Recreatie snakt naar ruimte
Hulst omzeilt met
Zeeuw vaker naar
alternatieve genezer
dam rest Nederland
Witte ballonnen tegen misbruik kinderen
Kindersportinstuif blijkt groot succes
Jorritsma wil toch
doorgaan met
verkoop buslijnen
Praathuisje
doelwit
vandalen
Rapport geeft visie op toekomst toeristisch product Walcheren
zeeuwse almanak
Jong
SINT-ANNALAND - Het
uitgaansleven in Sint-
Annaland eist, behalve
van bijvoorbeeld auto
antennes (afbreken) en
bloembakken (verplaat
sen), tegenwoordig ook
zijn tol op het Havenplein.
Van het pal in het uit
gaansgebied gelegen
praathuisje zijn het afge
lopen jaar al vijf keer rui
ten gesneuveld.
Dat gebeurde telkens tij
dens weekeinden. Een op
lossing voor de problemen
is niet in zicht. Verplaat
sing is lastig en zeer duur,
omdat het huisje op een
betonnen fundering is ge
plaatst.
J. M. van de Houten, één
van de regelmatige ge
bruikers van het huisje, is
enigszins laconiek over de
vernielingen. „Het wordt
steeds snel gerepareerd",
zegt hij, „maar het is na
tuurlijk wel zonde van de
onkosten. En we hebben
last van de rommel. We
hebben vloerbedekking in
het huisje liggen. Daar
moeten we soms de splin
ters tussenuit vissen." Het
is volgens Van de Houten
maar de vraag of ver
plaatsing van het huisje
een oplossing zou zijn.,Er
wordt wel eens gedacht
aan een plekje bij de Ha
ven. Dan hebben we een
mooi uitzicht. Maar het
nadeel is dat we dan veel
verder moeten lopen. En
daar kan de boel natuur
lijk ook worden ver-
nield."Eén keer liet een
vandaal een bescheiden
bijdrage achter om repa
ratie mogelijk te maken.
„Daar zat een briefje bij",
vertelt Van de Houten la
chend. „Het was van 'n
jongen die een ruitje had
ingetingeld om er met z'n
meisje te kunnen vrijen.
Hij had een briefje achter
gelaten waarop 'ie z'n ex
cuses aanbood."
door Jacques Cats
VLISSINGEN-De Walcherse
verblijfsrecrealiesector heeft 60
hectare aan ruimte nodig om op
langere termijn te kunnen vol
doen aan de toenemende wen
sen van de veeleisende consu
ment. Voorts moeten er nieuwe
criteria komen voor de vestiging
van minicampings. Aan de kust
is geen ruimte meer voor uit
breiding van het kleinschalig
kamperen.
Dit zijn de voornaamste uit
komsten van een rapportage
waarin nader wordt aangege
ven welke kant het op moet met
het toeristisch product Walche
ren. De vereniging voor recrea-
tieondeimemers (Recron) en de
vereniging van minicamping-
houders (VEKABO) namen het
voortouw voor de ontwikkeling
van de toekomstvisie. Het rap
port wordt volgende week dins
dag, 's avonds om 19.30 uur
gepresenteerd in De Parel in
Domburg.
Het ruimtebeslag komt voort uit
het streven naar kwaliteitsver
betering en het treffen van com
fortabele voorzieningen. Niet
inspelen op de eisen van de
markt leidt volgens de onderne
mers onherroepelijk tot een
verslechtering van de concur
rentiepositie. De helft van de
gevraagde ruimte zou, aldus de
rapportage, al binnen vijf tot ze
ven jaar beschikbaar moeten
zijn.
Koppeling
De toekomstvisie pleit voor het
loslaten van de koppeling van
het kleinschalig kamperen aan
de agrarische bedrijfsvoering.
Daarnaast wordt aangedrongen
op een beleid van zonering en
quotering. Concreet komt het er
op neer dat in de kuststrook van
Walcheren geen ruimte is meer
voor nóg meer minicampingsIn
het middengebied wordt de ves
tiging van maximaal 10 extra
minicampings toelaatbaar ge
acht.
