schaat
sen zal hij vinden, daarvan is
Kemkers overtuigd. „Mensen
weten niet half hoezeer de
schaatssport je als persoon
vormt", prijst de Nederlander
zichzelf onbewust aan. „Een
schaatscoach staat in mijn ogen
gelijk aan een gemiddelde top
manager. Topsport is hetzelfde
als het bedrijfsleven, alleen wij
verkopen sport en een bedrijf
sen product."
Maar dat moet een bedrijf ook
nog maar vinden. Kemkers ge
tergd: „Geef mij maar de kans
dat duidelijk te maken. Ik weet
zeker dat ik iedereen kan over
tuigen."-
Vrouwen
Het afscheid van Amerika zal
Kemkers zwaar vallen, maar op
de huidige weg voortgaan kan
volgens hem niet langer. „Ik
houd van de sport en weet dat ik
als coach nog kan groeien, maar
ik moet aan mezelf denken.
Vraag het Ab Krook en Henk
Gemser. Die weten als geen an
der hoe ik me voel. Of beter nog:
vraag het hun vrouwen.
Om het dualisme in zijn bestaan
aan te geven, schetst Kemkers in
grove trekken zijn privéleven.
Samen met zijn Italiaanse
yriendin is hij naar Milwaukee
vertrokken om vervolgens ge
durende de wintermaanden
haar zo'n zes maanden alleen
iachter te laten, omdat hij dan op
pad is met de schaatsploeg. Die
schaarse momenten dat hij bij
zijn bella donna thuis is, wordt
hij doorhet werk in beslag geno
men.
Drie minuten
Kemkers enigszins chargerend:
„Als ik geluk heb, is er één urn-
per dag dat ik niet aan schaat
sen denk. Mijn vriendin kent al
leen een werkende huisgenoot.
Als ik voor het slapen gaan drie
minuten naast haar op de bank
naar de televisie kan kijken, is
dat veel. Daarom stap ik uit de
schaatswereld; het is op deze
manier niet langer te doen. Wel
ke bond zich ook meldt, op dit
moment is het antwoord néé
Nu het einde van zijn Ameri
kaans avontuur nadert, ver
baast het Kemkers hoeveel
19 9 8
emoties dat bij hem losmaakt.
De oud-schaatser had bij zijn
afscheid als actief sporter niet
gedacht ooit zó betrokken te
zullen zijn. „Ik wilde op een
Ard-Schenkachtige wijze af
stand van de sport nemen",
diept hij in een niet eens zo'n
grijs verleden. „Toen Krook me
een keer vroeg hem te assisteren,
had ik ook geen idee dat ik het
coachen leuk zou vinden.
Evenmin toen ik besloot naar
Amerika te gaan. 'Een jaartje
vakantie', dacht ik toen ik die
aanbieding uit Amerika accep
teerde. Nooit geweten dat de
drang om een goede coach te
worden zo sterk aanwezig was."
In de praktijk kwam er niets te
recht van een jaartje relaxen.
Kemkers zat er vanaf zijn entree
middenin. Hij bleek een geboren
coach, die dermate intensief
met zijn atleten optrok, dat hij
het na een jaar niet over zijn
hart kon krijgen om in te gaan
op een aanbieding van de Ne
derlandse schaatsbond. „Ik had
toen een dusdanig sterke, emo
tionele band opgebouwd dat ik
de keus voor Nederland niet
eens durfde te maken. En dat
was na één jaar. Kun je nagaan
hoe het is na vier jaar... Ik zal bij
het afscheid sterk in mijn schoe
nen moeten staan,"
Klapschaats
Zijn laatste weken als USA-
coach vult Kemkers allesbehal
ve plichtmatig. Ook gisteren tij
dens de persconferentie van de
Amerikaanse schaatsploeg gaf
de geboren Drent blijk van grote
betrokkenheid. Over de klap
schaats bijvoorbeeld, waarvan
hij vindt dat daarover interna
tionale reglementen moeten
worden opgesteld. Nu kan ie-
dereenzijnganggaanen hebben
bij nieuwe ontwikkelingen gro
te landen een voorsprong op de
kleintjes.
Het is Kemkers een doorn in het
oog dat Calimero nogal eens
over het hoofd wordt gezien.
„Als je de wereldbol ziet als een
vlakke kaart met Nederland als
middelpunt, omdat daar de
klapschaats is ontwikkeld, zit
Amerika aan de buitenkant.
