Zeeuwse havens vangen weer bot PZC N.U.H.R. speelt zonder afwijzing of aanvaarding Miljoenen zijn Tegen trekt aan de bel over soepeler eisen Covra Nieuwe missie NIOO naar zuidpoolgebied Kanonnade vol venijn wordt tot een dreun Lof voor Middelburgse kunststichting zeeland 16 Afhaken papiergigant symptomatisch voor strijd om grote bedrijven binnen te halen kunst cultuur exposities vrijdag 5 december 1997 door Wout Bareman en Conny van Gremberghe TERNEUZEN - Het is het resul taat van oneerlijke concurren tie. De haven van Zeebrugge staat erom bekend. „Zeebrugge 'koopt' nu eenmaal vestigin gen", zegt voorzitter D. J. P. Bruinooge van het havenschap Zeeland Seaports met een tikje mysterie in z'n stem. „Die prak tijken zouden moeten worden uitgebannen. Het is hoog tijd dat dit soort zaken op Europees niveau wordt aangepakt." Het is zijn reactie op het princi pe-besluit van de Zweedse pa piergigant Stora - jaarlijks goed voor een productie en afzet van zes miljoen ton papier op de Eu ropese markt - om een gigan tisch distributiecentrum te ves tigen in Zeebrugge. En niet in Vlissingen. Stora wil het cen trum liefst volgend jaar nog in gebruik nemen, maar in haven kringen wordt aangenomen dat het centrum, dat jaarlijks twee miljoen ton papier moet verwer ken en 200 arbeidsplaatsen op levert, pas over twee jaar operationeel zal zijn. Vanaf dat moment wordt het papier van uit Gothenburg verscheept met roro-schep en; die nog moeten worden gebouwd. Vanuit Zee- brugge wordt het papier vervol gens per spoor, binnenschip, short-sea- en wegverbindingen Europa binnengebracht. Spoorwegtarieven Zeebrugge en Vlissingen waren als laatsten overgebleven als kandidaat voor de vestiging. Volgens Bruinooge - hij gaat er overigens nog steeds van uit dat, zolang de raad van bestuur het principe-akkoord met Zee brugge niet heeft bevestigd, Vlissingen nog een kans maakt - gaven met name de veel gunsti gere spoorwegtarieven 'voorlo pig' de doorslag. Samen met NS Cargo sleutelt Zeeland Seaports nog aan een 'laatste bod'. Havenschapsbestuurder drs. R. C. E. Barbé ontkent dat Vlis singen de boot heeft gemist door verkeerde inschattingen en een slecht acquisitiebeleid. „De Zweden hebben een nieuw ver voersconcept bedacht, waarin naast de inzet van nieuwe, mi lieuvriendelijke schepen het vervoer per spoor centraal staat. In Zweden hebben de spoorwegen besloten het spoor speciaal voor het papiertrans port geschikt te maken voor dubbeldeks-wagons. Ook de Belgen spelen daarop in. En de tarieven van de spoorwegen waren inderdaad zó laag dat Stora daar niet om heen kon." De nieuwe aanpak van Stora heeft niet alleen gevolgen voor de haven van Vlissingen, ook de jaarlijkse aanvoer van ruim 200.000 ton hoofdzakelijk pulp door Richard Hoving YERSEKE - Drie medewerkers van het Nederlands Instituut voor Oecologische Onderzoek (NIOO) in Yerseke vertrekken binnenkort naar Antarctica. In het zuidpoolgebied zetten we tenschappelijk medewerker Ad Huiskens, assistent Tanja Moer dijk en onderzoeker-in-oplei- ding Daniela Lud hun studie voort naar de invloed van ultra violette straling op de vegetatie. Door vervuiling van atmosfeer is de ozonconcentratie de laat ste 25 jaar sterk afgenomen. Ozon filtert de schadelijke ul traviolette straling uit het zon licht. Door de afname van de ozonconcentratie neemt de hoe veelheid uv-stralirig die op aar- de valt, geleidelijk aan toe. De toename van de schadelijke straling is het sterkst op Antarc tica. Huiskes en Moerdijk verbleven begin dit jaar twee maanden in het zuidpoolgebied om voorbe reidingen te treffen