Het al dan niet loslaten van de
koppeling van het kleinschalig
door Andries Molengraaf
VLISSINGEN - Zeeuwen
maken vaker gebruik van al
ternatieve genezers dan de
gemiddelde Nederlander.
Bovendien roken en drinken
ze minder. Dat blijkt uit de
Gezondheidsenquête van het
Centraal Bureau voor de Sta
tistiek (CBS), uitgevoerd in
alle GGD-regio's in Neder
land. De doorliet CBS ondeiv
zochte periode bestrijkt de
jaren 1989-1995.
Het percentage Zeeuwen dat
in de onderzoeksperiode een
alternatieve genezer be
zocht, is 7,2Het landelijk ge
middelde ligt op 5,9. Volgens
het CBS is dat een 'signifi
cant' verschil. De GGD-regio
Kop van Noord-Holland
scoort met tien procent-het
hoogst. Als bij de consulten
aan alternatieve genezers de
bezoeken aan alternatieve
huisartsen worden meege
teld, ligt Zeeland ook boven
het landelijk gemiddelde
(16,2 om 14,9 procent). Die
percentages zijn voor het
CBS geen reden om van een
'significant' verschil te spre
ken. „Het is niet aan ons om
interpretaties van de cijfers
te geven, maar de regionale
verschillen zouden te maken
kunnen hebben met verschil
len in het aanbod van de
voorzieningen", zegt CBS-
onderzoeker H. Swinkels.
België
Epidemioloog J. Vrencken
van de GGD Zeeland spreekt
van een 'verrassende bevin
ding' en weet ook niet waar
om Zeeuwen vaker alterna
tief gaan. „Het is maar gis
sen, maar ik zou me kunnen
voorstellen dat mensen in
Zeeuws-Vlaanderen soms
gebruik maken van Belgi
sche gezondheidsvoorzie
ningen. Misschien dat de weg
naar een alternatieve gene
zer over de grens vaker ge
maakt wordt. Maar ik weet
niet hoe dat verzekerings
technisch in elkaar zou zit
ten."
Ook blijkt uit de Gezond
heidsenquête dat het percen
tage rokers en overmatige
drinkers in Zeeland aanmer
kelijk lager ligt dan het lan
delijk gemiddelde. Van de
Nederlandse bevolking
rookt 3 7 procent. Het percen
tage in Zeeland ligt op 33.
Het laagste scoort de GGD-
regio Delfland, met 31,1 pro-
cent. Het percentage over
matige drinkers (zes glazen
of meer op tenminste een dag
in de week) ligt in Zeeland
eveneens 'significant lager'
dan het landelijk gemiddel
de. Moet 9,5 procent van de
Zeeuwen tot de categorie
overmatige drinkers gere
kend worden, landelijk ligt
dat percentage op 12,8. Het
laagste percentage overma
tige drinkers telt de regio
Zuid-Oost Utrecht. De
GGD-regio Helmond scoort
op zowel roken als drankge
bruik het slechtst, respectie
velijk 43,2 en 21,2 procent
Vrencken vindt het onder
zoek van het CBS 'waarde
vol', maar plaatst ook kant
tekeningen. Zo vraagt hij
zich af wat exact onder een
alternatievegenezer moet
worden verstaan. Ook blijkt
volgens Vrencken uit de cij
fers niet dat zaken als bevol
kingsopbouw, positie op de
maatschappelijke ladder en
woonomgeving (stad of plat
teland) zijn meegerekend.
„Zeeland is een vergrijsde
provincie, met ook een zeer
specifieke achtergrond wat
geloofsovertuiging betreft.
Ook dat heeft zijn invloed op
de gezondheid en op hoe
mensen met hun gezondheid
bezig zijn." Om echte conclu
sies te trekken en gemeenten
in staat te stellen beleid te
maken, zijn specifiekere cij
fers nodig, aldus Vrencken.
