Hoe doorleefder, hoe duurder
Altijd op zoek
naar nieuwe
kunststukken
Statig pand in
Leeuwarden
wordt paleisje
Nostalgische kachel
hypotheken
bouwen en wonen zaterdag 22 november 1997 36
Wij zetten het mes in de rentetarieven.
Net als vorige week zijn er in de afgelopen week geen grote veranderin
gen in dekapitaalmarkt rente te zien geweest. De in ons overzicht opge
nomen geldverstrekkers hebben dientengevolge ook deze week geen wijzi
gingen in de hypotheekrentetarieven doorgevoerd.
Hypotheekrente netto werkelijke
per
rente
afsluit
opgave rente bij fiscale
18 november
vast
provi
bank
besparing van
gedu
sie in
constant
rende
37.3%
50%
ABN AMRO
spaarhyp.
5 jr.
1,00
6,30
3,36
2,05
spaarhyp,
10 jr.
1,00
7,00
3,81
2,40
spaarhyp.
15 jr.
1,00
7,40
4,08
2,60
ann. hyp.
variab.
1,00
4,80
3,26
2,62
ann,. hyp.
5 jr.
1,00
6,10
4,10
3,28
ABP
spaarhyp.
5 jr.
1,00
6,00
3,20
1,94
spaarhyp.
10 jr
1,00
6,50
3,51
2,18
spaarhyp.
15 jr.
1 00
6,70
3,65
2,28
ann.hyp
5 jr.
1,00
5,80
3,91
3,12
ann. hyp.
10 jr.
1,00
6,30
4,23
3,38
Aegon
spaarhyp
5 jr.
1,00
6,10
3,29
2,02
spaarhyp.
15 jr.
1,00
6,80
3,74
2,36
Amev
zorg-vrij-hyp.
5 jr.
1,00
6,40
3,46
2,16
Levensverz.
zorg-vrij-hyp.
15 jr.
1,00
7,40
4,13
2,66
Bouwfonds
spaarv.hyp.
5 jr.
1,00
6.10
3,21
1,94
Combinatie
spaarv.hyp.
10 jr
1,00
6,70
3,60
2,33
Centraal
spaargar.hyp
5 jr.
0,25
6,10
3,21
1,95
Beheer
spaargar.hyp
15 jr.
0,25
6,90
3,72
2,33
CVB
spaarhyp.
10 jr.
1,00
6,90
3,76
2,36
ann.hyp
2 jr
1,00
5,30
3,58
2,87.
ann. hyp.
5 jr.
1,00
5,90
3,97
3,17
Delta Lloyd/
hyp.tot.plan
5 jr.
1,00
5,80
3,10
1,88
Leven
hyp.tot.plan
15 jr.
1,00
7,00
3,87
2,45
Direktbank
besp.dir.hyp.
5 jr.
1,00
6,20
3,34
2,06
FBTO
spaarhyp.
5 jr.
0,00
6,00
3,22
1,98
spaarhyp.
15 jr.
0,00
6,70
3,66
2,3-1
GWK-bank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
6,10
3,29
2,02
ann. hyp.
1 jr.
1,00
4,40
3,01
2,42
ann. hyp.
5 jr.
1,00
5,90
3,97
3,17
HNG
spaarv.hyp.
5 jr.
1,00
6,00
3,22
1,97
spaarv.hyp.
10 jr.
1,00
6,60
3,61
2,26
HoogHuys/C
hyp.spaarpl.
5 jr.
1,00
6,00
3,15
1,89
ING-bank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
6,30
3,36
2,06
spaarhyp.
10 jr.
1,00
7,00
3,82
2,40
ann. hyp.
0/1 jr.
1,00
4,80
3,26
2,62
ann. hyp.
5 jr.
1,00
6,10
4,10
3,28
Nationale
spaarhyp.
5 jr.
1,00
6,10
3,29
2,02
Nederlanden
spaarhyp.
15 jr.
1,00
6,90
3,80
2,40
NOG verz.
garant hyp.
5 jr.
1,00
6,10
3,25
1,98
garant hyp.
10 jr.
1,00
6,70
3,63
2,26
garant hyp.
15 jr.
1,00
6,90
3,76
2,36
Postbank
spaarhyp.
5 jr.
1,00
6,20
3,33
2,05
spaarhyp.
