Boyz II Men zoekt vier engelen
Op zoek naar
puurheid
Gala
PZC
R&B aan
de hand
van God
Hersh is meesteres
van de beperking
Scala aan emoties
in muziek omgezet
kunst cultuur
20
cd
vrijdag 30 januari 1998
Met 'A song for mama', haalt het Amerikaanse kwartet
Boyz II Men wereldwij deen nieuwe hit binnen.,Mij n
grootmoeder huilt, iedere keer wanneer ze het nummer
hoort", zegt Wanya Morris niet zonder emotie in de
kleedkamer van een studio in Hilversum. „Dat komt door
de manier waarop we het zingen, heeft ze mij
toevertrouwd. Wtj willen er niet meer mee, dan een
liefdevolle ode brengen aan onze moeders".
Het nummer is afkomstig van
het eind vorig jaar versche
nen album Evolution. Het viertal
schrikt er niet voor terug die plaat
een (vooral creatieve) mijlpaal te
noemen. En niet omdat hij groten
deels in hun huisstudio werd vast
gelegd of omdat het merendeel
van het materiaal door het kwar
tet werd geschreven. Shawn
Stockman, Wanya Morris, Mi
chael McCary en Nathan Morris
zijn vooral tevreden over de in
houd van het materiaal. „Het is de
eerste langspeler waarop we ons
innerlijk volledig blootgeven.
Normaal gesproken is zingen een
beetje acteren. Vaak kruip je tij
dens de uitvoering in de huid van
de hoofdpersoon om vervolgens
zijn gevoelens te verwoorden.
Evolution mag dan weer de be
kende combinatie van ballades en
up temp o-stukken zijn geworden,
de inhoud heeft in belangrijke ma
te aan persoonlijke diepte gewon
nen", zegt Nathan Morris niet
zonder trots. „Bovendien hebben
we met onze vierstemmige zang
een heel eigen stempel weten te
drukken op het materiaal dat we
(o.a van Babyface) kregen aange
leverd".
Dat het kwartet niet nog een stap
je verder is gegaan in zijn muzika
liteit, wordt vooral door angst in
gegeven, zo blijkt. En dat lijkt
vreemd voor een groep, die sinds
het debuut Cooleyhighharmony in
1991 verscheen meer dan dertig
miljoen albums heeft verkocht.
„Die experimenten blijven voor
alsnog beperkt tot de studio",
aldus Wanya Morris, die zijn ka
meraden in de tweede helft van de
jaren tachtig ontmoette op de
Highschool for the Creative and
Performing Arts in Philadelphia.
„We hebben nummers geschreven
- en ook opgenomen - waarin we
niet alleen gebruik maken van de
moeilijkste vormen van harmoni
ëren, maar waarin we ook de
structuur van het liedje sterk heb
ben laten afwijken van de gelden
de norm. Wij hebben echter het
idee, dat de huidige r&b-luiste-
raar dit materiaal te moeilijk zal
vinden. Je kunt dan denken; daar
trek ik mij niks van aan, maar dat
lijkt mij niet verstandig. Uiteinde
lijk is zingen en platen maken ons
leven. We hopen natuurlijk dat het
werk ooit, ook in financieel op
zicht, een hobby wordt. Wie wil er
niet kunnen doen en laten wat hij
wil zonder zich zorgen te hoeven
maken over het volgende brood op
de plank. Zover is het nu nog niet
en dus perken we de volledige, cre
atieve vrijheid die wij hebben, zelf
in. Als Boyz II Men ldezen wij lie
ver voor een zeer geleidelijke ver
nieuwing. Zodoende hopen we de
fans niet van ons te vervreemden".
„Waarmee niet is gezegd, dat we
ongelukkig zijn", vult Michael
McCaiy lachend aan. „We houden
van de muziek die we brengen. Dat
moet ook wel, want zou het gevoel
ontbreken, dan kunnen we zo'n
nummer ook niet zingen".
Liefde
Ook bij Boyz II Men is de liefde het
centrale thema. Evolution wordt
er geheel (en niet altijd in even
vrolijke bewoordingen) mee ge
vuld. Maar, anders dan bij veel
leeftijdsgenoten wordt die liefde
deels door het geloof in God geïn
spireerd. „Wij willen graag dienen
als een voertuig voor Zijn liefde.