voor het veldonderzoek. De NIOO-on- derzoekers werken samen met de British Antarctica Survey, de Engelse organisatie voor pool- studies. Het onderzoek wordt gefinancierd door het Neder lands Antarctica Programma, waaraan vijf ministeries bijdra gen. De vertrekdatum van de Zeeuwse onderzoekers wordt bepaald door Engelse lucht macht (RAF). De RAF vliegt als enige op de Falkland Eilanden, de springplank voor een reis haar het gebied. Overslagactiviteiten bij Elopak in Terneuzen. foto Charles Strijd via Verbrugge International in Terneuzen wordt vermoedelijk overgeheveld naar Zeebrugge. Directeur M. Verbrugge: „Daar mee houden we inderdaad reke ning. Stora heeft ons echter ge vraagd. mee te denken over de stuwadoorsactiviteiten in Zee brugge. Het is zeker niet uitge sloten dat wij ons daar dan ves tigen. Wat Terneuzen betreft zullen we alle zeilen bijzetten om de huidige overslag van 1,5 miljoen ton papier op peil te houden. Maar we zullen onze prognoses dan wel moeten bij stellen." De Zeeuwse havens vingen de voorbij e twee j aar verschillende malen bot bij pogingen nieuwe bedrijven te strikken. Vorig jaar haakte 'een mooi bedrijf' (Bar bé) op het laatste moment af voor de Axelse Vlakte. Het Amerikaanse chemieconcern Rohm and Haas zag af van vesti- ging op de Mosselbanken bij Dow en bouwt nu een acryl- zuurfabriek bij chemiereus Bayer in Antwerpen. De Zuid- Afrikaanse fruitexporteur Ca- pespan koos wel voor overslag in Vlissingen, maar bouwde ook een nieuw distributiecentrum in Antwerpen. Engelhard sluit volgend jaar de katalysatoren- fabriek in Terneuzen, maar breidt wel de overslagvoorzie ning in Gent uit. En nu ontglipt ook Stora aan Zeeland. Moeilijke strijd Komen de Zeeuwse havens, in geklemd tussen de mainports Rotterdam en Antwerpen, net dat kleine beetje 'extra' tekort om op de internationale markt hun slag te slaan? Bruinooge en Barbé geven toe dat de strijd een moeilijke is. „Maar ik weet ze ker dat binnen afzienbare tijd nog mooie resultaten zullen worden geboekt", orakelt Bar bé. Hij verwijst naar de belangstelling van chemische bedrijven, die buitengewone belangstelling tonen voor de re gio. De twee havenbestuurders stellen eensgezind vast dat er - zeker de laatste tijd - niets mis is met het acquisitiebeleid van Zeeland Seaports. Het haven schap, de provincie, gemeenten. Kamer van Koophandel... ze doen allemaal hun stinkende best. Het is een kwestie van gy ri st ige vestigingsvoorwaarden en... veel geduld. door René Schrier BORSSELE - De veiligheidsei sen in de ontwerp-vergunning voor het nieuwe opslaggebouw voor radioactief afval van de Covra in Borssele zijn een stuk soepeler dan in de oude vergun ning. Dat schrijft de anti-kernener giegroep Miljoenen zijn Tegen in een brief aan een aantal Zeeuwse gemeentebesturen, Rijkswaterstaat, de milieu-in spectie en de directie LNO. Of zoals N. M. P. Steijnen het in de brief uitdrukt: „Covra wil baas zijn op eigen terrein en de over- heidsbemoeiens moet maar eens drastisch worden teruggedron gen." In het schrijven wordt een hele waslijst van voorschriften uit de oude aanvraag aangege ven die ofwel geschrapt zijn of wel versoepeld. Steijnen geeft aan dat Miljoe nen zijn Tegen zich doorgaans niet met zaken als voorschriften voor dergelijke installaties be zighoudt, omdat zij immers in principe tegen de Covra is. Deze versoepeling van de voorschrif ten is echter zo ernstig en brengt zoveel gevaar met zich mee dat Steijnen namens de organisatie toch een waarschuwing wil la ten horen. „Een poging om als nog, op de valreep, slapende honden wakker te