5/7 jr.
1,00
6,60
3,59
2,24
spaarhyp.
0/12 jr.
1,00
7,10
3,92
2,49
ann. hyp.
2 jr.
1,00
5,00
3,27
2,61
ann. hyp.
5 jr.
1,00
6,00
3,92
3,13
PVF hyp.
spaarhyp.
5 jr.
1,00
5,90
3,12
1,88
spaarhyp.
15 jr.
1,00
6,70
3,63
2,26
ann. hyp.
5 jr.
0,75
5,70
3,83
3,06
ann.hyp.
10 jr.
0,75
6,30
4,22
3,37
ann. hyp.
15 jr.
0,75
6,50
4,35
3,47
Rabo.
sp.opt. hyp.
3 jr.
1,00
5,90
3,12
1,88
(adviesrente)
sp.opt. hyp.
10 jr.
1,00
7,00
3,83
2,41
SNS bank
spaarhyp.
ideaal
1,00
6,10
3,25
1,98
spaarhyp.
5 jr.
1,00
6,30
3,38
2,07
ann. hyp.
1 ir-
1,00
4,90
3,33
2,67
ann hyp.
5 jr.
1,00
6,10
4,10
3,28
Westland Utr.
lage last.
7 jr.
1,00
6,50
3,54
2,21
Zwolsehe Alg. hyp.-gar-plan
5 jr.
1,00
6,00
3,07
1,80
De vermelde tarieven hebben betrekking op standaard hypotheken met na
tionale hypotheekgarantie. De netto werkelijke rente (nwr) is gebaseerd op
de totale netto lasten van de hypotheek. De vermelde nwr-percentages gel
den voor een man van 30-jarige leeftijd en een hypotheek ad ƒ150.000,-.
Voor vrouwen en/of bij andere leeftijden kunnen andere nwrpercentages
gelden. Bij andere hypotheekbedragen wijkt de nwr soms enigszins af.
(Advertentie)
Sinterklaas- of kerstliedjes zingen rond de centrale verwarming is
toch bij lange na niet zo gezellig als om een knappend houtvuur of
een ouderwetse kolenkachel. Voor sfeerzoekers brengt de aloude haar
denfabrikant Dru de kachel Dakota, waarin een kolenvuur lijkt te bran
den, maar die wordt gestookt met de schonere brandstof gas.
De nostalgische Dakota is uitgerust met een thermostaat, zodat men er
geen omkijken naar heeft. De bedieningselementen bevinden zich opzij
en aan de onderkant van de kachel en zijn gemakkelijk bereikbaar. De
Dakota heeft een gietijzeren mantel en oogt door zijn anthxaciet-zwarte
uiterlijk als een ouderwets gepotlode kachel. Hij kan in elke ruimte wor
den geplaatst waar een rookgasaansluiting aanwezig is. Uiteraard vol
doet hij aan alle gestelde veiligheidseisen. DeDakotakost 2.600. GPD
Het is op het randje van kitsch, maar het effect is groots. Een enorme
glas-in-loodkoepel uit 1917 siert sinds kort de woonkamer van een
Jugendstilhuis aan de Emmakade in Leeuwarden. Joke van Houten en
Herman Dolstra tikten het gebrandschilderde raam van ruim 4 bij 5
meter op de kop in België. Ze kochten het ding 'blind' en bedachten later
pas waar ze het wilden laten. Aan de kamers en suite van hun
monumentale woning bouwden ze begin dit jaar een fikse serre met
boogramen. De lichtkoepel in de stijl van de Amsterdamse School paste
er precies in. Werd het echtpaar vroeger altijd hebberig bij het zien van
chique palazzi en landhuizen, nu hebben ze hun eigen paleisje.
Ze kunnen het kopen niet laten. Laatst
kwamen ze thuis met een 20 meter lang
gietijzeren hek. „Vierhonderdvijftig kilo
gram bovenop het autodak", glundert Joke
van Houten. Het hekwerk lag roestig te we
zen bij een marktkoopman in het Belgische
Tongeren. Van Houten ving het loodzware
Jugendstil-geval 's ochtends om vier uur in
de lichtstralen van haar zaklamp.