Met als gevolg dat wij in geval
van verandex-ingen als laatste de
juiste spullen krijgen. Dit jaar
hebben wij klapschaatsen van
gelijke kwaliteit. Maar dat was
vorig jaar niet het geval. Hoe
oneerlijk was dat niet? Kijk
naar de Nederlandse vrouwen.
Waar zijn die op dit moment?"
Kemkers wil er ook maar mee
zeggen dat grote schaatslanden
als Nederland en Nooiwegen
oog voor de kleintjes moeten
houden. Om de sport niet de nek
om te draaien. De quotei'ing aan
deelnemei-s per afstand is ook
zoiets. Dat roept bij de Neder
landse coach gevoelens van op
stand op. „In Nederland maalt
men daar niet om; goede rijdei-s
genoeg. Maar voor de Amerika
nen is dat een serieus px-obleem,
evenals voor de Canadezen, de
Zwitsers, de Italianen etc. De
schaatssport is al zo klein en als
de grote landen de kleine ook
nog gaan dwarsbomen...
Trots
Aan de andei-e kant: dat kneute
rige kweekt wel sporters met
een groot sporthart. Als Kem
kers vex-telt dat zijn rijders moe
ten rondkomen van een maan
delijkse bijdrage van 250 dollar
(zo'n 400 gulden) klinkt naast
treurnis ook ti-ots door in zijn
stem. Want zijn rijders leveren
toch maar mooi competitie met
onder andei-en de Nederlanders,
die riant voor hun inspanningen
worden beloond. De pure hob
byisten contra de professionals.
En Kemkers is oprecht blij met
de nieuwe sponsor Amei-itech,
een Amerikaans telecombedrijf
dat over een periode van vier
jaar 1,2 miljoen dollar fourneert
om de Amerikaanse schaats
ploegen klaar te stomen voor de
Olympische Spelen van 2002 in
Salt Lake City. Kemkers zal er-
niet meer van profiteren. Voor
hem kwam de erkenning van
een groot bedrijf voor een kleine
sport te laat. GPD
NAGANO - Skispringer Andreas Goldberger is in Nagano
aangekomen. De Oostenrijker moest op het vliegveld een ver
klaring ondertekenen dat hij zich tijdens de Winterspelen
houdt aan de Japanse anti-dopingwetgeving. Goldberger
raakte vorig jaar in opspraak na cocaïnegebruik. Goldberger
zei bij aankomst blij te zijn dat hij in Japan was. Het was lange
tijd onzeker of hij van het Japanse ministerie van Justitie een
inreisvisum zou krijgen. Goldberger won tijdens de Olympi
sche Winterspelen in 1994 in Lillehammer brons op de grote
schans. DPA
NAGANO - Olympische bestuurders vrezen dat de Verenigde
Staten de traditionele „olympische vrede" gaan schenden
met een aanval op Irak tijdens de Winterspelen in Nagano.
IOC-voorzitter Samaranch zei gisteren dat hij hoopt dat de
VS zich houden aan de VN-resolutie van afgelopen november
die oproept tot vrede tijdens de Olympische Spelen in Nagano
van 7 tot 22 februari. Samaranch reageerde met zijn uit
spraak op een mededeling van Witte Huiswoordvoerder Mike
McCurry, die maandag zei dat pi-esident Clinton zich bij een
beslissing over een eventuele militaire actie tegen Irak niet
zou laten beïnvloeden door „sportevenementen." In het oude
Griekenland wei-den tijdens Olympische Spelen alle vijande
lijkheden gestaakt om de atleten de gelegenheid te geven vei
lig naar de plaats van de wedstrijden te gaan. In 1993 werd de
ze traditie nieuw leven ingeblazen voor de Winterspelen van
Lillehammer. RTR
NAGANO - Zet tien Japanse schaatsers achtereen tafel, prop
een zaaltje vol met journalisten en een bericht ter geruststel
ling van het eigen volk is verzekerd. De schaatsers voelen geen
spanning en de val van topfavoriet Manabu Horii een dag eer
der op de eerste training was een ongelukje. En geen geval van
te veel spanning, bleek gisteren bij de officiële presentatie in
de M-Wave. Horii en consorten counterden met stoïcijnse blik
op de vragen van de weinige westerse journalisten die zich in
het gekrioel hadden kunnen mengen. De antwoorden van de
schaatsers waren lang, in het Japans. De vertaling was kort, in
het Engels. Wij zijn die-en-die, wij rijden op die-en-die af
standen, wij voelen ons goed, wij zijn optimistisch. Dat was
het. ANP
NAGANO - Het olympische dorp in Nagano heeft zich op de
invasie van 3000 atleten en officials ingesteld. Chefkok Aldra
Aoki en zijn 290 man personeel maken tijdens de Winterspe
len 3,5 ton rundvlees, 1,5 ton varkensvlees, vijf ton vis en kip,
twee ton salade, 1,5 ton rijst, 150.000 broodjes, 35.000 bana
nen en appels en 50.000 melkbekers klaar. Ook de leden van
het Internationaal Olympish Comité ontbreekt het aan niets.
