Veenstra stond helemaal alleen PZC PZC Bezoek paus aan Cuba riskant voor kerkvorst en dictator Dommel Nederlanders in Indonesië houden het hoofd koel feiten en meningen 'Ouwerkerk remde dominante heerser Daverschot niet af' zaterdag 17 januari 1948 zaterdag 17 januari 1998 door Koos Bijlsma Claimgedrag en een enorme scoringsdrift zonder werke lijk oog te hebben voor wat er maatschappelijk aan de hand is. Dat verwijt maakt de vorige week afgetreden korpschef Jaap Veenstra van de regiopoli tie Groningen hoofdofficier van Justitie mr. Ruud Daverschot. „Ik snap heel goed dat het OM door 'Den Haag' wordt afgere kend op aantallen dossiers en processen-verbaal. Maar als de energie die de politie moet ste ken in aanpak van de interna tionale zware criminaliteit, hoe belangrijk ook, ten koste gaat van aandacht voor woningin braken en fietsendiefstallen, waardoor mensen van hun hui zen een fort moeten maken, is dat aan de burgerij niet uit te leggen." Veenstra noemt Daverschot contactarm. Volgens de opge stapte korpschef waren de ver houdingen in het regionaal drie hoeksoverleg burgemeester- hoofdofficier-korpschef al ge ruime tijd verstoord. Veenstra: „Vergeefs heb ik er re gelmatig bij Hans (burgemees ter Ouwerkerk, red.) op aange drongen tegen Daverschot te zeggen: 'Hou op met je domi nante heersersgedrag'." Veen stra zegt in de driehoek nooit begrip te hebben ontmoet voor de problemen van de politie. „Onderling respect ontbrak. Er werd gewerkt vanuit hiërar chisch machtsdenken. Daaraan heb ik een broertje dood." Huisvrienden Tot bijna twee jaar geleden wa ren Veenstra en Daverschot huisvrienden die privé bij el kaar over de vloer kwamen, bij voorbeeld op verjaardagsvisite. Veenstra: „Voordat hij aantrad als hoofdofficier in Groningen was Daverschot advocaat-ge neraal bij het gerechtshof in Leeuwarden. „We kenden el kaar van onze beider Zeeuwse ambtsperiode. (Veenstra was van 1979 tot 1987 districtschef Rijkspolitie Zeeland, Daver schot was van 1980 tot 1985 (plaatsvervangend hoofdsoffi cier van justitie bij het arrondis sement Middelburg, red.) Toen hij naar Leeuwarden kwam heb ik hem het idee aan de hand ge daan, om net als ik in Zuidhorn De afgetreden korpschef Veenstra, november 1987 gefotografeerd ter gelegenheid van zijn afscheid als hoogste baas van het toenmalige rijkspolitiedistrict Zeeland. foto Lex de Meester te gaan wonen. Dat advies heeft hij opgevolgd." In Zuidhorn zijn Veenstra en hoofdofficier van justitie Da verschot allebei lid van de gere formeerde kerk vrijgemaakt. De voormalige huisvrienden wo nen in verschillende wijken die hun eigen diensten hebben, waardoor ze elkaar in de kerk niet hoeven tegenkomen. „Daar ben ik eigenlijk wel blij mee," zegt Veenstra. Wat het uiteinde lijke struikelblok in hun relatie is geweest, wil hij niet zeggen. Wel dat hij niet meer verwacht dat verzoening mogelijk is. Daarvoor is er te veel voorgeval len, Realiteitszin Hoewel ze geloofsgenoten van elkaar zijn, staat Veenstra, op pert hij zelf, anders in het leven dan Daverschot. „Ook onze kerk kent stromingen. Sommi gen bij ons zoekenhet in het iso lement. Zelf probeer ik steeds met beide benen op de grond te staan. Ik hou er niet van om ach ter m'n bureau te blijven zitten, maar trek er graag op uit om met de mensen te praten. Ik wil we ten wat er gebeurt en leeft onder de burgerij." Veenstra dicht zichzelf een ste vige portie 'realiteitszin' - toe. Meer dan Daverschot? Zijn echtgenote, die bij de huidige hoofdofficier op de HBS in Gro ningen heeft gezeten, knikt: „Anders was Jaap niet opge stapt. Volgens Veenstra is