Uiteindelijk was Gods zoon ook
niet te beroerd om voor de mens
heid te sterven. Daarom zien we
het bijna als onze plicht Zijnliefde
uit te dragen", zegt Michael Mc
Cary.
Een heel directe verwijziging is
het nummer 'Dear God'. „Noem
het een dankzegging voor alles
wat Hij ons heeft gegeven", aldus
Wanya Morris. „Het is echt een ui
terst plezierige levenswandel als
je aan de hand van God mag lopen.
Hij heeft ons het talent geschon
ken te kunnen zingen, waardoor
we succes en fans hebben gekre
gen. En Hij houdt ons op het rechte
pad. Zonder God waren we al lang
ontspoord. Waar ik mij wel eens
voor schaam, is dat ik nog maar
weinig in de kerk kom. Maar, als je
zo'n dfuk bestaan hebt als wijdan
schiet het er al snel bij in. Toch be
grijpt God als geen ander waarom
we er niet zijn. En het betekent
niet, dat we Hem zijn vergeten. Wij
Boyz II Men geeft zich op de cd Evolution innerlijk volledig bloot.
hebben God voor altijd in ons hart
gesloten en gedenken Hem in onze
gebeden en meditaties, maar ook
wanneer we de bijbel lezen".
Op het gezicht van Wanya tekent
zich opeens een brede glimlach af.
,Weet j e waar we nog naar op zoek
zijn', zegt Mj vragend. „Naar vier
engelen. Want, geluk in de liefde
hebben we nog niet-gevonden".
„Als je, zoals wij, constant onder
weg bent, valt het niet mee een
meelevende, begrijpende vrouw te
vinden", vult Nathan op een som
bere toon aan. „Zolang er genoeg
tijd is om haar al je aandacht te
schenken, is er niets aan de hand.
Maar, zodra je aan het werk moet,
beginnen de problemen. Dan krijg
je het verwijt dat j e haar in j e sche
ma probeert in te passen, terwij 1 ze
natuurlijk het liefst dat schema
zou willen zijn. Ik begrijp het wel.
Doordat veel entertainers de
naam hebben er een flamboyante
en extravagante levensstijl op na
te houden, zeker met betrekking
tot het vrouwelijk geslacht, wordt
zo'n geliefde opgezadeld met een
extra lading onzekerheden. Daar
om zijn wij dus op zoek naar vier
engelen".
Hans Piët
Gala: „Ik loop niet de hele dag toonladders te oefenen."
Met hits als Freed from desire
en Come into my life zelte
Gala zich in de markt als een
eigenzinnig type binnen het
dansveld. Ze wil meer zijn dan
het zoveelste modepopje aan
wier ledematen druk getrokken
wordt door slimme producers, ze
wil het heft in eigen hand hou
den. Datisze welverplicht aan de
lichtende voorbeelden naar wie
ze doorhaal- artistiek aangelegde
ouders vernoemd is: Gala, de be
roemde echtgenote van schilder
Salvador Dali en Gala Ulanova,
de al even beroemde ballerina.
„Ik heet echt zo, kijk maar in
mijn paspoort!"
Gala Rizzatto is een volbloed Ita
liaanse, maar ze is internationaal
georiënteerd. Zo studeerde zë
film en fotografie aan de bekende
Tisch School of Arts in New York,
de school die ook regisseur Spike
Lee afleverde. Verder deed ze aan
fl amenco in Madrid, verkeerde ze
in Londen en studeerde ze ook
nog Afrikaanse dans. Maar haar
eerste kennismaking met het dy
namische Amerikaanse leven
kwam al op haar zestiende, toen
ze in Boston aankwam om daar
verder te studeren.
Vrijheid
„Een meer traditionele stad dan
New York, minder vrij en multi
cultureel, maar voor iemand van
die leeftijd een hele ervaring.
Vrijheid, die associatie heb ik er
bij Maar ja, ik was ook een echte
rebel in die tijd. Nu heb ik dat
ietsje minder; maar ik wil wel
mijn eigen weg volgen als het
even kan."
Daarom neemt Gala in de muziek
ook zoveel mogelijk het heft in
handen, Niet dat dat altijd mee
valt. „Zie je de hoes van mijn cd?
