Dorpshuis Ritthem blijft open
Kleine kernen met een 'grote' naam
PZC
Team Wegwijzer korfbalkampioen
zeeland
13
Nieuwe beheerders bieden Ons Dorpsleven toekomst
Schuttevaer
Bevelanden
wil fusie met
Walcheren
•EVEfH. OMZIE^L
Groep duwt fietsster (16) sloot in
Kat vergiftigd in Aardenburg
Valse franks opgedoken in Hulst
Honden vallen schapen aan
Gewinkeld zonder te betalen
Slechtvalken in 't Zwin
Aanhangwagen ontvreemd
Boete voor winkeldief in Hulst
Middelburger grijpt
naast titel Nieuwsquiz
dinsdag 30 december 1997
ioor Maurits Sep
IITTHEM - Het dorpshuis Ons
)orpsleven in Ritthem blijft
ipen. Het Ritthemse echtpaar
)e Bree gaat het dorpshuis
leheren. Het is dat overeenge-
Open Tafel
n Middelburg
HIDDELBURG - Het gemeen-
ebestuirr van Middelburg
loudt maandag 5 januari de
raditionele Open Tafel. Die
'indt plaats in de Burgerzaal
'an het stadhuis.
)e Open Tafel is een gelegen-
ïeid voor het gemeentebestuur,
nwoners, vertegenwoordigers
'an verenigingen, instellingen,
ledrijven en organisaties om in
ien informele sfeer met een ge-
;amenlijke, eenvoudige maal
tijd het nieuwe jaar te openen.
3e bijeenkomst begint om 17.30
ïur en eindigt om 19.30 uur. Het
tadhuis is al om 17 uur open.
Zoals ieder jaar wordt een klei
ne bijdrage gevraagd in de kos-
en van de maaltijd. Die be
draagt vijf gulden. Het bedrag
can betaald worden bij de in
gang.
Burgemeester mr. L. H. B.
Ipahr van der Hoek houdt een
ïieuwjaarstoespraak.
Autokrakers
in actie op
Walcheren
VLISSINGEN - Onbekenden
liebben in de nacht van zondag
op maandag voor 700 gulden
ichade aangericht aan het slot
van een personenauto in de Ca-
landstraat in Vlissingen. Ver
moedelijk is geprobeerd de wa-
jen te stelen.
Diezelfde nacht werd schade
veroorzaakt aan de sloten en een
ruit van een bestelauto die ge
parkeerd stond in de Badhuis
weg in Domburg. Uit de wagen
wordt niets vermist. De schade
aan de auto is onbekend.
Uit twee andere auto's die in de
straat stonden geparkeerd wer
den twee autoradio's en een tas
met ondergoed ter waarde van
200 gulden gestolen. Van beide
wagens waren de sloten gefor
ceerd.
komen met het Dorpscomité
Ritthem en de gemeente Vlissin
gen. 1998 wordt een overgangs
jaar voor de nieuwe beheerders,
die zullen bezien of het dorps
huis in de nieuwe constructie
rendabel is. De gemeente Vlis
singen blijft eigenaar van het
gebouw en verhuurt het voor
een symbolisch bedrag aan het
echtpaar. De verbruikerskosten
komen voor rekening van de be
heerders.
In juni van dit jaar liet de ge
meente Vlissingen het Dorpsco
mité Ritthem weten het beheer
van het dorpshuis uit handen te
willen geven. De gemeente wil
zo veel mogelijk niet puur ge
meentelijke taken afstoten. Het
echtpaar De Bree heeft toen de
gemeente en het dorpscomité
benaderd met het voorstel het
beheer over te nemen.
„Anders zou het dorpshuis ge
sloten worden en dat vonden wij
zonde. Bovendien hebben we al
tijd al eens iets voor onszelf wil
len beginnen. De horeca trekt
aan en dit was een mooie kans
eraan te ruiken", veidelt Miran
da de Bree. „Er zijn diverse ge
sprekken gevoerd. Het heeft een
tijd geduurd maar in december
hebben we eindelijk een over
eenkomst gesloten."