het OM in sterke mate afhankelijk van de 'input' van de politie. Hij'noemt het tekenend voor Daverschot dat deze met geen woord heeft gerept over het werk van de po litie, toen het OM in Groningen vorig jaar werd uitgeroepen tot 'beste parket' van Nederland. De ex-korpschef is ervan over tuigd dat hij niet had. hoeven sneuvelen op de uit de hand ge lopen rellen in de Ooster parkwijk op 30 december al léén. Door onervarenheid van de dienstdoende politiemensen is het mis gegaan, luidt Veen- stra's inschatting. Zijn positie werd onhoudbaar toen gelijktij dig met de commotie over de Oosterparkwijk het rapport- Bakkenist naar aanleiding van de zaak-Lancee uitlekte. De integriteit van de Leeuwar der procureur-generaal mr. Da to Steenhuis, die een betaalde bijbaan bij het onderzoeksbu reau Bakkenist vervult, wil Veenstra niet in twijfel trekken. „Natuurlijk had justitie vanwe ge die directe relatie nooit met Bakkenist in zee mogen gaan. Maar ik kan me niet voorstellen dat Steenhuis in een soort com plot tegen mij is betrokken." Het bloemetje van 'Dato en Tru dy' staat in huize Veenstra dan ook nog altijd pontificaal op de tafel in de woonkamer. Maan dag zal hij ex-Kamervoorzitter Dick Dolman, die de kwestie moet uitzoeken, te woord staan. Fanmail De afgelopen dagen is de familie Veenstra werkelijk met fanmail overstelpt. De hele vorige week stond de telefoon roodgloeiend. En onder de slordige 400 brie ven zat er zegge en schrijve een tje die negatief was. Blij is Jaap Veenstra met de adhesiebetui ging van een politieman die hij zelf ooit wegens plichtsverzuim had ontslagen. Van zijn besluit tot het ter beschikking stellen van zijn functie heeft Veenstra geen spijt gehad. „Ik wilde het korps niet te lang belasten. Mijn hoop is dat door m'n terugtre den de waarheid sneller boven water komt. Maar de prijs die ik hiervoor moet betalen is héél hoog. Ik was met het korps ver groeid. Eigenlijk was ik behalve met m'n vrouw ook met de poli tie getrouwd. Dat laat je emo tioneel niet koud," aldus de te ruggetreden korpschef, die na de emotionele gebeurtenissen van rrjim een week geleden pas donderdagnacht voor het eerst weer een hele nacht heeft gesla pen. GPD Binnen de Partij van de Arbeid, die vandaag de slotdag van het verkiezingscongres beleeft! klinkt een vreugdeloos gejuich. Het gaat goed; met dit onder aanvoering van premier Kok geregeerde? land, Paars heeft een redelijke stabiele periode achteii de rug en er is zicht op een tweede termijn met dezelfde chef, in wie velen een groot vertrouwen stellen. Toch heerst er onvrede binnen de partij. De prominente! Kamerleden Oudkerk, Duivesteijn en Van der Ploeg hebben het gevoel dat het namelijk niet goed gaat met! de sociaal-democratie. Er heerst zelfgenoegzaamheid! menen ze. De inspanningen van Kok zijn vooral gericht! op resultaat. Van het ideologisch gedachtengoed is wei nig meer over. In projecten als de Betuwelijn, Schiphol en de Hoge Snelheids Lijn wordt veel bestuurlijke ener gie gestoken, maar er worden weinig ideeën ontwik keld over de toekomstige samenleving, menen de Ka merleden. Veelbetekenend is het resultaat van een onderzoek door| het werkgeversblad van VNO/NCW. Het zou een grotei meerderheid van topmensen in het bedrijfsleven beha-I gen als Kok na de verkiezingen terugkeert in zijn huidi-j ge functie. Slechts dertien procent geeft de voorkeur! aan Bolkestein; vierentachtig procent ziet Kok gaarne doorgaan. Hij wordt gezien als de hoeder van het veel-] bezongen Poldermodel. De eerste man van de WD heeft de afgelopen jaren dan, ook gedurig andere thema's aangesneden