Dat jongetje? Dé stiliste wilde
zijn nagels schoonmaken, maar
dat ging helemaal tegen mijn
concept inDat soort dingen, dat
gebeurt continu. Mijn idee was
dat die jongen een symbool van
puurheid wordt, een zuiver
straatjochie uit Napels. Ik wilde
mezelf niet levensgroot op de
hoes, ik ben geen product! Ik wil
de iets duidelijk maken over mijn
bedoelingen. Ik probeer me ook
zoveel mogelijk met mijn video
clips te bemoeien. Ik teken de sto-
rybdards, beslis wat de figuren
dragen... Als je de clip van mijn
volgende single Let a boy cry be
kijkt, zul je zien dat mijn haar
steeds in de war zit. Omdat ik het
overal druk mee had
De jongen van de hoes zit ook in
de tekst van het openingsnum
mer van Come into my life, want
zo heet de eerste echte cd van Ga
la. „Boy of f ifteen, böy of the time
that won't come back", heet het
in Keep the secret. Wat is er zo
bijzonder aan dat joch?
„Hij staat voor hoe ik me voelde
als kind", zegt ze, „Op die leeftijd
voelde ik me nog erg puur, vol
passie, plezier, hoop maar ook
pijn. Het is dê beste tijd van je le
ven, maar tegelijk de slechtste. Je
hebt je hele leven voor je, je kunt
alle kanten op. Dat besef is be
langrijk voor me, daarom moest
die hoes ook precies zoals ik wil
de."
Knokkend
Zo rolt Gala door de popbiz, kei
hard knokkend om haar artistie
ke zin door te drijven. „Ik ben
geen Mariah Carey. Begrijp me
goed, ik hou van haar stem, maar
ze zingt haar eigen "liedjes nietk
Ze koopt nummers op. Kom op,
derik ik dan, wil je niet iets van je
eigen wereld uitdrukken? Ik heb
zelf niet zo'n fantastische stem,
dat weet ik ook wel. Ik loop niet
de hele dag toonladders te oefe
nen iets wat Mariah ongetwij
feld wel doet. Het gaat mij om het
geheel van mijn visie. Mijn werk
heeft meer van doen met poëzie
dan met alleen muziek."
Toch lijkt de commerciële dans-
sector, want daar valt Gala tegen
wil en dank toch in, niet de meest
geschikte omgeving om je eigen
artistieke visie uit te dragen.
Maar Gala lijkt alweer afstand 1 e
willen nemen van de muziek
waarin ze dankzij de hits Freed
from desire en Come into thy life
haar naam vestigde. Luister
naar de langzame versievan
Freed from, desire en de gitaar
versie van Come into my life op dè
cd. Dat is de kant die ik in de toe
komst uit wil. Het zou mooi zijn
als de volgende plaat alleen mijn
eigen versies zou bevatten."
Het is ook een zeer kort plaatje
geworden, die eerste cd van Gala.
Na 38 minuten is het feest al
voorbij, en dan staan die eerste
twee hits er ook nog" twee keer op
„Ik wou die cd niet volplempen
omdat-ie zo. nodig vol moet. Dit
zijn de nummers waaraan ik de
afgelopen tijd werkte, dit zijn de
mensen met wie ik ze in elkaar
heb gezet. Ik vertrek binnenkort
naar een andere platenmaat
schappij, ik kan natuurlijk nog
niet zeggen welke, en daar hoor je
wat ik eigenlijk kan.
Televisie
Gala woont afwisselend in New
York en in haar eigenlijke thuis
basis Milaan. Prettig, vindt ze,
want in geen van beide steden
wordt ze op straat uitgebreid
herkend. „In Italië kom ik nooit
op televisie. Heel bewust, omdat
ik gewoon rustig op straat wil lo
pen. En in New York? Daar is
mijn plaat nog niet uit en kom op,
daar lopen wel grotere beroemd
heden rond dan ik."
Jacob Haagsma
De Throwing Muses bestaan
niet meer en dat is jammer.
Ook voor Kristin Hersh, die
met haar liedjes het middel
punt van de band vormde maar
sinds een jaar of drie weet dat
ze het ook in haar eentje heel
goed af kan. Mede met dank
aan het onverwachte hit-suc
ces van Your Ghost, een duet
met R.E.M.'s Michael Stipe.