Baan
Miranda de Bree en haar man
hebben beide een volledige
baan. Toch denken zij het be
heer goed te kunnen combine
ren met hun werk. „Het aantal
grote activiteiten per jaar in het
dorpshuis is gering. En vergade
ringen en muziekuitvoeringen
vinden alleen 's avonds plaats."
De nieuwe beheerders willen
het vertrouwen van de Ritthe-
mers in hun dorpshuis herstel
len. „Niet dat er wantrouwen is,
maar het aantal activiteiten is
de laatste jaren toch teruggelo
pen", legt Miranda de Bree uit.
„We zullen ons voor de volle
honderd procent inzetten. Ho
pelijk vinden er dan straks meer
activiteiten in het dorpshuis
plaats. 1998 wordt in ieder geval
een spannend jaar.
Voor H. A J. van Hoepen, voor
zitter van het Dorpscomité Rit
them, zit er al een spannend j aar
op. Sinds juni is hij druk bezig
geweest een oplossing te vinden
om Ons Dorpsleven voor Rit
them te behouden. „Als het
dorpshuis dicht gaat, hebben
we hier straks niks meer", ver
zuchtte hij in oktober tegenover
de PZC. Dat het net voor de
jaarwisseling inderdaad is ge
lukt sluiting te voorkomen, is
dan ook een grote opluchting.
„We waren al lange tijd iemand
aan het zoeken die het beheer
wilde overnemen. Gelukkig
hebben we het echtpaar De Bree
bereid gevonden dat te doen",
reageerde Van Hoepen maan
dag. „Hopelijk is het perspectief
over een jaar zo goed dat we
door kunnen gaan."
Een duel tussen de Lichtboei en de Regenboog in de Westkapelse sportzaal.
foto Ruben Oreel
door Maurits Sep
WESTKAPELLE - Het eerste team van
basisschool De Wegwijzer uit Seroosker-
ke (W) heeft maandag de 22e editie van het
schoolkorfbaltoernooi in Westkapelle ge
wonnen. In de finale werd De Lichtstraal
1 uit Westkapelle nipt verslagen: 2-1.
„Het was een spannende finale", ver
klaarde de winnende coach, Jan Theune.
Voor Theune zelf had de overwinning ex
tra glans. De ondeiwijzer van De Wegwij
zer korfbalt bij de Westkapelse korfbal
vereniging De Stormvogels. In het hol van
de leeuw - sportzaal De Belling in Westka
pelle - troefde hij gisteren zijn collega's,
tevens organisatoren van het toernooi, af.
Het toernooi vond dit jaar voor de 22e keer
plaats. Er deden veertien teams van vijf
Walcherse basisscholen mee. Maandag
ochtend werkten de lagere klassen hun
wedstrijden af. In een spannende finale
versloeg De Springplank 2 uit Aagtekerke
het vierde team van De Lichtboei uit
Westkapelle: 2-0.
De hogere klassen sti'eden 's middags om
de wisseltrofee. De Lichtstraal - winnaar
van drie van de laatste vier edities van het
schoolkorfbaltoernooi en dus vooraf to
renhoog favoriet - moest zijn meerdere er
kennen in De Wegwijzer 1. De Wegwijzer 1
ging twee j aar geleden ook al met de trofee
aan de haal. „We hebben wel wat getraind
op het schieten op doelen", erkende Theu-
YERSEKE - De afdeling Beve-
landen van de Koninklijke
Schippersvereniging Schutte
vaer heeft besloten te fuseren
met de afdeling Walcheren.
Vandaag (dinsdag) vergadert de
afdeling Walcheren over dit on
derwerp.
Achterliggende gedachte van de
fusie is dat de afdelingen van
Schuttevaer met steeds groot
schaliger lichamen te maken
hebben voor overleg en de dage
lijkse praktijk. Dat maakte het
voor de individuele afdelingen
steeds moeilijker om in de eigen
kring mensen te vinden die ge
schikt zijn die belangenbeharti
ging op zich te nemen.