om zich te on-| derscheiden. Over de zegeningen van de overlegecono-, mie is tussen de WD en de PvdA nauwelijks verschil! van mening. Het driemanschap Oudkerk, Duivesteijn, Van der Ploeg ervaart het gebrek aan debat als een vorm van ge-| zapigheid. En daaraan moet een eind komen, oordeelt; het. De heren vinden het om die reden niet vanzelfspre kend dat Wallage terugkeert als fractieleider van de PvdA Zij vinden dat een fundamentele discussie over de toekomst van de partij wellicht beter zou kunnen worden gevoerd onder leiding van een man of vrouw diel zich minder aan het kabinetsbeleid heeft gecommi- teerd. Wallage heeft zich vooral geconcentreerd op het! verkrijgen van consensus. Hij controleert, om politieke! averij te voorkomen, gerégeld de lijstjes met afspraken; tussen de coalitiegenoten. Van dualisme komt op die' manier niet veel terecht. De analyse van het driemanschap getuigt van reali teitszin. De kloof tussen de liberalen en de sociaal-J democraten is goeddeels gedicht. Het verschil in bena-j dering van de werking van de markt is marginaal! geworden. Het is zeer de vraag of de roep om een scherper debat j onder een nieuwe leiding spoort met de maatschappe lijke werkelijkheid. Het succes van Paars, dat geacht] wordt verlammend op de PvdA te werken, leidt er ook' toe dat de samenleving wat dommelig reageert. Hier te lande dreigt stellig een tweedeling, maar over verwor- J penen der aarde wordt weinig meer vernomen. De aan-j moediging te ontwaken kon daarom wel eens geruis-1 loos in de ruimte verdwijnen. door Ronald Frisart Amok, revolte, rellen. Dage lijks wordt in Indonesië ge speculeerd tot welk onheil de politieke en economische crisis zou kunnen leiden. De Neder landers in Jakarta laten zich echter niet opjutten. „Er wordt meer paniek gemaakt dan nodig is", zegt een functionaris van een Nederlandse financiële in stelling die anoniem wil blijven. „Nee, er is geen reden voor pa niek", zei de Australische am bassadeur in Jakarta onlangs voor de televisie in zijn vader land. „Maar onze mensen moe ten wel voorzichtig zijn. Blijf uit de buurt van onrust en pas op voor kleine criminaliteit". Op zichzelf zijn het verstandige adviezen, maar bij mondelinge overlevering hebben ze wel de neiging steeds dreigender vor men aan te nemen. Omdat de Nederlandse ambassade in Ja karta dat gevaar onderkent, heeft men daar gekozen voor de grootst mogelijke zorgvuldig heid. „Op dit moment is er in elk geval geen enkele aanleiding voor negatieve adviezen", aldus woordvoerster G. Wolters. Managers van Nederlandse be drijven in Indonesië huldigen diezelfde opvatting, zo blijkt uit een kleine steekproef. Volgens directie-assistent D. Gunawan van Unilever Indonesia staat zijn onderneming op het stand punt dat openlijk gepraat over noodscenario's alleen maar leidt tot onnodige onrust. Hij wil er dan ook niets over kwijt. Drie-fasenplan Het 'rampenplan' lijkt het verst uitgewerkt bij Stork, waar het in totaal - werknemers plus hun gezinnen - om zo'n dertig Ne derlanders gaat. De ketel- en pompenleverancier heeft vol gens directiesecretai'esse L. Ves- terink een drie-fasenplan klaar liggen. Als Nederlandse Stork- werknemers dat nodig vinden, kunnen ze kostbaarheden en emotioneel waardevolle spullen als foto-albums stallen bij col lega's die wonen in appartemen ten op het terrein van het Hilton Hotel. Vesterink: „Mochten er onlusten uitbreken, dan hebben we het gevoel dat relschoppers daar niet snel binnenkomen". In het tweede stadium wordt Stork-mensen die onbeveiligd wonen tijdelijk onderdak ver schaft in huizen van collega's