Arrogante Winnie ontkent alles EU en VS graven zich in op klimaatconferentie Kyoto PZC President Suriname installeert commissie voor mensenrechten Brussel onderzoekt verbod runderbotvlees Grootste kerstkaars Toyota investeert fors in Noord-Frankrijk buitenland Leeuwendeel achttien gestrande potvissen gestorven Getuigenis voor Waarheidscommissie komt ongeloofwaardig over Aanklager pleit voor heropenen zaak-Palme Klasgenoot prins Charles dakloos Brazilianen beschermen bossen Werklozen plunderen hotelbuffet Berg ontdekt van 8.011 meter Parlement India ontbonden Droogte eist tol in Irian Jaya De familie Wattel zocht gisteravond om 19.45 uur nieuwe gordijnen uit. EU wil stroom vluchtelingen uit Irak indammen Henle brengt 100 miljoen op vrijdag 5 december 1997 van onze redactie buitenland HÖRNUM - Op verschillende stranden aan de Noordzee zijn gisteren in totaal achttien pot vissen gevonden. Zestien daar van waren gestrand op het Deense eiland Römö. In de loop van de dag stierf het grootste deel van de jonge mannelijke zeezoogdieren. De dieren lagen te hoog op het strand om gered te worden, al dus bioloog Lothar Koch van het Beschermingsstation Wad denzee in Hörnum op Sylt. Gisteravond vochten nog en kele dieren voor hun leven. Zij liggen op een wad drie kilome ter uit de kust van Römö. Als er vanochtend nog dieren leven,' dan worden scheprad graafmachines ingezet om ze te redden. Twee andere potvissen werden gisteren gevonden in de buurt van de Noord-Duitse steden Bremerhaven en Cux- haven. Beide dieren waren reeds overleden. Van de gisteren in Denemarken gestrande potvissen waren twee woensdag al aangespoeld öp het strand van het Dui tse ei land Sylt. Bij hoog water kwa men zij na enkele uren weer vrij. De potvissen behoren volgens deskundigen tot een kudde van een twintigtal dieren die in de Noordzee is terechtgekomen. Vorige week strandden vijf van hen in Nederland en stierven. In 1995 zijn ook al zestien pot vissen op Römö gestrand en overleden. DPA/ANP door Runa Hellinga JOHANNESBURG - Een com plot om haar verkiezingen tot vice-president van het ANC te dwarsbomen op het partijcon gres dat over twee weken plaatsvindt. Zo omschreef Win nie Madikizela-Mandela, ex- vrouw van Nelson Mandela, gis teren in haar getuigenis de zit ting van de Commissie van Waarheid en Verzoening (TRC) die de moorddadige activiteiten van de Mandela United Foot ball Club (MUFC) onderzoekt. Winnie was arrogant en koel, bij tijd en wijle geïrriteerd en voor- zien van een geheugen dat haar telkens in de steek het als de vragen te riskant voor haar wer den. Spijt leek niet in haar woordenboek voor te komen, behalve op het allerlaatst toen ze onder druk van TRC-voorzit ter aartsbisschop Desmond Tu tu voor het eerst iets van een verontschuldiging uitsprak. Zij zette gisterochtend al de toon in een verklaring, dat ze zich nooit aan mensenrechten schendingen schuldig heeft ge maakt en niet heeft geweten wat de leden van haar voetbalclub hebben gedaan. Sterker nog, de voetbalclub bestond volgens haar niet eens meer op het mo ment dat voetbaltrainer Jerry Richardson in december 1988 de 14-jarig"e Stompie Seipei om bracht, omdat die ervan ver dacht werd een politie-infor- mant te zijn, Ze had de MUFC op verzoek van Nelson Mandela een jaar eerder al opgeheven. Dat de leden van de voetbalclub nog steeds in bijgebouwen bij haar huis woonden en de lderen van de MUFC droegen, kwam volgens haar omdat ze nergens anders heen konden en geen an dere kleren hadden om te dra gen. Maar wat de jongens op haai- terrein uitspookten, daar had ze geen enkele zeggenschap over. Zelfs toen enkele jongens in haar aanwezigheid instructies kregen over het gebruik van au tomatische geweren en hand granaten en vanuit haar huis vertrokken om een aanslag te van onze redactie buitenland STOCKHOLM - Procureur-ge neraal Klas Bergenstrand vraagt het Zweedse Hoogge rechtshof vandaag om herope ning van het proces inzake de moord op premier