De Bevelandse afdeling ging
maandag unaniem akkoord.
Wel wordt er op voorstel van een
van de 25 aanwezigen naar ge
streefd in de naamgeving vart de
nieuwe afdeling het woord Be-
velanden terug te laten komen.
Secretaris J. C. J. de Vries vroeg
aandacht voor een brief van één
van de leden die erop wees dat
het Straatje van Willem in de
Westerschelde verzandt. Dat is
het gevolg van baggerwerk-
zaamheden voor de verdieping
van die rivier. Het komt er vol
gens de brief op neer dat de Wes
terschelde verdiept wordt in het
voordeel van de zeevaart op
Antwerpen en in het nadeel van
de binnenvaart. De binnenvaart
kiest juist voor het Straatje van
Willem omdat het rustiger en
daardoor veiliger is. Besloten
werd de kwestie bij de vaarweg
beheerder aan te kaarten.
In zijn jaarrede constateerde
voorzitter J. Weber dat de over
heid enorme investeringen
pleegt in rail- en wegvervoer,
terwijl de belangrijkste Neder
landse industriegebieden al een
goede verbinding met het water
hebben. Hij pleitte verder ten
behoeve van de containersche
pen voor een doorvoerhoogte
van 10,5 meter, in plaats van de
huidige 9,4 meter en voor be
weegbare bruggen op nieuwe
weg/water- en weg/rail-krui-
singen. Weber zag ook positieve
ontwikkelingen zoals een toe
nemende belangstelling voor
investeringen van reders in de
binnenvaart en extra geld om
vervoer over water te stimule-
ren.Hij schetste een toekomst
beeld waarin hij ervan uitging
dat de binnenvaartsector in
2025 zo'n 65 procent van het to
tale grensoverschrijdend ver
voer voor haar rekening neemt.
Juist de files spelen de binnen
vaart in de kaart.
door Aad de Klerk
Het is ongetwijfeld door weinigen
gezien en door de meesten onopge
merkt gebleven: Klein-Mariekerke be
staat niet meer. Sinds enkele maanden
heet het gehucht in het hart van Wal
cheren weer net als vroeger: Marieker-
ke. Toen in 1966 de geméénte Marieker-
ke ontstond, was er geen plaats voor
ook nog een dórp met die naam. Maar
met het opheffen van de gemeente per 1
januari van dit jaar kon de 'geleende'
naam weer worden teruggegeven aan
de oorspronkelijk rechthebbende.
Mariekerke deelt de bewogen historie -
met de beginjaren (1572-1574) van de
Opstand tegen Spanje als absoluut
dieptepunt - met een tiental andere
Walcherse kerntjes. In het bekende,
19de-eeuwse 'Aardrijkskundig Woor
denboek der Nederlanden' van A J. van
der Aa worden ze op stereotiepe wijze
aangeduid: 'een gehucht, voormaals
een dorp'. Ze dragen meestal een naam
die herinnert aan de vroegere status van
kerkdorp: Boudewijnskerke, Poppe-
kerke, Mariekerke. En men kan er in
een enkel geval nog een laatste over
blijfsel van de kerk zelf of van het kerk
hof aanwijzen: Buttinge, Schellach.
Anno 1997 kleiner dan klein, ooit ech
ter groter en centra van parochies.
Kwijnend
Enkele kerkdorpen leidden al voor
1572 een kwijnend bestaan. Vaak was
daar de ligging, op een smalle kreekrug
en temidden van steeds verder uitge-
moerde poelgebieden, debet aan. Op
sommige plaatsen, zoals in Sint Jans-
kerke en West-Souburg, klaagde men
al vroeg over teruglopend kerkbezoek
en daardoor dalende inkomsten en on
vermijdelijk verval van de kerk. Deed
de Beeldenstorm van augustus 1566 de
kerken daar en elders geen goed, veel
ingrijpender waren de gevolgen van de
Opstand. Het platteland werd het oor
logsterrein voor een guerilla-achtige
strijd tussen Geuzen en Spanjaarden,
waarbij vooral de kerken het moesten
ontgelden. Door hun torens en hun
weerbare bouwwijze wax-en ze kenne
lijk attractief als uitvalsbases, zodat ze
fungeerden als waren het 20ste-eeuwse
bunkers. Vrijwel alle werden ze geheel
of gedeeltelijk verwoest.