krijgen. Wat volgens hem feitelijk dreigt is dat een groot aantal voor schriften die in de vergunning van 1989 nog onontbeerlijk en strikt noodzakelijk werden ge acht om greep en controle te houden op de Covra, nu dras tisch worden afgezwakt dan wel geheel worden geschrapt. In to taal heeft Miljoen zijn Tegen vijftig punten gevonden die kunnen worden gerangschikt onder de categorie 'versoepe ling van de voorschriften'. Risico's Steijnen geeft aan dat de be zwaren van Miljoen zijn Tegen niet alleen betrekking hebben op de versoepeling van de voor schriften. Het is ook opvallend, merkt hij op, dat plotseling een aantal voorschriften in de ont werp-vergunning opduikt dat te maken heeft met zaken als het overstromingsrisico, het risico van een gaswolkontploffing in het gebouw en het risico van Terneuzen, Zuidlandtheater 'Afgeragd' door N.U.H.R.(Niet Uit Hei Raam) met Joep van Deudekom, Viggo Waas en Peter Heerschop, re gie Genio de Groot. doorTreesvan Herpen Het dorp als microkosmos met zijn eigen ongeschre ven wetten, omvat een wereld als de echte, met al zijn vooroor delen, voorgekookte meningen, zeden en gewoontes. N.U.H.R- .neernt zijn publiek mee naar dat dorp, die broeierige ge meenschap waar intolerantie norm is. Fysiek aantrekkelijk cabaret, spitsvondige dialogen en gevoelige liedjes maken het verblijf er dragelijk. Drie uiterlijk totaal verschil lende heren bedenken een sprookje dat spelenderwijs een nachtmerrie wordt. Een gitaar, enkele fors uitgevallen stokken en een felrode, multifunctionele bank op wieltjes zijn de schaar se hulpmiddelen die dit trio no dig heeft. Veel brengen ze zelf mee: uitgekiende mimiek, hel dere stemmen en het vermogen snel van gedaante te verwisse len. Alle denkbare dorpsperso nages worden ten tonele ge voerd. Een naïef kind is plots een demente bejaarde, een arro gante coach wordt een vertwij felde ouder. Vrouwen zijn zonder uitzondering minder waardig, zij hebben geen in zicht! Wat aanvankelijk een losse aan eenschakeling van scenes lijkt, blijkt uit te monden in een door wrocht verhaal. Een dorp in het zuiden herbergt ook een paar Friezen en homo's. Prins carna val moet worden verkozen, daarvoor mag geen buiten staander in aanmerking komen. Er wordt een homohuwelijk voltrokken waarbij de gelegen- heid wordt aangegrepen om alle opgekropte benepenheid te spuien. Incest en inteelt lijken tot het cultuurgoed te behoren. Uiteraard zijn het zuiden, de Friezen en de homo's inwissel baar voor elke andere streek of bevolkingsgroep. Waar het N.U.H.R.mijns inziens om gaat is de intolerantie en de xenofo bie, waar dan ook, aan de kaak te stellen. De wijze waarop ze dat doen is bepaald door de humor die in de dialogen zit verwerkt. Serieuze thema's worden verteerbaar door dolkomieke gekheid. Het tempo ligt hoog. Sketches gaan naadloos over van de ene in de andere situatie..De liedjes klin ken of onverhuld vunzig of, en dat betreft het overgrote deel, ontroerend. Meerstemmig A Capella, solo of met gitaarbege leiding gezongen, muzikaal valt er veel te genieten. N.U.H.R. zingt dat alles slechts een verschijning is, zonder bin ding met goed of kwaad, zonder afwijzing en aanvaarding. Hun conclusie is dat je dan even goed in lachen kunt uitbarsten. N.U.H.R. is met het nieuwe pro gramma 'Alle Dertien' te zien op 17 februari 199S in het Arsenaaltheater in Vlissingen (try-out) en op 26 maart 199S in de Stadsschouwburg in Middelburg. Vlissingen, Arsenaaltheater 'Uitverkoop van de eeuw', try-out van het nieuwste prograinma van Seth Gaaikema. Met muzikale bege leiding van Bob Zimmerman. doorWillem