Die cijfers komen mogelijk in
1998 beschikbaar, tenzij een
uitgebreid gezondheidson
derzoek in Zeeuws-Vlaande-
ren niet doorgaat. „We heb
ben behoefte aan cijfers over
heel Zeeland, maar voorlo
pig ziet het er naai" uit dat al
leen in Zeeuws-Vlaanderen
een groot onderzoek haal
baar is. Daar zijn ze het verst
gevorderd in het ambtelijk
overleg." Uiteindelijk moet
in heel Zeeland de gezond
heidssituatie in kaart wor
den gebracht, waarbij - an
ders dan in de CBS-enquête -
de regiospecifieke zaken als
vergrijzing, religieuze ach
tergrond, inkomen en woon
situatie aan de orde komen.
Het laatste grootschalige
Zeeuwse onderzoek vond in
1989 plaats.
kamperen met het boerenbe-
roep is in Zeeland een omstre
den kwestie. Een aantal ge
meenten is voor handhaving
van die koppeling, omdat die
zou bijdragen aan het behoud
van het landschap. Vekabo-
voorzitter Piet Lampert heeft ex-
in het recente ver-leden geen ge
heim van gemaakt voorstander-
te zijn van het volgen van de
nieuwe Wet op de Openluchtre
creatie waar woi-dt gesteld dat
het bieden van kampeermoge-
lijkheden niet meer alleen aan
de boer is voorbehouden. „Je
krijgt anders onherroepelijk
problemen met boeren die stop
pen en hun minicamping willen
aanhouden of verkopen.
De mede aan de hand van inter-
views door het bureau ZKA
Markt en Beleid in Breda ont
wikkelde toekomstvisie kwam
tot stand onder begeleiding en
met financiële steun van de pro
vincies en de Walcherse ge
meenten. Ook de Kamer van
Koophandel en het bankwezen
zijn bij het project betrokken.
De initiatiefnemers willen met
hun rapportage bouwstenen
aandragen voor het uit te stip
pelen beleid van pi-ovincie en
gemeenten op toeristisch/recre
atief en planologisch gebied.
Het gezamenlijke Walcherse
initiatief van Recron (33 cam
pings) en Vekabo (162 mini
campings) voor het ontwikke
len van een toekomstvisie wox-dt
in eigen kring als uniek om
schreven. Landurig was er spra
ke van een vijandige sfeer,
waarbij de Recron de kampeer-
boei-en veiweet klanten af te
pikken. Inmiddels is er op be
stuurlijk niveau het besef ge
groeid dat beide oi-ganisaties
uiteindelijk dezelfde belangen
hebben. In collegiale kring
wordt de vrijage met argusogen
bekeken. „Bij de achterban
moet het vertrouwen nog groei
en", zo stelt Joke de Witte, voor-
zitter van Recron-Walcheren.
Ruiin veertig demonstranten namen gisteren deel aan de witte-ballonnenmars Actie Veilig Kind in Middelburg, foto Ruben Oreel
door Edith Ramakers
MIDDELBURG - Candy Milia voelde zich
in februari een eenzame roepende toen ze
de Actie Veilig Kind oprichtte, maar snel
werd haar protest door anderen opgepakt.
Woensdagmiddag, op de dag van de rech
ten van de mens, kon de actiegroep ruim
tienduizend handtekeningen tegen sek
suele mishandeling van kinderen en kin
derporno overhandigen aan officier van
justitie mr. D. Veurink, gedeputeerde AM.
Dek, N. Peterse van de Provinciale Raad
van Kerken en J. Lilipaly van de Tweede-
Kamer.
De Middelburgse Loskade was gistermid
dag het startpunt van de witte-ballon
nenmars Actie Veilig Kind. De manifesta
tie werd ondersteund door het Steunpunt
voorlichting kindermishandeling Zee
land en het Samenwerkingsverband Sek
sueel Geweld. Ruim veertig actievoer
ders, die onderweg folders uitdeelden,
volgden de stille trom. „Ik had wel op
meer belangstelling gehoopt, maar de
boodschap komt zo toch wel over. We heb
ben voor witte ballonnen gekozen, naar
Belgisch voorbeeld rondom de affaire
Dutroux. We voelen ook mee met die
slachtoffertjes in België", zei oprichtster
Candy Milia,
De Actie Veilig Kind wil een strengere
aanpak van het bezit van kinderporno,
hogere straffen voor de daders vanseksu-
ele mishandeling en 'opheffing van de ver
jaringstermijn om aangifte te doen van
seksueel misbruik. „Er is schrikbarend
veel kinderporno in omloop. Ik vind het
onbegrijpelijk dat volwassenen kinderen
seksueel kunnen misbruiken. Dadêi's
moeten beseffen dat een kind die pijn
nooit meer kwijtraakt", zei Milia.