waar de beveiliging robuuster is. „En als het echt ernstig zou worden en de wegen en het vliegveld zijn nog open, dan kunnen vrouwen en kinderen als eersten per vliegtuig het land uit. Naar Singapore", vertelt Vesterink. Open tickets naar Singapore liggen ook klaar voor de vier Nederlanders (en hun gezinnen) die werken bij Nutricia. „Verder hebben we onze mensen natuur lijk wat adviezen gegeven. Bij voorbeeld dat ze voor zo'n geval moeten zorgen dat ze voldoende dollars hebben", zegt P. Kroes, groepsdirecteur Asia Pacific van Nutricia. Zelf woont en werkt Kroes al twaalf jaar in Indonesië en ook de huidige crisis brengt hem niet van zijn stuk. „Daar is er nu nog geen aanleiding toe." Diezelfde benadering koos de Nederlandse ambassadeur, P. Brouwer, afgelopen dinsdag tij dens de maandelijkse lunch van Nederlandse zakenlieden in Ja karta. Hij zette uiteen dat de si tuatie volkomen rustig is, maar dat zijn staf wel initiatieven ontwikkelt voor onvoorziene omstandigheden Blokhoofd Al voor de Indonesische verkie zingen van mei vorig jaar zette de consulaire afdeling van Ha- rer Majesteits ambassade een waarschuwingssysteem op po ten. Daartoe werden lijnen ge trokken op de plattegrond van Jakarta. In elk van de aldus ge markeerde wijken woont een 'blokhoofd'. Als daartoe aanlei ding bestaat, geeft zo'n blok hoofd mededelingen van de am bassade door aan de andere Nederlanders in zijn of haar buurt. De ambassade controleert mo menteel of het 'alarmsysteem' nog helemaal sluitend is. Al met al lijkt in de naar schat ting tweeduizend zielen tellen de Nederlandse gemeenschap in Jakarta de nuchterheid te over heersen. President-directeur H. Hofhuis van Heineken-dochter PT Multibintang waarschuwt bovendien de buitenlanders niet te veel in een uitzonde ringspositie te plaatsen. „Als er echt onrust zou uitbreken, zijn er anderen in Indonesië die zich veel meer zorgen moeten ma ken". Indonesiërs van Chinese afkomst? „Inderdaad. Dat is een risicogroep". GPD zie ook pagina 5 doorTheo Krabbe Ze wil volgen wat er gebeurt met de mensen die zich bij het bezoek van paus Johannes Paulus II aan Cuba kritisch uitlaten over het regime. „Worden ze opgepakt als de internationale media vertrok ken zijn? Hoe gaat Fidel Cas tro met ze om?" Morgen stapt mensenrechtenactiviste Li- duine Zumpolle op het vlieg tuig naar Havana. Om samen met PvdA-Kamerlid Thanasis Apostolou als waarnemer na mens de katholieke vredesbe weging Pax Christi het bezoek te volgen van de paus aan het communistische Caraïbische eiland in de achtertuin van de Verenigde Staten. Zowel paus Johannes Paulus II als president Fidel Castro van Cuba hebben belang bij dit bezoek. Wie van de twee zal er het meest munt uit slaan? Persoonlijk heeft ze voor de communistische dictatuur van Fidel Castro geen goed woord over. „Een totalitair regime, waarbinnen geen enkele indi viduele, politieke en economi sche vrijheid bestaat. Mensen worden er van de wieg tot het graf gecontroleerd. De Cuba nen worden gestimuleerd om elkaar te verraden. De Cubaan is schizofreen: hij zegt niet wat hij denkt, maar wat hij be hoort te denken." Vier keer eerder heeft Liduine Zumpolle Cuba bezocht. Niet op invitatie van het regime, maar als onafhankelijk dele gatielid van Pax Christi. Ze voerde er vele gesprekken met Cubanen, van wie ze het ver trouwen kon winnen. „Het land is verpauperd. De Cuba nen zijn gedwongen om op de zwarte markt te handelen om in hun levensonderhoud te voorzien. Of ze moeten aan de kost komen als prostitué voor de buitenlandse toeristen. Ge zinnen zijn verscheurd. Groot ouders kennen hun