In het hotel van de leden staat een koelkast ter grootte van een
vrachtwagen om de dames en heren te bedienen. ANP
NAGANO -KirstinHolum, met zeventien winters het jongste
lid van de Amerikaanse schaatsploeg in Nagano, was er ook al
bij in Lake Placid 1980, al was ze toen nog niet geboren. Haar
moeder Dianne was vijf maanden zwanger van haar dochter,
toen ze Eric Heiden naar vijf gouden medailles coachte. In
1984 in Sarajevo huppelde ze aan de hand van haar moeder
door het olympisch dorp. Dianne Holum coacht in Japan haar
dochter. Dianne bewaart speciale herinneringen aan dat
land. In Sapporo 1972 veroverde ze olympisch goud en zilver.
Vier jaar daarvoor, in Grenoble, pakte zij haar eerste twee
olympische medailles. RTR
Mislukt WK drijft langlaufer uit Kazachstan naar Winterspelen
door Mare Hoeben
NAGANO - Negen WK-medail-
les, tweevoudig winnaar van de
wereldbeker, bezitter van alle
soorten olympisch eremetaal.
En nog maakt langlaufer Vladi
mir Smirnov (33) zich op voor
een nieuw huzarenstukje in Na
gano. Talloze keren kondigde
hij aan te zullen stoppen. Vol
gend voorjaar moet het dan echt
tot een afscheid komen. Het zal
hem zwaarder vallen dan het
winnen van een wedstrijd.
Beter kan het nauwelijks meer
worden. Misschien wil hij wel te
veel, misschien is Nagano één
halte te ver in de wonderlijke
reis van Vladimir Smirnov dooi
de wereld der langlaufers. Een
mislukt WK, vorig jaar in
Trondheim, drijft hem naar de
Winterspelen in Japan. „Zo
Slecht mocht het einde van mijn
carrière niet zijn."
Stoppen, doorgaan, stoppen,
doorgaan. Zijn loopbaan is als
de beoefening van de sport zelf.
Elke wedstrijd kent volgens
Smirnov zijn verrassingen en
zijn geheimen, mede dankzij die
filosofie kon hij zich tot een man
van de lange adem ontwikkelen
en vier jaar geleden het olym
pisch goud op het koningsnum
mer, de 50 kilometer klassiek,
pakken.
Smirnov heeft duidelijk moeite
met het zetten van een punt ach
ter zijn imposante loopbaan.
Voor de langlaufer uit Kazachs
tan mocht een afscheid ook
pooit het karakter van een op
gave krijgen. En andere mo
menten leenden zich ook al zo
Slecht voor een adieu. „Als je je
doelen bereikt, stop je niet.
Want je voelt je goed, blijft door
goede prestaties gemotiveerd en
droomt van nog een paar me
dailles. En aan de andere kant:
als het seizoen teleurstellend
Verloopt, wil je je juist weer re
habiliteren."
twijfels
Tien jaar terug waren er al de
twijfels. In het Canadese Calga-
jy veroverde Smirnov zilver (30
hm klassiek) en twee keer brons
(15 km klassiek en estafette)Hij
ging door, in een aaneenschake
ling van ups en downs. De Spe
len van '92 in Albertville verlie
pen dramatisch en leverden hem
geen medailles op. Twee jaar la
ter kwam in Lillehammer het
grootste succes met olympisch
gpud. Hij troefde de Noren
®jörn Dahlie en Vegard Ulvang
af op eigen bodem, op uitgere
gend het koningsnummer van
de 50 kilometer klassiek en in
een waanzinnige ambiance.
Smirnov, een wat clowneske
man, werd zowaar door de mas
sa langs het parkoers aange
moedigd. „Voor de race hoorde
ik dat de Noren hoopten dat ik
eindelijk een keer zou winnen.
Ze wensten me geluk. En het
bracht me geluk.
Hij geniet in Scandinavië een
grote populariteit, woont niet
voor niets met vrouw Valentina
en dochters Anna en Karolina in
Zweden en 'stal' het goud des
tijds in feite van zijn vrienden.