De Middelburgse Mireille Russcher liep
uit pure betrokkenheid mee. Ze is het met
alle actiepunten van de Actie Veilig Kind
eens. „Dat er seksueel geweld ook dichtbij
ons gebeurt, moet meer onder de aandacht
komen. Dat is belangrijk voor de kinderen
die te maken hebben met misbruik. Zij lo
pen vaak veel te lang met een schuldcom
plex rond, alsof zij de aanstichters waren
van het misbruik. Dit is een maatschappe
lijk probleem dat bespreekbaar gemaakt
moet worden."
Floris Haverkort zou als het aan hem had
gelegen nog een kernpunt hebben toege
voegd. De jeugdige actievoerder ziet ook
in psychologische beïnvloeding een groot
gevaar schuilgaan. „Dat onderdeel is nog
moeilijker te grijpen. Als jongeren her
haaldelijk op agressieve toon door een ou
der persoon worden toegesproken, kun
nen ze helemaal in de knoop raken. Dat is
ook een vonn van seksüele intimidatie."
Zuiverheid
Voor de ingang van de Nieuwe Kerk wer
den de witte ballonnen opgelaten. „Wit
staat ook voor zuiverheid", zei Candy Mi
lia, die later in de kerk vol vuur eenzelfge
schreven lied Gebroken Kinderzielen
zong. De Zeeuwse band In geval van Noot
verzorgde het muzikale intermezzo.
Officier van justitie Veurink sprak even
als de andere sprekers zijn afschuw uit
over seksuele kindermishandeling. „In
duidelijk Nederlands wil ik hier zeggen;
Blijf met je poten van de kinderen af als
het om seksualiteit gaat. Het is echter niet
in de eerste plaats een probleem van de
politie of justitie. Eerder van de hele sa
menleving, waarbij een belangrijke rol is
weggelegd voor de zorginstellingen, on
derwijsgevenden, vertrouwenspersonen
en -artsen. Justitie loopt echter niet weg
voor haar verantwoordelijkheid. De laat
ste jaren is de strafbaarstelling in cle wet
op dit gebied aanzienlijk toegenomen.
Justitie kan daar goed mee uit de voeten."
De reuzenschommel zorgde voor veel plezier woensdagmiddag tijdens de sportinstuif.
door Wendy van der Vliet
HEINKENSZAND - Speeltoestellen, klimrekken en een reuzen-
schommel waarop twintig kinderen tegelijk kunnen schommelen.
Van sporthal De Stenge in Heinkenszand is woensdagmiddag één
grote speeltuin gemaakt. Een speelparadijs waar kinderen in de
leeftijd van vier tot twaalf jaar naar hartelust kunnen spelen.
In de sporthal kunnen kinderen zich uitleven op allerlei verschil
lende speeltoestellen en klimrekken. Ook zijn er onder begeleiding
vele sporten te beoefenen, zoals voetbal, volleybal, hockey en bad
minton. „Dit is alweer het vierde jaar dat we de kindersportinstuif
houden, en elke keer weer is het een ontzettend groot succeszegt J
van Hese, sportbegeleidster in De Stenge. „Gemiddeld komen er
zo'n honderd kinderen naar de sporthal. Ze vinden het heel leuk,
door Conny van Gremberghe
HULST - De gemeente Hulst
gaat voorlopig door met het
werven van nieuwe inwoners
over de grens. Op die manier kan
Hulst namelijk de provinciale
woningcontingentering omzei
len. Nieuwe huizen van Belgen
vallen buiten de bouwbeper-
kende maatregelen die het pro
vinciebestuur de Oost-Zeeuws-
Vlaamse stad heeft opgelegd.
Hulst mag de komende jaren
slechts veertig nieuwbouwwo
ningen bouwen, terwijl de vraag
een veelvoud van dat aantal is.