Dat succes hebben de Thro
wing Muses nooit gekend en na
hun matige laatste cd Limbo
vroegen de vier Muses zich
waarschijnlijk af of het er ooit
nog van zou komen.
De bedjes op die cd voltrokken
zich wat in de anonimiteit en
dat kun je van de songs op
Strange Angels (4AD/PIAS,
het tweede solo-album van
Hersh) niet zeggen. Kristin
Hersh toont zich hier opnieuw
een meesteres van de beper
king. Er zijn er niet zoveel die
alleen met een gitaar en een
stem vijftien bedjes lang kun
nen boeien, maar Kristin gaat
het ogenschijnbjk moeiteloos
af. Ze is intiem, openhartig en
ldinkt vertrouwd.
Ze creëert in songs van zo'n drie
minuten een bijzondere band
met de luisteraar, die zich on
middellijk bij haar thuisvoelt
en het idee krijgt bij Kristin op
de bank te zitten. 'Hey again,
up for a spin? Pretty rain makes
you smile... this is something,
why don't you come in?' vraagt
ze in de eerste regels van het al
bum, waarmee ze de luisteraar
direct een plekje in haar leven
gunt. Er straalt een enorme rust
van haar uit en vanzelfspre
kend geldt voor de bedjes het
zelfde. Vergeleken met het de
buut kbnkt Hersh hier minder
naïef en een stuk zelfverzeker
der. Door met enige regelmaat
de pianotoetsen te beroeren of
een cello te gebruiken geeft ze
de bedjes nog meer zeggings
kracht en worden de melodieën
nog wat rijker.
Overigens, als je je afvraagt
waarom je deze toch niet on
verdienstelijke zangeres niet in
het register van de nieuwste
editie van Oor's Popencyclope
die kunt vinden: Kristin wordt
daar opgevoerd als Kb'stin
Hirsch.... een onbegrijpebjke
blunder, die me vertwijfeld
doet afvragen hoe het met de
rest van de inhoud van dit
boekwerk zit: Kristin zal daar
geen slapeloze nachten van
hebben; ze weet zelf dat ze haar
plekje gevonden heeft.
SONiA
Nog een dame met een gitaar:
SONiA En ook deze Ameri
kaanse heeft een geschiedenis
met een band achter de rug,
Disappear Fear. Als je daar nog
nooit van hebt gehoord is dat
geen doodzonde, ik heb het ook
maar uit de bio. Toch is er alle
reden om de vier albums van
Disappear Fear eens op te gaan
zoeken al was het abeen maar
om te bezien of ze de intensiteit
en oprechtheid hebben die SO-
niA demonstreert op haar solo
debuut Almost Chocolate (Phi-
lo/Munich). Tien bedjes over
leven en liefdes, gevoed door
een onmiskenbaar sociale in
slag. Met een stem die hier en
daar doet denken aan Bettie
Serveerts Carol van Dijk laat
SONiA het achterste van haar
tong zien, zeker in het persoon
lijke 13. Tien mooie, vaak ge
voelige bedjes, met een rootsy
achtergrond. De akoestische
gitaar is prominent aanwezig,
maar mondharmonica, wat
toetsen en een enkele elektri
sche gitaar zorgen voor een
heerhjke inMeuring.
Nick Lowe
Nick Lowe houdt niet meer zo
van het geluid van brekend
glas. De rauwe sfeer van vroe
ger heeft plaatsgemaakt voor
een wat sophisticated geluid;
champagne- in plaats van bier
glazen zeg maar. Op Dig My
Mood (Demon/Munich) trekt
Lowe de hjn door van de ver
rassend goed ontvangen voor
ganger The Impossible Bird.
Niks geen pure popbedjes meer,
maar een mooi moody geluid
gevuld met blue-eyed soul,
lichtvoetige jazz en wat coun
try. De jaren vijftig in de jaren
negentig.