Met Vegard Ulvang - vier jaar
geleden geplaagd door het ver
lies van zijn broer - beleefde hij
menige avontuurlijke vakantie,
De boeddhistische priester Taka-Kazu Fukushima, die de organisatie van de Winterspelen beticht van bedrog, met de olympische
mascotte. foto Marcel Antonisse/ANP
Boeddhistische priester hekelt organisatiecomité
van onze sportredactie
NAGANO - De grootste criticaster van de
Olympische Winterspelen in Nagano is
niet een politicus of een activist maar een
bebrilde boeddhistische priester. Vanuit
de oude Zenkoji-tempel voert Taka-Kazu
Fukushima een solocampagne tegen het
organisatiecomité (NAOC).
Hij is niet tegen Olympische Spelen, zegt
hij. Tijdens een festival werd hij gisteren
op het balkon van de tempel gesignaleerd
met de olympische mascotte, maar hij be
ticht het NAOC van bedrog. „Ze zijn hun
beloftes niet nagekomen", zegt hij. Fuku
shima is niet zomaar een priester. Hij is
chemisch ingenieur en een groot Lefheb
ber van het American Football sinds zijn
studie aan de universiteit van Michigan,
twintig jaar geleden.
„De bevolking was gouden bergen be
loofd in de vorm van extra inkomsten en
nieuwe banen", aldus de priester. „Dat
werd een fabeltje. Alle contracten, van de
bouw van de sportaccommodaties tot de
verbetering van infrastructuur, gingen
naar grote bedrijven in Tokyo. Er waren
ons milieuvriendelijke spelen toegezegd.
Nog een fabeltje."
De komst van de kogeltrein, de supersnel
le verbinding tussen Nagano en Tokyo,
noemt hij een economische ramp. „Dat
gaat de middenstand geld kosten. De in
woner van Nagano gaat voortaan winke
len in Tokyo.Voor de Australische televi
sie verklaarde hij dat Nagano er goed aan
doet de sportaccommodaties na afloop
van de spelen te verbranden. RTR
of het nu ging om bergbeklim
men in Mongolië, met een kajak
door Siberië peddelen of op de
ski's Groenland oversteken.
Wereldburger
Verschillende keren overwoog
Smirnov na het uiteenvallen
van de Sovjetunie een andere
nationaliteit aan te nemen. Het
is er nooit van gekomen. Hij
gaat als een Kazachstaan door
het leven, maar hij voelt zich
wereldburger, met een warm ge
voel voor Rusland. „Mijn vader
komt uit centraal Rusland, vier
van mijn zeven broers en zussen
zijn er geboren. Ik ben een Ka
zachstaan, maar mijn taal, cul
tuur en genen zijn Russisch. Ik
heb dertien jaar lang met liefde
de kleuren van de Sovjetunie
verdedigd.
Meestal brengt hij met het gezin
de zomers door in Kazachstan,
dat wel. Maar als topsporter
geldt Smirnov als een eenling,
die de erkenning van zijn land
mist. „Ik heb er niets te zoeken,
de regering snapt niets van de
behoeftes van een topsporter.
Bovendien bezorgt het paspoort
van Kazachstan mij alleen maar
problemen. Bij elke grensover
gang heb ik een visum nodig. Je
wordt altijd erg argwanend be
keken. Dat ergert me. Ik ben
niets kwaads van zin."
Smirnov trekt zijn eigen plan,
volledig buiten de nationale
ploeg van zijn land om. Zijn
eenzaamheid hebben hem ge
hard, daarnaast heeft hij zich in
Scandinavië ontpopt tot een
sympathieke verschijning. Als
prettig gevolg kon hij in ver
schillende reclamespotjes op
draven en zo munt slaan uit zijn
populariteit.
Kroon
Het goud van vier jaar geleden
had hij als de kroon op zijn werk
kunnen zien. Een indrukwek
kende erelijst staat achter de
naam van Smirnov. Maar liefst
negen keer viel hij bij een WK in
de prijzen, in 1991 en 1994 be
ëindigde hij het seizoen als win
naar van de overall-wereldbe
ker en het goud in Lillehammer
betekende alweer het vierde
olympische eremetaal.
Nog is het blijkbaar niet genoeg.
Hij had na het WK in Trondheim
van vorig j aar willen afzwaaien,
maar de mislukte missie aldaar
zorgde voor een vervolg en een
nieuwe olympische droom.
„Maar in het voorjaar stop ik.