Volgens burgemeester mr. dr. A
Kessen heeft de op Vlaanderen
gerichte wervingscampagne,
die Hulst vorig jaar begon, de
gemeente tot nu toe geen wind
eieren gelegd. Kessen nodigde
vertegenwoordigers van ruim
driehonderd bedrijven in het
Waasland en Antwerpen uit om
in Hulst de woonmogelijkheden
voor hun personeel te bekijken.
Ruim een kwart van de aange
schreven bedrijven ging op die
uitnodiging in. Door middel van
advertenties werd cle particulie
re markt in de grensstreek be
werkt. Gevolg is dat het aantal
Belgische ingezetenen van
Hulst het voorbije jaar met ette
lijke tientallen is gestegen. In
totaal zijner sinds april 175 Bel
gen als nieuwe inwoners van
Hulst ingeschreven. De groep
Belgen is beduidend groter dan
de groepen nieuwkomers uit an
dere gebieden of gemeenten.
De campagne heeft overigens
wat kwaad bloed gezet bij de
Vlaamse buurgemeenten Steke-
ne en Sint-Gillis-Waas. Kessen;
„De bestuurders van die ge
meenten waren verrast door on
ze actie en vonden dat zij tijdig
over onze aanpak geïnformeerd
hadden moeten worden. We
hebben die kwestie uitgespro
ken, want eigenlijk hadden ze
gelijk. We komen als grensge
meenten vier maal per jaar bij
elkaar om allerhande ontwik
kelingen te bespreken en dit on
der-werp had - achteraf bezien -
een gespreksthema moeten
zijn."
Voorlopig gaat Hulst door met
de werving over de grens. Het
voorbeeld heeft inmiddels na
volging gekregen, want ook de
gemeente Sluis-Aardenburg
maakte onlangs bekend in het
grensgebied nieuwe inwoner-s te
gaan werven. Volgens Kessen
wordt de noodzaak om actie te
ondernemen ingegeven door het
provinciale woningbouwbeleid
dat veel gemeenten de komende
jaren fors beperkt op bouwge-
bied.
Groeigemeenten
„De afgelopen jaren waren
Hulst en Goes de enige grote
groeigemeenten in Zeeland.
Jaarlijks werden er hier zo'n
honderd woningen gebouwd,
ter-wijl er van leegstand in de
huursector hoegenaamd geen
sprake was. Als er dan zo'n oe
kaze van de provincie komt dat
het niet meer zo kan, dan valt
dat bitter tegen. Ik verwacht
dan ook dat dit beleid niet over
eind gehouden kan worden. Je
kunt toch niet in een Europa
zonder grenzen, waar verkeer
van goederen en personen vrij
moet zijn, mensen gaan verbie
den dat ze op sommige plaatsen
huizen bouwen. Dat gaat veel te
ver", vindt Kessen.
Gewonde bij
ongeval Rilland
RILLAND-BATH - Een 24-jari-
ge bestuurder uit Culemborg is
woensdag gewond geraakt bij
een eenzijdig ongeval op de
rijksweg A58 ter hoogte van Ril
land.
Hij raakte de macht over het
stuur kwijt en botste tegen de
vangrail. De bestelbus van de
man werd geheel beschadigd en
de vangrail liep schade op over
een lengte van 100 meter. De
chauffeur is met een ambulance
naar het Oosterscheldezieken-
huis gebracht.
foto Willem Mieras
door Lianne Sleutjes
DEN HAAG - Minister A Jor
ritsma (Verkeer en Waterstaat)
wil per 1 januari doorgaan met
de marktwerking in het open
baar vervoer, ook al ziet een Ka
mermeerderheid dat niet zitten
zonder een waterdichte wet.
Jorritsma denkt dat een zogehe
ten experimentartikel uit de
huidige wet personenvervoer
haar een juridische basis ople
vert. Uitgewerkt via een minis
teriële regeling voldoet dat arti
kel volgens haar tot de nieuwe
wet personenvervoer een feit is.
Alleen D66 en de VVD steunen
haar hier in.
De Kamer wilde gisteren tijdens
een spoeddebat tekst en uitleg
van Jorritsma over de gevolgen
van een uitspraak van het Colle
ge van Beroep voor het bedrijfs
leven (CBb). Dat stelde onlangs
het Verenigd Streekvervoer Ne
derland in het gelijk die be
roepszaken had aangespannen
tegen de verkoop van buslijnen
in de twee proefgebieden Zee
land en Limburg.