Bij eerste beluistering komt dat
ietwat bedaagd over, maar
schijn bedriegt: de wijze waar
op Lowe die ouderwets aan
doende muziek naar zijn hand
zet en met gevoebge arrange
menten het perfecte sfeertje
creëert is tijdloos en dus knap
gedaan. Lowe houdt het op Dig
My Mood spannend tot het
laatste moment, ook al omdat
hij op knappe wijze van de ene
authentieke stijl naar de ande
re verhuist. Plet ene moment
waan je je dus in een decadente
nachtclub (You Inspire Me), het
andere moment in een rokerig
hol (het Johnny Cash-achtige
Man That I've Become). De cd
wordt afgesloten met een versie
van Ivory Joe Hunters Cold
Grey Light Of Dawn. Alsof Lo
we op het laatste moment nog
even zijn bronnen wil onthul
len.
MC5/Skatalites
De ooit vermaarde punkers van
MC5 en de uitvinders van de
ska onder één kopje? Ja, met
dank aan ROIR. Deze platen
maatschappij bracht, toen ze
nog een cassettemaatschappij
was, verschibende aardige ta
pes uit die nu geremastered zijn
voor cd. Babes In Arms (ROIR/-
Bertus) van MC5 is een in 1983
uitgebrachte verzameling out-
takes, mixes en remixes en
nummers uit de oefenruimte,
die volgens Wayne Kramer het
beste is dat MC5 ooit heeft ge
maakt. Dan heeft Kramer - met
wijlen Fred 'Sonic' Smith het
bekendste lid van MotorCity 5 -
het beslist niet over de kwab-
teit van het geluid, maar wel-
bcht over de hier verzamelde
nummers. Zo zijn er obscure
covers van Little Richards Tut
ti Fruti en Van Morrisons I Can
Only Give You Everything en is
er de de orginele, ongecensu
reerde versie van Kick Out The
Jams, het nummer waarmee
MC5 zich definitief vestigde als
de ultieme mix van The Stooges
en Blue Cheer. En waarmee het
en passant ook nog in 1969 als
eerste band het woord 'mother
fucker' op vinyl wist te krijgen.
Ook de Skatabtes hebben hun
betekenis voor de muziek. Ze
stonden immers in 1963 aan de
wieg van de ska en componeer
den in de slechts twee jaar van
hun oorspronkelijke bestaan
(1963-1965) de ene na de ande
re klassieker. De Skatabtes zijn
vaak heropgericht en bij een
van die pogingen werd Stretch
Out (ROIR/Bertus) opgeno
men, een weerslag van de gene
rale repetitie in 1983 voor het
Reggae Sunsplashfestival in
Kingston, Jamaica. Dat ge
beurde op een eenvoudig deck-
je en dat is te horen ook. Omdat
de meeste nummers op deze
dubbel-cd in een betere versie
elders te vinden zijn, had
Stretch Out wat mij betreft wel
bij een cassette-release mogen
blijven.
Gert Meijer
Kristin Hersh
Carl Philip Emanuel Bach is
de meester van de Emp-
findsamer Stil, de muzikale
taal die door middel van dyna
mische contrastwerking, dra
matische stemmingsverande
ringen en structuurtegenstel
lingen de diepste roerselen van
de menselijke ziel bloot wil leg
gen.
Woede, ergernis, droefheid,
verbitterdheid, melancholie,
vreugde; het hele scala aan
emoties wordt in klank omge
zet. Niet door middel van de
menselijke stem, maar louter
instrumentaal - dus zonder
woorden - zoals de componist
op treffende wijze laathoren in
zijn 'Konversation zwischen
einem Sanguineus und einem
Melancholicus'.
Deze sonate voor twee violen,
cebo en clavecimbel zit vol ver
rassingen op melodisch, har
monisch en dynamisch gebied,
die in die dagen vast het nodige
zuben hebben losgemaakt. Dat
de componist zelf in het hante
ren van deze stijl een behoorlij
ke ontwikkeling heeft doorge
maakt, blijkt uit de nog op
barokke leest geschoolde Trio-
sonate in C uit 1731 en het veel
modernere Kwartet in D uit
1788.
Fris
In de handen van de vijf musici
van Florilegium kbnkt alles
fris en vol overtuigingskracht.
Contrasten worden extreem
uitgewerkt en in de snelle delen
stellen zij hun virtuositeit na
drukkelijk onder bewijs. Zo ef
fectief en hartstochtehjk zal de
componist het zich zeker ge
wenst hebben.
Jos Frusch
Saiiguineus and Melancholicus -
Carl Philip Emanuel Bach; Florile
gium; Channel Classics CCS 11197.