Nadat in februari 1574 het 'loopen,
stroopen en pionderen der krijgsben
den' ten einde was, kwam een stroom
subsidieverzoeken richting Middel
burg op gang. Maar in deze wederop-
bouwfase ontbrak het de gewestelijke
overheid natuurlijk aan geld voor her
stel van alle kerkgebouwen. Sommige
werden in verkleinde vorm gerestau
reerd, zoals in Meliskerke en Ritthem.
Andere werden compleet heropge
bouwd: Domburg, Zoutelande, Oost-
-Souburg, Biggekerke.
Sinds de recente herindeling op Walcheren heeft het kerkdorp Mariekerke weer zijn oorspronkelijke naam terug.
foto Dirk-Jan Gjeltema
Van enkele beschadigde kerken weten
we dat herstel uitbleef, terwijl van an
dere bekend is dat ze met medeweten of
op gezag van de overheid (verder) wer
den afgebroken. Zo fungeerde de
kerkruïne van West-Souburg - kenne
lijk met instemming van de magistraat
van Vlissingen - als een soort van steen
groeve. Met de afbraaksteen werden de
Walcherse dijken en fortificaties ver
sterkt. Regelmatig ook gebruikte men
materiaal van de ene, voor opbouw van
de andere kerk. In 1575 gaf de overheid
volmacht 'omme te doen afbreken
sHer-Boudinskercke ende
St.-Janskercke' en het materiaal te ge
bruiken voor herstel van fort Ramme-
kens. Rond 1585 werd herbouw van de
verwoeste kerk van Zanddijk blijkbaar
niet meer overwogen, want de stenen
mochten gebruikt worden voor het
Veerse Oranjebolwerk. Met een besluit
tot kerkherstel verleende het geweste
lijk bestuur een belangrijke garantie
voor het voortbestaan van het bijbeho
rende dorp. Daarentegen betekenden
uitblijvend herstel of afbraak van de
kerkruïne meestal de doodsteek voor
het dorp in kwestie. Want met de kerk
verdween het 'oudste lokale verzor
gingselement', waarna het dorp vervol
gens langzaam maar zeker afgleed tot
een gehucht of minder. Schaalvergro
ting was het gevolg, want de bewoners
verruilden hun woonplaats voor een
dorp mét kerk. Zo'n proces verliep niet
altijd zonder slag of stoot; er waren
krachten en tegenkrachten in het spel.
De gang van zaken in Seroos- en
Grijpskerke vormt daar een illustratie
van. De overheid achtte kerkherstel in
deze dorpen financieel niet haalbaar.
Die van Serooskerke moesten voortaan
maar in Gapinge, en die van Grijpsker
ke in Buttinge ter kerke gaan. Maar
daar voelden beide plaatselijke ge
meenschappen mets voor! Het resul
taat van enig actievoeren was: behoud
van de kerken in Seroos- en Grijpsker
ke en het uitblijven van kerkherstel in
Buttinge. Was het anders, dat wil zeg
gen: volgens Middelburgse plannen ge
lopen, dan kenden we nu het kerkdorp
Buttinge naast het gehucht Grijpsker
ke.
In het voor ons liggende jaar zal onder
meer de Vrede van Munster (1648), offi
cieel het einde van de Opstand tegen
Spanje, worden herdacht. Dat de rela
tie met Spanje ook bepalend is geweest
voor het huidige patroon van (kleine)
kernen, blijft bij die herdenking hope
lijk niet onopgemerkt.
MIDDELBURG - Een 16-jarig meisje uit Oost-Souburg is
zondagnacht lichtgewond geraakt nadat zij in een sloot was
geduwd door een groepje onbekende jongeren. Het slachtof
fer hep kneuzingen en een hersenschudding op. Zij is in het
ziekenhuis aan haar verwondingen behandeld.