Op Noord-Bevelancl heeft VSN-
dochter ZWN het busvervoer in
handen weten te houden. Dat
heeft de ZWN Groep extra in
spanningen gekost maar die zal
geen schadeclaim indienen bij
het ministerie. Dat doet de VSN
wel in het Limburgse geval
waar VSN-dochter Hermes
haar concessie verloor aan het
Amerikaanse busbedrijf Van-
com.
Jorritsma noemde gisteren geen
concrete bedragen maar zij
denkt dat die VSN-claim niet al
te hoog zal zijn. Hermes heeft
immers het merendeel van de
bussen en het personeel over
kunnen doen aan Vancom, aldus
de minister. De bussen blijven
ondanks de uitspraak van het
College gewoon rijden in Zee
land en Limburg.
Jorritsma's voorgangster Maij-
Weggen gebruikte, toen in 1994
de marktwerking op Noord-Be
veland en Limburg van start
ging, het experimentartikel uit
de wet personenvervoer niet,
Dat diende volgens haar alleen
voor technische proeven, niet
voor marktwerking in het open
baar vervoer.
Landsadvocaat
Maij-Weggen baseerde zich
daarbij onder meer op een ad
vies van de landsadvocaat, zei
haar opvolgster. Zij reageerde
hiermee op de opmerkingen van
CDA 'PvdA GroenLinks en SP
die opmerkten dal haar minis
terie de laatste tijd wel erg vaak
door de rechter wordt terugge
floten. Het experimentartikel
dat tot eind dit jaar geldt, be™
grenst een experiment tot drie
jaar. Dat vond men destijds te
kort, aldus Jorritsma. Daarom
wil zij het aanpassen en onbe
grensd maken.
In zijn uitspraak over de ver
koop van de Bevelandse en Lim
burgse buslijnen vraagt het
College zich af waarom het ex
periment-artikel niet is toege
past. Jorritsma trekt hieruit de
conclusie dat zij juridisch sterk
slaat als zij het wel gebruikt bij
verdere proeven in Groningen
en Drenthe. Die willen binnen
kort alvast beginnen met
marktwerking, vooruitlopend
op definitieve wetgeving.
Volgens Jorritsma leert de Linr-
burgse ervaring dat marktwer
king goed uitpakt voor de bus
klanten en het personeel. Er zijn
bij Vancom meer mensen aan
het werk, aldus de minister.
Op Noord-Beveland, dat een
kleiner proefgebied is, is het
aantal reizigers echter gedaald.
want ze kunnen lekker spelen zonder last te hebben van het slechte
weer."
De kindersportinstuif wordt in de wintermaanden, van oktober tot
april, gehouden op elke tweede woensdagmiddag van de maand.
Van Hese: „We hadden een paar uur per maand over waarop de
sporthal niet werd gebruikt. Ik vond het een goed idee om de hal op
die tijden te gaan gebruiken om iets leuks te doen op sportief gebied.
En dan speciaal voor kinderen, omdat zij vrij zijn op woensdagmid
dag. Zo is de kinderinstuif ontstaan. Bovendien hou je de kinderen
bezig in de winter. In mei gaat het zwembad weer open, en dan gaan
de kinderen daar naar toe.
De volgende kindersportinstuif is op woensdag 14 januari 1998 van
13.30 tot 15.30 uur in je Stenge in Heinkenszand.
Sinterklaas is al enkele da
gen vertrokken, maar blijkt
nog vers in het geheugen te
liggen bij veel kinderen.
Collin uit Terneuzennét. zes
geworden, heeft er dagen
lang over lopen dubbenOver
hoe dat nou toch kón, met die
sinterklaas.
Want, zo vertelde hij zijn
oma, de sint zag er toch echt
veeljongeruitdanvorigjaar.
Oma kivam met de oplossing
„Sint gebruikt vast van die
dure anti-rimpelcrème, joh!"
„Nou oma, dan moest jij dat
ook maar eens gaan doen!"