Nijssen Als het publiek enthousiast reageert op het opzettelijke slis-gemompel van Seth Gaai kema over Van Mierlo („onze mi..sser van Buitenlandse Za ken"), roept hij opgelucht naar zijn vaste begeleider Bob Zim merman: „Hij doet het, Bob!". Dat mag allemaal, want dit is nog een try-out. Over een ruim een week gaat 'Uitverkoop van de eeuw' in première. In theater- land is het gewoonte om tot op dat moment te wachten met een recensie. Dit is nog 'werk in uit voering', dat wordt wel duide lijk. Maar sinds er voor try-outs heuse prijzen moeten worden betaald, mag er naar mijn me ning getoetst worden op 'waar- voor-zijn-geld'. Seth Gaaikema leest nog regel matig delen van zijn tekst van papier, en daardoor is hij mis schien minder beweeglijk dan straks. Echt dynamisch was hij toch al nooit. Gaaikema is meer het type van de causeur die rondlopend langs de rand van het toneel het contact zoekt met zijn publiek. Want Seth Gaaike ma is een 'wij-cabaretier'. Ie mand die zich afvraagt waar WIJ mee bezig zijn, die het heeft over ONZE minister. Gaaikema is immers zo ongeveer de laatste politiek cabaretier van Neder land, die graag de actualiteit van de laatste maanden langs loopt en er een sarcastische komma bij plaatst. Een komma, zelden een uitroepteken. Alleen kort na de pauze vlamt hij even op. Hij heeft het dan over 'de dok ter', die nodig eens van zijn troon af moet. In een droom ziet hij voor zich, hoe in de 21e eeuw de rollen zijn omgedraaid en de dokter mag wachten op de pati ent. Luchthaven Schiphol en de NS mogen meedelen in het cy nisme van een getergde cliënt. Maar daarna brandt Gaaike ma's vuur al gauw weer op een lager pitje; hij strooit hoogstens nog met een paar gloeiende kooltjes: „Winnie Mandela - eens een steunpilaar van het ANC en nu is daar geen stompie meer van over." Even gaat. er dan een oooh-golf door de zaal. Prikkelige, stekende, pesterige woordspelingen horen tot het basis-repertoire van Seth Gaai kema. Hij is er specialist in. De meeste ervan zijn goed gevon den en wel éven grappig, maar lijken toch het meest op losse flodders. Veel lawaai, weinig ef fect. Er zit zeker een methode in de voorstelling, maar geen lijn. Werkelijk alles kan in de grap- pen-jacht betrokken worden. Van katholiek tot homo, van het leger tot „es-bee-es-bef'. Dat is knap, maar ook behoorlijk on gericht. Wat hij de maatschap pij (met name dan de media maatschappij) verwijt, geldt ook een beetje voor hemzelf: nep-verontwaardiging en fake- idealisme. 'Uitverkoop van de eeuw' lijkt in veel opzichten op zijn voor ganger 'Schande!'. Dat was een voorstelling die ruimschoots ge prezen is omdat Seth Gaaikema er veel frisser in was dan in lan ge jaren daarvoor. Dat is nog steeds ten dele waar. Hij heeft veel oude maniertjes afgelegd, maar er beginnen inmiddels nieuwe te ontstaan. Na een tijd je wordt de kanonnade van ve nijnige woordspelingen een dreun. 'Uitverkoop van de eeuiu' is op 20 december a.s. te zien in het Zuid landtheater te Terneuzen en op 23 december in de Concertzaal Mond- ragon te Zierikzee. Met de expositie van Moniek Toebosch trok de Vleeshal in 1994 landelijk de aandacht. foto Ruben O reel door Ernst Jan Rozendaal Een commissie van externe deskundigen heeft een zeer positief oordeel geveld over het artistieke beleid van de Stichting Beeldende Kunst Middelburg (SBKM). Voor de raad van toezicht van de SB KM is dat een reden om meer geld te vragen, omdat uit de evaluatie ook blijkt dat de werkdruk te hoog is. Maar de kans op een aanvaring met het gemeentebestuur is reëel, om dat wethouder M. L. Strous (cultuur) andere accenten wil leggen op het beleid van de SBKM: minder exposities in de Vleeshal en meer aandacht voor kunst in de openbare ruimte. Vijf jaar geleden heeft Middel burg met de oprichting van de SBKM een zelfstandige orga nisatie gecreëerd om het beel dende kunstbeleid van de ge meente uit te voeren. Op het ogenblik wordt gewerkt aan een nota waarin het functione ren van de SBKM. wordt geëvalueerd en waarin voor stellen voor toekomstige sub sidiëring worden gedaan. Een van de bouwstenen van de no ta ligt al sinds afgelopen zomer op Strous' bureau: een rapport van de deskundigen Van Gin- neken en Lubbers over het ar- tistiek-inhoudelijke beleid van de SBKM. Vleeshal Het rapport is nog vertrouwe lijk, maar bekend is dat het eindoordeel ongekend positief uitvalt. Vooral de Vleeshal krijgt een pluim. De program mering is professioneel en kwalitatief van een dusdanig hoog niveau dat een vergelij king met nationale en interna tionale tentoonstellingsruim ten kan worden doorstaan. „De SBKM presteert; beter dan de gemeente gevraagd en ver wacht heeft", aldus voorzitter P. A H. de Visser van de raad van toezicht. „Omdat in de landelijke pers regelmatig ar tikelen verschijnen over de ex posities in dé Vleeshal, is dat ook voor de beeldvorming van Middelburg erg goed."Ge- sterkt door de evaluatie van Van Ginneken en Lubbers heeft De Visser deze week na mens de raad van toezicht een brief naar de gemeente ge stuurd om te wijzen op het ver lies van werkuren door ADV in combinatie met de in het rap port gesignaleerde té hoge werkdruk. Er moet geld bij om de uren te kunnen invullen. „Ik wijs dè gemeente op de consequenties van haar be leid. De middelen moeten wor den aangepast, anders redt de stichting het niet om te bhj ven doen wat ze nu doet." Tweede stap Daarnaast blijft De Visser er voor pleiten het potje stads- verfraaiing aan te vullen, dat eerder dit jaar is leeggehaald om de renovatie van de Markt mede te bekostigen. Met dat budget kan de SBKM kunst in de openbare ruimte realiseren. Dat ziet De Visser overigens als een tweede stap, die op nieuw extra personeelskosten met zich meebrengt. Ook Strous vindt dat de SBKM zich met kunst op straat moet bezighouden, alleen denkt hij de ruimte daarvoor te vinden in een vermindering van het aantal exposities, ook in de zo succesvolle Vleeshal. „De raad van toezicht wil het beleid kennelijk continueren met een toename van middelen", aldus Strous. „Wij willen een wijzi ging van accenten. Continue ring van het Vleeshalbeleid, maar qok aandacht voor kunst in de openbare ruimte. Da t zou kunnen door tentoonstellin gen van dezelfde kwaliteit in de Vleeshal te organiseren, maar niet met dezelfde fre quentie. Ik vind het prematuur om nu over beschikbare mid delen te praten en kan dus niet reageren op de brief van de raad van toezicht. In januari gaat onze nota over de SBKM naar de gemeenteraad. Uit dat stuk zal blijken dat we niet over één nacht ijs gaan." De Visser: „Het zou mij zeer verbazen als de wethouder wil gaan knabbelen aan de expo sities in de Vleeshal." verzakking van het gebouw, ge let op de slappe ondergrond en het enorme gewicht van het ge bouw. Dat is opmerkelijk, geeft hij aan, want toen in het verle den anti-kernenergieorganisa- ties aandacht vroegen voor diezelfde risico's, 'wei*den ze weggewuifd of eenvoudig dood gezwegen'. Directeurdr.H. D. K. Codéevan de Covra kon wegens verblijf in het buitenland niet reageren op de brief van Miljoenen zijn Te gen. Architectuur bij dorpsuitbreiding thema van debat in Middelburg MIDDELBURG - De stichting