Ze staat altijd vroeg op als ze samen met
echtgenoot Herman in Frankrijk of België
op zoek gaat naar antieke meubels en
bouwmaterialen. „Voor je het weet ben je te
laat en is het mooiste al weg", zegt ze. „Je
moet hard lopen en puntige ellebogen heb
ben", vindt ook Herman.
Wijzend naar een gebrandschilderd glas-
in-lood-raam uit 1887: „Bij dat raam heb ik
andere handelaren moeten wegduwen. Het
is al verkocht, zei ik, terwijl ik nog aan de
onderhandelingen met de eigenaar moest
beginnen. Een beetje bluf hoort erbij."
Antiekzaak
Van Houten en Dolstra drijven een antiek
zaak in het pand naast hun woning. Ze zijn
gespecialiseerd in spiegels, kroonluchters,
art-decolampen en -meubels, beelden, glas-
in-lood en Leerdamglas. Ze vullen hun win
kel, maar ook hun eigen woning met het re
sultaat van hun speurtochten. Die manie
begon twintig jaar geleden met de aankoop
van een glas-in-loodraam in België. Ze na
men het kunststuk in de trein mee naar huis.
Inmiddels rijden ze jaarlijks vijftien keer
met een lege VW-bus plus caravan naar
Frankrijk en België. Meestal keren ze over
belast huiswaarts. Joke wijst naar een ge
marmerde pilaar in de woonkamer. „Die lag
in drievier stukken over de wereld in Brug
ge. Wij vonden hem gelijk prachtig. Wat
moet je met die troep, zeggen andere men
sen misschien, maar wij zien altijd moge
lijkheden."
Lijmen
Eenmaal thuis lijmden ze de brokstukken
weer aan elkaar. Nu staat de loodzware zuil
te pronk in de woonkamer. Overal in het sta
tige pand staan hebbedingen te kijk. Op de
overloop boven prijkt een vitrinekastje met
glaswerk, in de slaapkamer van Joke en
Herman glimmen modelauto's op een plan
chet en in de badkamer hangt kleurig glas-
in-lood uit België. Ze blijft inrichten, zegt
Joke. „In de slaapkamer heb je het meren
deel van de tijd weliswaar je ogen dicht,
maar daarom mag het er nog wel mooi uit
zien."
Hun huis verkeerde in erbarmelijke staat
toen Joke en Herman het twaalf jaar gele
den kochten. Jarenlang was het een kantoor
van de reclassering geweest. Tegen de pla
fonds zat tempex, de muren waren betegeld
en alle schouwen waren eruit gesloopt. In de
tuin stonden de brandnetels manshoog en
de paneeldeuren die oorspronkelijk in het
huis zaten waren verdwenen. Het kostte de
antiekspeurders een half jaar om het pand
bewoonbaar te maken. Inmiddels is het he
lemaal in ere hersteld.
Van twee onooglijke kamertjes op de eerste
Het zijn goede tijden voor de
Nederlandse slopers. Wanneer
er ergens een kerk of school tegen de
grond moet, wordt de ruwe
werkhandschoen menigmaal
ingewisseld voor een exemplaar van
fluweel. Verscheidene onderdelen
van een slooprijp gebouw wacht een
tweede leven. Ze zijn geld waard.
Oude vloeren en deuren bij
voorbeeld vinden gretig aftrek bij
een groeiende groep consumenten.
Hoe doorleefder de vloer, hoe meer
de klant ervoor wil betalen.
De tijd dat de meeste mensen
hun neus ophaalden voor ou
de rommel is voorbij. Terwijl tot
voor een aantal jaren de traditio
nele zolderopruiming veel volle
vuilniszakken opleverde, gaat de
ze klus nu gepaard met kritisch
wikken en wegen over wat wel en
wat beslist niet weg kan. De lamp,
de stoel en het granieten- keuken
blad uit oma's tijd zijn niet meer
ouderwets, maar v.ormen een he
dendaags succes. Nostalgie is een
belangrijke richtsnoer bij de wo
ninginrichting. Deze populariteit
gaat hand in hand met die van an
tieke bouwmaterialen zoals hou
ten vloeren, stenen, sanitair,
schouwen, hekwerken, dakpan
nen en plavuizen. Alle woonbla
den bevatten steevast adverten
ties van handelaren uit alle
windstreken die zich op dat ter
rein hebben gespecialiseerd. De
prijzen blijven klimmen.