Olof Palme. Palme werd in 1986 in het cen trum van Stockholm doodge schoten toen hij na een bio scoopbezoek zonder lijfwacht naar huis liep. Christer Petters- son, een kleine crimineel, werd in 1989 voor de moord veroor deeld, maar later in hoger be roep vrijgesproken wegens ge brek aan bewijs. De onopgeloste moord bleef on derwerp van speculaties in de Zweedse pers. Vorig jaar ont stond beroering toen een poli tieofficier in Zuid-Afrika ont hulde dat geheim agent Craig Williamson uit dat land bij de moord betrokken was geweest. Dit jaar echter maakte een ad vocaat het testament van een overleden misdadiger bekend. Deze beweerde dat de eerder veroordeelde Pettersson het moordwapen in een kanaal in Stockholm had gegooid. AP plegen, had ze volgens haar geen mogelijkheid gehad daar iets aan te doen. De toehoorders werden geacht te geloven dat Stompie en drie andere jongens dagenlang in haar huis zijn ge marteld en de drie andere jon gens na Stompie's dood een maand tegen hun wil zijn vast gehouden, zonder dat zij dat door had. Zoveel onwetendheid kwam ook bij de leden van de TRC to taal ongeloofwaardig over van een vrouw, die eindjaren tachtig een van de leidende figuren van de anti-apartheidsstrijd en lid van de gewapende vleugel van het ANC was. Talloze getuigen hebben Winnie afgelopen week beschuldigd van medeplichtigheid aan mis handeling en marteling en haar aangewezen als degene die de opdracht gaf tot de moorden op Stompie, Lolo Sono en Vincent Tshabalala, die ervan verdacht werden politie-informanten te zijn. Maar op die getuigenver klaringen had Winnie maar één antwoord: ze waren gelogen. Ze straalde echter op een van de meest merkwaardige momen ten tijdens de zitting, toen ze ge zoend werd door de moeder van Stompie Seipei. Dat gebeurde toen aartsbisschop Tutu de slachtoffers en familieleden naar voren riep en in een soort gewijde sfeer een oproep tot na tionale verzoening deed. Stom- pies moeder liep regelrecht op Winnie af, kuste haar op de wangen. De zitting van de afgelopen twee weken was geen proces en Winnie kan dan ook niet worden veroordeeld. De commissie heeft echter de mogelijkheid om de zaak naar de officier van jus titie door te verwijzen. En Win nies getuigenis geeft voldoende aanleiding om haar wegens meineed te vervolgen. GPD Joyce Seipei (1), de moeder van Stompie, kust Winnie Madikizela-Mandela. foto Peter Andrews/RTR LONDEN - De Britse kroonprins Charles kwam donderdag bij een ontmoeting met Londense daklozen een oude klasge noot tegen. Charles bezocht het kantoor van de daklozen krant Big Issue in Londen. Clive Harold vertelde dat hij 44 jaar geleden bij Char;es inde klas zat. 'De prins herkende mij uiteraard niet. Ik herinner mij hem alleen omdat wij beiden grote oren hadden en omdat hij natuurlijk zeer bekend was', zei Harold. Charles herinnerde zich dat beiden voetbalden op de Hill House school. De vader van Harold was miljonair. Zelf was Harold succes vol als schrijver en showbiz-journalist. Zijn leven nam een wending toen hij zwaar begon te drinken nadat twee huwelij ken op de klippen liepen. De prins signeerde een van Harolds bladen, klopte hem op de schouderen wenste hem succes. RTR BRASILIA - Brazilië zal in 2000 minstens 10 procent van zijn bossen de status vanbeschennd bos geven. Dat is drie maalzo veel als nu. Het Wereld Natuurfonds (WNF) heeft gisteren met instemming gereageerd Brazilië heeft het WNF een brief gestuurd over de maatregel. Het gaat volgens het WNF om een belangrijke stap omdat Brazilië de grootste hoeveelheid tropisch bos heeft ter wereld. Het WNF wacht al sinds de Mimaatconferentie die in 1995 in Rio werd gehouden op een concrete stap van de Braziliaanse regering. De tropische bossen in het Zuid-Amerikaanse land verdwij nen in hoog'tempo, als gevolg van houtkap of verbranding. Per jaar berteft het een oppexwlakte van 36.710 vierkante ki lometer, ter gi'ootte van Nederland dus. ANP MONTREAL - De politie van Montreal heeft