kleinkin deren niet, die gëvlucht zijn naar Florida. Vrouwen en kin deren missen hun ouders die op houten vlotjes zijn omgeko men tijdens de oversteek naar Miami. Meer dan een miljoen ballingen in het buitenland moeten er voor zorgen dat met hun dollars de achtergebleven elf miljoen Cubanen op het ei land het hoofd boven water kunnen houden." Economisch staat Cuba aan de Een Cubaanse pelgrim staat voor het altaar van de St. Lazaruskerk in Rincon bij Havanna met het kruis dat hij meedroeg door de straten tijdens het jaarlijkse religeuze feest op 16 december vorig jaar ter ere van de heilige. De katholieke leiders hopen dat het bezoek van de paus aan Cuba hun werk zal vergemakkelijken. rand van de afgrond. Sinds de val van het communisme in het oostblok zijn de subsidies, voorheen vooral van. de Sov jet-Unie, opgedroogd. Fidel Castro schuift de schuld van de economische misère nu in de schoenen van de Ameri kanen, die in de jaren zestig een handelsboycot afkondig den, nadat Castro in '59 aan de macht was gekomen. Veel pro paganda en weinig wol, vindt Liduine Zumpolle. Zelf woon de en werkte ze in de jaren zes tig in de sloppenwijken van Bogota in Columbia. „De Cu banen leefden toen al met een rantsoenenboekje ondanks de enorme Sovjet-steun. De eco nomie heeft nooit goed ge functioneerd. De staat heeft de subsidies van de Sovjet-Unie wederrechtelijk aan de bevol king ontnomen. Castro heeft dat vele geld grotendeels ge bruikt voor zijn militaire avonturen in Latijns-Amerika en Afrika om de revolutie te exporteren. En hij heeft het ge stoken in de opbouw van een onvoorstelbaar repressief con- troleapparraat.' Waagstuk Het bezoek van de paus aan Cuba beschouwt Zumpolle als een groot waagstuk. Zowel voor de kerkvorst als voor de dictator. Haalt het Vaticaan Castro ermee uit zijn interna tionale isolement? Of geeft de pauselijke boodschap van 'es- peranza et veritate' (hoop en waarheid) de aanzet tot de val van het Cubaanse communis me? In ieder geval heeft het bezoek enorme hoge verwachtingen gewekt. De christenen op Cu ba, niet alleen de katholieken maar ook protestanten, hopen dat de vrijheid van hun ge loofsbeleving erdoor wordt vergroot. Ongeveer veertig procent van de Cubanen is ge doopt als rooms-katholiek. Velen van hen praktiseren ook een vorm van geloof gebaseerd op de Afro-Cubaanse religieu ze tradities. „Nu al is het kerkelijke en reli gieuze leven opgebloeid", con stateert de Latijns-Amerika- coördinatrice yan Pax Christi. „Maar mensen moeten nog wel leren een kruisteken te slaan. Twee generaties zijn opge groeid met het atheïsme." Aan een voorspelling durft Li duine Zumpolle zich niet te wagen. Wat zal het resultaat zijn van de komst van paus Jo hannes Paulus II? Treedt ook in Cuba een Polen-effect op, zoals in de jaren tachtig, toen de paus met zijn bezoek aan Polen de val van het commu nisme in Oost- en Midden-Eu ropa inluidde? foto Jon Levy/AFP „Het hangt er vanaf of het be zoek ook via de media uitge zonden wordt in het land zelf, zodat de pauselijke boodschap de mensen bereikt voor wie die bedoeld is." Daarover is hard onderhandeld tussen het Vati caan en de Cubaanse regering, weet Zumpolle uit haar con tacten met hoge functionaris sen in het Vaticaan. „Maar dat is nog steeds niet toegezegd. Het Vaticaan heeft gedreigd met hardere politieke uitspra ken, als zijn bezoek niet recht streeks door de binnenlandse media wordt uitgezonden. Castro zal dus eieren voor zijn geld moeten kiezen." Het gevaar is ook groot dat het Cubaanse regime aan interna tionaal prestige wint. „Onder nemingen in West-Europa staan