„Steeds meer mensen realiseren
zich dat oude spullen mooi zijn",
zegt eigenaar Nico Vrolijk van het
gelijknamige Scheveningse in- en
verkoopbedrijf van antiekebouw
materialen. „Oude huishoudelij ke
producten zijn in trek en dat geldt
ook voor bouwmaterialen."
De combinatie oud en nieuw gaat
goed samen. Vrolijk meent: „Hoe
wel ik klanten krijg met een
nieuwbouwwoning, hebben de
meesten een oud huis en dat willen
ze in volle glorie herstellen. Ze
kiezen daarom niet voor een
kunststofdeur, maar willen er één
van oud en verweerd hout. Daar
naast verkoop ik de laatste tijd
veel verchroomde bakelieten
deurkrukken. Ze zijn wel nieuw
verkrijgbaar, maar dan zijn ze te
netjes. Het is antiek imiteren en
dat straalt je al van afstand tege-
Victoriaans sanitair vraagt om een ruime badkamer in oude stijl.
moet: ze zijn te glanzend. Veel be
ter is om voor een antieke deur be
slag te kopen dat een leven achter
de rug heeft. Bakelieten deur
krukken met kleine stukjes afges
leten chroom; dat verkoop ik in
sneltreinvaart."
Klinkers
Wat bij Vrolijk ook goed verkoopt,
zijn zogenoemde IJsselstenen en
Waalstraatstenen die wel meer
dan 180 jaar oud zijn. De eerste is
een gebakken klinkertje van 16
centimeter lang, 4 centimeter
breed en heeft meestal een geel
achtige kleur. Een Waalstraat
steen is 22 centimeter lang en 5
centimeter breed. De kleine klin
ker heeft echter een pittig prijsje
van 1,25 gulden per stuk, „maar
dan heb je stenen die allemaal an
ders zijn", legt Vrolijk uit. Dat
komt, omdat vroeger de klei, na
het bakken in de oven waardoor
het verandert in klinkers, eerst in
mallen handmatig werd aange
drukt. „Iedere keer gebeurde dat
met net iets meer of minder
kracht, waardoor de vormen gin
gen verschillen. Daarnaast werd
de klei ook met de hand gemengd
en dat ging niet altijd precies: klei
ne kleurverschillen zijn dan het
gevolg."
Deze stenen staan niet zozeer be
kend om hun goede isolatie, maar
zijn gewild vanwege de sier. Een
nieuw huis bijvoorbeeld kan een
oud pand worden. Het is een kwes
tie van een betonnen geraamte
plaatsen, waarna aan de buiten
kant een éénlaagsmuurtje met bij
voorbeeld IJsselstenen wordt ge
metseld. „InNoordwijk heb ik een
aantal jaren geleden veel van deze
stenen voor een nieuwbouwhuis
geleverd. Het staat er pas, maar
ziet er honderd j aar oud uit. De be
woners zeggen dat de verkoop
waarde daardoor enorm is geste
gen, want het is eenimiek huis."
Bij antieke bouwmaterialen is het
unieke een belangrijk kenmerk:
niets is identiek en ieder product
heeft net een krasje of deukje
meer. Deze verweerdheid is ook
typisch voor oude houten vloeren.
Liever zo'n straatje van tweehonderd jaar oude Waalstraatstenen dan
getrommelde betonldinkers? Dat betekent wel dat de prijs gemakkelijk
kan vervijfvoudigen.
Terwijl velen nieuw en glanzend
parket leggen, zoeken steeds meer
mensen naar vloerbedekking die
anders is dan bij de buurman. Ver
vallen scholen en kerken rijp voor
de sloop, bieden uitkomst. Hande
laren van antieke vloeren kopen
hun waar bij slopers en op grote
terreinen met loodsen liggen ze
vervolgens te wachten op hun
nieuwe bestemming.