woensdag tien tallen arrestaties verricht nadat de belangengroep Comité van WerMozen de aanval op een hotelbuffet had geopend. Leden van het Comité en sympathisanten demonsteerden voor het Queen Elizabeth Hotel tegen de 'huichelarij' die mensen ieder jaar voor Kerstmis ten opzichte van de minder bedeelden aan de dag zouden leggen. Op een zeker moment drongen demonstranten het hotel binnen, stortten zich voor het oog van veihaasde lunchgasten op het buffet en liepen met het eten naar buiten. Op cle stoep werd vervolgens een eetfeest gehouden. Hoewel het hotel geen aanklacht indiende, trad de politie hard op en arresteerde 108 actievoerdei-s. AP PEKING - Chinese wetenschappers hebben in het West-Chi nese Karakorumgebergte een berg van 8.011 meter ontdekt. Het is daarmee een van de vijftien hoogste ter wereld. De tot Centrale Piek gedoopte berg is nu pas ontdekt, omdat de spits achter gletsjers was verborgen, meldt het persbux-eau Nieuw China. De top leek een onderdeel van de Broad (8051 meter), maar blijkt daarvan toch gescheiden door een pas op 7830 meter. Debergligtop 8,35 kilometertenzuid-oostenvan de Qogir (K2), met 8.611 meter de op een na hoogste. AFP NEW DELHI - De Indiase president K. R. Nai'ayanan heeft gistei'enhet paidement ontbonden en vervroegde verkiezin gen uitgeschreven. Het kabinet van de afgetreden premier Gujral had woensdag om vervi'oegde vexiriezingen eind fe bruari, beginmaart volgend jaar gevraagd nadat zij viïjdagin het parlement de gedoogsteun van de Congrespartij had ver loren. Deze partij eiste het vertrek van een partij uit de coali tieregering wegens mogelijke banden met de moord op ex- premier Gandhi in 1991. Pogingen de afgelopen dagen om nieuwe coalities te vox-men liepen op niets uit. RTR van onze redactie buitenland PARAMARIBO - Een Suri naamse mensenrechtencom missie gaat onderzoek doen naar de Decembermoorden in 1982 en andere schendingen van de mensenrechten in lifet land. President Wijdenbosch instal leert de commissie vandaag. Het is nogmiet bekend wie deel van de commissie zal uitmaken. JAKARTA - De droogte van de afgelopen maaxiden heeft ixx de Indonesische provincie Irian Jaya aan zeker 656 mensen het leven gekost. Dat berichtten gistereix verschillende bronnen. Door de droogte en de branden die in juli uitbraken zijnde oog sten in Irian Jaya mislukt, waardoor er voedseltelkorten ontstonden. Volgens eerdere be richten wei-den 90.000 mensen in 42 dorpen bedreigd met on dervoeding. Ook stierven er mensen aan cholera. Ook de Molukken, delen van Borneo en het door Indonesië geannexeei'de Oost-Timor kam pen met voedseltekorten. AP Ilse Labadie, vooi'ziter van de Organisatie voor Gerechtigheid en Vi-ede (OGV), wil nog geen standpunt over de instelling van de commissie innemen. De sa menstelling is voor haar erg be langrijk. „Afhankelijk van de bemensing kan ik pas zeggen of cle objectiviteit en juiste uitvoe ring van onderzoek naar men senrechtenschendingen gega- randeei-d zijn", aldus Labadie. De OGV dringt al jaren aan op onderzoek naar de moorden in december 1982 en andere men senrechtenschendingen uit de periode van het militair regime onder Desi Bouterse, de huidige adviseur van staat. De fracties in de Tweede Kamer reageren voorzichtig positief. Buitenlandwoordvoerder Ver hagen van het CDA noemt de aankondiging op zich 'goed nieuws'. Het hangt er nu vanaf wie er in de commissie zitten en hoe zij het onderzoek gaat uit- voeren. PvdA-woordvoerster Van Nieuwenhoven wijst erop dat de commissie al was aange kondigd. Ook zij houdt verder een slag om de arm en is vooral benieuwd hoe het onderzoek er uit gaat zien. Minister Van Mierlo van Bui tenlandse Zaken kon gisteren nog niet x-eageren, hij is op te- rugx-eis uit Ottawa. ANP Uniek in Zeeland. De Schipper Woondelta is voortaan dinsdag t/m vrijdag tot 8 uur 's avonds geopend. Zaterdag tot 5 uur, zondag rustdag en 's maandags gesloten. De Schipper Woondelta Arnemuiden Van Cittersweg 