Dat staat vast." Het zou niet de
eerste keer zijn als Smirnov op
zijn woorden terugkomt. GPD
van onze sportredactie
NAGANO - Carla Zijlstra
draagt zaterdag tijdens de
opening van de Olympische
Winterspelen in Nagano de
Nederlandse vlag het stadion
binnen. De 28-jarige schaat-
ster neemt in Nagano voor de
derde keer deel aan het olym
pische evenement.
Zijlstra was verbaasd over
het verzoek. De Groningse
profiteert een beetje van het
feit dat de schaatsers op zon
dag de vijf kilometer afwer
ken, waardoor bijvoorbeeld
Rintje Ritsma afviel voor de
ceremonie, Ook snowboar-
der Thedo Remmelink laat de
opening in Nagano aan zich
voorbij gaan omdat hij een
dag later al in actie moet ko
men.
„Ik had er niet op gerekend,
maar zie het ook niet als een
belasting", meldde Zijlstra
uit Koumi, waar de vrou-
wenploeg ter voorbereiding
momenteel in trainingskamp
verblijft. „Het marcheren
wordt het moeilijkste. Daar
heb ik wel al op getraind."
Bondscoach Sijtje van der
Lende vond voor haar een
lange stok, er werd een shirt
aan geknoopt en Zijlstra kon
de passen gaan oefenen. „Ik
hoop dat ik voldoende kracht
in mij n armen heb
Vier jaar geleden in Lille
hammer droeg Christine
Aaftink de nationale vlag.
Nu dus weer een vrouw.
„Daar is toch niets mis mee",
vindt Zijlstra zelf. „Ik ben
door het verzoek van Ard
Schenk zeer vereerd. Het zijn
mijn laatste Winterspelen.
Dat moet een mooie afslui
ting worden. De eerste aan
zet is hiermee geleverd. Je
moet zoiets een keer hebben
meegemaakt."
Zijlstra maakt zich er verder
niet druk om. Ze moet keurig
achter een Sumo-worstelaar
aanhobbelen. „Ik zal Schenk
nog eens vragen of er ook nog
bepaalde regels aan verbon
den zijn. Ik ga over de hele
wereld. Dat is mooi voor
thuis. Ik ben nu toch een
beetje het boegbeeld van de
ploeg", zei ze. „Ik heb al
nieuwe schoenen gekregen
om geen blaren op te lopen."
Zijlstra rijdt in Nagano de
drie en vijf kilometer. ANP
oppositie te voeren. Hodler zal
morgen bij acclamatie worden
herkozen, zoals dat gisteren ook
ging met het vice-voorzitter-
schap van Kéba MBaye uit Se
negal, de enige kandidaat voor
de opvolging van de verplicht
terugtredende Prins De Merode
van België. MBaye was niet aan
wezig, omdat zijn oudste doch
ter in Senegal is overleden.
Blijven over voor de enig over
gebleven vacature in het Execu
tive Board: de Peruaan Ivan
Dibos, de Mexicaan Oligario
Vazquez Rana, de Belg Jacques
Rogge én Anton Geesink. Gees
ink hoorde veel sympathisan
ten. Hij vertrouwde zij n secreta
ris Martin Franken toe: „Als ik
alle stemmen tel die me zijn toe
gezegd, zit ik al op 120." Er zijn
maar 99 IOC-leden in Nagano
aangekomen, dus er zijn ook een
hoop loze beloften gedaan. Met
vijftig daadwerkelijke stemmen
is Geesink binnen. Hij kan voor
al op de steun van Samaranch
bogen en die is veel waard. ANP
door Leo van de Ruit
NAGANO - Anton Geesink in
het hoofdbestuur van het IOC.
Er zijn kringen in de wereld van
de olympische ringen die er voor
honderd procent van overtuigd
zijn. Zelf neemt hij die zeker
heid niet in de mond. Na twee
kortstondige onderonsjes met
zijn president Juan Antonio
Samaranch maakt de Utrechtse
judoreus wel een ontspannen
indruk.
In Nagano, de eerste dag van de
algemene ledenvergadering van
het Internationaal Olympisch
Comité, luidt zijn lijfspreuk:
„Als je een kampioen wilt zijn,
moet je er als een kampioen uit
zien." Dat deed hij gisteren.
Er zijn vijf gegadigden voor
twee plaatsen. Eén van de vijf is
de Zwitser Mare Hodler, een be
langrijk man binnen het IOC.
Voorzitter van de wereldskife-
deratie, voorzitter van de finan
ciële commissie. Geen van de
andere vier waagt het tegen hem
Gerard Kemkers: „Een schaatscoach staat in mijn ogen gelijk aan een gemiddelde topmanager."
foto ANP