Namaak
De nostalgische trend biedt ook
ruimte voor vloeren die oud lijken,
maar slechts een kort leven achter
de rug hebben. Een voorbeeldvor
men sommige zogenoemde old
oak' vloeren die de indruk wekken
dat het om antiek eiken gaat. Vaak
zijn deze vloerlamellen echter te
licht van kleur om deze kwalifica
tie te verdienen. Een antieke eiken
vloer is vrij donker van kleur en
hoewel meer dan honderd jaar,
gaat hij zonder problemen nog wel
een eeuw mee. Deze duurzaam
heid is te danken aan het produc
tieproces, waarbij de bomen lange
tijd in het water lagen en vervol
gens een aantal jaren in open
loodsen konden drogen. De
boomsappen trekken uit het hout,
dat daardoorbijna niet. meer zwelt
en krimpt. AU een bij schommelin
gen van de luchtvochtigheid zet of
krimpt het hout. Hoewel de oude
vloer duidelijk verschilt van die
van laminaat, zijn de prijzen wel
vergelijkbaar: ze liggen tussen de
30 en 180 gulden per vierkante
meter.
Bij ander antiek bouwmateriaal,
zoals sanitair, is het prijsverschil
wel groter. In Amsterdam bestaat
een winkel gespecialiseerd in an
tiek sanitair. Directeur Alice Er-
nest zegt: „In Londen en Parijs
kosten onze badkuipen rond de
8000 gulden, terwijl ze in mijn
zaak voor 3000 gulden de deur uit
gaan." Volgens Ernest gaat het om
klanten die zich wiUen onder
scheiden van de massa. Niet de
luxe badkuip met whirlpool zoe
ken zij, maar een Victoriaanse
gietijzeren kuip. „In deze baden
kan bijvoorbeeld makkelijk de
krant worden gelezen, omdat ze
dieper zijn. Ze zijn met circa 1.65
meter wel korter dan de huidige
baden van 1.80 meter, maar je
kunt er wel met rechte rug in zit
ten."
Dit praktische idee hebben ook
anderen opgepikt en in bouw
markten staan talloze replicaba-
den. „Deze zijn hagelwit, bombas
tisch en niet zo verfijnd als antieke
baden. Daarbij komt dat oud sani
tair het beste tot zijn recht komt in
een antieke badkamer, waar ook
de wastafel, tegels en kranen aan
vervlogen tijden herinneren.
Vroeger was er geen mengkraan,
maar eentje voor warm en koud
water en dat kost minder energie."
Om het sparen van het milieu is het
hergebruik van antieke bouwma
terialen beslist niet begonnen,
maar het is onmiskenbaar een ef
fect. Veel van wat vroeger naar de
afvalberg ging wordt thans gere
cycled.
Alex van Hoof
Detail van een glas-in-loodraam uit 1887. foto Paul Janssen
verdieping maakten de nieuwe eigenaren
bijvoorbeeld een traditionele badkamer.
Het gietijzeren bad op pootjes kregen ze van
'een buurman verderop'. Hij wilde het ge
vaarte weggooien. „Het gietijzer houdt de
warmte van het water goed vast", zegt Joke.
„De kinderen zitten er soms anderhalf uur
in te spelen." De paneeldeuren op de eerste
verdieping komen uit een slooppand en de
deuren beneden verwierven Joke en Her
man in ruil voor eenkratje pils.
Als straks het JugendstiUiekwerk uit Ton
geren voor het huis staat, is het plaatje com
pleet, vindt het paar. Dan willen ze genieten
van de vrucht van hun arbeid. Herman is in
ieder geval innigtevreden. „Toen wij gingen
verbouwen, konden veel mensen zich niet
voorstellen dat ons toch al mooie huis nog
mooier zou worden. Maar het is gelukt."
Joke lacht verlegen als ze wordt herinnerd
aan de vrienden en kennissen die vreemd
opkeken, toen ze met een spons vol verf de
serremuren te lijf ging. „Als we bezig gaan,
lijkthet soms nergens op, maar uiteindelijk
krijgen we ons huis precies zo als we het wil
len hebben."
Jantien de Boer
Een serre in huis met een lichtkoker van een palazzo uit X917 siert de woonkamer van een
Jugendstilhuis aan de Emmakade in Leeuwarden. foto Paul Janssen
Bel voor een afspraak met één van onze kantoren.
U krijgt een scherp advies met scherpe rente.
GOES VLASMARKT A TEL 0113-251588
MIDDELBURG STATIONSSTRAAT 17 TEL 0118-651122
VLISSINGEN BADHUISSTRAAT 137 TEL 0118.113900
ZIERIKZEE MANHUISSTRAAT 1-3 TEL 0111-420124