Zeeuws Overleg Hedendaagse Architectuur (OHa) houdt vrij dag 12 december in het Schut tershofcafé in Middelburg een debat over passende architec tuur voor dorpsuitbreiding. Aanleiding is de architectuur prijs 'De Zak' die onlangs is toegekend aan Bouwwinkel Zeeland voor het ontwerp 'Bloesem', dat voorziet in een uitbreiding van de dorpskern Ovezande die past in het omlig gende landschap. Strobbelhoek OHa wil aan de hand van de ne gen ontwerpen die zijn gemaakt voor het gebied Strobbelhoek II in Ovezande dieper ingaan op het thema landschapsarchitec tuur. In het Schuttershof café worden alle ontwerpen gepre senteerd. Vervolgens wordt ge discussieerd met onder meer vertegenwoordigers van de ge meente Borsele en de jury voor de prijsvraag, die bestond uit de Amsterdamse landschapsarchi tect M. Timmermans, burge meester ir. J. L. M. Mandos van Borsele, directeur ing. G. de Jonge van aannemersbedrijf Christiaanse in Vlissingen en ir. B. Gillissen, voorzitter van de kring Zeeland van de Bond van Nederlandse Architecten. De discussie staat onder leiding van voorzitter G. Schoenma kers van Oha. Het debat begint om 16.00 uur. In de cliëntenruimte van het kantoor van ABN-Amro aan de Markt in Middelburg zijn tot en met -13 februari aquarellen te zien van Jan Willem Oosterhoff uit Veere. De voormalige huis arts kreeg na het beëindigen van zijn praktijk in 1990 meer tijd zich creatief te uiten. Op reis schildert hij op prentbrief kaart- of A4-formaat en thuis op grotere doeken. Al die forma ten zijn vertegenwoordigd. Ge opend: ma t/m vr 9-17 uur. De 18-jarige Cindy de Vlieg- her uit Koewacht exposeert tot eind december aquarellen en oliepastels in de plaatselijke bi bliotheek. Zij volgt sinds haar zesde jaar lessen aan de kunst academie in Stekene. Geopend: ma en wo 14-17 uur en vr 14-17 en 18-20 uur. Schilderijen en conté-teke- ningen van R A van de Kreeke uit Wemeldinge hangen tot en met 24 december in het gemeen tehuis in Kapelle. Hij volgt een opleiding aan de kunstacade mie in Sint Niklaas en wordt in het bijzonder geïnspireerd door het fenomeen reclame. Open: ma t/m vr 8.30-12 en 13-16 uur. Galerie 'T' in Middelburg staat tot en met 31 j anuari in het teken van de winterexpositie met bronzen van Lies Arnold en schilderijen van Annemieke Al berts. Geopend: do, vr en za 11- 16 uur en eerste zondag van de maand 13-17 uur. Tot en met 9 januari worden beelden van Herman Put en ke ramiek van Ida Wendrich en Liesbeth Muilemeister geëxpo seerd in galerie 't Zuuddek in Burgh-Haamstede. Geopend: do 10-17 uur en vr (ook tweede kerstdag) 13-17 uur. Beeldend kunstenaar Arie Berkulin toont zijn werk tot eind januari in galerie Galerij van de regionale scholenge meenschap Professor Zeeman in Zierikzee. Het betreft teke ningen en aquarellen die be trekking hebben op reizen, en kleine plastieken. Berkulin woont sinds 1985 in Dreischor. Te zien tijdens schooluren. De Eindejaarsexpositie 1997 is tot en met 3 januari te zien in galerie De Praktijk in Wissen- kerke. De tentoonstelling werpt een terugblik op voorgaande exposities, aangevuld met enige nieuwe werken van verschillen de kunstenaars. Geopend: vr en za 13-18 uur (Kerstmis geslo ten). De expositie die tot eind janu ari is ingericht in verpleeghuis De Stelle in Oostburg omvat schilderijen, aquarellen en pen tekeningen van Krijn Doolaard, etsen en zeefdrukken van Koos Molema en decoratiewerk van Christina Luyk. Geopend: da gelijks 10-17 uur. Het overzicht van de lopende exposities staat op pagina 21.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1997 | | pagina 38