2a, Arnemuidentel: 0 I I 8-603075 van onze redactie buitenland door Mare Peeperkorn SCHLITZ - Een gigantische kaars werpt zijn licht over de daken van het historische cen trum van Schlitz in het zuiden van Duitsland. De 36 meter hoge toren van het oude kasteel is ingepakt in een speciaal ontworpen omhulsel van 1.000 vierkante meter. Volgens het Guin ness Book of Records is het bouwsel werelds grootste kerstkaars. foto Bernd Stock/EPA BRUSSEL - De Europese mi nisters van Justitie en Binnen landse Zaken hebben gisteren besloten tot een gezamenlijk aanpak om de illegale vluchte lingenstroom uit Irak in te dam men. Nederland en Duitsland, die beide kampen met een enor me toevloed aan asielzoekers hebben hierom gevraagd. De bewindslieden willen bo vendien dat hun collega's van Buitenlandse Zaken de druk op Tux'kije opvoeren om de illegale immigratie te voorkomen. De meeste Irakezen, voor een groot deel Koex-den, komen via Tur kije de Europese Unie binnen. Het probleem komt waarschijn lijk komende maandag aan de orde bij het beraad van de mi nisters van Buitenlandse Za ken. Volgens Duitsland komt het overgrote deel van de vluchte lingen binnen via mensensmok kelaars. Nederland heeft soort gelijke aanwijzingen. De iiixidige Europese afspi-aken over de controle op de buiten grenzen en de behandeling van asielaanvragen falen. Veel van de Irakezen die naar Nederland en Duitsland komen, zijn door andere EU-lidstaten gereisd zonder dat hen een strobreed in de weg werd gelegd, aldus mi nister Dijkstal. ANP door Judith Stalpers KYOTO - Na vier dagen onder handelen reageren de Europese Unie en de Verenigde Staten steeds feller op elkaar in het de bat over het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. De kloof tussen de twee belangxijk- ste spelers in de onderhandelin gen op de klimaatconferentie in Kyoto - waar 147 landen x*ond de tafel zitten - lijkt nog voor geen centimeter overbrugd. Tegenstrijdige berichten doen voortdurend de ronde. Wanneer Japanse media melden dat de VS bereid zijn een symbolische inductie te overwegen tussen de nul en vijf procent, lopen direct Amerikaanse woordvoerders de persruimten in om de goege meente van het tegendeel op de hoogte te brengen. Ook Europa ontkent steevast berichten die op een toenadeiïng van Eui'ope- se zijde wijzen. „Na vier dagen constateren we dat de stand punten rigider worden", zegt Piei're Gramegna, de Luxem burgse ambassadeur in Japan en leider van het EU-ondei'han- delingsteam. De eei'ste aanval in de strijd EU versus VS kwam van Ameri kaanse zijde op de openingsdag. Hoofdondex'handelaar Melinda Kimble viel openlijk en met har de woorden het 'onrealistische' Europese voorstel van een re ductie van 15 procent, ten op zichte van 1990 aan. Bovendien verwerpen de VS het idee dat de EU zich als een land presen teert, terwijl het om vijftien lid staten gaat. In het Europese voorstel mogen minder ontwikkelde lidstaten de komende jaren nog meer broeikasgassen uitstoten. Dat wordt verrekend via extra in spanningen van de rijkere colle ga's. 'Sinks' Onenigheid bestaat over of bos sen en weilanden - die C02 op nemen - mogen meetellen. Ame rika is daarvan voorstander, want hoe meer van deze zoge naamde 'sinks' een land heeft, hoe minder uitstoot het hoeft te verminderen. Europa is er te gen, omdat niet duidelijk is hoe men de 'sinks' kan meten. Voorts propageren de VS om bankieren en handelen in broei kasgasemissies toe te staan. Dat houdt het volgende in. Stel dat in Kyoto wordt afgesproken dat ieder land een bepaald quotum krijgt voor de uitstoot van broeikasgassen. Delen van dat quotum kan men bij meevallers sparen voor later of men kan al vast een portie lenen bij tegen vallers. Handelen in emissies vindt tus sen verschillende landen plaats. Men koopt een deel van het quo tum van een ander land, zodat men relatief meer kan uitstoten en de handelspartner dus min der. Langs dezelfde lijn loopt het plan van de Amerikanen voor gezamenlijke