Het meisje fietste op de Oude Vlissingseweg richting Oost-
Souburg en werd door de jongeren ingehaald. Deze sneden
haar en reden haar de sloot in. De politie zoekt getuigen.
AARDENBURG - In Aardenburg is een kattenhater actief.
Zondag werd een kat aangetroffen met vergiftigingsver
schijnselen. Het diertje overleefde het niet. Het is nog niet
duidelijk welk soort gif is gebruikt.
HULST - In een winkel in de Hulsterse Overdamstraat werd
zondagnamiddag met vals geld betaald. Het betrof twee bil
jetten van 2000 Belgische franks. Het verschil met echt geld
was te zien aan de kleur. De valse biljetten leken te zi jn meege-
wassen in de wasmachine.
MIDDELBURG - Waarschijnlijk honden hebben zondag een
slachting aangericht onderschapen in een weiland aan de Ra-
vensteijnweg in Middelburg. De politie vond één dood
schaap, dat volledig was opengereten. Enkele andere schapen
waren gewond. Een dierenarts moest één dier afmaken.
Verder werden vier kreupele schapen uit een sloot gehaald,
twee schapen liepen bij het Delta College, twee schapen wer
den aangetroffen in een weiland in de omgeving en één in de
gang van een bergruimte van een flat aan de Driewegenhof.
De afrastering van het weiland was op enkele plaatsen onder-
bx-oken. De politie vraagt eventuele getuigen zich te melden,
MIDDELBURG - In een winkel aan de Lange Delft in Middel
burg is maandag een 16-jarig meisje uit die stad aangehou
den. Zij had oorbellen, een haarstrik en een armband gestolen
met een totale waarde van 16 gulden. Het meisje is doorge
stuurd naar het Halt Bureau voor een alternatieve straf.
KNOKKE - In natuurreservaat 't Zwin tussen Knokke en Re-
tranchement zijn deze winter een aantal zeldzame vogels te
zien. Conservator G. Burggraeve maakt melding van de aan
wezigheid van twee slechtvalken, drie kleine zilverreigers en
twee koereigers. Ook worden er regelmatig sneeuwgorzen,
ijsgorzen en strandleeuweriken geobserveerd. Andere opval
lende gasten zijn twee overwinterende zwartkopmeeuwen.
MIDDELBURG - Uit de Pauwpoort in Middelburg is tussen
zondagmiddag 1 uur en maandagochtend 8.15 uur een aan
hangwagen gestolen. De waarde is ongeveer duizend gulden.
HULST - Een 64-jarige Belg uit Stekene ging er maandag
middag zonder te betalen vandoor met een lamp van 25 gul
den. Dat gebeurde in een winkel aan de Hulsterse Gentse
straat. De man moest een boete betalen van 220 gulden.
door Selma Osman
MIDDELBURG - Geen titel en
trofee, maar wel een warme her
innering aan een ontzettend
leuke dag. Dat houdt de Middel
burger Kees Kisjes over aan zijn
deelname aan NCRV's Nationa
le Nieuwsquiz, die maandag
avond op televisie werd uitge
zonden. Kisjes moest het in de
finale afleggen tegen twee vrou
welijke nieuwsmakers. Hij ein
digde op de derde plaats, maar
vat zijn verlies heel sportief op.
„Ik vind dat ik het als gewone
Middelburger nog ver geschopt
heb. Ik zou liegen als ik niet ach
teraf een paar momenten heb
gehad waarop ik dacht: 'ik heb
die finale bereikt, nou had ik het
ook wel kunnen winnen'. Maar
ik doe de hele uitzending mee en
da's een hele prestatie. Ik zou
vreselijk gebaald hebben als ik
niet verder was gekomen dan de
eerste ronde."
Tien onbekende Nederlanders
streden samen met evenzoveel
bekende landgenoten tegen een
team van twintig nieuwsmakers
om de titel Nationale Nieuws-
kenner 1997. Aan de hand van
vragen en filmfragmenten wer
den de deelnemers getest op hun
kennis van het nieuws. Parle
mentair verslaggeefster Wouke
van Scherrenburg van Den
Haag Vandaag mocht uiteinde
lijk de Nationale Nieuwstrofee
mee naar huis nemen.