te springen om in Cuba te investeren. Voor hen is dat buitengewoon lucratief: er zijn geen vrije vakbonden, geen arbeidswetten die arbei ders bescherming bieden, geen milieuwetten. Castro is in de internationale politiek een pa ria geworden. Als hij erin slaagt het pausbezoek ten ei gen bate te manipuleren, dan zijn het alleen de Westeurope- se ondernemingen en het Vaticaan die hem nog moreel aanzien verlenen. Dat zou wel buitengewoon cynisch zijn." GPD Emigranten Ongeveer 2500 Nederlandse gezinnen, in totaal tiendui zend mensen, vertrekken dit jaar naar Canada. Het gaat voornamelijk om boeren dié na de oorlog in Canada een nieuw bestaan willen opbou- wen. Het eerste schip, de Kota Inten, vertrek op 12 maart. Zo- wel in Canada als Nederland wordt verwacht dat de gezin nen nog slechts voorlopers zijn; volgens sommigen zullen er in 1949 zeker twee keer zó veel mensen emigreren. Herverkaveling Minister Mansholt van Landbouw heeft de herverka velingscommissie voor Wal- cheren geïnstalleerd. De com-: missie zal eenomvangrijke her- en ruilverkaveling moe ten begeleiden. Voor boeren die door de verkaveling, moé ten vertrekken, is er driedui zend hectare landbouwgrond in de Noordoöstpolder be schikbaar. Met de operatie is vijftig tot. zeventig miljoen gulden gemoeid. Kanaal In 1947 zijn meer- dan 13.000 schepen door het kanaal van. Terneuzen naar Gent gevaren. De scheepvaart trekt dus weer aan; wel is het kanaal hard aan verbreding toe. De meeste zee schepen die door het kanaal varen zijn 17,37 meter brééd en de sluis in Teigteuzen meet slechts 18 meter Uitgever: W. F. de Pagter Hoofdredactie: A. L. Oosthoek M. van Zuilen (adjunct) Centrale redactie Postbus 18 4380 AAVIissingen Tel. (0118) 484000 Redactiefax: (0118) 470102 's avonds op zondag t/m vrijdag: vanaf 19.00 uur in het weekeinde: verwijzing via de telefonische boodschap op de kantoren Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax. (0118)472404 Goes: Voorstad 22 4461 KN Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 4537 AK Terneuzen Tel. (0115)694457 Fax. (0115) 620951 Axel: Nassaustraat 15 4571 BK Axel Tel. (0115) 568000 Fax. (0115)561415 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (01141373839 Fax. (0114) 373840 Zierikzee: Oude Haven 4-1 4301 JK Zierikzee Tel. (0111) 415380 Fax. (0111)414126 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur Zierikzee en Hulst: 8.30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener Arcade NV City OnLine Internet Postbus 18 4380 AA Vlissingen http://www.city.nl e-mail: pzcredcity1@pzc.nl Bezorgklachten: maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 14.00 uur: op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 :tbt 22.00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel. (0118) 484000 Fax(0118)470100 Abonnementsprijzen: per kwartaal 95,00; franco per post 125,50: per maand 34,75; per jaar/ 366,50; franco per post 485,00; bij automatische afschrijving per termijn 1,50 korting; losse nummers maandag t/m vrijdag 1,75, zaterdag 2,50 p.st.; (alle bedragen inclusief 6 pet. btw); Postrek.nr.: 3754316 Ln.v. PZC ab.rek. Vlissingen Advertentietarieven: 184 cent per mm; minimumprijs per advertentie 27,60; ingezonden mededelingen 2,5 x tarief, speciale posities: tarief op aanvraag; voor brieven bureau van dit blad 7,- meer; volledige tarieven met contractprijzen op aanvraag; (alle advertentieprijzen exclusief 17,5 pet. btw) Giro: 35 93 00, Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant B.'V. Vlissingen

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1998 | | pagina 2