invoering, dat waarschijnlijk gaat om ac ties tussen rijke en minder rijke landen. Het betekent dat een rijk land via technische en fi nanciële samenwex-king in een ander land uitstoot vermindert en in mil dan zelf minder aan i-e- ducties hoeft te doen. GPD BRUSSEL - De Europese Com missie onderzoekt of - in navol ging van Groot Brittannië - ook in de rest van de EU de verkoop van rundvlees met bot verboden moet worden. Volgende week buigen de veterinaire specialis ten zich over de kwestie. Britse wetenschappers vermoeden dat het runderbotvlees verant woordelijk kan zijn voor de overdraclit van BSE (gekke- koeienziekte) en daarmee de veroorzaker van de voor mensen dodelijke hersenziekte Creutz- feld-Jacob (CJ). De Britse i-egering verbood deze week de verkoop van het bot- vlees van runderen, vooral de delen rond de ruggengraat. De maatregel woxrit fel bekxiti- seerd door de veehouders, die hun inkomen nog verder zien dalen. Eurocommissaris Fisch- ler (Landbouw) zal volgende week mogelijk al de knoop doorhakken. Als in alle EU-lid staten de vexicoop van rundvlees met bot vex'boden wordt, dan is dat een gevoelige slag voor de vleesindustrie. Die vreest dat de consument straks al het rund vlees in de schappen laat liggen. Of het Britse voorbeeld wordt gevolgd is nog onzeker, aldus Fischler. De Commissie bestudeert al maanden de wetenschappelijke studies over de BSE-besmet- ting. Sinds vorig jaar geldt een import- en verkoopverbod van Brits rundvlees, omdat de BSE- epidemie daar het omvangrijkst is. In totaal zijn in Engeland tot nu toe i-uim 170.000 gevallen van BSE geconstateerd. Min stens twintig mensen zijn over- leden aan CJ. GPD door Cees van Zweeden PARIJS - IJs en weder dienende zal de Japanse gigant Toyota volgende week bekend maken bijna 4 miljard francs 1,33 miljard) te investeren in een au- tofabriek te Valenciennes, een door werkloosheid geteisterde stad in het verarmde noorden b van Frankrijk. Minister Strauss-Kahn van Financiën kondigde de nakende beslissing aan van Toyota, dat lang had ge aarzeld tussen Polen, Ierland en Frankrijk. De investering is de grootste in Europa sinds het eind van de ja ren tachtig, toen de Japanners overal op het Oude Continent autofabrieken begonnen te bouwen. Defabxiek, waarToyo- ta jaarlijks 100.000 kleine auto's wil fabriceren, zal in eex-ste in stantie aan 2.000 mensen wei'k bieden. De vraag is: waarom Frankrijk, dat bekend staat om zijn stakin gen, hoge belastingen en peper dure sociale voorzieningen? Het antwoord kan volgens de mees te deskundigen in één woord worden samengevat: geogx'afie. Frankrijk ligt centraler dan Ier land of Polen en het is het land waar Toyota naar vex-houding de minste auto's verkoopt. Ter wijl in Graot-Brittannië zeven procent van alle auto's een Toy ota is, moet de Japanse fabri kant zich in Frankrijk tevreden stellen met één pxecent van de markt. Nu Toyota in Frankrijk gemaakt wordt, zo gaat de xede- nering, zal hij daar ook beter worden verkocht. Een van de redenen waarom Toyota besloten heeft om voor zijn nieuwe fabiïek Frankrijk boven Engeland te verkiezen, is waarschijnlijk ook de euro ge weest. De topman van Toyota had eerder dit jaar al gewaar schuwd dat Engeland een deel van zijn aantrekkelij kheid zou veiiiezen als het buiten de euro zone bleef. GPD LONDEN - De collectie schilde rijen, meubels en kleden van het Duitse echtpaar Henle heeft een recordprjjs van 100 miljoen opgebracht. Het Londense vei linghuis Sotheby's deed vooral goede zakén met schilderijen van Canaletto en Hollandse en Vlaamse meesters als Brueghel en Rubens. Twee schilderijen van Canaletto gingen woensdag al van de hand. Een telefonische bieder had 17 miljoen over voor de twee afbeeldingen van Venetië. Een wex'k van Isack van Ostade, waarop een boerentafereel te zien is, bracht gisteren meer dan 7 miljoen op, ruim drie keer zoveel als gex-aamd. AFP

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1997 | | pagina 5