Enthousiast
Kisjes, die twee weken geleden
voor de televisieopname van de
quiz naar Amsterdam afreisde,
heeft er 'bijna warme gevoelens'
aan overgehouden. „De volgen
de dag viel ik gewoon even in
een zwart gat. Zo leuk was het."
Enthousiast beschrijft hij de
sfeer is daar zelf - „zo ben ik ei
genlijk niet" - een beetje ver
baasd over. „Het was gemoede
lijk, helemaal geen opgeklopt
gedoe en absoluut nietcom-
petatief. Er werd gewoon voor
gezegd." Zenuwen speelden de
Middelburger geen parten - „ik
hoop dat je dat ook op televisie
kon zien" - wel sloeg in de finale
de vermoeidheid toe. De bijna
vier uur durende opnames eis
ten hun tol. „De finaleronde
ging erbarmelijk. We waren al
ledrie doodmoe, het systeem
was plotseling anders en er ging
het nodige fout." Moesten de
deelnemers in de eerste twee
ronden nog meerkeuzevragen
beantwoorden, in de finale
kwam het aan op het bekijken
van filmpjes die moesten wor
den gekoppeld aan een nieuws
gebeurtenis. „Dan zag je beel
den van het plaatsen van
containers in de buurt van de
Erusmusbrug. Van Scherren
burg riep 'trillen', ik vermoedde
dat het te maken had met het be
zoek van de Amerikaanse presi
dent en riep 'Clinton'. Blijkt de
vraag te zijn wat de aanleiding
van zijn bezoek was."
Voorbereiding
De Middelburger, docent Ne
derlands aan de Christelijke
Scholengemeenschap Walche
ren, had zich voorbereid door de
krant met een meer dan gemid
delde belangstelling te lezen.
Vlak voor de opnamen bracht
hij twee avonden door in de
Zeeuwse Bibliotheek waar hij
de kranten nog eens op microfi
che doornam. „Maar een heel
jaai-, dat neem je niet meer op."
Hij vergat zijn aantekeningen,
die hij in de trein nog had willen
lezen, maar zelfs dat maakte
hem niet nerveus. Kisjes ver
trouwde op zijn intuïtie en die
liet hem tijdens de quiz niet in de
steek. „In de tweede ronde werd
gevraagd waar het gerestau
reerde schilderij van Rem
brandt is gebleven, dat in de ja
ren tachtig werd vernield. Je
kon kiezen uit twee musea of
een derde mogelijkheid op een
kaart invullen. Ik zag niemand
naar die kaart grijpen, maar op
het moment dat ik de naam
Rembrandt hoorde, dacht ik
aan de Hermitage in Leningrad.
Dat heb ik - als enige - ingevuld
en het bleek goed te zijn. Het
was een vreemde ervaring."
Instinkers waren er ook. Kisjes:
„De Elfstedentocht. Vragen ze
niet wie hem gewonnen heeft,
ook niet wie er tweede werd,
maar naar de nummer drie.
Mochten de spelregels het toela
ten, dan zou Kisjes graag nog
eens meedoen, „ik heb een ont-
zét-tend leuke dag gehad. En ik
heb in de tweede ronde Andries
Knevel van de EO verslagen!"
MIDDELBURG
Wandeltocht - Wandelsportver
eniging 't Zand uit Middelburg
houdt op zaterdag 3 januari
haar 22e l'amilie-snert-puzzel-
wandeltocht, De vijf kilometer
lange tocht voert door de bin
nenstad van Middelburg. Voor
de deelnemers is er na af loop een
leuke herinnering én een kom
snert. Het startbureau is geves
tigd in wijkgebouw De Vergulde
Baars aan de Baarsjesstraat 42
in Middelburg. Deelnemei's
kunnen tussen 13.30 en 14.00
uur vertrekken.
